Το 1500 δημοσίευσε την πρώτη έκδοση του “Adagiorum Collectanea” (συλλογή γνωμικών), με 800 περίπου αρχαιοελληνικές και λατινικές φράσεις, που επανακυκλοφόρησαν το 1508 σε επαυξημένη έκδοση με τον τίτλο “Adagiorum Chiliades”. Στην τελική του έκδοση το έργο -που έμεινε γνωστό σαν“Adagia”- είχε 4150 περίπου αρχαία γνωμικά.
To έργο αυτό αναθέρμανε σε όλη την Ευρώπη το ενδιαφέρον για τους αρχαίους συγγραφείς και πλούτισε τις γλώσσες της Δύσης με πάμπολλες φράσεις που σήμερα θεωρούνται κοινότοπες («τον τραβάει από τη μύτη», «του έτριξε τα δόντια», «αναγκαίο κακό» και άλλα πολλά).

Λίγο πριν πεθάνει ο Έρασμος εξέδωσε και μια άλλη συλλογή τα “Apopthegmata” με αποσπάσματα κυρίως από τον Πλούταρχο. Βεβαίως, πέρα από τις συλλογές αποφθεγμάτων, ο Έρασμος έγραψε και το κλασικό αναγεννησιακό κείμενο «Μωρίας Εγκώμιον».