Λέξεις | |
| • | Έστι δ’ αρχή της λέξεως το ελληνίζειν. πιθανή ερμηνεία: Το βασικό της επικοινωνίας είναι τα σωστά Ελληνικά. Αριστοτέλης άρεσε σε 55 |
Γλώσσα | |
| • | Η γλώσσα λανθάνουσα τ’ αληθή λέγει. Μένανδρος άρεσε σε 390 |
| • | Ει θεοί διαλέγονται, την των Ελλήνων γλώττη χρώνται. Κικέρων άρεσε σε 255 |
| • | Απασών γλωσσών το ελληνικόν υπέρκειται γένος. Θεόδωρος Β’ Λάσκαρις άρεσε σε 132 |
| • | Κρείττον είναι τοις ποσίν ολισθείν ή τη γλώττη. Προτιμότερο να ολισθαίνει κανείς με τα πόδια του, παρά με τη γλώσσα του. Ζήνων ο Κιτιεύς άρεσε σε 126 |
| • | Η γλώσσα πολλούς εις όλεθρον ήγαγεν. Μένανδρος άρεσε σε 87 |
| • | Έστι δ’ αρχή της λέξεως το ελληνίζειν. πιθανή ερμηνεία: Το βασικό της επικοινωνίας είναι τα σωστά Ελληνικά. Αριστοτέλης άρεσε σε 55 |
| • | Γλώσσης κρατάν και μάλιστα εν συμποσίω. Κράτα τη γλώσσα σου, ιδίως στα συμπόσια. Χίλων ο Λακεδαιμόνιος άρεσε σε 52 |
| • | Ζευς γαρ μεγάλης γλώσσης κόμπους υπερεχθαίρει. Ο Ζευς απεχθάνεται εντελώς τους κομπασμούς και τα μεγάλα λόγια. Σοφοκλής άρεσε σε 41 |
| • | Γλώσσα μεν ανόστεος, οστέα δε βλάπτει. Η γλώσσα κόκαλα δεν έχει και κόκαλα τσακίζει. Ανάχαρσις άρεσε σε 28 |
| • | Ει μη καθέξεις γλώσσαν, έσται σοι κακά. Αν δεν προσέξεις την γλώσσα σου, θα βρεις το μπελά σου. Ευριπίδης άρεσε σε 20 |
| • | Ανάχαρσις ερωτηθείς τι εστιν εν ανθρώποις αγαθόν τε και φαύλον έφη: «γλώσσα». Ανάχαρσις άρεσε σε 19 |
| • | Από δε Ηρακλείου, οι βασιλείς αποβαλόντες την ρωμαϊκήν γλώσσαν, διετέλουν ελληνίζοντες. Κωνσταντίνος Ζ΄ Πορφυρογέννητος άρεσε σε 11 |
Γνώση | |
| • | Εν οίδα ότι ουδέν οίδα. Σωκράτης (απόδοση στην καθαρεύουσα λατινικού ρητού που ήταν παράφραση χωρίου από την «Απολογία», δηλ. δεν ειπώθηκε έτσι ακριβώς από τον Σωκράτη) άρεσε σε 1553 |
| • | Κρείττον οψιμαθή είναι ή αμαθή. Καλύτερα να έχεις μάθει πρόσφατα παρά να μην έχεις μάθει καθόλου. Σωκράτης (εξηγώντας γιατί μάθαινε κιθάρα λίγο πριν πεθάνει) άρεσε σε 640 |
| • | Γηράσκω δ’ αεί πολλά διδασκόμενος. Σόλων άρεσε σε 394 |
| • | Πάντες άνθρωποι φύσει ορέγονται του ειδέναι. Αριστοτέλης (η πρώτη φράση από το «Μετά τα Φυσικά») άρεσε σε 302 |
| • | Επιστήμη ποιητική ευδαιμονίας. Η γνώση δημιουργεί ευδαιμονία. Πλάτων άρεσε σε 252 |
| • | Γράμματα μαθείν δει, και, μαθόντα, νουν έχειν. Μένανδρος άρεσε σε 213 |
| • | Γνους πράττε. Να ενεργείς έχοντας γνώση. Πιττακός ο Μυτιληναίος άρεσε σε 194 |
| • | Εχθίστη δε οδύνη εστί των εν ανθρώποισι αύτη, πολλά φρονέοντα μηδενός κρατέειν. Από όλες τις στεναχώριες του ανθρώπου η πιο πικρή είναι να ξέρεις πολλά και να μην έχεις καμιά επιρροή. Ηρόδοτος άρεσε σε 173 |
| • | Έν μόνον αγαθόν είναι, την επιστήμην, και έν μόνον κακόν, την αμαθίαν. Σωκράτης άρεσε σε 166 |
| • | Πολυμαθίη – κακοτεχνίη. Ηράκλειτος (με την έννοια ότι όποιος ξέρει πολλά, δεν τα ξέρει καλά) άρεσε σε 164 |
| • | Πολλών δ’ ανθρώπων ίδεν άστεα και νόον έγνων. Γνώρισε τις πόλεις και τον νου πολλών ανθρώπων. Όμηρος άρεσε σε 160 |
| • | Μη πάντα επίστασθαι προθύμεο, μη πάντων αμαθής γένη. Μην επιθυμείς να τα μάθεις καλά όλα για να μη μείνεις αμαθής σε όλα. Δημόκριτος άρεσε σε 158 |
| • | Έοικα γουν τούτου γε σμικρώ τινι αυτώ τούτω σοφώτερος είναι, ότι ά μη οίδα ουδέ οίομαι ειδέναι. Φαίνομαι λοιπόν λίγο σοφότερος από εκείνον, επειδή δεν υποκρίνομαι ότι ξέρω αυτά που δεν ξέρω. Σωκράτης άρεσε σε 138 |
| • | Πολλοί πολυμαθέες νόον ουκ έχουσιν. Πολλοί που είναι πολυμαθείς δεν έχουν μυαλό. Δημόκριτος άρεσε σε 133 |
| • | Μηδέν είναι μήτε τέχνην άνευ μελέτης μήτε μελέτην άνευ τέχνης. Πρωταγόρας άρεσε σε 107 |
| • | Καιρόν γνώθι. Να γνωρίζεις τι γίνεται στην εποχή σου (ή να αναγνωρίζεις τις ευκαιρίες) Πιττακός ο Μυτιληναίος άρεσε σε 89 |
| • | Οι πεπαιδευμένοι καθάπερ οι εκ παλαίστρας, κάν πέσωσι, ταχέως και επιδεξίως εκ της ατυχίας εξανίστανται. Αυτοί που έχουν παιδεία, όπως οι παλαιστές, ακόμα και αν πέσουν, γρήγορα και επιδέξια σηκώνονται ξανά από την ατυχία. Επίκτητος άρεσε σε 80 |
| • | Εάν ης φιλομαθής, έσει και πολυμαθής. Ισοκράτης άρεσε σε 73 |
| • | Ο γαρ μανθάνων ουκ έχει. Αυτός που το μαθαίνει δεν το κατέχει κιόλας. Αρχαίο ρητό άρεσε σε 40 |
| • | Δύο φησίν είναι γνώσεις: την μεν δια των αισθήσεων την δε δια της διανοίας. Δημόκριτος άρεσε σε 40 |
| • | Γνώμης δύο εισίν ιδέαι, η μεν γνησίη, η δε σκοτίη. Υπάρχουν δύο είδη γνώσης, η γνήσια (σαφής) και η σκοτεινή (ασαφής). Δημόκριτος άρεσε σε 29 |
| • | Σοφός ο πολλά ειδώς φυά. Σοφός είναι αυτός που εκ φύσεως ξέρει πολλά. Πίνδαρος άρεσε σε 19 |
| • | Έστι γνώσις λόγου χωρίς, και έστι γνώσις μετά λόγου. Και γαρ εισί πολλοί γνώσιν μεν έχοντες, λόγον δε ουκ έχοντες. Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος (εδώ, «λόγος» με τη σημερινή έννοια = «ομιλία») άρεσε σε 15 |
| • | Σφοδρόν απειρία των πάντων ουδέ μέγιστον κακόν, αλλ’ η πολυπειρία και πολυμαθία μετά κακής αγωγής γίγνεται πολύ τούτων μείζων ζημία. Πλάτων άρεσε σε 14 |
| • | Φευ, φρονείν ως δεινόν ένθα μη τέλη λύῃ φρονούντι. Αλίμονο, πόσο κακό είναι να γνωρίζεις, όταν δεν πρόκειται να σου βγει σε καλό που γνωρίζεις. Σοφοκλής |
Περιέργεια | |
| • | Πάντες άνθρωποι φύσει ορέγονται του ειδέναι. Αριστοτέλης (η πρώτη φράση από το «Μετά τα Φυσικά») άρεσε σε 302 |
| • | Τον τ’ αλλότρια περιεργαζόμενον μίσει. Να μην ανέχεσαι αυτόν που ανακατεύεται σε ξένες υποθέσεις. Χίλων ο Λακεδαιμόνιος άρεσε σε 33 |
Εκπαίδευση | |
| • | Ο μη δαρείς άνθρωπος ου παιδεύεται. Μένανδρος άρεσε σε 185 |
| • | Παιδεία τοις μεν νέοις σωφροσύνη, τοις δε πένησι πλούτος, τοις δε πλουσίοις κόσμος. Η παιδεία για τους νέους είναι σωφροσύνη, για τους φτωχούς πλούτος και για τους πλούσιους στολίδι. Διογένης άρεσε σε 178 |
| • | Τι πρώτον εστιν έργον του φιλοσοφούντος; αποβαλείν οίησιν· αμήχανον γαρ, ά τις ειδέναι οίεται ταύτα άρξασθαι μανθάνειν. Η πρώτη δουλειά αυτού που θέλει να αποκτήσει σοφία; να αποβάλει την οίηση· γιατί δεν γίνεται να αρχίσεις να μαθαίνεις αυτά που νομίζεις ότι ξέρεις. Επίκτητος άρεσε σε 151 |
| • | Παιδεία μόνη των κτημάτων αναφαίρετον και ζώντι και τελευτήσαντι παραμένουσα. Μέγας Βασίλειος άρεσε σε 131 |
| • | Μαθημάτων αναγκαιότατον τα κακά απομαθείν. Το πιο αναγκαίο μάθημα είναι να ξεμάθεις τα κακά. Αντισθένης άρεσε σε 120 |
| • | Παρθενικήν δε γαμείν, ως κ’ ήθεα κεδνά διδάξης. Να παντρευτείς παρθένα για να της διδάξεις σωστούς τρόπους. Ησίοδος άρεσε σε 105 |
| • | Της παιδείας την μεν ρίζαν είναι πικράν τον δε καρπόν γλυκύν. Ισοκράτης άρεσε σε 91 |
| • | Όμηρος την Ελλάδα επεπαιδεύκει. Πλάτων άρεσε σε 70 |
| • | Αι άρισται δοκούσαι είναι φύσεις μάλιστα παιδείας δέονται. Εκείνοι που φαίνονται ότι εκ φύσεως είναι άριστοι, χρειάζονται περισσότερο από τους άλλους την παιδεία. Ξενοφών άρεσε σε 68 |
| • | Τριών δει παιδεία: φύσεως, μαθήσεως, ασκήσεως. Αριστοτέλης άρεσε σε 53 |
| • | Ούτε τέχνη ούτε σοφίη εφικτόν, εάν μη μάθη τις. Δεν μπορείς να μάθεις τέχνη ούτε να αποκτήσεις σοφία χωρίς εκπαίδευση. Δημόκριτος άρεσε σε 50 |
| • | Ο αυτός ερωτηθείς υπό τινος τι τον υιόν διδάξει είπεν· «ει μεν θεοίς αυτόν συμβιούν εθέλοις φιλόσοφον, ει δε ανθρώποις ρήτορα.» Όταν κάποιος τον ρώτησε τι να σπουδάσει τον γιο του απάντησε: «αν θέλεις να συμβιώσει με θεούς, φιλόσοφο, αν με ανθρώπους, ρήτορα.» Αντισθένης άρεσε σε 49 |
| • | Αν μη πηλόν τύψης, κέραμος ου γίνεται. Αν δεν χτυπήσεις τον πηλό, δεν γίνεται κεραμίδι. Αρχύτας ο Ταραντίνος (προς μαθητή του που παραπονέθηκε ότι τον έδειρε ο πατέρας του) άρεσε σε 35 |
| • | Πάντων κάκιστον η ευπετείη παιδεύσαι την νεότητα. Αύτη γαρ εστιν ή τίκτει τας ηδονάς ταύτας, εξ ών η κακότης γίγνεται. Το χειρότερο στοιχείο στην εκπαίδευση της νεολαίας είναι η ευκολία. Διότι αυτή γεννάει εκείνες τις ηδονές, από τις οποίες προέρχονται άσχημες καταστάσεις. Δημόκριτος άρεσε σε 34 |
| • | Αρίστιππος ο Κυρηναϊκός φιλόσοφος, παρακελεύετο τοις νέοις τοιαύτα εφόδια κτάσθαι, άτινα αυτοίς και ναυαγήσασι συνεκκολυμβήσει. Ο Αρίστιππος ο Κυρηναίος συμβούλευε τους νέους να αποκτούν εφόδια για τη ζωή τέτοια που αν ναυαγούσαν να τους βοηθούσαν να κολυμπήσουν. Αρίστιππος άρεσε σε 23 |
| • | Δημοσθένης ερωτηθείς «πώς της ρητορικής περιγένου»; «Πλέον», έφη, «έλαιον οίνου δαπανήσας». Δημοσθένης (από το ΑΝΘΟΛΟΓΙΟΝ του Ιωάννη Στοβαίου – 6ος αι. μ.Χ.) άρεσε σε 22 |
| • | Ούτος ερωτηθείς τίνι διαφέρουσιν οι πεπαιδευμένοι των απαιδεύτων είπεν: «ώσπερ οι δεδαμασμένοι ίπποι των αδαμάστων.» Ανάχαρσις άρεσε σε 6 |
| • | Ο αυτός έφη τας μεν ρίζας της παιδείας είναι πικράς, τους δε καρπούς γλυκείς. Αριστοτέλης άρεσε σε 6 |
Μόρφωση | |
| • | Η παιδεία, καθάπερ ευδαίμων χώρα, πάντα τ’ αγαθά φέρει. Η μόρφωση, όπως ακριβώς μια εύφορη γη, φέρνει όλα τα καλά. Σωκράτης άρεσε σε 611 |
| • | Αρχή πολιτείας απάσης νέων τροφά. Θεμέλιο κάθε πολιτείας είναι η ανατροφή των νέων. Πυθαγόρας άρεσε σε 292 |
| • | Άνθρωπος παιδεία κεκοσμημένος των ζώων κάλλιστον. Σωκράτης άρεσε σε 284 |
| • | Ουδέν άλλο έχουσα ες Άδου η ψυχή έρχεται πλην της παιδείας και τροφής. Η ψυχή έρχεται στον Άδη χωρίς να κουβαλάει τίποτε άλλο πέρα από την παιδεία της και την αγωγή της. Πλάτων άρεσε σε 282 |
| • | Εις τελειότητα του ανθρώπου τρία δει συνδράμειν: φύσιν, μάθησιν και άσκησιν. Πλάτων άρεσε σε 177 |
| • | Παιδεία ευτυχούσι μεν εστί κόσμος, ατυχούσι δε καταφύγιον. Η μόρφωση είναι στολίδι γι’ αυτούς που ευτυχούν και καταφύγιο γι’ αυτούς που δυστυχούν. Ισοκράτης άρεσε σε 162 |
| • | Βακτηρία εστί παιδεία βίου. Η μόρφωση είναι στήριγμα της ζωής. Μένανδρος άρεσε σε 141 |
| • | Εσμέν Έλληνες το γένος, ως η τε φωνή και η πάτριος παιδεία μαρτυρεί. Πλήθων Γεμιστός άρεσε σε 130 |
| • | Ηράκλειτος έλεγεν την παιδείαν έτερον ήλιον είναι τοις πεπαιδευμένοις. Ο Ηράκλειτος έλεγε πως η παιδεία είναι άλλος ένας ήλιος για τους μορφωμένους. Ηράκλειτος άρεσε σε 122 |
| • | Μη είναι βασιλικήν ατραπόν επί γεωμετρίαν. Δεν υπάρχει βασιλικός [σύντομος] δρόμος για να μάθεις γεωμετρία. Ευκλείδης άρεσε σε 107 |
| • | Το αποδημείν εί αρίστη παιδεία. Αρχαιοελληνική παροιμία άρεσε σε 107 |
| • | Όστις νέος ων μουσών αμελεί, τον τε παρελθόντα απόλωλε χρόνον και τον μέλλοντα τέθνηκε. Όποιος αμελεί τις μούσες όταν είναι νέος, χάνει το παρελθόν και σκοτώνει το μέλλον. Σοφοκλής άρεσε σε 100 |
| • | Κτήσαι καλοκαγαθίαν, θεραπείαν, ευσέβειαν, παιδείαν, σωφροσύνην, αλήθειαν, πίστιν, εμπειρίαν, επιδεξιότητα, εταιρίαν. Πιττακός ο Μυτιληναίος άρεσε σε 37 |
| • | Δοκεί η παιδεία, και τούτο πάντες ομολογούσιν, ημερούν τας ψυχάς αφαιρούσα το θηριώδες και άγνωμον. Θεόφραστος άρεσε σε 34 |
| • | Ο γε μην πόλεμος χειμάρρου δίκην πάντα σύρων και πάντα φέρων, μόνην ου δύναται παιδείαν παρελέσθαι. Ο πόλεμος σαν χείμαρρος παρασέρνει και επιφέρει τα πάντα, μόνο την παιδεία δεν μπορεί να εξαφανίσει. Πλούταρχος άρεσε σε 32 |
| • | Ζήνων ο Στωικός έφη την παιδείαν προς ευδαιμονίαν αυτάρκη. Ο Ζ. είπε πως η μόρφωση είναι αρκετή για την ευδαιμονία. Ζήνων ο Κιτιεύς άρεσε σε 28 |
| • | Ούτε σώμασιν ούτε χρήμασιν ευδαιμονούσιν άνθρωποι, αλλ’ ορθοσύνη και πολυφροσύνη. Οι άνθρωποι δεν ευδαιμονούν χάρη στα σώματα και τα υλικά αγαθά, αλλά με την ανατροφή [την παιδεία] και τις πολλές γνώσεις. Δημόκριτος άρεσε σε 27 |
| • | Άπαντας η παίδευσις ημέρους τελεί. Όλους τους εξημερώνει η παιδεία. Μένανδρος άρεσε σε 26 |
| • | Βίων την παιδείαν έλεγεν ιερόν άσυλον. Βίων ο Βορυσθενίτης άρεσε σε 21 |
| • | Σωκράτης ο φιλόσοφος ερωτηθείς τι ήδιστον εν τω βίω είπε· «παιδεία και αρετή και ιστορία των αγνοουμένων». [«ιστορία των αγνοουμένων» ≈ έρευνα των αγνώστων] Σωκράτης άρεσε σε 9 |
| • | Ου καλόν πεπαιδευμένον εν απαιδεύτοις διαλέγεσθαι, ώσπερ ουδέ νήφοντα εν μεθύουσιν. Δεν είναι καλό ο μορφωμένος να συναναστρέφεται με αμόρφωτους, όπως ούτε ο νηφάλιος με μεθυσμένους. Πλάτων άρεσε σε 4 |
| • | Αλλά προς Σωκράτην μεν ήλθον παιδείας ένεκεν, προς δε Διονύσιον παιδιάς. Αρίστιππος άρεσε σε 1 |
Διδασκαλία | |
| • | Στους γονείς οφείλομεν το ζην, στους δε διδασκάλους το ευ ζην. Μέγας Αλέξανδρος άρεσε σε 558 |
| • | Νηπίοισιν ου λόγος, αλλά ξυμφορή γίνεται διδάσκαλος. Για τους ανόητους, δάσκαλος δεν είναι η λογική αλλά η συμφορά. Δημόκριτος άρεσε σε 258 |
| • | Ο δε πόλεμος... βίαιος διδάσκαλος. Θουκυδίδης άρεσε σε 123 |
| • | Ποιητήν δ’ άρα Έρως διδάσκει, καν άμουσος ή το πριν. Ο έρωτας διδάσκει τον ποιητή, ακόμα και αν αυτός δεν είχε ιδέα από ποίηση. Ευριπίδης άρεσε σε 123 |
| • | Ανθρώπων άρχειν. Διογένης (λογοπαίγνιο, απαντώντας στην ερώτηση με τι ασχολείται) άρεσε σε 104 |
| • | Χαίρετε και μέμνησθε τα δόγματα. Επίκουρος (τα τελευταία λόγια του Επίκουρου, σύμφωνα με τον Διογένη Λαέρτιο) άρεσε σε 41 |
| • | Τοις μεν γαρ παιδαρίοισιν έστι διδάσκαλος όστις φράζει, τοίσιν δ᾽ ηβώσι ποιηταί. Τα παιδιά τα εκπαιδεύουν οι δάσκαλοι και τους ενηλίκους οι ποιητές. Αριστοφάνης άρεσε σε 38 |
| • | Μη έλαττον ηγού του επαινείσθαι το νουθετείσθαι. Μη θεωρείς λιγότερο σημαντική τη νουθεσία από τον έπαινο. Αριστοτέλης άρεσε σε 27 |
| • | Αρίστιππος παρά των μαθητών λαμβάνειν έφασκε μισθόν, ουχ όπως τον βίον επανορθώση, αλλ’ όπως εκείνοι μάθωσιν εις τα καλά δαπανάν. Έλεγε ο Αρίστιππος ότι έπαιρνε δίδακτρα από τους μαθητές του όχι για να φτιάξει τη ζωή του, αλλά για να μάθουν εκείνοι να δαπανούν για τα καλά πράγματα. Αρίστιππος άρεσε σε 23 |
| • | Όσα σεμνά και θεία νομίζουσιν άνθρωποι, τούτων πατρίς αιτία και διδάσκαλος, γεννησαμένη και αναθρεψαμένη και παιδευσαμένη. Αιτία και δάσκαλος όλων όσων οι άνθρωποι θεωρούν σεβαστά και θεία είναι η πατρίδα, αφού αυτή τους γέννησε, τους ανάθρεψε και τους μόρφωσε. Λουκιανός άρεσε σε 20 |
| • | Παρά του τροφέως και το φερέπονον και ολιγοδεές˙ και το αυτουργικόν και απολύπραγμον˙ και το δυσπρόσδεκτον διαβολής. Από τον δάσκαλό μου [έμαθα]... και τη σκληρή δουλειά και την ολιγάρκεια. Και την αυτενέργεια και την αποφυγή πολυπραγμοσύνης. Και το να δέχομαι με μεγάλη επιφύλαξη τις διαβολές. Μάρκος Αυρήλιος άρεσε σε 11 |
| • | Εδιδάχθη Ηρακλής αρματηλατείν μεν υπό Αμφιτρύωνος, παλαίειν δε υπό του Αυτολύκου, τοξεύειν δε υπό Ευρύτου. (Ψευδο) Απολλόδωρος, 1ος μ.Χ. αιών άρεσε σε 9 |
Τέχνη | |
| • | Δάκρυα, τα προοίμια της τέχνης. Λουκιανός (από το «Ενύπνιον 1.6», για τις μεγάλες δυσκολίες που αντιμετωπίζει κανείς ασχολούμενος με την τέχνη) άρεσε σε 61 |
| • | Αριστοτέλης ερωτηθείς πού κατοικούσιν αι Μούσαι, έφη: «εν ταις ψυχαίς των φιλοπόνων». Αριστοτέλης άρεσε σε 59 |
| • | Ουκ έστι χείρων ουδεμία φύσις τέχνης. Και γαρ αι τέχναι τας φύσεις μιμούνται. Καμιά μορφή της φύσης δεν είναι κατώτερο από την τέχνη, αφού οι τέχνες απλά μιμούνται τη φύση. Μάρκος Αυρήλιος άρεσε σε 55 |
| • | Τέχνη τύχην έστερξε και τύχη τέχνην. [έστερξε=υποστήριξε] Αγάθων άρεσε σε 50 |
| • | Η τέχνη μιμείται την φύσιν. Αριστοτέλης (η φράση δεν απαντά αυτολεξεί στο έργο του αλλά συνοψίζει ιδέες του στην «Φυσική» και στην Ποιητική) άρεσε σε 35 |
Ζωγραφική | |
| • | Την μεν ζωγραφίαν ποίησιν σιωπώσαν, την δε ποίησιν ζωγραφίαν λαλούσαν. Η ζωγραφική είναι ποίηση που σωπαίνει και η ποίηση είναι ζωγραφική που μιλάει. Σιμωνίδης ο Κείος άρεσε σε 133 |
| • | Ομοφώνως ορίζομεν απόβλητον είναι και αλλοτρίαν και εβδελυγμένην εκ της των χριστιανών εκκλησίας πάσαν εικόνα εκ πάσης ύλης και χρωματουργικής των ζωγράφων κακοτεχνίας πεποιημένην. Απόφαση της Εικονομαχικής Εκκλησιαστικής Συνόδου της Ιέρειας του 754 μ.Χ. άρεσε σε 5 |
Μουσική | |
| • | Διότι τηλικούτος ων, κιθαρωδεί και ου ληστεύει! Διότι αν και είναι τέτοιος, παίζει κιθάρα και δεν ληστεύει. Διογένης (εξηγώντας γιατί χειροκρότησε θερμά κάποιον θηριώδη τύπο που έπαιζε –οικτρά– λύρα) άρεσε σε 185 |
| • | Σεμνή κατά πάντα η μουσική θεών εύρημα ούσα. Η μουσική είναι καθ’ όλα ιερή όντας εφεύρεση των θεών. Πλούταρχος άρεσε σε 95 |
| • | Μη ζώην μετ’ αμουσίας. Να μη ζεις χωρίς μουσική (ή χωρίς τις μούσες –την παιδεία γενικώς). Ευριπίδης άρεσε σε 83 |
Τραγωδία | |
| • | Έστιν ουν τραγωδία μίμησις πράξεως σπουδαίας και τελείας, μέγεθος εχούσης, ηδυσμένω λόγω, δρώντων και ου δι’ απαγγελίας, δι’ ελέου και φόβου περαίνουσα την των τοιούτων παθημάτων κάθαρσιν. Αριστοτέλης άρεσε σε 198 |
| • | Όστις περί τραγωδίας οίδε, οίδε και περί επών. Όποιος ξέρει από τραγωδία, ξέρει και από έπη. Αριστοτέλης άρεσε σε 57 |
| • | Τρεις δε και σκηνογραφίαν Σοφοκλής. Ο Σοφοκλής [εισήγαγε] τους τρεις [ηθοποιούς] και τη σκηνογραφία [στην τραγωδία]. Αριστοτέλης άρεσε σε 13 |
| • | Αισχύλος, ως λέγουσι, τας τραγωδίας μεθύων εποίει. Λένε πως ο Αισχύλος τις τραγωδίες τις συνέθετε μεθυσμένος. Αθήναιος ο Ναυκρατίτης άρεσε σε 10 |
Θέατρο | |
| • | Μένανδρος ερωτηθείς τι διαφέρουν αλλήλων Σοφοκλής και Ευριπίδης είπεν ότι Σοφοκλής μεν τέρπεσθαι ποιεί τους ανθρώπους, Ευριπίδης δε σκυθρωπάζειν τους ακροατάς. Μένανδρος άρεσε σε 21 |
Λογοτεχνία | |
| • | Αλέξανδρος την Ιλιάδα αρετής εφόδιον ενόμιζε. Πλούταρχος άρεσε σε 36 |
| • | Ρήμα δ’ εργμάτων χρονιώτερον βιοτεύει. Τα λόγια ζουν περισσότερα χρόνια από τις πράξεις. Πίνδαρος άρεσε σε 23 |
Ποίηση | |
| • | Ευφυούς η ποιητική εστιν ή μανικού. Η ποίηση είναι για τους ευφυείς ή για τους τρελούς. Αριστοτέλης άρεσε σε 154 |
| • | Την μεν ζωγραφίαν ποίησιν σιωπώσαν, την δε ποίησιν ζωγραφίαν λαλούσαν. Η ζωγραφική είναι ποίηση που σωπαίνει και η ποίηση είναι ζωγραφική που μιλάει. Σιμωνίδης ο Κείος άρεσε σε 133 |
| • | Ποιητήν δ’ άρα Έρως διδάσκει, καν άμουσος ή το πριν. Ο έρωτας διδάσκει τον ποιητή, ακόμα και αν αυτός δεν είχε ιδέα από ποίηση. Ευριπίδης άρεσε σε 123 |
| • | Φιλοσοφώτερον και σπουδαιότερον ποίησις ιστορίας εστίν: η μεν γαρ ποίησις μάλλον τα καθόλου, η δε ιστορία τα καθ’ έκαστον λέγει. Η ποίηση είναι πιο φιλοσοφική και πιο σπουδαία από την ιστορία, επειδή η ποίηση μιλάει περισσότερο για το όλον ενώ η ιστορία για το συγκεκριμένο. Αριστοτέλης άρεσε σε 74 |
| • | Τοις μεν γαρ παιδαρίοισιν έστι διδάσκαλος όστις φράζει, τοίσιν δ᾽ ηβώσι ποιηταί. Τα παιδιά τα εκπαιδεύουν οι δάσκαλοι και τους ενηλίκους οι ποιητές. Αριστοφάνης άρεσε σε 38 |
| • | Ος δ' αν άνευ μανίας Μουσών επί ποιητικάς θύρας αφίκηται, πεισθείς ως άρα εκ τέχνης ικανός ποιητής εσόμενος, ατελής αυτός τε και ή ποίησις υπό της των μαινόμενων ή του σωφρονούντος ηφανίσθη. Όποιος όμως πάει χωρίς τη μανία των Μουσών στις θύρες της ποίησης, νομίζοντας πως μόνο με την τεχνική θα γίνει καλός ποιητής, μένει κι αυτός ο ίδιος ασήμαντος και η ποίηση, αυτού που είναι σώφρων, αφανίζεται από την ποίηση εκείνων που τους κυριεύει ή μανία. Πλάτων άρεσε σε 14 |
| • | Ο αυτός ερωτηθείς πότερος κρείσσων, Όμηρος ή Ησίοδος, είπεν: «Ησίοδον μεν αι Μούσαι, Όμηρον δε αι Χάριτες ετέκνωσαν.» Σιμωνίδης ο Κείος άρεσε σε 5 |
Πρώτες Φράσεις | |
| • | Πάντες άνθρωποι φύσει ορέγονται του ειδέναι. Αριστοτέλης (η πρώτη φράση από το «Μετά τα Φυσικά») άρεσε σε 302 |
| • | Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή, ο δε καιρός οξύς, η δε πείρα σφαλερή, η δε κρίσις χαλεπή. Ιπποκράτης (το πρώτο παράγγελμα από τους «Αφορισμούς») άρεσε σε 231 |
| • | Δαρείου και Παρυσάτιδος γίγνονται παίδες δύο. Ξενοφών (η πρώτη φράση από την «Κύρου Ανάβασιν») άρεσε σε 75 |
| • | Άνδρα μοι ένεπεν μούσα πολύτροπον ως μάλα πολλά πλάγχθη, επεί Τροίης ιερόν πτολίεθρον έπερσεν, πολλών δ’ ανθρώπων ίδεν άστεα και νόον έγνω. Όμηρος (η πρώτη φράση από την «Οδύσσεια») άρεσε σε 71 |
| • | Μήνιν άειδε θεά Πηληιάδεω Αχιλήος. Όμηρος (η πρώτη φράση της Ιλιάδας) άρεσε σε 43 |
| • | Ρέων ο χρόνος ακάθεκτα και αεί τι κινούμενος παρασύρει και παραφέρει πάντα τα εν γενέσει και ες βυθόν αφανείας καταποντοί όπου μεν ουκ άξια λόγου πράγματα, όπου δε μεγάλα τε και άξια μνήμης, και τα τε άδηλα φύων κατα την τραγωδίαν και τα φανέντα αποκρυπτόμενος. Άννα Κομνηνή (η πρώτη φράση από την «Αλεξιάδα») άρεσε σε 37 |
| • | Το της φιλοσοφίας έργον ένιοί φασιν από βαρβάρων άρξαι. Γεγενήσθαι γαρ παρά μεν Πέρσαις Μάγους, παρά δε Βαβυλωνίοις ή Ασσυρίοις Χαλδαίους, και γυμνοσοφιστάς παρ' Ινδοίς, παρά τε Κελτοίς και Γαλάταις τους καλουμένους Δρυΐδας και Σεμνοθέους. Διογένης Λαέρτιος (η αρχή του έργου «Βίοι Φιλοσόφων») άρεσε σε 4 |
Συγγραφή | |
| • | [Σωκράτης] ερωτηθείς δια τι συντάγματα ου γράφει έφη: «ότι τα άγραφα των γεγραμμένων ορώ πλείονος πωλούμενα». Σωκράτης άρεσε σε 26 |
| • | Θεόκριτος ερωτηθείς διατί ου συγγράφει, «Ότι» είπεν «ως μεν βούλομαι ου δύναμαι, ως δε δύναμαι ου βούλομαι». Θεόκριτος άρεσε σε 22 |
| • | Ουδέ Πυθαγόρας έγραψεν ουδέν ουδέ Σωκράτης ουδέ Αρκεσίλαος ούτε Καρνεάδης. Πλούταρχος άρεσε σε 9 |
Βιβλία | |
| • | Μέγα βιβλίον μέγα κακόν. Το ογκώδες βιβλίο είναι μεγάλο κακό. Καλλίμαχος (κριτική για όσους συνέθεταν μεγάλα επικά ποιήματα προσπαθώντας ανεπιτυχώς να μιμηθούν τον Όμηρο) άρεσε σε 82 |
| • | Χρη των βιβλίων καθάπερ των οστέων τω μυελώ χρήσθαι, τα δε λοιπά απορρίπτειν ες κύνας. Πρέπει από τα βιβλία να χρησιμοποιούμε [τα καλά] όπως το μεδούλι από τα κόκαλα, και τα υπόλοιπα να τα πετάμε στα σκυλιά. Διογένης άρεσε σε 35 |
Διανοούμενοι | |
| • | Πολυμαθίη νόον ου διδάσκει. Ηράκλειτος άρεσε σε 145 |
| • | Πολλοί πολυμαθέες νόον ουκ έχουσιν. Πολλοί που είναι πολυμαθείς δεν έχουν μυαλό. Δημόκριτος άρεσε σε 133 |
| • | Εάν ης φιλομαθής, έσει και πολυμαθής. Ισοκράτης άρεσε σε 73 |
| • | Αμαθέστερον πως ειπέ και σαφέστερον. Πες κάτι κάπως λιγότερο μορφωμένο και πιο σαφές. Αριστοφάνης άρεσε σε 48 |
Γνωμικά | |
| • | Αι παροιμίαι παλαιάς εισίν φιλοσοφίας εγκαταλείμματα, περισωθέντα διά συντομίαν και δεξιότητα. Αριστοτέλης άρεσε σε 55 |
Επιστήμη & Τεχνολογία | |
| • | Αρχάς είναι των όλων ατόμους και κενόν, τα δ’ άλλα πάντα νενομίσθαι. Τα άτομα και το κενό είναι η αρχή των πάντων και τα υπόλοιπα είναι κατασκευάσματα του νου. Δημόκριτος (από τον Διογένη Λαέρτιο) άρεσε σε 118 |
| • | Η δε μελέτη φύσεως αγαθά πλείονα δωρείται. Επίχαρμος άρεσε σε 64 |
| • | Δαιδάλου ποίημα. Αρχαιοελληνική παροιμιακή φράση (αξιοθαύμαστη τεχνική κατασκευή) άρεσε σε 15 |
| • | Πυρός τε ανταμοιβή τα πάντα και πυρ απάντων όκωσπερ χρυσού χρήματα και χρημάτων χρυσός. Τα πάντα προέρχονται από τη μετάλλαξη του πυρός και το πυρ προέρχεται από τη μετάλλαξη όλων των πραγμάτων, όπως από τον χρυσό αποκτώνται πράγματα και από τα πράγματα χρυσός. Ηράκλειτος άρεσε σε 1 |
Ανακαλύψεις | |
| • | Εύρηκα! Εύρηκα! Αρχιμήδης (όταν ανακάλυψε το νόμο της άνωσης στο μπάνιο του) άρεσε σε 73 |
| • | Εύρηκα ό ουκ εζήτουν. Αρχαιοελληνική παροιμιακή φράση (για ανεπιθύμητο εύρημα/αποτέλεσμα) άρεσε σε 8 |
Μαθηματικά | |
| • | Αεί ο θεός γεωμετρεί. Πλάτων άρεσε σε 514 |
| • | Ξυνόν γαρ αρχή και πέρας επί κύκλου περιφερείας. Σε έναν κύκλο, κάθε σημείο είναι ταυτόχρονα και αρχή και τέλος. Ηράκλειτος άρεσε σε 286 |
| • | Πάντα κατ’ αριθμόν γίγνονται. Τα πάντα γίνονται σύμφωνα με αριθμούς. Πυθαγόρας άρεσε σε 251 |
| • | Μη μου τους κύκλους τάραττε. Αρχιμήδης (στον Ρωμαίο που τον σκότωσε ενώ έλυνε προβλήματα κάνοντας σχέδια στην άμμο —η γνησιότητα της φράσης αμφισβητείται καθώς δεν αναφέρεται από αρχαίους συγγραφείς) άρεσε σε 127 |
| • | Μη είναι βασιλικήν ατραπόν επί γεωμετρίαν. Δεν υπάρχει βασιλικός [σύντομος] δρόμος για να μάθεις γεωμετρία. Ευκλείδης άρεσε σε 107 |
| • | Αριθμός άπειρος πλήθει. Το πλήθος των αριθμών είναι άπειρο. Πλάτων άρεσε σε 67 |
| • | Γραμμή δε μήκος απλατές. Ευκλείδης άρεσε σε 27 |
Συστήματα | |
| • | Πάντων γαρ όσα πλείω μέρη έχει και μη έστιν οίον σωρός το παν, αλλ’ έστι τι το όλον παρά τα μόρια. Το σύνολο κάθε πράγματος που έχει πολλά μέρη δεν είναι απλά ένας σωρός, αλλά κάτι παραπάνω από τα μέρη του. Αριστοτέλης (φράση που έχει αποδοθεί διεθνώς ως «το όλον είναι μεγαλύτερο από τα μέρη του») άρεσε σε 14 |
Λογική | |
| • | Ράβδος εν γωνία, άρα βρέχει. Αρχαιοελληνική παροιμιακή φράση (δηλώνει αυθαίρετο συλλογισμό) άρεσε σε 89 |
| • | Πόθεν τούτο τεκμαίρεις; Πλάτων άρεσε σε 82 |
| • | Αρχής απάσης ηγεμών έστω λόγος. Μένανδρος άρεσε σε 36 |
| • | Τω λογικώ ζώω, μόνον αφόρητόν εστι το άλογον, το δ’ εύλογον φορητόν. Επίκτητος άρεσε σε 25 |
| • | Τω λογικώ ζώῳ η αυτή πράξις κατά φύσιν εστί και κατά λόγον. Για ένα λογικό πλάσμα είναι το ίδιο να ενεργεί σύμφωνα με τη φύση του με το να ενεργεί σύμφωνα με τη λογική. Μάρκος Αυρήλιος άρεσε σε 4 |
Εύλογο Συμπέρασμα | |
| • | Τα αφανή τοις φανεροίς τεκμαίρου. Αυτά που δεν φαίνονται να τα συμπεραίνεις με βάση αυτά που φαίνονται. Σόλων άρεσε σε 157 |
| • | Πρόσεχε τω υποκειμένω ή τη ενεργεία ή τω δόγματι ή τω σημαινομένω. Πρόσεχε την ουσία του πράγματος λαμβάνοντας υπόψη ή τις ενέργειες ή τα κίνητρα ή το πώς παρουσιάζεται. Μάρκος Αυρήλιος (η φράση στην οποία παραπέμπει και ο Hannibal Lecter…) άρεσε σε 63 |
| • | Ανήρ έννους τα καινά τοις πάλαι τεκμαίρεται. Ο άνθρωπος που έχει μυαλό, βγάζει συμπέρασμα για τα νέα με βάση τα παλιά. Σοφοκλής άρεσε σε 44 |
| • | Άρκτου παρούσης, τα ίχνη μη ζήτει. Όταν η αρκούδα είναι εδώ, μην ψάχνεις τα ίχνη της. Βακχυλίδης άρεσε σε 21 |
| • | Οπερ έδει δείξαι. Ευκλείδης άρεσε σε 12 |
| • | Τεκμαιρόμεσθα τοις παρούσι ταφανή. Θα βγάλουμε συμπέρασμα γι’ αυτά που δεν ξέρουμε από τα δεδομένα που έχουμε. Ευριπίδης άρεσε σε 10 |
Ιστορία | |
| • | Όλβιος όστις ιστορίης έσχεν μάθησιν. Τυχερός όποιος διδάχτηκε ιστορία. Ευριπίδης (διασώζεται από τον Κλήμη Αλεξανδρείας) άρεσε σε 149 |
| • | Ο τα νυν ιδών πάντα εώρακεν, όσα τε εξ αϊδίου εγένετο και όσα εις το άπειρον έσται. Πάντα γαρ ομογενή και ομοειδή. Όποιος είδε τα τωρινά, τα είδε όλα, και αυτά που γίνονταν ανέκαθεν και όσα θα γίνουν στο άπειρο μέλλον. Γιατί όλα είναι ίδια κι όμοια. Μάρκος Αυρήλιος άρεσε σε 102 |
| • | Διαφέρουσι δε κατά τούτο μάλιστα αλλήλων, ότι το μεν Ηροδότου κάλλος ιλαρόν εστι, φοβερόν δε του Θουκυδίδου. Διονύσιος ο Αλικαρνασσεύς άρεσε σε 32 |
| • | Δει των προειρημένων μνημονεύειν και μηδέν οίεσθαι τούτων λέγεσθαι γεγονός ούτω και πεπραγμένον. Αυτά που είπαμε πρέπει να τα εξιστορούμε και να μη νομίζουμε ότι επειδή τα λέμε ότι έτσι και έγιναν. Πλούταρχος (σχετικά με τις θρησκευτικές δοξασίες των Αιγυπτίων) άρεσε σε 23 |
Σκέψη | |
| • | Άνθρωπος: ο αναθρών ά όπωπε. Άνθρωπος: αυτός που αναλογίζεται και κρίνει όσα έχει δει. Πλάτων άρεσε σε 532 |
| • | Εις ευ φρονών μυρίων μη φρονούντων κρείττων εστί. Ένας που σκέφτεται σωστά είναι καλύτερος από μύριους που δεν σκέφτονται. Πλάτων άρεσε σε 268 |
| • | Η γλώσσα σου μη προτρεχέτω του νου. Χίλων ο Λακεδαιμόνιος άρεσε σε 184 |
| • | Αι δεύτεραι πως φροντίδες σοφώτεραι. Οι δεύτερες σκέψεις είναι μάλλον πιο σωστές. Ευριπίδης άρεσε σε 117 |
| • | Φρόνει τι κεδνόν. Να σκέφτεσαι κάτι πολύτιμο [που αξίζει]. Κλεόβουλος ο Ρόδιος άρεσε σε 55 |
| • | Θείου νου το αεί τι διαλογίζεσθαι καλόν. Ένα θείο μυαλό σκέφτεται πάντα κάτι καλό [ωραίο]. Δημόκριτος άρεσε σε 19 |
| • | Νόει τα καλά ίνα και πράττης τα καλά. Να σκέφτεσαι καλά πράγματα για να πράττεις καλά πράγματα. Σέξτος ο Πυθαγόρειος άρεσε σε 2 |
Διαλογισμός | |
| • | Ένδον σκάπτε, ένδον η πηγή του αγαθού και αεί αναβλύειν δυναμένη, εάν αεί σκάπτεις. Σκάβε μέσα σου· μέσα σου είναι η πηγή του καλού και θα αναβλύζει πάντα αν πάντα την αναζητείς. Μάρκος Αυρήλιος άρεσε σε 335 |
| • | Ο εντός της ψυχής προς αυτήν διάλογος επωνομάσθη διάνοια. Πλάτων άρεσε σε 160 |
Φιλοσοφία | |
| • | Ερωτηθείς τι ποτ’ αυτώ περιγέγονεν εκ φιλοσοφίας, έφη, «Το ανεπιτάκτως ποιείν ά τινες διά τον από των νόμων φόβον ποιούσιν.» Αυτό που πέτυχα με τη φιλοσοφία, ήταν να κάνω με τη θέλησή μου αυτά που οι άλλοι τα κάνουν επειδή φοβούνται τους νόμους. Αριστοτέλης (από τον Διογένη Λαέρτιο) άρεσε σε 282 |
| • | Εάν μη οι βασιλείς φιλοσοφήσουν, ουκ έστιν των δεινών παύλα. Πλάτων άρεσε σε 158 |
| • | Πειρώ τω μεν σώματι είναι φιλόπονος, τη δε ψυχή φιλόσοφος. Να προσπαθείς να είσαι φιλόπονος όσον αφορά το σώμα και φιλόσοφος όσον αφορά την ψυχή. Ισοκράτης άρεσε σε 156 |
| • | Ου προσποιείσθαι δει φιλοσοφείν αλλ’ όντως φιλοσοφείν. Ου γαρ προσδεόμεθα του δοκείν υγιαίνειν αλλά του κατ’ αλήθειαν υγιαίνειν. Επίκουρος άρεσε σε 110 |
| • | Τας ιδέας νοείσθαι μεν, οράσθαι δ’ ου. Τις ιδέες τις σκεφτόμαστε αλλά δεν τις βλέπουμε. Πλάτων άρεσε σε 95 |
| • | Πάσα τοίνυν φιλοσοφία και γνώσις Ελλήνων εύρεμα... Συ δε, ω Ιταλέ, τίνος ένεκεν εγκαυχά; Θεόδωρος Β’ Λάσκαρις άρεσε σε 89 |
| • | Αγχιβασίην Προσέγγιση με αγωνιώδη αμφισβήτηση. Ηράκλειτος άρεσε σε 74 |
| • | Ει και προσποιούμαι σοφίαν, και τούτο φιλοσοφείν εστι. Διογένης (προς τον ειπόντα «ουδέν ειδώς φιλοσοφείς» —από τον Διογένη Λαέρτιο ) άρεσε σε 63 |
| • | Ερωτηθείς τι αυτώ περιγέγονεν εκ φιλοσοφίας, έφη, «το δύνασθαι εαυτώ ομιλείν». Ερωτηθείς τι καλό πήρε από τη φιλοσοφία είπε «το να μπορώ να μιλάω στον εαυτό μου». Αντισθένης (από τον Διογένη Λαέρτιο) άρεσε σε 53 |
| • | Ο αυτός ερωτηθείς υπό τινος τι τον υιόν διδάξει είπεν· «ει μεν θεοίς αυτόν συμβιούν εθέλοις φιλόσοφον, ει δε ανθρώποις ρήτορα.» Όταν κάποιος τον ρώτησε τι να σπουδάσει τον γιο του απάντησε: «αν θέλεις να συμβιώσει με θεούς, φιλόσοφο, αν με ανθρώπους, ρήτορα.» Αντισθένης άρεσε σε 49 |
| • | Ερωτηθείς ποτε τι πλέον έχουσιν οι φιλόσοφοι, έφη, «Εάν πάντες οι νόμοι αναιρεθώσιν, ομοίως βιώσομεν». Ερωτηθείς τι παραπάνω έχουν οι φιλόσοφοι, είπε «αν καταργηθούν όλοι οι νόμοι θα ζούμε με τον ίδιο τρόπο». Αρίστιππος άρεσε σε 39 |
| • | Εν ει μη εστι, τάλλα δε του ενός, τι χρη είναι; Αν δεν υπάρχει το Ένα, τα άλλα τι χρειάζονται; Πλάτων άρεσε σε 37 |
| • | Ο μεν γεωργός, την γην, ο δε φιλόσοφος την ψυχήν εξημεροί. Θεόκριτος άρεσε σε 30 |
| • | Πλάτων την φιλοσοφίαν θανάτου μελέτην ωνόμασεν. Πλάτων άρεσε σε 29 |
| • | Πυθαγόρας ο Σάμιος αφικόμενος εις Αίγυπτον και μαθητής εκείνων γενόμενος την τ᾿ άλλην φιλοσοφίαν πρώτος εις τους Έλληνας εκόμισε. Ισοκράτης άρεσε σε 16 |
| • | Τους των εγκυκλίων παιδευμάτων μετασχόντας, φιλοσοφίας δε απολειφθέντας ομοίους έλεγεν είναι τοις της Πηνελόπης μνηστήρσι· και γαρ εκείνους Μελανθώ μεν και Πολυδώραν και τας άλλας θεραπαίνας έχειν, πάντα δε μάλλον ή αυτήν την δέσποιναν δύνασθαι γήμαι. Αυτοί που παίρνουν γενική μόρφωση και αγνοούν τη φιλοσοφία είναι σαν τους μνηστήρες της Πηνελόπης που πηδούσαν την Μελανθώ, την Πολυδώρα και τις άλλες υπηρέτριες αλλά δεν μπορούσαν να έχουν την κυρία τους. Αρίστιππος άρεσε σε 12 |
| • | Διογένης ερωτηθείς υπό τινος, διά τίνα αιτίαν οι άνθρωποι, τοις μεν προσαιτούσι, διδόασι, τοις δε φιλοσοφούσιν, ουδαμώς, είπεν, «Ότι χωλοί μεν και τυφλοί ίσως ελπίζουσι γενέσθαι, φιλόσοφοι δε ου.» Διογένης άρεσε σε 11 |
| • | Ουδέ Πυθαγόρας έγραψεν ουδέν ουδέ Σωκράτης ουδέ Αρκεσίλαος ούτε Καρνεάδης. Πλούταρχος άρεσε σε 9 |
| • | Φιλοσοφίαν δε πρώτος ωνόμασε Πυθαγόρας και εαυτὸν φιλόσοφον. Διογένης Λαέρτιος άρεσε σε 9 |
| • | Σωκράτης ο φιλόσοφος ερωτηθείς τι ήδιστον εν τω βίω είπε· «παιδεία και αρετή και ιστορία των αγνοουμένων». [«ιστορία των αγνοουμένων» ≈ έρευνα των αγνώστων] Σωκράτης άρεσε σε 9 |
| • | Ούτε γαρ φιλοσόφους πωγωνοτροφίαι, ω Κλέα, και τριβωνοφορίαι ποιούσιν ούτ’ Ισιακούς αι λινοστολίαι και ξυρήσεις. Γιατί, Κλέα, τους φιλοσόφους δεν τους κάνουν οι γενειάδες και τα τριμμένα πανωφόρια ούτε τους ιερείς της Ίσιδας οι λινές στολές και τα ξυρισμένα κεφάλια. Πλούταρχος άρεσε σε 8 |
| • | Ερωτηθείς υπό Διονυσίου διά τι οι μεν φιλόσοφοι επί τας των πλουσίων θύρας έρχονται, οι δε πλούσιοι επί τας των φιλοσόφων ουκέτι, έφη, « Ότι οι μεν ίσασιν ών δέονται, οι δ' ουκ ίσασιν.» Όταν ρωτήθηκε από τον τύραννο Διονύσιο γιατί οι μεν φιλόσοφοι θέλουν να κάνουν παρέα με τους πλούσιους, οι δε πλούσιοι με τους φιλόσοφους είπε «διότι οι μεν ξέρουν τι χρειάζονται και οι άλλοι δεν ξέρουν.» Αρίστιππος άρεσε σε 6 |
| • | Το της φιλοσοφίας έργον ένιοί φασιν από βαρβάρων άρξαι. Γεγενήσθαι γαρ παρά μεν Πέρσαις Μάγους, παρά δε Βαβυλωνίοις ή Ασσυρίοις Χαλδαίους, και γυμνοσοφιστάς παρ' Ινδοίς, παρά τε Κελτοίς και Γαλάταις τους καλουμένους Δρυΐδας και Σεμνοθέους. Διογένης Λαέρτιος (η αρχή του έργου «Βίοι Φιλοσόφων») άρεσε σε 4 |
| • | Μέρη δε φιλοσοφίας τρία: φυσικόν, ηθικόν, διαλεκτικόν· φυσικὸν μεν το περί κόσμου και των εν αυτώ· ηθικὸν δε το περί βίου και των προς ημάς· διαλεκτικόν δε το αμφοτέρων τους λόγους πρεσβεύον. Διογένης Λαέρτιος άρεσε σε 3 |
| • | Των δε φιλοσόφων οι μεν γεγόνασι δογματικοί, οι δε εφεκτικοί. Δογματικοὶ μεν όσοι περί των πραγμάτων αποφαίνονται ως καταληπτών. Εφεκτικοὶ δε όσοι επέχουσι περί αυτών ως ακαταλήπτων. Διογένης Λαέρτιος άρεσε σε 2 |
| • | Ειπόντος τινός ως αεί τους φιλοσόφους βλέποι παρά ταις των πλουσίων θύραις, «και γαρ οι ιατροί» φησί, «παρά ταις των νοσούντων· αλλ’ ου παρά τούτό τις αν έλοιτο νοσείν ή ιατρεύειν». Όταν κάποιος του είπε ότι βλέπει πάντα τους φιλοσόφους στα σπίτια των πλουσίων, απάντησε ότι και οι γιατροί πάνε στα σπίτια των ασθενών, αλλά για αυτό δεν μπορείς να κατηγορήσεις ούτε τους ασθενείς ούτε τους γιατρούς. Αρίστιππος άρεσε σε 2 |
| • | Ο αυτός προς τινα των μαθητών αυτού έφη: «εὰν καιρόν ζητής προς φιλοσοφίαν, καιρόν ουχ έξεις.» Πλάτων άρεσε σε 1 |
Πνευματικότητα | |
| • | [Δημώναξ] τους των σωμάτων επιμελουμένους, εαυτών δε αμελούντας ωνείδιζεν, ως των μεν οίκων επιμελουμένους, των δε ενοίκων αμελούντας. [Ο Δημώναξ] κορόιδευε αυτούς που φροντίζουν για το σώμα αλλά αμελούν τον εαυτό τους, και τους παρομοίαζε με αυτούς που νοιάζονται για τα σπίτια αλλά αμελούν για τους ενοίκους. Δημώναξ άρεσε σε 4 |
Ηθική | |
| • | Ει μη καθήκει, μη πράξης· ει μη αληθές εστι, μη είπης. Αν δεν είναι σωστό, μην το κάνεις· αν δεν είναι αλήθεια, μην το πεις. Μάρκος Αυρήλιος άρεσε σε 173 |
| • | Ο δε ανεξέταστος βίος ου βιωτός ανθρώπω. Μια ζωή όπου δεν εξετάζεται το σωστό ή λάθος, δεν αξίζει να τη ζει κανείς. Σωκράτης άρεσε σε 165 |
| • | Η δ' ηθική εξ έθους περιγίνεται. Η ηθική προέρχεται από τις συνήθειες. Αριστοτέλης άρεσε σε 62 |
| • | Ά μη προσήκει μητ’ άκουε μηθ’ όρα. Αυτά που δεν πρέπει, μήτε να τ’ ακούς μήτε να τα βλέπεις. Μένανδρος άρεσε σε 57 |
| • | Των περί τα ήθη φευκτών τρία εστίν είδη: κακία, ακρασία, θηριότης. Σχετικά με το ήθος, τρία πρέπει να αποφεύγονται: κακία, ακράτεια, αγριότητα. Αριστοτέλης (η «ακράτεια» ως το αντίθετο της εγκράτειας) άρεσε σε 51 |
| • | Λύκος γηράσας νόμους ορίζει. Βυζαντινή παροιμία (για αυτούς που στα γεράματα νουθετούν τους νέους να αποφεύγουν κακές πράξεις που ο οι ίδιοι έχουν κάνει) άρεσε σε 26 |
Αλήθεια | |
| • | Απλά γαρ εστι της αληθείας έπη. Τα λόγια της αλήθειας είναι απλά. Αισχύλος άρεσε σε 118 |
| • | Ανθρώποις πάσι ταυτό αγαθόν και αληθές. Ηδύ δε άλλω άλλο. Για όλους τους ανθρώπους, το καλό και το αληθινό είναι το ίδιο. Αυτό που προκαλεί ευχαρίστηση όμως είναι διαφορετικό στον καθέναν. Δημόκριτος άρεσε σε 112 |
| • | Φθόνος έλκος εστι της αληθείας. Ο φθόνος είναι πληγή της αλήθειας. Δημόκριτος άρεσε σε 81 |
| • | Ετεή δε ουδέν ίδμεν. Εν βυθώ γαρ η αλήθεια. Δεν γνωρίζουμε τίποτα στην πραγματικότητα, επειδή η αλήθεια είναι στον βυθό. Δημόκριτος άρεσε σε 73 |
| • | Ούτως αταλαίπωρος τοις πολλοίς η ζήτησις της αληθείας και επί τα ετοίμα μάλλον τρέπονται. Τόσο απρόθυμοι είναι οι περισσότεροι άνθρωποι να μπουν στον κόπο να αναζητήσουν την αλήθεια και προτιμούν να ασχολούνται με τα εύκολα. Θουκυδίδης άρεσε σε 73 |
| • | Αληθομυθέειν χρεών, ου πολυλογέειν. Έχουμε χρέος να λέμε την αλήθεια, όχι να λέμε πολλά. Δημόκριτος άρεσε σε 73 |
| • | Απλούς ο μύθος της αληθείας έφυ. O λόγος της αλήθειας είναι εκ φύσεως απλός. Ευριπίδης άρεσε σε 72 |
| • | Ζητώ γαρ την αλήθειαν υφ’ ής ουδείς πώποτε εβλάβη. Μάρκος Αυρήλιος άρεσε σε 57 |
Αλήθεια & Ψέμα | |
| • | Θάρσει. Λέγων τ’ αληθές ου σφαλεί ποτε. Έχε θάρρος· όταν λες την αλήθεια, δεν κάνεις ποτέ λάθος. Σοφοκλής άρεσε σε 315 |
| • | Αλλ’ ουδέν έρπει ψεύδος εις γήρας χρόνου. Κανένα ψέμα δεν αντέχει στο χρόνο. Σοφοκλής άρεσε σε 250 |
| • | Σιγάν την αλήθειαν, χρυσόν εστι θάπτειν. Πυθαγόρας άρεσε σε 242 |
| • | Ο δε ψευδής λόγος γίνεται παρά το πρώτον ψεύδος. Αριστοτέλης άρεσε σε 173 |
| • | Αδύνατον τ’ αληθές λαθείν. Αδύνατο να κρυφτεί η αλήθεια. Μένανδρος άρεσε σε 167 |
| • | Ιδού η Ρόδος, ιδού και το πήδημα. Αίσωπος άρεσε σε 121 |
| • | Κλεπτών γαρ η νυξ, της δε αληθείας το φως. Η νύχτα είναι των κλεφτών, και το φως είναι της αλήθειας. Ευριπίδης άρεσε σε 107 |
| • | Ανήρ δ’ άλλα κέκευθεν ενί φρεσίν, άλλα δε βάζει. Ο άνθρωπος άλλα έχει στο βάθος του μυαλού του και άλλα λέει. Φωκυλίδης άρεσε σε 105 |
| • | Εν οίνω αλήθεια. Αλκαίος άρεσε σε 99 |
| • | Τω μεν γαρ αληθεί πάντα συνάδει τα υπάρχοντα, τω δε ψευδεί ταχύ διαφωνεί ταληθές. Με την αλήθεια όλα τα δεδομένα βρίσκονται σε αρμονική συμφωνία, ενώ με το ψεύδος γρήγορα έρχεται σε διαφωνία και σύγκρουση το αληθές. Αριστοτέλης άρεσε σε 90 |
| • | Κρήτες αεί ψεύσται, κακά θηρία, γαστέρες αργαί. Οι Κρήτες είναι πάντα ψεύτες, είναι άγρια θηρία και λαίμαργοι. Επιμενίδης ο Κρης άρεσε σε 90 |
| • | Φίλος μεν Πλάτων, φιλτάτη δε αλήθεια. Αντιφάνης άρεσε σε 70 |
| • | Ουκ εξάγουσιν καρπόν οι ψευδείς λόγοι. Σοφοκλής άρεσε σε 59 |
| • | Άγει δε προς φως την αλήθειαν χρόνος. Μένανδρος άρεσε σε 58 |
| • | Αεί κράτιστον εστί τα αληθή λέγειν εν παντί καιρώ. Μένανδρος άρεσε σε 51 |
| • | Τα σύκα σύκα, την σκάφην δε σκάφην ονομάζων. Λουκιανός άρεσε σε 47 |
| • | Ούτε λόγος εσθλός φαύλην πρήξιν αμαυρίσκει, ούτε πρήξις αγαθή λόγου βλασφημίη λυμαίνεται. Ούτε ένας καλός λόγος μπορεί να εξαλείψει μια κακή πράξη, ούτε μια καλή πράξη μπορεί να μολυνθεί από την κακολογία. Δημόκριτος άρεσε σε 43 |
| • | Απιστούνται δ’ oι λάλοι καν αληθεύωσιν. Δεν πιστεύει κανείς τους φλύαρους, ακόμα κι όταν λένε την αλήθεια. Πλούταρχος άρεσε σε 41 |
| • | Εθίζειν τους παίδας τω ταληθεί λέγειν. Το γαρ ψεύδεσθαι δουλοπρεπές και πάσιν ανθρώποις ουκ άξιον μιμείσθαι. Να συνηθίζουμε τα παιδιά να λένε την αλήθεια. Γιατί η ψευτιά είναι δουλοπρέπεια και δεν αξίζει να τη μιμούνται οι άνθρωποι. Πλούταρχος άρεσε σε 39 |
| • | Εγώ δε οφείλω λέγειν τα λεγόμενα, πείθεσθαί γε μεν ου παντάπασι οφείλω. Εγώ οφείλω να πω αυτά που μου είπαν, χωρίς να έχω καμιά απολύτως υποχρέωση να τα πιστέψω. Ηρόδοτος άρεσε σε 37 |
| • | Ερωτηθείς υπό τινος, πόσον απέχει το ψεύδος του αληθούς: «Όσον οφθαλμοί των ώτων». Θαλής ο Μιλήσιος άρεσε σε 30 |
| • | Προς Κρήτα κρητίζεις. Αρχαιοελληνική παροιμιακή φράση (για κάποιον που λέει ψέματα σε άλλον ψεύτη) άρεσε σε 29 |
| • | Κρείσσον ελέσθαι ψεύδος, ή αληθές κακόν. Προτιμότερο ένα ψέμα από μια κακή αλήθεια. Μένανδρος άρεσε σε 24 |
| • | Κρείσσον γαρ µετά αληθείας ψελλίζειν ή μετά ψεύδους πλατωνίζειν. Γεώργιος Αμαρτωλός άρεσε σε 7 |
| • | Ψεύδεσθαι φυλάττου· έστιν γαρ απατάν και απατάσθαι. Σέξτος ο Πυθαγόρειος άρεσε σε 2 |
Φαινομενικότητα | |
| • | Ο κόσμος αλλοίωσις, ο βίος υπόληψις. Ο κόσμος είναι μια [συνεχής] αλλαγή, η ζωή είναι γέννημα της φαντασίας. Δημόκριτος (η φράση υπάρχει και στον Μάρκο Αυρήλιο, “Τα εις εαυτόν” δ’ 3) άρεσε σε 259 |
| • | Ότι παν υπόληψις. Διότι τα πάντα είναι μια ιδέα. Μάρκος Αυρήλιος (ή όπως τα αντιλαμβάνεσαι εσύ) άρεσε σε 81 |
| • | Πολλοί δοκέοντες είναι φίλοι ουκ εισί, και ου δοκέοντες εισίν. Πολλοί που φαίνονται να είναι φίλοι δεν είναι και άλλοι, ενώ δεν φαίνονται, είναι. Δημόκριτος άρεσε σε 76 |
| • | Ου γαρ δοκείν άριστος, αλλ’ είναι θέλει. Δεν πρέπει να φαίνεσαι άριστος, αλλά να θέλεις να είσαι. Αισχύλος άρεσε σε 47 |
| • | Όψις αδήλων τα φαινόμενα. Αρχαιοελληνική παροιμία άρεσε σε 38 |
| • | Της αλαζονείας, καθάπερ των κεχρυσωμένων όπλων, ουχ όμοια εστι τα εντός τοις εκτός. Διογένης άρεσε σε 33 |
| • | Ένδοθι την Εκάβην, έκτοθι την Ελένην. Από μέσα Εκάβη (άσχημη) απέξω Ελένη (όμορφη). Αρχαιοελληνική παροιμιακή φράση (φράση προερχόμενη από την Ιλιάδα, Ραψωδία Χ, χωρίς να υπάρχει όμως εκεί αυτολεξεί) άρεσε σε 9 |
| • | Ουχ άπαν το αμαρύσσον χρυσός. Ό,τι λάμπει δεν είναι χρυσός. Αρχαιοελληνική παροιμία άρεσε σε 7 |
| • | Και ήσαν άλλα μεν τα φαινόμενα, άλλα δε τα νοούμενα. Γεώργιος Αμαρτωλός άρεσε σε 7 |
Αντιφάσεις | |
| • | Άλλων ιατρός, αυτός έλκεσι βρύων. Είναι γιατρός για τους άλλους, αλλά ο ίδιος είναι γεμάτος πληγές. Αρχαιοελληνική παροιμία άρεσε σε 63 |
| • | Εν τροφή φαρμακείη άριστον, εν τροφή φαρμακείη φλαύρον, φλαύρον και άριστον προς τι. Στην τροφή είναι το καλύτερο φάρμακο και στην τροφή το πιο βλαβερό δηλητήριο. Το χειρότερο και το καλύτερο για κάτι. Ιπποκράτης άρεσε σε 26 |
σελίδα 12 από 17
| «προηγούμενη σελίδα | επόμενη σελίδα» |
Συστήνουμε:
Αν σας ενδιαφέρουν τα αρχαιοπρεπή αποφθέγματα, δείτε επίσης και τα Δελφικά Παραγγέλματα, τη σελίδα με τις Αρχαίες παροιμίες, τα Λατινικά ρητά , τα Εκκλησιαστικά ρητά καθώς και τις Βυζαντινές ρήσεις.
