Κοινωνία | |
| • | Πόλις εστί κοινωνία πολιτών πολιτείας. Η πόλη (–κράτος) είναι η ένωση των πολιτών με βάση το πολίτευμα. Αριστοτέλης άρεσε σε 85 |
| • | Πεποίηκά τι κοινωνικώς; ουκούν ωφέλημαι. Έκανα κάτι για το κοινωνικό σύνολο; άρα είμαι ωφελημένος. Μάρκος Αυρήλιος άρεσε σε 61 |
| • | Όλως δε το συζήν και κοινωνείν των ανθρωπικών πάντων χαλεπόν. Γενικά, το να ζεις με άλλους και να ανήκεις σε μια κοινωνία είναι το πιο δύσκολο στις ανθρώπινες υποθέσεις. Αριστοτέλης άρεσε σε 23 |
Διαφορετικότητα | |
| • | Άριστος τρόπος του αμύνεσθαι το μη εξομοιούσθαι. Ο καλύτερος τρόπος για να αντιστέκεσαι είναι να μην εξομοιώνεσαι. Μάρκος Αυρήλιος άρεσε σε 270 |
| • | «Ουδέν,» έφη, «τον θάνατον διαφέρειν του ζην». «Συ ουν,» έφη τις, διά τι ουκ αποθνήσκεις;» «ότι,» έφη, «ουδέν διαφέρει.» Θαλής ο Μιλήσιος άρεσε σε 126 |
| • | Ανθρώποις πάσι ταυτό αγαθόν και αληθές. Ηδύ δε άλλω άλλο. Για όλους τους ανθρώπους, το καλό και το αληθινό είναι το ίδιο. Αυτό που προκαλεί ευχαρίστηση όμως είναι διαφορετικό στον καθέναν. Δημόκριτος άρεσε σε 112 |
| • | Παν το ανόμοιον ακοινώνητον. Αίσωπος άρεσε σε 57 |
| • | Διάφοροι δε φύσεις βροτών, διάφοροι δε τρόποι. Οι χαρακτήρες τον ανθρώπων είναι διαφορετικοί και ο καθένας συμπεριφέρεται διαφορετικά. Ευριπίδης άρεσε σε 31 |
| • | Αλλ’ άλλος άλλοις μάλλον ήδεται τρόποις. O καθένας ευχαριστιέται με διαφορετικό τρόπο. Ευριπίδης άρεσε σε 27 |
| • | Όσο διαφέρει σύκα καρδάμων. Όσο διαφέρουν τα σύκα από τα κάρδαμα. Αρχαία παροιμιακή φράση (δηλαδή, μεγάλη διαφορά) άρεσε σε 15 |
| • | Αλλ’ ου γαρ αυτός παντ’ επίστασθαι βροτών πέφυκεν· άλλω δ’ άλλο πρόσκειται γέρας. Αλλά κανείς δεν έχει γεννηθεί που να τα γνωρίζει όλα. Διαφορετικό χάρισμα έχει ο καθένας. Ευριπίδης άρεσε σε 15 |
| • | Άλλος γυναικός κόσμος, άλλος αρσένων. Ανώνυμο αρχαίο ρητό άρεσε σε 13 |
Αδικία | |
| • | Εν τη προαιρέσει η μοχθηρία και το αδικείν. Η μοχθηρία και η αδικία υπάρχουν από πρόθεση [και όχι τυχαία ή κατά λάθος]. Αριστοτέλης άρεσε σε 786 |
| • | Μάλλον αδικείσθαι ή αδικείν. Καλύτερα να σε αδικούν παρά να αδικείς. Πλάτων άρεσε σε 383 |
| • | Ουδαμού δε αδικείν. Ουδ’ αδικούμενον ανταδικείν. Σωκράτης άρεσε σε 292 |
| • | Αδικούμενοι οι άνθρωποι μάλλον οργίζονται ή βιαζόμενοι. Οι άνθρωποι περισσότερο οργίζονται όταν τους αδικούν παρά όταν ασκείται βία επάνω τους. Θουκυδίδης άρεσε σε 190 |
| • | Αδικεί πολλάκις ο μη ποιών τι, ου μόνον ο ποιών τι. Πολλές φορές είναι άδικος αυτός που δεν κάνει κάτι, όχι μόνο αυτός που κάνει κάτι. Μάρκος Αυρήλιος άρεσε σε 185 |
| • | Αγαθόν ου το μη αδικείν, αλλά το μηδέν θέλειν. Το καλό [και σωστό] είναι όχι μόνο να μην αδικείς αλλά ούτε να θέλεις να το κάνεις. Δημόκριτος άρεσε σε 151 |
| • | Της αυτής αμαρτίας είναι το διδόναι οίς μη δει και το μη διδόναι οίς δεί. Είναι εξίσου λάθος να δίνεις σ’ αυτούς που δεν πρέπει με το να μη δίνεις σ’ αυτούς που πρέπει. Σωκράτης άρεσε σε 151 |
| • | Οία η πρόθεσίς εστιν αδικείν, παρ᾿ αυτοίς ουδέ δικαία απολογία ισχύει. Όταν έχουν την πρόθεση να σε αδικήσουν, κανένα σωστό επιχείρημα δεν θα σε γλυτώσει. Αίσωπος άρεσε σε 116 |
| • | Αισχρόν έστι σιγάν, της Ελλάδος πάσης αδικουμένης. Δημοσθένης άρεσε σε 114 |
| • | Δυνατοί ευμαρώς έχουσιν αδικήσαι τους αδυνάτους, ως ιχθύες εν τη θαλάττη τους ήττονας εαυτών ποιούνται κατάβρωμα. Οι ισχυροί θεωρούν αυτονόητο να αδικούν τους πιο αδύνατους, όπως τα ψάρια στη θάλασσα όπου το μεγάλο τρώει το μικρό. Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος άρεσε σε 113 |
| • | Χρήματα πορίζειν μεν ουκ αχρείον, εξ αδικίης δε πάντων κάκιον. Να αποκτάς αγαθά δεν είναι αισχρό· όμως, το να τα αποκτάς αδικώντας, είναι το χειρότερο από όλα. Δημόκριτος άρεσε σε 109 |
| • | Αδικία έξις υπεροπτική νόμων. Είναι έλλειψη δικαιοσύνης η συνήθεια να περιφρονούνται οι νόμοι. Πλάτων άρεσε σε 95 |
| • | Μούνοι θεοφιλέες, όσοις εχθρόν το αδικέειν. Είναι αγαπητοί στους θεούς μόνο όσοι εχθρεύονται την αδικία. Δημόκριτος άρεσε σε 91 |
| • | Χρη μηκέθ’ ηγείσθαι θεούς, ει τάδικ’ έσται της δίκης υπέρτερα. Δεν χρειάζεται πια να ακολουθούμε τους θεούς αν τα άδικα υπερτερούν από τα δίκαια. Ευριπίδης άρεσε σε 86 |
| • | Θεών όνειδος τους κακούς ευδαιμονείν. Είναι όνειδος για τους θεούς να καλοπερνούν οι κακοί. Μένανδρος άρεσε σε 85 |
| • | Πώς τε ήκιστ᾽ αν αδικοίεν οι άνθρωποι; «ει ομοίως,» έφη, «άχθοιντο τοις αδικουμένοις οι μη αδικούμενοι.» Πώς μπορεί να αδικούν οι άνθρωποι όσο γίνεται λιγότερο; «Αν αυτοί που δεν αδικούνται αγανακτούν όσο και αυτοί που αδικούνται». Σόλων άρεσε σε 49 |
| • | Δίκαια μεν εν τω ανθρωπείῳ λόγῳ από της ίσης ανάγκης κρίνεται, δυνατά δε οι προύχοντες πράσσουσι και οι ασθενείς ξυγχωρούσιν. Δικαιοσύνη μπορεί να υπάρξει μόνο όταν οι αντίπαλοι είναι ισοδύναμοι, κατά τα άλλα οι ισχυροί κάνουν αυτά που μπορούν και οι αδύναμοι συγχωρούν. Θουκυδίδης (από τον διάλογο με τους Μηλίους) άρεσε σε 47 |
| • | Καλόν μεν τον αδικέοντα κωλύειν. Ει δε μη, μη ξυναδικέειν. Καλό είναι να εμποδίζεις αυτόν που αδικεί. Αν δεν μπορείς, [τουλάχιστον] μην αδικείς και συ μαζί του. Δημόκριτος άρεσε σε 36 |
| • | Ο αδικών του αδικουμένου κακοδαιμονέστερος. Δημόκριτος άρεσε σε 34 |
| • | Έοικεν η τύχη φαύλω αγωνοθέτη· πολλάκις γαρ τον μηδέν πράσσοντα στεφανοί. Η τύχη μοιάζει με φαύλο κριτή αγώνων: πολλές φορές στεφανώνει αυτόν που δεν κάνει τίποτα. Πλούταρχος άρεσε σε 33 |
| • | Άμας απήτουν, οι δ’ απηρνούντο σκάφας. Εγώ ζητούσα κουβάδες και οι άλλοι δεν δέχονταν σκάφες. Αρχαία παροιμία άρεσε σε 18 |
| • | Πολλοί τοι πλουτούσι κακοί, αγαθοί δε πένονται. Αλλ᾽ ημείς τούτοις ου διαμειψόμεθα της αρετής τον πλούτον. Βέβαια πολλοί, κακοί άνθρωποι πλουτίζουν, ενώ καλοί άνθρωποι είναι φτωχοί. Αλλά εμείς δεν θα ανταλλάξουμε την αρετή με τον πλούτο. Σόλων άρεσε σε 11 |
| • | Εκ φιλαυτίας αδικία φύεται. Σέξτος ο Πυθαγόρειος άρεσε σε 3 |
| • | Μηδένα αδικών ουδένα φοβηθήση. Σέξτος ο Πυθαγόρειος άρεσε σε 1 |
Δικαιοσύνη | |
| • | Το δίκαιον ουκ άλλο τι ή του κρείττονος ξυμφέρον. Το δίκαιο δεν είναι τίποτε άλλο παρά το συμφέρον του ισχυρού. Πλάτων άρεσε σε 377 |
| • | Μηδενί δίκην δικάσης, πριν αμφοίν μύθον ακούσης. Μην καταδικάσεις κανέναν πριν ακούσεις την ιστορία και από τους δύο. Φωκυλίδης (αναφέρεται και από τον Αριστοφάνη στις «Σφήκες») άρεσε σε 280 |
| • | Έστι δίκης οφθαλμός, ός τα πάνθ’ ορά. Μένανδρος άρεσε σε 274 |
| • | Ώσπερ το ευθύ ευθέος ου δείται, ούτως ουδέ το δίκαιον δικαίου. Όπως το ίσιο δεν χρειάζεται χάρακα, έτσι και το δίκαιο δεν χρειάζεται δικαιοσύνη. Επίκτητος άρεσε σε 256 |
| • | Εμέ δε Άνυτος και Μέλητος αποκτείναι μεν δύνανται, βλάψαι δε ου. Ο Άνυτος και ο Μέλητος [οι κατήγοροι στη δίκη του] μπορούν να με σκοτώσουν αλλά όχι να με βλάψουν. Σωκράτης άρεσε σε 160 |
| • | Νικά δ’ ο μείων τον μέγαν δίκαι’ έχων. Ο μικρός νικάει τον μεγάλο όταν έχει δίκιο. Ευριπίδης άρεσε σε 102 |
| • | Οψέ θεών αλέουσι μύλοι, αλέουσι δε λεπτά. Οι μύλοι των θεών αργούν αλλά αλέθουν λεπτά (καλά). Αρχαιοελληνική Παροιμία άρεσε σε 80 |
| • | Δίκαια δράσας, συμμάχους έξεις θεούς. Αν ενεργείς δίκαια, θα έχεις συμμάχους τους θεούς. Μένανδρος άρεσε σε 78 |
| • | Οξύς θεών οφθαλμός ες το πανθ’ οράν. Είναι κοφτερό το μάτι των θεών στο να τα βλέπουν όλα. Μένανδρος άρεσε σε 52 |
| • | Ανεξέταστον μη κόλαζε μηδένα. Μένανδρος άρεσε σε 45 |
| • | Αλλ’ η Δίκη γαρ και κατά σκότον βλέπει. Αλλά η Δικαιοσύνη βλέπει και στο σκοτάδι. Ευριπίδης άρεσε σε 42 |
| • | Ραδαμάνθυος κρίσις. Αρχαιοελληνική παροιμιακή φράση (για σοφή και δίκαιη κρίση –ο Ραδαμάνθυς ήταν αδερφός του Μίνωα και δικαστής των νεκρών στον Άδη) άρεσε σε 13 |
| • | Δικαιότερος σταχάνης. [σταχάνη=ζυγαριά] Αρχαία παροιμιακή φράση (για δίκαιο άνθρωπο) άρεσε σε 12 |
Νόμοι & Δίκαιο | |
| • | Τους δε νόμους τοις αραχνίοις ομοίους· και γαρ εκείνα, εάν μεν εμπέση τι κούφον και ασθενές, στέγειν· εάν δε μείζον, διακόψαν οίχεσθαι. Οι νόμοι μοιάζουν με τον ιστό της αράχνης: αν πέσει πάνω του κάτι ελαφρό και αδύναμο, το συγκρατεί· αν όμως πρόκειται για κάτι μεγαλύτερο, σκίζει τον ιστό και φεύγει. Σόλων άρεσε σε 943 |
| • | Άνθρωπος τελειωθείς βέλτιστον των ζώων, χωρισθέν δε νόμου και δίκης, χείριστον πάντων. Πλάτων άρεσε σε 464 |
| • | Ωσπερ σώμα στερηθέν ψυχής πίπτει, ούτω και πόλις, μη όντων νόμων, καταλύεται. Όπως το σώμα, όταν στερηθεί την ψυχή πεθαίνει, έτσι και η πόλη, όταν δεν υπάρχουν νόμοι, καταλύεται. Δημοσθένης (από το ΑΝΘΟΛΟΓΙΟΝ του Ιωάννη Στοβαίου – 6ος αι. μ.Χ.) άρεσε σε 348 |
| • | Το θείον και οι νόμοι, ευ μεν αγόντων, εισίν ωφέλιμοι, κακώς δε αγόντων ουδέν ωφελούσιν. Όταν η θρησκεία και οι νόμοι εφαρμόζονται σωστά είναι ωφέλιμοι, αλλά όταν εφαρμόζονται λάθος δεν έχουν καμιά ωφέλεια. Σόλων άρεσε σε 136 |
| • | Μάχεσθαι χρη τον δήμον υπέρ του νόμου ώσπερ τείχους. Ο λαός πρέπει να υπερασπίζεται τον νόμο σαν να είναι το τείχος [της πόλης]. Ηράκλειτος άρεσε σε 131 |
| • | Κρατίστην είναι δημοκρατίαν εν ή πάντες ως τύραννον φοβούνται τον νόμον. Βίας ο Πριηνεύς άρεσε σε 124 |
| • | Ουδείς ανάγκης μείζον ισχύει νόμος. Δεν υπάρχει νόμος που να είναι πιο ισχυρός από την ανάγκη. Μένανδρος άρεσε σε 101 |
| • | Ου γαρ τοις ψηφίσµασιν αλλά τοις ήθεσιν καλώς οικείσθαι τας πόλεις. Οι πόλεις δεν διοικούνται σωστά με τους νόμους αλλά με την ηθική συμπεριφορά των πολιτών. Ισοκράτης άρεσε σε 86 |
| • | Ερωτηθείς τι εστι νόμος είπε: «των μεν δειλών φόβος, των δε τολμηρών κόλασις». Όταν ρωτήθηκε τι είναι νόμος, απάντησε: «ο φόβος των δειλών και η τιμωρία των τολμηρών». Σόλων άρεσε σε 82 |
| • | Ουδέν διαφέρει ή μη κείσθαι ή μη χρήσθαι τους νόμους. Σε τίποτα δεν διαφέρει το να μην υπάρχουν νόμοι από το να μην εφαρμόζονται οι νόμοι. Αριστοτέλης άρεσε σε 78 |
| • | Ο μηδέν αδικών ουδενός δείται νόμου. Όποιος δεν κάνει καμιά αδικία, δεν χρειάζεται κανένα νόμο. Αντιφάνης άρεσε σε 63 |
| • | Ευνομία πειθαρχία νόμων σπουδαίων. Ευνομία είναι η υπακοή σε σπουδαίους νόμους. Πλάτων άρεσε σε 63 |
| • | Νόμος πονηρός ανομίαν παρεισφέρει. Μένανδρος άρεσε σε 54 |
| • | Την μάλιστα νόμων, ήκιστα δε ρητόρων ακούουσαν πολιτείαν αρίστην είναι. Η άριστη πολιτεία είναι εκείνη που υπακούει στους νόμους και όχι στους πολιτικούς. Χίλων ο Λακεδαιμόνιος άρεσε σε 45 |
| • | Ερωτηθείς ποτε τι πλέον έχουσιν οι φιλόσοφοι, έφη, «Εάν πάντες οι νόμοι αναιρεθώσιν, ομοίως βιώσομεν». Ερωτηθείς τι παραπάνω έχουν οι φιλόσοφοι, είπε «αν καταργηθούν όλοι οι νόμοι θα ζούμε με τον ίδιο τρόπο». Αρίστιππος άρεσε σε 39 |
| • | Τοις μεν νόμοις, παλαιοίς χρώ, τοις δ’ όψοις, προσφάτοις. Να χρησιμοποιείς παλαιούς νόμους και φρέσκα φαγητά. Περίανδρος άρεσε σε 37 |
| • | Νόμος εστί θεός. Tούτον αεί πάντοτε τίμα. Σιμωνίδης ο Κείος άρεσε σε 34 |
| • | Τοις ολίγα λεγουσών, ολίγων και νόμων εστί χρεία. Για αυτούς που λένε λίγα λόγια χρειάζονται λίγοι νόμοι. Χαρίλαος (εξηγώντας γιατί ο Λυκούργος θέσπισε λίγους νόμους για τους Σπαρτιάτες) άρεσε σε 31 |
| • | Ουκ αν εκώλυον οι νόμοι ζην έκαστον κατ’ ιδίην εξουσίην, ει μη έτερος έτερον ελυμαίνετο. Δεν θα εμπόδιζαν οι νόμοι να ζει ο καθένας όπως θα ήθελε, αν ο ένας δεν θα έβλαπτε τον άλλον. Δημόκριτος άρεσε σε 25 |
| • | Τον σοφόν ου κατά τους κειμένους νόμους πολιτεύσεσθαι, αλλά κατά τον της αρετής. Ο σοφός ζει στην κοινωνία όχι σύμφωνα με τους ισχύοντες νόμους, αλλά υπακούοντας στον νόμο της αρετής. Αντισθένης άρεσε σε 23 |
| • | Πας εστι νόμος εύρημα μεν και δώρον θεών. Δημοσθένης άρεσε σε 10 |
| • | Ούτ’ αν συ ποιητής αγαθός είης παρά μέλος άδων, ούτ’ αν εγώ χρηστός άρχων παρά νόμον κρίνων. Ούτε εσύ θα ήσουν καλός ποιητής αν τραγουδούσες χωρίς να ακολουθείς τη μελωδία ούτε εγώ θα ήμουν χρηστός άρχων αν αποφάσιζα χωρίς να ακολουθώ τους νόμους. Θεμιστοκλής («προς τον Σιμωνίδην αξιούντά τι των μη δικαίων») άρεσε σε 5 |
| • | Ολίγων οι αγαθοί νόμων δέονται· ου γαρ τα πράγματα προς τους νόμους, αλλ᾿ οι νόμοι προς τα πράγματα τίθενται. Θεόφραστος |
Ισότητα | |
| • | Ισότης στάσιν ου ποιεί. Η ισότητα δεν προκαλεί επανάσταση. Σόλων άρεσε σε 104 |
| • | Πας γαρ εμπλησθείς ανήρ ο πλούσιός τε χω πένης ίσον φέρει. Αν όλοι είναι χορτασμένοι, πλούσιοι και φτωχοί είναι το ίδιο. Ευριπίδης άρεσε σε 47 |
| • | Ισότης φιλότης. Αρχαία παροιμία άρεσε σε 37 |
| • | Ίσος πόλεμον ου ποιεί. Αρχαιοελληνική Παροιμία άρεσε σε 30 |
| • | Κοινός γαρ εστιν ουρανός πάσιν βροτοίς. Ίδιος είναι ο ουρανός για όλους τους ανθρώπους. Ευριπίδης άρεσε σε 22 |
Τάξη | |
| • | Ουδέν άτακτον των φύσει. Τίποτα απ’ όσα είναι δοσμένα από τη φύση δεν είναι χωρίς τάξη. Αριστοτέλης άρεσε σε 285 |
| • | Αρμονίη αφανής φανερής κρείττων. Η αφανής αρμονία είναι ανώτερη από τη φανερή. Ηράκλειτος άρεσε σε 55 |
| • | Οίσιν ο τρόπος εστίν εύτακτος, τούτοισι και ο βίος συντέτακται. Αυτοί που η συμπεριφορά τους είναι σε τάξη και η ζωή τους είναι τακτοποιημένη. Δημόκριτος άρεσε σε 24 |
Εξουσία | |
| • | Τον άρχοντα τριών δει μεμνήσθαι: Πρώτον ότι ανθρώπων άρχει. Δεύτερον ότι κατά νόμους άρχει. Τρίτον ότι ουκ αεί άρχει. Αγάθων άρεσε σε 729 |
| • | Ου τοις άρχειν βουλομένοις μέμφομαι, αλλά τοις υπακούειν ετοιμοτέροις ούσιν. Δεν κατηγορώ αυτούς που ασκούν την εξουσία, αλλά αυτούς που είναι πρόθυμοι να υπακούσουν. Θουκυδίδης άρεσε σε 390 |
| • | Αρχή άνδρα δείκνυσι. Η εξουσία αποκαλύπτει τον χαρακτήρα. Βίας ο Πριηνεύς άρεσε σε 310 |
| • | Το άρχειν ήδιστον. Το να ασκείς εξουσία είναι υπέρτατη ευχαρίστηση. Αριστοτέλης άρεσε σε 280 |
| • | Εάν μη οι βασιλείς φιλοσοφήσουν, ουκ έστιν των δεινών παύλα. Πλάτων άρεσε σε 158 |
| • | Ένιοι, πόλεων μεν δεσπόζουσι, γυναιξί δε δουλεύουσι. Κάποιοι κυβερνούν πόλεις αλλά είναι δούλοι γυναικών. Δημόκριτος άρεσε σε 157 |
| • | Μακραί τυράννων χείρες. Αρχαιοελληνική παροιμία άρεσε σε 119 |
| • | Άπαξ γαρ εξουσία, ισχύν λαβούσα, ουδέν του οικείου συμφέροντος κρίνει λυσιτελέστερον. Κάθε εξουσία όταν γίνει ισχυρή, δεν θεωρεί τίποτε πιο σκόπιμο από το δικό της συμφέρον. Μένανδρος άρεσε σε 114 |
| • | Ανθρώπων άρχειν. Διογένης (λογοπαίγνιο, απαντώντας στην ερώτηση με τι ασχολείται) άρεσε σε 104 |
| • | Ο εγγύς Διός, εγγύς κεραυνού. Αίσωπος άρεσε σε 57 |
| • | Της πολιτείας εστίν είδη πέντε· το μεν γαρ αυτής εστι δημοκρατικόν, άλλο δε αριστοκρατικόν, τρίτον δε ολιγαρχικόν, τέταρτον βασιλικόν, πέμπτον τυραννικόν. Πλάτων άρεσε σε 33 |
| • | Άπας δε τραχύς όστις αν νέον κρατή. Είναι πάντα σκληρός όποιος είναι νέος στην εξουσία. Αισχύλος άρεσε σε 19 |
| • | Το μητ’ άναρχον μήτε δεσποτούμενον σέβειν. Να μην σέβεσαι ούτε την αναρχία ούτε τη δεσποτική εξουσία. Αισχύλος άρεσε σε 15 |
| • | Πονηρά φύσις εξουσίας επιλαβοµένη δηµοσίας απεργάζεται συµφοράς. Δημόκριτος άρεσε σε 9 |
| • | Διογένης ερωτηθείς πώς αν τις πολιτεύηται εξουσίᾳ, έφη: Καθάπερ πυρί, μήτε λίαν εγγύς είναι, ίνα μη κατακαή· μήτε πόρρω, ίνα μη ριγώση. Διογένης άρεσε σε 8 |
| • | Φύσει το άρχειν οικήιον τω κρέσσονι. Από τη φύση της η εξουσία ταιριάζει στον καλύτερο. Δημόκριτος άρεσε σε 7 |
| • | Δύναμις υπέρ άνθρωπον η βασιλέος εστί και χειρ υπερμήκης. Ο βασιλιάς έχει μεγαλύτερη δύναμη από τον κοινό άνθρωπο και το χέρι του φτάνει πολύ μακριά. Ηρόδοτος άρεσε σε 6 |
Πολιτική | |
| • | Το της πόλεως όλης ήθος, ομοιούται τοις άρχουσιν. Το ήθος όλης της πολιτείας είναι το ίδιο μ’ αυτό εκείνων που την κυβερνούν. Ισοκράτης άρεσε σε 332 |
| • | Ο άνθρωπος φύσει πολιτικόν ζώον. (με την αρχική έννοια ότι είναι κοινωνικό ον, ότι προτιμά να ζει σε πόλεις) Αριστοτέλης άρεσε σε 326 |
| • | Ο πολίτης ουδενί των άλλων ορίζεται μάλλον ή τω μετέχειν κρίσεως και αρχής. Το κύριο γνώρισμα του πολίτη είναι η συμμετοχή στην απονομή δικαιοσύνης και στην άσκηση εξουσίας. Αριστοτέλης άρεσε σε 207 |
| • | Ο αληθινός άρχων ου πέφυκε το αυτώ συμφέρον σκοπείσθαι αλλά το τω αρχομένω. Ο αληθινός άρχοντας δεν πρέπει να κοιτάζει το δικό του συμφέρον αλλά των υπηκόων του. Πλάτων άρεσε σε 204 |
| • | Δει τον αγαθόν άνδρα παυόμενον της αρχής μη πλουσιώτερον, αλλά μάλλον ενδοξότερον γεγονέναι. Βίας ο Πριηνεύς άρεσε σε 172 |
| • | Κυάμων απέχεσθαι. Μακριά από κουκιά. Πυθαγόρας (με την έννοια της αποχής από την πολιτική —τα κουκιά χρησιμοποιούνταν στη διεξαγωγή ψηφοφοριών) άρεσε σε 139 |
| • | Τοις ελευθέροις μεγίστη ανάγκη η υπέρ των πραγμάτων αισχύνη. Είναι επιβεβλημένο οι ελεύθεροι να έχουν συναίσθηση ευθύνης για τα πολιτικά πράγματα. Δημοσθένης άρεσε σε 109 |
| • | Όρκος δ’ εταίρας ταυτό και δημηγόρου: Εκάτερος αυτών ομνύει προς όν λαλεί. Ο όρκος της πόρνης μοιάζει με τον όρκο του πολιτικού: και οι δύο ορκίζονται σε όποιον απευθύνονται. Δίφιλος άρεσε σε 97 |
| • | Φωνή μιαρά, γέγονας κακώς, αγοραίος εί, έχεις άπαντα προς πολιτείαν ά δει. Βρώμικη φωνή, κακή ανατροφή, είσαι χυδαίος, τα έχεις όλα όσα χρειάζονται για να ασχοληθείς με την πολιτική. Αριστοφάνης άρεσε σε 88 |
| • | Όσον εν πολέμω σίδηρος δύναται, τοσούτον εν πολιτεία λόγος ευ έχων ισχύει. Όση αξία έχει στον πόλεμο το σίδερο (=τα όπλα) τόση ισχύ έχει στην πολιτική η καλή ομιλία. Σόλων άρεσε σε 84 |
| • | Λαώ μη πίστευε. Πολύτροπος έστιν όμιλος. Λαός τοι και ύδωρ και πυρ ακατάσχετα πάντα. Μην εμπιστεύεσαι τον λαό. Είναι ένα απρόβλεπτο σύνολο. Λαός, φωτιά και νερό δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν. Φωκυλίδης άρεσε σε 69 |
| • | Χρύσιππος ερωτηθείς δια τι ου πολιτεύεται είπε: Διότι ει μεν πονηρά πολιτεύεται, τοις θεοίς απαρέσει· ει δε χρηστά, τοις πολίταις. Ιωάννης Στοβαίος άρεσε σε 57 |
| • | Ο αυτός έφησε τοις όχλοις μήτε καλώς μήτε κακώς ποιείν· κακώς μεν γαρ παθόντες εις τον άπαντα χρόνον μνημονεύουσιν, ευεργετηθέντες δε παραχρήμα επιλανθάνονται. Ο Θ. είπε ότι στον όχλο δεν πρέπει να κάνεις ούτε καλό ούτε κακό. Γιατί αν τους κάνεις κακό θα το θυμούνται για πάντα, και αν τους ευεργετήσεις θα το ξεχάσουν αμέσως. Θεόφραστος άρεσε σε 26 |
Δημοκρατία | |
| • | Το εναντιούμενον τω δυναστεύοντι δήμος ωνόμασται. Αυτό που εναντιώνεται στο δυνάστη λέγεται λαός. Θουκυδίδης άρεσε σε 148 |
| • | Κρατίστην είναι δημοκρατίαν εν ή πάντες ως τύραννον φοβούνται τον νόμον. Βίας ο Πριηνεύς άρεσε σε 124 |
| • | Δημοκρατία κρείτον τυρρανίδος. Περίανδρος άρεσε σε 42 |
| • | Η εν δημοκρατίη πενίη της παρά τοις δυνάστησι καλεομένης ευδαιμονίης τοσουτόν εστίν αιρετωτέρη, οκόσον ελευθερίη δουλείης. Η φτώχεια στο δημοκρατικό πολίτευμα είναι τόσο προτιμότερη από τη δυναστική «ευδαιμονία», όσο (προτιμότερη είναι) η ελευθερία από τη δουλεία. Δημόκριτος άρεσε σε 30 |
| • | Εγίγνετό τε λόγω μεν δημοκρατία, έργω δε υπό του πρώτου ανδρός αρχή. Στα λόγια [η Αθήνα] ήταν Δημοκρατία αλλά στην πράξη ήταν ενός ανδρός αρχή [του Περικλή]. Θουκυδίδης άρεσε σε 25 |
| • | Ω δημοκρατία, ποι προβιβάς ημάς ποτε; Αχ Δημοκρατία, πού θα μας οδηγήσεις; Αριστοφάνης άρεσε σε 24 |
| • | Εγίγνετό τε λόγω μεν δημοκρατία, έργω δε υπό του πρώτου ανδρός αρχή. Έγινε [στην Αθήνα] δημοκρατία στα λόγια, αλλά στην πράξη ήταν εξουσία του πρώτου ανδρός. Θουκυδίδης (για την μοναρχικού τύπου άσκηση εξουσίας από τον Περικλή, που εκλεγόταν επί χρόνια στρατηγός) άρεσε σε 5 |
Διπλωματία | |
| • | Στρογγύλα λέγε ίνα και κυλίηται. Αίσωπος άρεσε σε 34 |
Ελευθερία | |
| • | Το εύδαιμον το ελεύθερον, το δ’ ελεύθερον το εύψυχον. Ευτυχισμένοι είναι οι ελεύθεροι και ελεύθεροι είναι οι γενναίοι. Θουκυδίδης (από τον Επιτάφιο του Περικλή) άρεσε σε 905 |
| • | Ελεύθερον αδύνατον είναι τον πάθεσι δουλεύοντα και υπό παθών κρατούμενον. Είναι αδύνατο να θεωρείται ελεύθερος αυτός που είναι δούλος στα πάθη του και κυριαρχείται από αυτά. Πυθαγόρας άρεσε σε 521 |
| • | Η άγαν ελευθερία έοικε εις άγαν δουλείαν μεταβάλλειν. Φαίνεται πως η υπερβολική ελευθερία μετατρέπεται σε υπερβολική υποδούλωση. Πλάτων άρεσε σε 490 |
| • | Εκλυτέον εαυτούς εκ του περί τα εγκύκλια και τα πολιτικά δεσμωτηρίου. Θα πρέπει να απελευθερωθούμε από τις καθημερινές και δημόσιες ασχολίες που μας δεσμεύουν. Επίκουρος άρεσε σε 175 |
| • | Μη φορείν στενόν δακτύλιον. Πυθαγόρας (με την έννοια μη δεσμεύεσαι και μη δυσκολεύεις τη ζωή σου) άρεσε σε 127 |
| • | Μόνον ευδαίμονα, έφη τον ελεύθερον, εκείνον νομίζω τον μήτε ελπίζοντά τι μήτε δεδιότα. Ο μόνος ευτυχισμένος είπε [ο Δημώναξ] θεωρώ ότι είναι ο ελεύθερος, εκείνος που ούτε ελπίζει ούτε φοβάται κάτι. Δημώναξ άρεσε σε 103 |
| • | Την των δήμων ελευθερίαν η των αγαθών ανδρών άμιλλα φυλάττει. Την ελευθερία των λαών προφυλάσσει η άμιλλα μεταξύ τίμιων αντρών. Δημοσθένης άρεσε σε 75 |
| • | Οικήιον ελευθερίης παρρησίη. Γνώρισμα της ελευθερίας είναι η παρρησία (ελεύθερη έκφραση γνώμης). Δημόκριτος άρεσε σε 74 |
| • | Ελεύθερος γαρ ου τις εστί πλην Διός. Αισχύλος άρεσε σε 47 |
| • | Έμφυτος πάσιν ανθρώποις ο της ελευθερίας πόθος. Διονύσιος ο Αλικαρνασσεύς άρεσε σε 39 |
Καταπίεση | |
| • | Δούλου τόδ’ εστίν, μη λέγειν ά τις φρονεί. Είναι χαρακτηριστικό δούλου να μην λέει αυτά που πιστεύει. Ευριπίδης άρεσε σε 79 |
Φυλακή | |
| • | Βούλευμα μεν το Δίον, Ηφαίστου δε χειρ. Η απόφαση ήταν του Δία, η υλοποίηση του Ηφαίστου. Αισχύλος (για τα δεσμά του Προμηθέα) άρεσε σε 12 |
Επανάσταση | |
| • | Στάσις πάντων πολέμων χαλεπώτατος. Η εξέγερση είναι ο πιο δύσκολος από όλους τους πολέμους. Πλάτων άρεσε σε 88 |
| • | Φθόνος γαρ στάσιος αρχήν απεργάζεται. Ο φθόνος προετοιμάζει ανταρσία εναντίον της εξουσίας. Δημόκριτος άρεσε σε 20 |
| • | Αναρχία κρείσσων πυρός. Η αναρχία είναι πιο δυνατή από τη φωτιά. Ευριπίδης άρεσε σε 5 |
| • | Στάσις εμφύλιος ες εκάτερα κακόν· και γαρ νικέουσι και ησσωμένοισιν ομοίη φθορή. Η εμφύλια διαμάχη φέρνει δεινά και στα δύο μέρη· η ζημιά είναι ίδια και για τους νικητές και για τους νικημένους. Δημόκριτος άρεσε σε 1 |
Φασισμός | |
| • | Μακραί τυράννων χείρες. Αρχαιοελληνική παροιμία άρεσε σε 119 |
| • | Ένεστι γαρ πως τούτο τη τυραννίδι νόσημα, τοις φίλοισι μη πεποιθέναι. Κατά κάποιο τρόπο αυτό είναι αρρώστια του τυραννικού καθεστώτος: να μην εμπιστεύεται ούτε τους φίλους του. Αισχύλος άρεσε σε 44 |
Βαρβαρότητα | |
| • | Ονειδιζόμενος υπό τινων επί τω βαρβαρίζειν έφη· «εγώ μεν τω λόγω, υμείς δε τω τρόπω». Όταν τον κορόιδεψαν κάποιοι ότι μιλά σαν βάρβαρος, είπε: εγώ μεν [είμαι σαν βάρβαρος] στον λόγο, εσείς δε στη συμπεριφορά. |
Πατριωτισμός | |
| • | Μητρός τε και πατρός και των άλλων προγόνων απάντων τιμιώτερόν εστιν η Πατρίς και σεμνότερον και αγιώτερον και εν μείζονι μοίρα και παρα θεοίς και παρ’ ανθρώποις τοις νουν έχουσι. Σωκράτης άρεσε σε 1032 |
| • | Είς οιωνός άριστος, αμύνεσθαι περί πάτρης. Όμηρος (ρήση του Έκτορα) άρεσε σε 441 |
| • | Νόμιζε την πατρίδα οίκον, τους δε πολίτας εταίρους. Να θεωρείς την πατρίδα σπίτι σου και τους συμπολίτες συντρόφους. Ξενοφών άρεσε σε 139 |
| • | Ουδέν αρ’ ην φίλτερον άλλο πατρίς. Δεν υπάρχει τίποτε πιο αγαπημένο από την πατρίδα. Θέογνις άρεσε σε 123 |
| • | Όσα σεμνά και θεία νομίζουσιν άνθρωποι, τούτων πατρίς αιτία και διδάσκαλος, γεννησαμένη και αναθρεψαμένη και παιδευσαμένη. Αιτία και δάσκαλος όλων όσων οι άνθρωποι θεωρούν σεβαστά και θεία είναι η πατρίδα, αφού αυτή τους γέννησε, τους ανάθρεψε και τους μόρφωσε. Λουκιανός άρεσε σε 20 |
| • | Ουδέν γλύκιον ής πατρίδος, φθάνει προτεθρυλημένον. Τίποτα δεν είναι γλυκύτερο από την πατρίδα, αυτό λέγεται από παλιά. Λουκιανός άρεσε σε 15 |
Αντίσταση | |
| • | Ου παντελώς δει τοις πονηροίς επιτρέπειν, αλλ’ αντιτάττεσθαι. Δεν πρέπει να τα επιτρέπουμε όλα στους πονηρούς, αλλά να αντιδρούμε. Μένανδρος άρεσε σε 44 |
Λαϊκισμός | |
| • | Συν όχλω αμαθία πλείστον κακόν. Ο ηλίθιος όχλος είναι πολύ μεγάλη συμφορά. Ευριπίδης άρεσε σε 123 |
| • | Ακρισία δήμου τον χείριστον εις αρχήν προΐστατο. Η έλλειψη κρίσης του λαού, ανέδειξε στην εξουσία τον χειρότερο. Μέγας Βασίλειος άρεσε σε 93 |
| • | Ισχυρόν όχλος εστίν, ουκ έχει δε νουν. Μένανδρος άρεσε σε 65 |
| • | Του πιθανωτέρους είναι τους απαιδεύτους των πεπαιδευμένων εν τοις όχλοις. Πιο πειστικοί για τον όχλο είναι οι αμόρφωτοι από τους μορφωμένους. Αριστοτέλης άρεσε σε 53 |
| • | Την μάλιστα νόμων, ήκιστα δε ρητόρων ακούουσαν πολιτείαν αρίστην είναι. Η άριστη πολιτεία είναι εκείνη που υπακούει στους νόμους και όχι στους πολιτικούς. Χίλων ο Λακεδαιμόνιος άρεσε σε 45 |
| • | Κατ’ αρχής γαρ φιλαίτιος λεώς. Αρέσει στο λαό να κατηγορεί την εξουσία. Αισχύλος άρεσε σε 44 |
| • | Δεινόν οι πολλοί, κακούργους όταν έχωσι προστάτας. Φοβερό πράγμα ο όχλος όταν τον καθοδηγούν κακούργοι. Ευριπίδης άρεσε σε 23 |
| • | Όταν γαρ ηδύς τις λόγοις φρονών κακώς πείθη το πλήθος, τη πόλει κακόν μέγα. Όταν κάποιος με ωραίους λόγους και κακές προθέσεις πείθει το πλήθος, είναι πολύ κακό για την πολιτεία. Ευριπίδης άρεσε σε 22 |
| • | Πολλάκι και ξύμπασα πόλις κακού ανδρός απηύρα, ός τις αλιτραίνη και ατάσθαλα μηχανάαται. Πολλές φορές μια ολόκληρη πόλη υποφέρει από έναν κακό άνθρωπο, που μηχανεύεται ατιμίες και ατασθαλίες. Ησίοδος άρεσε σε 19 |
| • | Ως ο μεν δήμος εστιν ασταθμητότατον πράγμα των πάντων και ασυνθετώτατον. Ο λαός είναι το πιο αστάθμητο και αλλοπρόσαλλο πράγμα. Δημοσθένης άρεσε σε 14 |
| • | Οι γαρ εν σοφοίς φαύλοι παρ’ όχλω μουσικώτεροι λέγειν. Οι λόγοι αυτών που θεωρούνται ανόητοι από τους σοφούς συχνά ακούγονται πιο ωραίοι από τον όχλο. Ευριπίδης άρεσε σε 11 |
| • | Η δημαγωγία γαρ ου προς μουσικού ετ’ εστίν ανδρός ουδέ χρηστού τους τρόπους, αλλ’ εις αμαθή και βδελυρόν. Η δημαγωγία δεν ανήκει πλέον σε άνδρα με παιδεία ούτε σε ενάρετο στους τρόπους, αλλά σε αμαθή και βδελυρό. Αριστοφάνης άρεσε σε 8 |
| • | Τον δήμον αεί προσποιού υπογλυκαίνων ρηματίοις μαγειρικοίς. Να έχεις πάντα τον δήμο με το μέρος σου καλοπιάνοντάς τον με μαγειρεμένα λόγια. Αριστοφάνης άρεσε σε 7 |
Πόλεμος & Ειρήνη | |
| • | Πόλεμος πάντων μεν πατήρ εστί, πάντων δε βασιλεύς. Και τους μεν θεούς έδειξε, τους δε ανθρώπους, τους μεν δούλους εποίησε, τους δε ελευθέρους. Ηράκλειτος άρεσε σε 629 |
| • | Δια την των χρημάτων κτήσιν πάντες οι πόλεμοι γίγνονται. Όλοι οι πόλεμοι γίνονται για την απόκτηση υλικών αγαθών. Πλάτων άρεσε σε 438 |
| • | Πόλεμος γαρ σχολείον αρετής εστί. Αριστοτέλης άρεσε σε 319 |
| • | Ουδείς γαρ ούτω ανόητος εστί όστις πόλεμον προ ειρήνης αιρέεται· εν μεν γαρ τη οι παίδες τους πατέρας θάπτουσι, εν δε τω οι πατέρες τους παίδας. Κανένας δεν είναι τόσο ανόητος ώστε να προτιμά τον πόλεμο από την ειρήνη. Στην ειρήνη, οι γιοι θάβουν τους πατεράδες τους. Στον πόλεμο, οι πατεράδες θάβουν τους γιους. Ηρόδοτος άρεσε σε 204 |
| • | Μέγα το της θαλάσσης κράτος. Περικλής (είναι και στον θυρεό του Πολεμικού Ναυτικού) άρεσε σε 177 |
| • | Έστιν ο πόλεμος ουχ όπλων το πλέον, αλλά δαπάνης. Το πλεονέκτημα στον πόλεμο δεν το δίνουν τα όπλα, αλλά τα χρήματα που δαπανώνται. Θουκυδίδης άρεσε σε 165 |
| • | Πόλεμος ένδοξος, ειρήνης αισχράς αιρετώτερος. Δημοσθένης άρεσε σε 161 |
| • | Ο δε πόλεμος... βίαιος διδάσκαλος. Θουκυδίδης άρεσε σε 123 |
| • | Αρηϊφάτους θεοί τιμώσι και άνθρωποι. [αρηϊφάτους=αυτούς που έφαγε ο θεός Άρης, δηλ. ο πόλεμος] Ηράκλειτος άρεσε σε 74 |
| • | Ποθεινόν εστι υγίεια νοσούσι καί πολεμουμένοις ειρήνη. Λαχταρούν την υγεία αυτοί που είναι άρρωστοι, και αυτοί που πολεμούν λαχταρούν την ειρήνη. Πλούταρχος άρεσε σε 69 |
| • | Ειρήνη ανά γην κουροτρόφος. Η ειρήνη τρέφει γιους στον κόσμο. Ησίοδος άρεσε σε 65 |
| • | Νεύρα πολέμου χρυσός. Η κινητήρια δύναμη του πολέμου είναι ο χρυσός. Πίνδαρος άρεσε σε 63 |
| • | Γλυκύ δ᾽απείρῳ πόλεμος. Ο πόλεμος φαίνεται γλυκός σ’ αυτούς που δεν έχουν την εμπειρία του. Πίνδαρος άρεσε σε 56 |
| • | Δει εν μεν τοις όπλοις φοβερούς, εν δε τοις δικαστηρίοις φιλανθρώπους είναι. Οι άνθρωποι στον πόλεμο πρέπει να εμπνέουν φόβο, αλλά στα δικαστήρια να είναι συμπονετικοί. Δημοσθένης άρεσε σε 48 |
| • | Δει τους ορθώς πολέμω χρωμένους ουκ ακολουθείν τοις πράγμασιν, αλλ’ αυτούς έμπροσθεν είναι των πραγμάτων. Αυτοί που κάνουν σωστά πόλεμο δεν πρέπει να ακολουθούν τις καταστάσεις αλλά να είναι μπροστά από τις καταστάσεις. Δημοσθένης άρεσε σε 42 |
| • | Ο γε μην πόλεμος χειμάρρου δίκην πάντα σύρων και πάντα φέρων, μόνην ου δύναται παιδείαν παρελέσθαι. Ο πόλεμος σαν χείμαρρος παρασέρνει και επιφέρει τα πάντα, μόνο την παιδεία δεν μπορεί να εξαφανίσει. Πλούταρχος άρεσε σε 32 |
| • | Τα κατά πόλεμον κρατούμενα των κρατούντων είναι φασιν. Όσα κυριεύονται στον πόλεμο λέγεται ότι ανήκουν στους νικητές. Αριστοτέλης άρεσε σε 26 |
| • | Τα περί τας μάχας εκβαίνοντα παράλογα. Τα αποτελέσματα που προκύπτουν από τις μάχες είναι παράλογα [ή απροσδόκητα] Πολύβιος άρεσε σε 21 |
| • | Σθλάβος γαρ Ούννω και Σκύθης τω Βουλγάρω αύθις τε Μήδος συμφρονήσας τω Σκύθη μίαν καθ’ ημών ανεκίνησαν μάχην. Γεώργιος Πισίδης (για τη συμμαχία όλων εναντίον του Βυζαντίου) άρεσε σε 17 |
| • | Κακείθεν εις το Χώμα ελθών τω Μυριοκεφάλω εφίσταται· φρούριον δε τούτο παλαιόν και αοίκητον, προκληθέν, οίμαι, ό εγένετο ή γεγονός ό προεκλήθη· περί γαρ αυτό πολλάκις μυρίαις κεφαλαίς Ρωμαίων εβλήθη θάνατος. Νικήτας Χωνιάτης (αναφορά στη μεγάλη ήττα των Βυζαντινών στο Μυριοκέφαλον, το 1176) άρεσε σε 8 |
| • | Ξυνόν ανθρώποις Άρης. Για τους ανθρώπους ο Άρης (=πόλεμος) είναι ένα συνηθισμένο κακό. Αρχίλοχος άρεσε σε 7 |
Στρατός & Στρατιώτες | |
| • | Άνδρες πόλις και ου τείχη, ουδέ νήες ανδρών κεναί. Η ισχύς της πόλης είναι οι άντρες και όχι τα τείχη ούτε τα άδεια πλοία. Θουκυδίδης άρεσε σε 206 |
| • | Όπου γαρ αν της Ιταλίας εγώ κρούσω τω ποδί την γην, αναδύσονται και πεζικαί και ιππικαί δυνάμεις. Πομπήιος άρεσε σε 7 |
| • | Ως ουδέν εστιν ούτε πύργος ούτε ναυς έρημος ανδρών μη ξυνοικούντων έσω. Καμιά αξία δεν έχουν ούτε οι πύργοι ούτε τα καράβια αν δεν είναι επανδρωμένα. Σοφοκλής άρεσε σε 6 |
| • | Στρατηγοί πλείονες ή βελτίονες. Στρατηγούς έχουμε πολλούς αλλά όχι καλούς. Αριστοφάνης άρεσε σε 1 |
Βία | |
| • | Όπου βία πάρεστι, ουδέν ισχύει νόμος. Μένανδρος άρεσε σε 62 |
| • | Ένθα γαρ σοφίης δέει, βίης έργον ουδέν. Όπου χρειάζεται εξυπνάδα, η βία δεν είναι καθόλου χρήσιμη. Ηρόδοτος άρεσε σε 49 |
| • | Σόλων ερωτηθείς, διατί κατά των τυπτόντων τους πατέρας επιτίμιον ουχ ώρισεν, είπεν, ότι «Ουχ υπέλαβον τοιούτους τινάς έσεσθαι.» Ο Σόλων ερωτηθείς γιατί δεν όρισε [στη νομοθεσία του] τιμωρία για αυτούς που χτυπούν τον πατέρα τους είπε ότι «Δεν μου πέρασε από το μυαλό ότι υπάρχουν τέτοιοι άνθρωποι». Σόλων άρεσε σε 46 |
| • | Μισεί γαρ ο θεός την βίαν, τα κτητά δε κτάσθαι κελεύει πάντας ουκ ες αρπαγάς. Ο θεός μισεί τη βία και ορίζει να αποκτούμε πράγματα χωρίς αρπαγές Ευριπίδης άρεσε σε 18 |
| • | Βίᾳ μηδέν πράττειν. Τίποτε να μην κάνεις με τη βία. Κλεόβουλος ο Ρόδιος («βία» με την έννοια της βιασύνης, μάλλον) άρεσε σε 4 |
| • | Δύο γαρ ήκειν έφη θεούς κομίζων: Πειθώ και Βίαν. Φέρνω μαζί μου δύο θεούς: Πειθώ και Βία. Θεμιστοκλής |
Όπλα | |
| • | Αργυραίς λόγχαις μάχου και πάντων κρατήσεις. Να μάχεσαι με αργυρές λόγχες (δηλ. να δωροδοκείς) και θα κερδίσεις όλες τις μάχες. Χρησμός της Πυθίας προς τον Φίλιππο Β’ της Μακεδονίας. άρεσε σε 36 |
| • | Της αλαζονείας, καθάπερ των κεχρυσωμένων όπλων, ουχ όμοια εστι τα εντός τοις εκτός. Διογένης άρεσε σε 33 |
| • | Το ξίφος αμφιβαλού μη προς φόνον, αλλ’ ες άμυναν. Φωκυλίδης άρεσε σε 23 |
| • | Τέμνει σου το ξίφος ύδωρ, η δε σπάθη σου χιόνα. Βυζαντινή Παροιμία άρεσε σε 18 |
Φόνος | |
| • | Και συ τέκνον Βρούτε; Ιούλιος Καίσαρας (τα τελευταία του λόγια – τα είπε στα Ελληνικά) άρεσε σε 134 |
Κλοπή | |
| • | Οι μεγάλοι κλέπται από το μικρόν απάγουσι. Οι μεγάλοι κλέφτες αρπάζουν και τα μικρά. Διογένης άρεσε σε 95 |
| • | Ου κλέπτω την νίκην. Μέγας Αλέξανδρος (την παραμονή της μάχης των Γαυγαμήλων, όταν ο Παρμενίων πρότεινε να επιτεθούν νύχτα) άρεσε σε 86 |
| • | Δημοσθένης προς κλέπτην ειπόντα «ουκ ήδειν ότι σον εστιν», «ότι δε», έφη «σον ουκ έστιν ήδεις». Προς τον κλέφτη που του είπε «δεν ήξερα ότι ήταν δικό σου», είπε «ναι, αλλά ήξερες ότι δεν ήταν δικό σου». Δημοσθένης άρεσε σε 28 |
| • | Λύκος από αριθμού ου φοβείται λαβείν. Ο λύκος δεν φοβάται να αρπάξει από τα πολλά [ή από τους πολλούς] Αίσωπος άρεσε σε 5 |
Παρανομίες | |
| • | Αδικία έξις υπεροπτική νόμων. Είναι έλλειψη δικαιοσύνης η συνήθεια να περιφρονούνται οι νόμοι. Πλάτων άρεσε σε 95 |
| • | Νόμος πονηρός ανομίαν παρεισφέρει. Μένανδρος άρεσε σε 54 |
| • | Μη κακά κερδαίνειν: κακά κέρδεα ισ᾽ αάτησιν. Να μην κερδίζεις με ατιμία. Τα κακά κέρδη ισοδυναμούν με συμφορές. Ησίοδος άρεσε σε 30 |
| • | Αναρχίας, δε μείζον ουκ εστιν κακόν. Δεν υπάρχει μεγαλύτερο κακό από την αναρχία. Ευριπίδης (ομιλεί ο Κρέων) άρεσε σε 6 |
Πόλεις | |
| • | Ο άνθρωπος φύσει πολιτικόν ζώον. (με την αρχική έννοια ότι είναι κοινωνικό ον, ότι προτιμά να ζει σε πόλεις) Αριστοτέλης άρεσε σε 326 |
| • | Ουκ αν είη ατείχιστος πόλις άτις άνδρεσσι, και ου πλίνθοις εστεφάνωται. Δεν μπορεί να θεωρείται ατείχιστη μια πόλη που στεφανώνεται με άνδρες και όχι με τούβλα. Λυκούργος («εστεφάνωται» με τη διττή έννοια «περιβάλλεται» και «δοξάζεται») άρεσε σε 54 |
| • | Εις Μύνδον ελθών και θεασάμενος μεγάλας τας πύλας, μικράν δε την πόλιν, έφη, «άνδρες Μύνδιοι, κλείσατε τας πύλας, μη η πόλις υμών εξέλθη». Διογένης (Μύνδος: πόλη της Καρίας, στη Μικρά Ασία) άρεσε σε 47 |
| • | Ερεχθέως ανήκεν η γη την πόλιν, αλλ’ ο ουρανός καθήκε Ρώμην την νέαν˙ κρείττον το κάλλος αυτής, όσον λαμπρός πόλος. Η Αθήνα αναδείχτηκε από τη γη του Ερεχθέα, ενώ η Νέα Ρώμη κατέβηκε από τον ουρανό. Μεγαλύτερη είναι η ομορφιά της σαν πόλος λαμπρότητας. Βυζαντινό επίγραμμα (σύγκριση Αθήνας - Κωνσταντινούπολης από ανώνυμο Βυζαντινό) άρεσε σε 4 |
Πλήθος | |
| • | Ει μοναχοί, τι τοσοίδε; τοσοίδε δε, πώς πάλι μούνοι; ω πληθύς μοναχών ψευσαμένη μονάδα. Εάν είναι μοναχοί, τότε πώς είναι τόσο πολλοί; αν είναι δε τόσο πολλοί, τότε πάλι πώς είναι μόνοι; ώ πλήθος των μοναχών είστε ψεύτικη μονάδα. Παλλαδάς ο Αλεξανδρεύς άρεσε σε 184 |
| • | Σκαιοίσι πολλοίς είς σοφός διόλλυται. Ανάμεσα σε πολλούς αγροίκους, ένας σοφός χάνεται. Σοφοκλής άρεσε σε 96 |
| • | Εισί γαρ δη οι περί τας τελετάς ναρθηκοφόροι μεν πολλοί, βάκχοι δε τε παύροι. Πολλοί έλαβαν μέρος εις τα [ελευσίνια]μυστήρια αλλά λίγοι είναι οι εκλεκτοί. Πλάτων άρεσε σε 73 |
| • | Αριθμός άπειρος πλήθει. Το πλήθος των αριθμών είναι άπειρο. Πλάτων άρεσε σε 67 |
| • | Είς μάγειρος ου φοβείται πολλά πρόβατα. Μέγας Αλέξανδρος («ειπόντος τινός ότι Δαρείος μυριάδας εις παράταξιν άγει») άρεσε σε 62 |
| • | Πολλοί μεν άνθρωποι ήσαν οι Πέρσαι, ολίγοι όμως άνδρες. Οι Πέρσες ήταν πολλοί αλλά λίγοι ήταν ανδρείοι. Ηρόδοτος άρεσε σε 47 |
| • | Πολλών χρημάτων κρείττων ο παρά του πλήθους έπαινος. Από πολλά πράγματα είναι καλύτερος ο έπαινος του πλήθους. Ισοκράτης άρεσε σε 36 |
| • | Πας όχλος φοβερός. Ξενοφών άρεσε σε 33 |
| • | Είς ουδείς, δύο πολλοί, τρεις όχλος, τέσσαρες πανήγυρις. Αίσωπος άρεσε σε 29 |
| • | Δεινόν οι πολλοί, κακούργους όταν έχωσι προστάτας. Φοβερό πράγμα ο όχλος όταν τον καθοδηγούν κακούργοι. Ευριπίδης άρεσε σε 23 |
Ελληνισμός | |
| • | Ελεύθερον διατελεί και βέλτιστα πολιτευόμενον και δυνάμενον άρχειν πάντων, μιας τυγχάνον πολιτείας. [Το ελληνικό γένος] ζει ελεύθερα και διοικείται άριστα και θα μπορούσε να κυριαρχήσει, αν ήταν πολιτικά ενωμένο. Αριστοτέλης άρεσε σε 675 |
| • | Απεκρίθη εκ παλαιοτέρου του βαρβάρου έθνεος το ελληνικόν εόν και δεξιώτερον και ευηθείης ηλιθίου απηλλαγμένον μάλλον. Ξεχώρισε από παλιά το ελληνικό έθνος από τους βαρβάρους όντας πιο ικανό και περισσότερο απαλλαγμένο από την ηλιθιότητα. Αριστοτέλης άρεσε σε 502 |
| • | Ώ παίδες Ελλήνων, ίτε ελευθερούτε πατρίδ’ ελευθερούτε δε παίδας, γυναίκας, θεών τε πατρώων έδη, θήκας τε προγόνων νυν υπέρ πάντων αγών. Αισχύλος άρεσε σε 353 |
| • | Άρα μη θανόντες τω δοκείν ζώμεν μόνον, Έλληνες άνδρες, συμφορά πεπτωκότες όνειρον εικάζοντες είναι τον βίον; ή ζώμεν ημείς, του βίου τεθνηκότος; Μήπως ενώ έχουμε πεθάνει, ζούμε μόνο κατά φαντασίαν, Παλλαδάς ο Αλεξανδρεύς (θρηνεί για την εξαφάνιση του Ελληνισμού) άρεσε σε 348 |
| • | Πας μη Έλλην, βάρβαρος. Αρχαιοελληνική παροιμία (η παλαιότερη αναφορά γίνεται σε ρωμαϊκό κείμενο του 4ου αι. μ.Χ.) άρεσε σε 227 |
| • | Το των Ελλήνων όνομα πεποίηκε μηκέτι του γένους αλλά της διανοίας δοκείν είναι, και μάλλον Έλληνας καλείσθαι των της παιδεύσεως της ημετέρας ή των της κοινής φύσεως μετέχοντας. Ισοκράτης άρεσε σε 221 |
| • | Έστι μεν ουν Ελλάς και η Μακεδονία. Στράβων άρεσε σε 192 |
| • | Το Ελληνικόν, εόν όμαιμόν τε και ομόγλωσσον, και θεών ιδρύματά τε κοινά και θυσίαι ήθεά τε ομότροπα. Ηρόδοτος άρεσε σε 164 |
| • | Απασών γλωσσών το ελληνικόν υπέρκειται γένος. Θεόδωρος Β’ Λάσκαρις άρεσε σε 132 |
| • | Εσμέν Έλληνες το γένος, ως η τε φωνή και η πάτριος παιδεία μαρτυρεί. Πλήθων Γεμιστός άρεσε σε 130 |
| • | Έλληνες αεί παίδές εστε, γέρων δε Έλλην ουκ έστιν. Ηρόδοτος (Αιγύπτιοι ιερείς προς τον Σόλωνα) άρεσε σε 117 |
| • | Παπαί, Μαρδόνιε, κοίους επ’ άνδρας ήγαγες μαχησομένους ημέας, οί ου περί χρημάτων τον αγώνα ποιούνται, αλλά περί αρετής. Πέρσης στρατηγός για τους Έλληνες το 480 π.Χ. άρεσε σε 107 |
| • | Πάσα τοίνυν φιλοσοφία και γνώσις Ελλήνων εύρεμα... Συ δε, ω Ιταλέ, τίνος ένεκεν εγκαυχά; Θεόδωρος Β’ Λάσκαρις άρεσε σε 89 |
| • | Έλληνες όντες βαρβάροις δουλεύσομεν; Είμαστε Έλληνες και θα γίνουμε δούλοι των βαρβάρων; Ευριπίδης άρεσε σε 86 |
| • | Όφις Έλλην ο ποικίλος. Πλούταρχος (πικρό και πολυσήμαντο σχόλιο του Πέρση χιλίαρχου Ρωξάνη, για τον Θεμιστοκλή) άρεσε σε 68 |
| • | Εν Ελλάδι πολλά θαύματος άξια εισίν. Στράβων άρεσε σε 54 |
| • | Από δε Ηρακλείου, οι βασιλείς αποβαλόντες την ρωμαϊκήν γλώσσαν, διετέλουν ελληνίζοντες. Κωνσταντίνος Ζ΄ Πορφυρογέννητος άρεσε σε 11 |
| • | Πολλά υμείς οι Γραικοί εξιδιοποιείσθε ως αυτοί ή ονομάσαντες ή πρώτοι ευρόντες. Εσείς οι Γραικοί έχετε ιδιοποιηθεί πολλά [ισχυριζόμενοι] ότι από εσάς προέρχεται η ονομασία ή ότι εσείς το έχετε βρει. Αθήναιος ο Ναυκρατίτης (από το «Δειπνοσοφισταί» –άποψη του οικοδεσπότη, του Ρωμαίου Λαρήνσιου) άρεσε σε 10 |
| • | [...] περί την Ελλάδα την αρχαίαν. Αύτη δ' εστίν η περί την Δωδώνην και τον Αχελώον. Ώκουν γαρ οι Σελλοί ενταύθα και οι καλούμενοι τότε μεν Γραικοί, νυν δ' Έλληνες. Αριστοτέλης |
Κυβέρνηση & Κράτος | |
| • | Ου γαρ ο δικαστής, ουδ’ ο βουλευτής, ουδ’ ο εκκλησιαστής άρχων εστί, αλλά το δικαστήριον, η βουλή και ο δήμος. Αριστοτέλης άρεσε σε 318 |
| • | Συμβαίνει δη τους πλείστους των βουλομένων διδασκαλικώς ημίν υποδεικνύειν περί των τοιούτων τρία γένη λέγειν πολιτειών, ών το μεν καλούσι βασιλείαν, το δ’ αριστοκρατίαν, το δε τρίτον δημοκρατίαν. |
Βασιλιάδες | |
| • | Ο μεν Ηφαιστίων φιλαλέξανδρος, ο δε Κρατερός φιλοβασιλεύς. Ο μεν Ηφαιστίων είναι φίλος του Αλεξάνδρου, ο δε Κρατερός φίλος του βασιλιά. Μέγας Αλέξανδρος («Αλέξανδρος» από το έργο του Πλουτάρχου Βίοι Παράλληλοι) άρεσε σε 88 |
| • | Ουκ αγαθόν πολυκοιρανίη. Είς κοίρανος έστω, είς βασιλεύς. Δεν είναι καλό να υπάρχει πολυαρχία. Πρέπει να υπάρχει ένας αρχηγός, ένας βασιλιάς. Όμηρος άρεσε σε 77 |
| • | Δημοβόρος βασιλεύς, επεί ουτιδανοίσιν ανάσσεις. Λαοφάγε βασιλιά, κυβερνάς «ουτιδανούς». Όμηρος (ο Αχιλλέας προς Αγαμέμνονα) άρεσε σε 33 |
| • | Ει γε βασιλείς έμελλον έξειν ανταγωνιστάς. Μόνο εάν επρόκειτο να είχα βασιλείς για ανταγωνιστές. Μέγας Αλέξανδρος (απορρίπτοντας την ιδέα να αγωνιστεί στους Ολυμπιακούς Αγώνες [ην γαρ ποδώκης] –– από τον Πλούταρχο) άρεσε σε 25 |
| • | Κάλλιστον εντάφιον η βασιλεία. Το ωραιότερο σάβανο είναι η βασιλεία. Θεοδώρα (προς τον Ιουστινιανό, αποτρέποντας τον να εγκαταλείψει την Πόλη, στη στάση του Νίκα, το 532 μ.Χ.) άρεσε σε 24 |
| • | Ομιλείν δυνάστῃ ως ήκιστα ή ως ήδιστα. Να μιλάς σε δυνάστη είτε όσον το δυνατό λιγότερο είτε όσο το δυνατό πιο ευχάριστα. Αίσωπος άρεσε σε 19 |
| • | Η βασιλεία ημών ένδοξος είναι δουλεία. Αντίγονος Β’ Γονατάς (προς το γιο του Δημήτριο όταν τον είδε να κακομεταχειρίζεται πολίτες) άρεσε σε 18 |
| • | Ει μεν διώκει σε βασιλεύς, φύγε· ει δε Θεός, κάθου. Βυζαντινή παροιμία (διότι ο θεός πανάγαθος, ενώ ο βασιλιάς αμείλικτος) άρεσε σε 14 |
| • | Πύρρος ο Ηπειρώτης ερωτηθείς υπό τινος ποίος αυτού των υιών διάδοχος της βασιλείας έσται είπεν: «όστις αν οξυτέραν έχη την μάχαιραν». |
Αρχαία Ελλάδα | |
| • | Ημίν ανήκουσιν η ευγλωττία και αι τέχναι της Ελλάδος και η των Θεών αυτής λατρεία, υμέτερος δε κλήρος εστί η αμάθεια και η αγροικία και ουδέν πλέον. Αύτη εστίν η σοφία υμών. Ιουλιανός ο Παραβάτης (λόγοι απαξίωσης του χριστιανικού κλήρου από τον Ιουλιανό) άρεσε σε 218 |
| • | Ούτω μεν Πέρσαι λέγουσι γενέσθαι, και διά την Ιλίου άλωσιν ευρίσκουσι σφίσι εούσαν την αρχήν της έχθρης της ες τους Έλληνας. Ηρόδοτος άρεσε σε 16 |
Βυζάντιο | |
| • | Εσμέν Έλληνες το γένος, ως η τε φωνή και η πάτριος παιδεία μαρτυρεί. Πλήθων Γεμιστός άρεσε σε 130 |
| • | Το την Πόλιν σοι δούναι ουτ’ εμόν εστί ούτ’ άλλου των κατοικούντων εν ταύτη. Ο αυτοκράτορας Κωνσταντίνος ΙΑ’ Παλαιολόγος προς τον Μωάμεθ Β’, το 1453 (λίγο πριν την Άλωση) άρεσε σε 51 |
| • | Ερωτηθείς υπό τινος δια τι οι Βυζάντιοι λάλοι εισίν έφη: «ότι επί του στόματος οικούσιν.» Ερωτηθείς [ο Αριστοτέλης] γιατί οι κάτοικοι του Βυζαντίου είναι φλύαροι, είπε: «επειδή κατοικούν επάνω στο στόμα» Αριστοτέλης (δηλ. στον Βόσπορο) άρεσε σε 18 |
| • | Σθλάβος γαρ Ούννω και Σκύθης τω Βουλγάρω αύθις τε Μήδος συμφρονήσας τω Σκύθη μίαν καθ’ ημών ανεκίνησαν μάχην. Γεώργιος Πισίδης (για τη συμμαχία όλων εναντίον του Βυζαντίου) άρεσε σε 17 |
| • | Πλούταρχε, σίγα τους παραλλήλους γράφων. Τι πολλά κάμνεις και στρατηγούς συλλέγεις; Τον δεσπότην έκφραζε, και γράφεις όλους. Γεώργιος Πισίδης (εξυμνώντας τον Ηράκλειο στην «Ηρακλειάδα») άρεσε σε 12 |
| • | Εάλω η Πόλις! Έπεσε η Πόλη Γεώργιος Φραντζής (από το «Χρονικόν», αλλά η φράση υπάρχει και στην Παλ. Διαθήκη. Ιεζεκιήλ ΛΓ’ 21) άρεσε σε 11 |
| • | Από δε Ηρακλείου, οι βασιλείς αποβαλόντες την ρωμαϊκήν γλώσσαν, διετέλουν ελληνίζοντες. Κωνσταντίνος Ζ΄ Πορφυρογέννητος άρεσε σε 11 |
| • | Θύννων δ᾽ ωραίων Βυζάντιον έπλετο μήτηρ και σκόμβρων βυθίων τε και ευχόρτου λικιβάττεω. Το Βυζάντιο έχει ωραίες παλαμίδες και πελαγίσια σκουμπριά και καρπερά αμπέλια. Ησίοδος άρεσε σε 9 |
| • | Κακείθεν εις το Χώμα ελθών τω Μυριοκεφάλω εφίσταται· φρούριον δε τούτο παλαιόν και αοίκητον, προκληθέν, οίμαι, ό εγένετο ή γεγονός ό προεκλήθη· περί γαρ αυτό πολλάκις μυρίαις κεφαλαίς Ρωμαίων εβλήθη θάνατος. Νικήτας Χωνιάτης (αναφορά στη μεγάλη ήττα των Βυζαντινών στο Μυριοκέφαλον, το 1176) άρεσε σε 8 |
| • | Η δε βασίλισσα Ζωή ήτο νέα εις την αύξησιν αυτής και ηγάπα ερωτομιξίας και περιπλοκάς ανδρός. Γεώργιος Αμαρτωλός (για την αυτοκράτειρα Ζωή [1028-1050]) άρεσε σε 6 |
| • | Ομοφώνως ορίζομεν απόβλητον είναι και αλλοτρίαν και εβδελυγμένην εκ της των χριστιανών εκκλησίας πάσαν εικόνα εκ πάσης ύλης και χρωματουργικής των ζωγράφων κακοτεχνίας πεποιημένην. Απόφαση της Εικονομαχικής Εκκλησιαστικής Συνόδου της Ιέρειας του 754 μ.Χ. άρεσε σε 5 |
| • | Ερεχθέως ανήκεν η γη την πόλιν, αλλ’ ο ουρανός καθήκε Ρώμην την νέαν˙ κρείττον το κάλλος αυτής, όσον λαμπρός πόλος. Η Αθήνα αναδείχτηκε από τη γη του Ερεχθέα, ενώ η Νέα Ρώμη κατέβηκε από τον ουρανό. Μεγαλύτερη είναι η ομορφιά της σαν πόλος λαμπρότητας. Βυζαντινό επίγραμμα (σύγκριση Αθήνας - Κωνσταντινούπολης από ανώνυμο Βυζαντινό) άρεσε σε 4 |
σελίδα 10 από 17
| «προηγούμενη σελίδα | επόμενη σελίδα» |
Συστήνουμε:
Αν σας ενδιαφέρουν τα αρχαιοπρεπή αποφθέγματα, δείτε επίσης και τα Δελφικά Παραγγέλματα, τη σελίδα με τις Αρχαίες παροιμίες, τα Λατινικά ρητά , τα Εκκλησιαστικά ρητά καθώς και τις Βυζαντινές ρήσεις.
