Αρχή | |
| • | Αρχή ήμισυ παντός. Πλάτων άρεσε σε 422 |
| • | Ξυνόν γαρ αρχή και πέρας επί κύκλου περιφερείας. Σε έναν κύκλο, κάθε σημείο είναι ταυτόχρονα και αρχή και τέλος. Ηράκλειτος άρεσε σε 286 |
| • | Από Θεού άρξασθαι. Αρχίζουμε με την επίκληση του θεού. Αρχαιοελληνικό ρητό άρεσε σε 85 |
| • | Κακής απ’ αρχής γίγνεται τέλος κακόν. Από κακή αρχή το τέλος είναι κακό. Ευριπίδης άρεσε σε 57 |
| • | Αρχόμενον το κακόν κόπτειν. Σταμάτα το κακό στην αρχή. Φωκυλίδης άρεσε σε 40 |
| • | Ή τοι μέν πρώτιστα Χάος γένετο. Ησίοδος άρεσε σε 25 |
Ολοκλήρωση | |
| • | Προς γαρ το τελευταίον εκβάν, έκαστον των πριν υπαρξάντων κρίνεται. Δημοσθένης άρεσε σε 335 |
| • | Νήπιοι, ουδέ ίσασιν όσω πλέον ήμισυ παντός. Οι ανόητοι δεν ξέρουν πόσο πολύ το μισό είναι περισσότερο από το όλον. Ησίοδος άρεσε σε 44 |
| • | Και το όλον του μέρους μείζον. Ευκλείδης άρεσε σε 30 |
| • | Το γαρ γεγενημένον ουκέτ’ άρεκτον έσται. Αυτό που έχει γίνει δεν εκκρεμεί πλέον. Σιμωνίδης ο Κείος άρεσε σε 7 |
| • | Η χάρις ώσπερ σελήνη όταν τέλεια γένηται τότε φαίνεται μεγίστη. Αρχαίο ρητό άρεσε σε 2 |
Αναζήτηση | |
| • | Άνθρωπον ζητώ. Διογένης άρεσε σε 674 |
| • | Εδιζησάμην εμεωυτόν. Αναζήτησα τον εαυτό μου. Ηράκλειτος άρεσε σε 246 |
| • | Ευρήσεις ζητών. Αριστοφάνης άρεσε σε 19 |
Ταχύτητα | |
| • | Τάχιστον νους, δια παντός γαρ τρέχει. Ο νους είναι το ταχύτερο από όλα, διότι τρέχει διαπερνώντας τα πάντα. Θαλής ο Μιλήσιος άρεσε σε 137 |
| • | Ταχύτερον επί τας ατυχίας των φίλων ή επί τας ευτυχίας πορεύεσθαι. Χίλων ο Λακεδαιμόνιος άρεσε σε 23 |
| • | Βραδέως εγχείρει· ό δ᾽ αν άρξῃ, διαβεβαιού. Να αρχίζεις μια προσπάθεια με [περίσκεψη και] βραδύτητα. Ό,τι όμως αρχίζεις, να το κάνεις γρήγορα. Βίας ο Πριηνεύς άρεσε σε 18 |
| • | Το του ποδός μεν βραδύ, το του δε νου ταχύ. Ευριπίδης άρεσε σε 12 |
Αποφάσεις | |
| • | Ο κύβος ερρίφθη. Μένανδρος άρεσε σε 146 |
| • | Η δε κακή βουλή τω βουλεύσαντι κακίστη. Η κακή απόφαση κάνει περισσότερο κακό σ’ αυτόν που την πήρε. Ησίοδος άρεσε σε 117 |
| • | Φιλεί ωδίνας τίκτειν νυξ κυβερνήτη σοφώ. Της νύχτας της αρέσει να προκαλεί ωδίνες τοκετού στον σοφό ηγέτη. Αισχύλος άρεσε σε 50 |
| • | Εν νυκτί βουλή. Αρχαία Παροιμιακή φράση (απόφαση με ηρεμία, τη νύχτα) άρεσε σε 30 |
Πρωτοβουλία | |
| • | Δει τους ορθώς πολέμω χρωμένους ουκ ακολουθείν τοις πράγμασιν, αλλ’ αυτούς έμπροσθεν είναι των πραγμάτων. Αυτοί που κάνουν σωστά πόλεμο δεν πρέπει να ακολουθούν τις καταστάσεις αλλά να είναι μπροστά από τις καταστάσεις. Δημοσθένης άρεσε σε 42 |
Δράση | |
| • | Μήδ’ αναβάλλεσθαι ες τ’ αύριον ες τ’ έννηφιν. Μην αναβάλλετε για αύριο και μεθαύριο [ό,τι μπορείτε να κάνετε σήμερα]. Ησίοδος άρεσε σε 204 |
| • | Συν Αθηνά και χείρα κίνει. Αίσωπος άρεσε σε 122 |
| • | Βουλεύου μεν βραδέως, εκτελεί δε ταχέως τα δόξαντα. Να σχεδιάζεις χωρίς βιασύνη αλλά να εκτελείς γρήγορα. Ισοκράτης (το ίδιο αναφέρεται και στον Ηρόδοτο, σαν συμβουλή του Αρταβάνου προς τον Ξέρξη) άρεσε σε 96 |
Θεραπεία | |
| • | Κάλλιον το προλαμβάνειν ή το θεραπεύειν. Ιπποκράτης άρεσε σε 318 |
| • | Οκόσα φάρμακα ουκ ιήται, σίδηρος ιήται. Όσσα σίδηρος ουκ ιήται, πυρ ιήται· όσσα δε πυρ ουκ ιήται, ταύτα χρη νομίζειν ανίητα. [ιήται=θεραπεύει — σίδηρος (μτφ.)=εγχείρηση — πυρ (μτφ.)=καυτηρίαση] Ιπποκράτης άρεσε σε 130 |
| • | Γήρας και πενία δύο τραύματα δυσθεράπευτα. Δημόκριτος άρεσε σε 114 |
| • | Ψυχής νοσούσης εστί φάρμακον λόγος. Μένανδρος άρεσε σε 110 |
| • | Ιατρική μεν σώματος νόσους ακέεεται, σοφίη δε ψυχήν παθών αφαιρείται. Η ιατρική θεραπεύει τις νόσους του σώματος και η σοφία αφαιρεί τους πόνους της ψυχής. Δημόκριτος άρεσε σε 100 |
| • | Θανάτου μόνον ουκ έστιν επανόρθωμα. Μένανδρος άρεσε σε 69 |
| • | Ο τρώσας και ιάσεται. Αυτός που προξένησε την πληγή θα τη γιατρέψει. Αρχαίο ρητό από το μύθο του Τήλεφου (απάντηση μαντείου στον Τήλεφο που είχε τραυματιστεί από τον Αχιλλέα) άρεσε σε 57 |
| • | Τα ενάντια τοις εναντίοις εισίν ιάματα. Τα αντίθετα γιατρεύονται με τα αντίθετα. Ιπποκράτης άρεσε σε 53 |
| • | Αλλ’ εσθ’ ο θάνατος λοίσθος ιατρός κακών. Είναι όμως ο θάνατος ο έσχατος θεραπευτής των κακών. Σοφοκλής άρεσε σε 24 |
| • | Όθι τις αλγεί, τόθι και την χείραν φέρει. Όπου πονάει κανείς, εκεί φέρνει και το χέρι του. Αρχαιοελληνική παροιμία άρεσε σε 23 |
| • | Ες δε τα έσχατα νουσήματα αι έσχαται θεραπείαι ες ακριβείην, κράτισται. Ιπποκράτης άρεσε σε 18 |
Ορμητικότητα | |
| • | Ορμώμενον μηδαμώς αντισπάσης. Δεν μπορείς να σταματήσεις με τίποτα αυτόν που κινείται με ορμητικότητα. Αισχύλος άρεσε σε 37 |
Κίνηση | |
| • | Δως μοι πα στω και ταν γαν κινάσω. Δώσ’ μου κάπου να στηριχτώ και θα κινήσω τη γη. Αρχιμήδης άρεσε σε 155 |
| • | Ψυχή πάσα αθάνατος. Το γαρ αεικίνητον αθάνατον· το δ’ άλλο κινούν και υπ’ άλλου κινούμενον, παύλαν έχον κινήσεως, παύλαν έχει ζωής. μόνον δη το αυτό κινούν, άτε ουκ απολείπον εαυτό, ούποτε λήγει κινούμενον, αλλά και τοις άλλοις όσα κινείται τούτο πηγή και αρχή κινήσεως. Πλάτων άρεσε σε 94 |
| • | Και ο κυκεών διίσταται μη κινούμενος. Ακόμα και ο χυλός κόβει όταν δεν ανακατεύεται. Ηράκλειτος άρεσε σε 79 |
| • | Λίθος κυλινδόμενος το φύκος ου ποιεί. Πέτρα που κυλάει, δεν χορταριάζει. Αρχαιοελληνική παροιμία άρεσε σε 41 |
Πράξη | |
| • | Γνους πράττε. Να ενεργείς έχοντας γνώση. Πιττακός ο Μυτιληναίος άρεσε σε 194 |
| • | Ο μέλλεις πράττειν μη πρόλεγε, αποτυχών γαρ γελασθήση. Μην προλέγεις αυτό που πρόκειται να κάνεις, γιατί αν αποτύχεις θα σε κοροϊδέψουν. Πιττακός ο Μυτιληναίος άρεσε σε 131 |
| • | Ου γαρ το ειπείν καλώς καλόν, αλλά τω ειπόντι δράσας τα ειρημένα. Το καλό δεν είναι τα λες καλά, αλλά αυτός που τα λέει να κάνει αυτά που λέει. Ζήνων ο Κιτιεύς άρεσε σε 101 |
| • | Ποριείς δε, αν ως εσχάτην του βίου εκάστην πράξιν ενεργής. Να πορεύεσαι σαν κάθε πράξη σου να είναι η τελευταία της ζωής σου. Μάρκος Αυρήλιος άρεσε σε 95 |
| • | Νόει το πραττόμενον. Να έχεις συναίσθηση των πράξεών σου. Βίας ο Πριηνεύς άρεσε σε 85 |
| • | Έργω κ’ ουκέτι μύθω. Με έργα και όχι με λόγια. Αισχύλος άρεσε σε 81 |
| • | Κακών πράξεων κακός δαίμων ηγεμών. Αντισθένης άρεσε σε 70 |
| • | Ουδείς ό νοείς μεν οίδεν, ό δε ποιείς βλέπει. Κανένας δεν ξέρει αυτό που σκέφτεσαι, βλέπει όμως αυτό που κάνεις. Μένανδρος άρεσε σε 66 |
| • | Τι ποιείς, άνθρωπε; Τούτο ου δει προλέγειν. Αυτό φανήσεται. Τι κάνεις άνθρωπε; Δεν χρειάζεται να το λες από πριν. Αυτό [που κάνεις] θα φανεί. Μάρκος Αυρήλιος άρεσε σε 66 |
| • | Τον λόγον είδωλον είναι των έργων. Σόλων άρεσε σε 51 |
| • | Τέλος πάσης ενεργείας εστί το κατά την έξιν. Αριστοτέλης άρεσε σε 47 |
| • | Λόγος έργου σκιή. Ο λόγος είναι η σκιά τής πράξης. Δημόκριτος (εννοώντας ότι ο λόγος είναι πολύ κατώτερος από τα έργα) άρεσε σε 47 |
| • | Ούτε λόγος εσθλός φαύλην πρήξιν αμαυρίσκει, ούτε πρήξις αγαθή λόγου βλασφημίη λυμαίνεται. Ούτε ένας καλός λόγος μπορεί να εξαλείψει μια κακή πράξη, ούτε μια καλή πράξη μπορεί να μολυνθεί από την κακολογία. Δημόκριτος άρεσε σε 43 |
| • | Μηκέθ᾽ όλως περί του οίόν τινα είναι τον αγαθόν άνδρα διαλέγεσθαι, αλλά είναι τοιούτον. Σταμάτα πια να επιχειρηματολογείς για το πώς πρέπει να είναι ο καλός άνθρωπος, αλλά να είσαι τέτοιος. Μάρκος Αυρήλιος άρεσε σε 40 |
| • | Δίκαια γαρ λέγοντες πολλοί άδικα ποιούσι, δίκαια δε πραττόντων ουδείς άδικος είη. Πολλοί άνθρωποι ενώ μιλούν δίκαια, κάνουν αδικίες. Κανένας όμως απ’ όσους κάνουν τα δίκαια δεν μπορεί να είναι άδικος. Ξενοφών άρεσε σε 38 |
| • | Ως άπας μεν λόγος, αν απή τα πράγματα, μάταιόν τι φαίνεται και κενόν. Όλα τα λόγια όταν δεν συνοδεύονται από πράξεις φαίνονται μάταια και κενά. Δημοσθένης άρεσε σε 37 |
| • | Τας δ’ αρετάς λαμβάνομεν ενεργήσαντες πρότερον, ώσπερ και επί των άλλων τεχνών. Αριστοτέλης άρεσε σε 28 |
| • | Πράττε αμεταμέλητα. Περίανδρος άρεσε σε 27 |
| • | Ου δει ώσπερ καθεύδοντας ποιείν και λέγειν. Δεν πρέπει να μιλάς και να ενεργείς όπως οι κοιμισμένοι. Ηράκλειτος άρεσε σε 18 |
| • | Έργοις φιλόπονος ίσθι, μη λόγοις μόνον. Μένανδρος άρεσε σε 17 |
| • | Λόγος γαρ τούργον ου νικά ποτέ. Ο λόγος δεν νικά ποτέ τα έργα Ευριπίδης άρεσε σε 13 |
| • | Άφωνον έργον κρείττον απράκτου λόγου. Γρηγόριος ο Ναζιανζηνός άρεσε σε 13 |
| • | Ει μεν αμαθής εί, φρονίμως ποιείς, ει δε πεπαίδευσαι, αφρόνως. Αν μεν είσαι αμόρφωτος, οι πράξεις σου είναι φρόνιμες, αν είσαι μορφωμένος είναι ανόητες. Θεόφραστος (αξιολογώντας μια συγκεκριμένη ενέργεια ανάλογα με το πνευματικό υπόβαθρο) άρεσε σε 9 |
| • | Ανήρ άκομπος, χειρ δ’ ορά το δράσιμον. Άντρας χωρίς παχιά λόγια, αλλά το χέρι βλέπει αυτό που πρέπει να γίνει. Αισχύλος άρεσε σε 8 |
| • | Νόει τα καλά ίνα και πράττης τα καλά. Να σκέφτεσαι καλά πράγματα για να πράττεις καλά πράγματα. Σέξτος ο Πυθαγόρειος άρεσε σε 2 |
Υπαιτιότητα | |
| • | Λύκος εν αιτία γίνεται καν φέρει καν μη φέρει. Ο λύκος κατηγορείται φταίει-δε φταίει. Αρχαιοελληνική Παροιμία άρεσε σε 82 |
| • | Εκ των γυναικών όλλυται κόσμος άπας. Όλος ο κόσμος θα καταστραφεί εξαιτίας των γυναικών. Μένανδρος άρεσε σε 74 |
| • | Διά τας γυναίκας πάντα τα κακά γίγνεται. Μένανδρος άρεσε σε 58 |
| • | Ευθύνας ετέρους αξιών διδόναι, και αυτός ύπεχε. Αν ζητάς να αποδοθούν ευθύνες σε άλλους, να είσαι έτοιμος να αποδοθούν ευθύνες και σε εσένα. Σόλων άρεσε σε 24 |
| • | Βορβόρω θ’ ύδωρ λαμπρόν μιαίνων ούποθ’ ευρήσεις ποτόν. Αν ρίχνεις λάσπη σε καθαρό νερό, δεν θα μπορέσεις ποτέ να βρεις να πιεις. Αισχύλος άρεσε σε 8 |
Χρησιμότητα | |
| • | Χρήσιμ’ ειδώς ουχ ο πολλά ειδώς σοφός. Σοφός είναι εκείνος που ξέρει χρήσιμα, όχι πολλά. Αισχύλος άρεσε σε 154 |
| • | Δει μη μόνον κεκτήσθαι τα αγαθά αλλά και χρήσθαι αυτοίς, ως ουδέν όφελος της κτήσεως γίγνεται. Σωκράτης (από τον «Ευθύδημο» του Πλάτωνα) άρεσε σε 68 |
| • | Αίσωπος ερωτηθείς τι των ζώων σοφώτατον, «των χρησίμων», έφη, «μέλισσα, των δ’ αχρησίμων αράχνης». Αίσωπος άρεσε σε 23 |
| • | Ω τεχνικώτατε Θευθ, άλλος μεν τεκείν δυνατός τα της τέχνης, άλλος δε κρίναι, τίν’ έχει μοίραν βλάβης τε και ωφελείας τοις μέλλουσι χρήσθαι. Πολύτεχνε Θευθ, άλλος είναι αυτός που μπορεί να δημιουργεί στην τέχνη και άλλος κρίνει πόσο θα βλάψουν ή θα ωφελήσουν αυτούς που θα τη χρησιμοποιήσουν στο μέλλον. Πλάτων (ο Φαραώ Θαμούν προς τον σοφό Θευθ) άρεσε σε 8 |
| • | Το ζητείν απανταχού το χρήσιμον ήκιστα αρμόζει τοις μεγαλοψύχοις και ελευθερίοις. [ήκιστα=ελάχιστα] Αριστοτέλης άρεσε σε 2 |
Προσπάθεια & Κόπος | |
| • | Τα αγαθά κόποις κτώνται. Αριστοτέλης άρεσε σε 1080 |
| • | Από μεν ησυχίης και ραθυμίης ή δειλίη αύξεται, από δε τής ταλαιπωρίης και των πόνων αι ανδρείαι. Από την ηρεμία και την τεμπελιά αυξάνεται η δειλία, από τις κακουχίες και τον πόνο, η ανδρεία. Ιπποκράτης άρεσε σε 397 |
| • | Πονούντων και κινδυνευόντων τα καλά και μεγάλα έργα. Μέγας Αλέξανδρος άρεσε σε 228 |
| • | Οι πολλά βάλλοντες επιτυγχάνουσι πολλάκις. Πλούταρχος άρεσε σε 212 |
| • | Μη φεύγειν τους πόνους ή μηδέ τας τιμάς διώκειν. Μην αποφεύγεις τους κόπους ή, αλλιώς, να μην κυνηγάς αξιώματα. Θουκυδίδης άρεσε σε 113 |
| • | Πάντ’ εστίν εξευρείν, αν μη τον πόνον φεύγη τις. Όλα γίνονται, αν δεν αποφεύγει κανείς να κοπιάσει. Δημοσθένης άρεσε σε 104 |
| • | Φιλεί δε τω κάμνοντι συσπεύδειν θεός. Ο θεός θέλει να βοηθάει αυτόν που προσπαθεί. Αισχύλος (από το ΑΝΘΟΛΟΓΙΟΝ του Ιωάννη Στοβαίου - 6ος αι. μ.Χ.) άρεσε σε 91 |
| • | Αρετής προπάροιθε ιδρώτα θεοί αθάνατοι θήκαν. Μπροστά από την αρετή [αξία] οι αθάνατοι θεοί έβαλαν τον ιδρώτα. Ησίοδος άρεσε σε 83 |
| • | Αριστοτέλης ερωτηθείς πού κατοικούσιν αι Μούσαι, έφη: «εν ταις ψυχαίς των φιλοπόνων». Αριστοτέλης άρεσε σε 59 |
| • | Ουδείς ων ράθυμος ευκλεής ανήρ, άλλ’ οι πόνοι τίκτουσι την ευδοξίαν. Κανείς δεν αποκτά φήμη αν είναι τεμπέλης, αλλά οι κόποι γεννούν τη δόξα. Ευριπίδης άρεσε σε 53 |
| • | Τους πόνους διώκειν, αφ’ ών τα μεγάλα και λαμπρά γίγνονται τοις ανθρώποις. Να επιδιώκεις τις κοπιώδεις προσπάθειες που φέρνουν τα μεγάλα και λαμπρά επιτεύγματα στους ανθρώπους. Δημόκριτος άρεσε σε 41 |
| • | Πόνου μεταλλαχθέντος, πόνοι γλυκείς. Σοφοκλής (η έννοια είναι ότι όταν υπάρχει ποικιλία στη δουλειά, ο κόπος είναι ευχάριστος) άρεσε σε 39 |
| • | Λάμπις ο ναύκληρος ερωτηθείς πώς εκτήσατο τον πλούτον: «Ου χαλεπώς», έφη, «τον μέγαν. Το δε βραχύν επιπόνως». Ιωάννης Στοβαίος άρεσε σε 38 |
| • | Πόνος, ως λέγουσιν, ευκλείας πατήρ. Ο μόχθος, καθώς λένε, είναι ο πατέρας της φήμης. Αρχαιοελληνική παροιμία άρεσε σε 33 |
| • | Μοχθείν ανάγκη τους θέλοντας ευτυχείν. Ευριπίδης άρεσε σε 31 |
| • | Δημοσθένης ερωτηθείς «πώς της ρητορικής περιγένου»; «Πλέον», έφη, «έλαιον οίνου δαπανήσας». Δημοσθένης (από το ΑΝΘΟΛΟΓΙΟΝ του Ιωάννη Στοβαίου – 6ος αι. μ.Χ.) άρεσε σε 22 |
| • | Ουκ αν δύναιο μη καμών ευδαιμονείν, αισχρόν τε μοχθείν μη θέλειν νεανίαν. Δεν μπορείς να ευημερείς χωρίς να κουραστείς από την προσπάθεια, και είναι αισχρό για ένα νέο να μη θέλει να μοχθεί. Ευριπίδης άρεσε σε 20 |
| • | Τας τύχας εκ των πόνων εράν. Αναζήτησε την τύχη σου μέσα από σκληρές προσπάθειες. Ευριπίδης άρεσε σε 19 |
| • | Τις δ’ άμοχθος ευκλεής; Αλλά ποιος έχει αποκτήσει φήμη χωρίς μόχθο; Ευριπίδης άρεσε σε 16 |
| • | Συν μυρίοισι τα καλά γίγνεται πόνοις. Τα καλά επιτυγχάνονται με μυριάδες κόπους. Ευριπίδης άρεσε σε 16 |
| • | Χρυσόν γαρ οι διζήµενοι γην πολλήν ορύσσουσι και ευρίσκουσιν ολίγον. Όσοι αναζητούν χρυσό, σκάβουν πολλή γη και βρίσκουν λίγο. Ηράκλειτος άρεσε σε 12 |
| • | Πάντα λίθων και πάντα κάλων κινείν. Κινώντας κάθε πέτρα και κάθε σχοινί. Αρχαιοελληνική παροιμιακή φράση (αντίστοιχο του «κίνησε γη και ουρανό») άρεσε σε 11 |
| • | Φύσει δ’ υπάρχει τοις παρούσι τα των απόντων, και τοις εθέλουσι πονείν και κινδυνεύειν τα των αμελούντων. Είναι φυσιολογικό τα των απόντων να ανήκουν στους παρόντες, και τα των αμελούντων σε αυτούς που θέλουν να κοπιάσουν και να πάρουν ρίσκα. Δημοσθένης άρεσε σε 5 |
Εμπειρία | |
| • | Ερέτην χρήναι πρώτα γενέσθαι πριν πηδαλίοις επιχειρείν. Πρέπει πρώτα να έχεις γίνει κωπηλάτης πριν πάρεις στα χέρια σου το τιμόνι. Αριστοφάνης άρεσε σε 138 |
| • | Η μεν εμπειρία τέχνην εποίησεν, η δ’ απειρία τύχην. Αριστοτέλης άρεσε σε 111 |
| • | Νέος δ’ έμπειρος ουκ έστιν, πλήθος γαρ χρόνου ποιεί την εμπειρίαν. Αριστοτέλης άρεσε σε 100 |
| • | Εμπειρία μεν ποιεί τον αιώνα ημών πορεύεσθαι κατά τέχνην, απειρία δε κατά τύχην. Η εμπειρία μας κάνει να πορευόμαστε στη ζωή ξέροντας τι κάνουμε, ενώ με την απειρία βαδίζουμε στην τύχη. Πλάτων άρεσε σε 76 |
| • | Πάθει μάθος. Αισχύλος (αντίστοιχο του «παθός και μαθός») άρεσε σε 49 |
| • | Εκδιδάσκει πάνθ’ ο γηράσκων χρόνος. Αισχύλος άρεσε σε 45 |
| • | Γνώμαι δ’ αμείνους εισί των γεραιτέρων, ο γαρ χρόνος δίδαγμα ποικιλώτατον. Ευριπίδης άρεσε σε 40 |
| • | Εξ απαλών ονύχων. Αρχαιοελληνική παροιμιακή φράση (ερμηνεία: σημαίνει από παλιά, από μικρός και όχι απαλά) άρεσε σε 14 |
| • | Η εμπειρία της απειρίας κρατεί. Ευριπίδης άρεσε σε 14 |
| • | Γραυς ανακροτήσασα πολύν κονιορτόν εγείρει. Γριά που κλάνει σηκώνει πολύ σκόνη. Αρχαιοελληνική παροιμία («επί των δι' εμπειρίαν πολλά πράγματα κινούντων») άρεσε σε 9 |
| • | Εμπειρία εστί το των ομοειδών πλήθος. Πλούταρχος άρεσε σε 7 |
Αλλαγή | |
| • | Τα πάντα ρέει και ουδέν μένει. Ηράκλειτος άρεσε σε 1381 |
| • | Ποταμώ ουκ έστιν εμβήναι δις τω αυτώ. Δεν μπορείς να μπεις δυο φορές στο ίδιο ποτάμι. Ηράκλειτος άρεσε σε 385 |
| • | Τα ψυχρά θέρεται, θερμόν ψύχεται, υγρόν αυαίνεται, καρφαλέον νοτίζεται. Τα ψυχρά θερμαίνονται, το θερμό ψύχεται, το υγρό ξεραίνεται, το στεγνό δροσίζεται. Ηράκλειτος άρεσε σε 167 |
| • | Μεταβάλλον αναπαύεται. Ηράκλειτος (ερμηνεία: στην αλλαγή βρίσκουν τα πράγματα ανάπαυση) άρεσε σε 160 |
| • | Πολλαί μεταβολαί γίνονται και παντοίαι τύχαι κατά τον βίον. Αριστοτέλης άρεσε σε 98 |
| • | Έστιν η λίαν δυσπραξία λίαν διδούσα μεταβολάς. Οι πολύ δύσκολες καταστάσεις φέρνουν και μεγάλες αλλαγές. Ευριπίδης άρεσε σε 79 |
| • | Τόπων μεταβολαί ούτε φρόνησιν διδάσκουσιν, ούτε αφροσύνην αφαιρούνται. Το να αλλάξεις τόπο δεν σου διδάσκει φρόνηση ούτε σου αφαιρεί τη βλακεία. Βίας ο Πριηνεύς άρεσε σε 63 |
| • | Φοβείταί τις μεταβολήν; τι γαρ δύναται χωρίς μεταβολής γενέσθαι; Φοβάται κανένας την αλλαγή; Αλλά τι μπορεί να γίνει χωρίς αλλαγή! Μάρκος Αυρήλιος άρεσε σε 40 |
| • | Πάντα εν μεταβολήι· και αυτός συ εν διηνεκεί αλλοιώσει και κατά τι φθορά, και ο κόσμος δε όλος. Τα πάντα αλλάζουν συνεχώς. Και εσύ είσαι σε μια διαδικασία διαρκούς αλλοίωσης και φθοράς, και επίσης όλος ο κόσμος. Μάρκος Αυρήλιος άρεσε σε 36 |
| • | Μεταβολή πάντων γλυκύ. Ευριπίδης άρεσε σε 9 |
Καινούργιο | |
| • | Ο ήλιος, καθάπερ ο Ηράκλειτος φησι, νέος εφ’ ημέρη εστίν. Ο ήλιος, όπως λέει και ο Ηράκλειτος, κάθε μέρα είναι καινούργιος. Ηράκλειτος άρεσε σε 104 |
| • | Αεί τι καινόν ημέρα παιδεύεται. Κάθε καινούργια μέρα φέρνει ένα καινούργιο μάθημα. Ευριπίδης άρεσε σε 69 |
| • | Αεὶ Λιβύη φέρει τι καινόν. Πάντα κάτι καινούργιο έρχεται από την Αφρική. Αριστοτέλης (αποδίδεται συχνά και με «κακόν» αντί «καινόν» – είναι αρχαία παροιμία που παραθέτει ο Αριστοτέλης στο «Περί Ζώων») άρεσε σε 16 |
Αποκαλύψεις | |
| • | Η γλώσσα λανθάνουσα τ’ αληθή λέγει. Μένανδρος άρεσε σε 390 |
| • | Πάντα εκκαλύπτων ο χρόνος εις το φως άγει. Ο χρόνος αποκαλύπτει τα πάντα και τα φέρνει στο φως. Σοφοκλής άρεσε σε 226 |
| • | Τα αφανή τοις φανεροίς τεκμαίρου. Αυτά που δεν φαίνονται να τα συμπεραίνεις με βάση αυτά που φαίνονται. Σόλων άρεσε σε 157 |
| • | Σοφώτατον χρόνος· ανευρίσκει γαρ πάντα. Θαλής ο Μιλήσιος άρεσε σε 110 |
| • | Ανόητος νεοσσός εκών, δείκνυσι την εαυτού νεοσσιάν. Το ανόητο πουλάκι με τη θέλησή του δείχνει τη φωλιά του. Βυζαντινή Παροιμία άρεσε σε 43 |
| • | Αλλ’ η Δίκη γαρ και κατά σκότον βλέπει. Αλλά η Δικαιοσύνη βλέπει και στο σκοτάδι. Ευριπίδης άρεσε σε 42 |
| • | Θαλής ο σοφός ερωτηθείς ει λανθάνει τις τον θεόν ποιών τι είπεν: «ουδέ διανοούμενος.» Ο σοφός Θαλής όταν ρωτήθηκε αν υπάρχει περίπτωση να μην αντιληφθεί ο θεός ότι κάνεις κάτι, απάντησε: «ούτε όταν το σκέφτεσαι». Θαλής ο Μιλήσιος άρεσε σε 33 |
| • | Οίνου κατιόντος αναπλώειν έπεα. Όταν βυθίζεται το κρασί επιπλέουν τα λόγια. Ηρόδοτος άρεσε σε 24 |
Ετοιμότητα | |
| • | Η βιωτική τη παλαιστική ομοιοτέρα ήπερ τη ορχηστική κατά το προς τα εμπίπτοντα και ου προεγνωσμένα έτοιμος και απτώς εστάναι. Η τέχνη της ζωής μοιάζει περισσότερο με πάλη παρά με χορό, με την έννοια ότι πρέπει να είσαι έτοιμος και ακλόνητος σ’ αυτά που συμβαίνουν απροειδοποίητα. Μάρκος Αυρήλιος άρεσε σε 139 |
| • | Οι εκούσιοι πόνοι την των ακουσίων υπομονήν ελαφροτέραν παρασκευάζουσι. Δημόκριτος άρεσε σε 27 |
| • | Τον φαύλον παραφυλάττειν δει, μη καιρού λάβηται. Πρέπει να είμαστε σε επιφυλακή με τους φαύλους για να μην αρπάξουν την ευκαιρία. Δημόκριτος άρεσε σε 21 |
Επιμέλεια | |
| • | Μηδέν της τύχης, αλλά πάντα της ευβουλίας και της προνοίας. Τίποτα δεν εξαρτάται από την τύχη, αλλά όλα από την ορθή κρίση και την προνοητικότητα. Πλούταρχος άρεσε σε 153 |
| • | Επιθυμίᾳ μεν ελάχιστα κατορθούνται, προνοίᾳ δε πλείστα. Με την [απλή] επιθυμία ελάχιστα κατορθώνονται, ενώ με την επιμελή φροντίδα τα περισσότερα. Θουκυδίδης άρεσε σε 96 |
| • | Τόδε έργον αέξεται, ω επιμίμνω. Η δουλειά που θα προχωρήσει, είναι εκείνη στην οποία θα επιμείνεις. Όμηρος άρεσε σε 85 |
| • | Αλωτά γίγνεται επιμελεία και πόνω άπαντα. Όλα μπορεί να τα κατακτήσει κανείς με σκληρή δουλειά και επιμέλεια. Μένανδρος άρεσε σε 76 |
| • | Ει γαρ κεν και σμικρόν επί σμικρώ καταθείο και θαμά τούτ᾽ έρδοις, τάχα κεν μέγα και το γένοιτο. Αν βάζεις ακόμα και μικρό πάνω στο μικρό, και το κάνεις αυτό τακτικά, σύντομα κι αυτό θα γίνει μεγάλο. Ησίοδος άρεσε σε 55 |
| • | Τα μεν ράδια τους αμελούντας φεύγει, τα δε χαλεπά ταις επιμελείαις αλίσκεται. Σε αυτούς που είναι αμελείς και τα πιο εύκολα ξεφεύγουν, ενώ τα δύσκολα επιτυγχάνονται με συστηματική προσπάθεια. Πλούταρχος άρεσε σε 42 |
| • | Ουδέ γαρ Μίλων έσομαι και όμως ουκ αμελώ του σώματος. Ουδέ Κροίσος και όμως ουκ αμελώ της κτήσεως. Ουδ' απλώς άλλου τινός της επιμελείας διά την απόγνωσιν των άκρων αφιστάμεθα. Ούτε Μίλων θα γίνω και όμως δεν αμελώ το σώμα μου. Ούτε Κροίσος και όμως δεν αμελώ την περιουσία μου. Ούτε παραμελούμε τίποτα άλλο μόνο και μόνο δεν επειδή έχουμε καμιά ελπίδα να φτάσουμε στην κορυφή. Επίκτητος άρεσε σε 29 |
| • | Ήκιστα γαρ επιμελείας τυγχάνει το πλείστων κοινόν. Την πιο μικρή επιμέλεια αφιερώνουμε σε αυτό που είναι κοινό για τους περισσότερους. Αριστοτέλης άρεσε σε 15 |
| • | Τη επιμελεία πάντα δούλα γίγνεται. Όλα υποτάσσονται με την επιμέλεια. Αντιφάνης άρεσε σε 12 |
| • | Ατυχείν έξεστιν, αμελείν ουκ έξεστιν. Αρχαίο ρητό άρεσε σε 4 |
Προσήλωση | |
| • | Πράττων τα σαυτού, μη τα των άλλων σκόπει. Κάνοντας αυτά που έχεις να κάνεις, μη κοιτάς τι κάνουν οι άλλοι. Μένανδρος άρεσε σε 68 |
| • | Σπάρτην έλαχες, εκείνην κόσμει. Σου έλαχε η Σπάρτη, εκείνη να φροντίσεις. Ευριπίδης (ο Αγαμέμνων προς τον Μενέλαο) άρεσε σε 1 |
Επιμονή | |
| • | Πέτρην κοιλαίνει ρανίς ύδατος ενδελεχείη. Μια επίμονη σταγόνα νερού ανοίγει τρύπα σε πέτρα. Χορίλος άρεσε σε 115 |
| • | Το δε ζητούμενον αλωτόν, εκφεύγειν δε ταμελούμενον. Αυτό που ζητούμε το πετυχαίνουμε, εκείνο που ξεφεύγει είναι ό,τι παρατάμε. Σοφοκλής άρεσε σε 59 |
| • | Και δις γαρ τοι και τρις καλόν είναι τα καλά λέγειν τε και επισκοπείσθαι. Το καλό, βεβαίως, πρέπει να το λέμε και δυο και τρεις φορές και να το επισκοπούμε. Εμπεδοκλής άρεσε σε 20 |
| • | Πολλαίς πληγαίς δρυς δαμάζεται. Η δρυς υποτάσσεται με πολλά χτυπήματα. Αρχαιοελληνική Παροιμία άρεσε σε 13 |
Πολυπραγμοσύνη | |
| • | Το πολλά τολμάν πόλλ’ αμαρτάνειν ποιεί. Αν τολμάς πολλά, κάνεις και πολλά λάθη. Μένανδρος άρεσε σε 94 |
| • | Δαπανώμενος εφ’ ά μη δει, ολίγος έση εφ’ ά δει. Ξοδεύοντας τον εαυτό σου σ’ αυτά που δεν χρειάζεται, δεν επαρκείς γι’ αυτά που πρέπει. Ισοκράτης άρεσε σε 93 |
| • | Ο πλείστα πράττων, πλείσθ’ αμαρτάνει βροτών. Αυτός που κάνει τα περισσότερα κάνει τα περισσότερα λάθη. Ευριπίδης άρεσε σε 78 |
| • | Προς δύο ουδέ Ηρακλής. Με δύο [δεν έμπλεξε] ούτε ο Ηρακλής [παρόλο που ήταν ο Ηρακλής]. Αρχίλοχος άρεσε σε 33 |
| • | Το πολλά πράττειν πολλάς και λύπας έχει. Μένανδρος άρεσε σε 32 |
| • | Το πολλά πράσσειν ουκ εν ασφαλεί βίου. Το να κάνεις πολλά δεν είναι ασφαλές στη ζωή. Ευριπίδης άρεσε σε 9 |
| • | Μη παντί εμβάλλειν δεξιάν. Μη βάζεις το χέρι σου σε όλα (μην ασχολείσαι με όλα). Αρχαιοελληνική παροιμία άρεσε σε 5 |
Ευκαιρίες | |
| • | Δρυός πεσούσης, πας ανήρ ξυλεύεται. Μένανδρος άρεσε σε 306 |
| • | Δεξάμενος φλόγα τρέχε. Ου γαρ γιγνώσκεις πότε σβέννυται και εν σκοτία σε καταλείψει. Ιωάννης της Κλίμακος άρεσε σε 65 |
| • | Χρόνος εστίν εν ώ καιρός, και καιρός εν ώ χρόνος ου πολύς. [καιρός=ευκαιρία] Ιπποκράτης άρεσε σε 48 |
| • | Από καταδυομένης νηός ό,τι αν λάβης κέρδος. Από πλοίο που βουλιάζει, ό,τι αρπάξεις κέρδος είναι. Αρχαιοελληνική παροιμία άρεσε σε 12 |
Πάθος | |
| • | Ος δ' αν άνευ μανίας Μουσών επί ποιητικάς θύρας αφίκηται, πεισθείς ως άρα εκ τέχνης ικανός ποιητής εσόμενος, ατελής αυτός τε και ή ποίησις υπό της των μαινόμενων ή του σωφρονούντος ηφανίσθη. Όποιος όμως πάει χωρίς τη μανία των Μουσών στις θύρες της ποίησης, νομίζοντας πως μόνο με την τεχνική θα γίνει καλός ποιητής, μένει κι αυτός ο ίδιος ασήμαντος και η ποίηση, αυτού που είναι σώφρων, αφανίζεται από την ποίηση εκείνων που τους κυριεύει ή μανία. Πλάτων άρεσε σε 14 |
Ενθουσιασμός | |
| • | Ενθουσιασμός φως εν τη ψυχή ποιεί προς το μέλλον. Πλούταρχος άρεσε σε 19 |
Προθυμία | |
| • | Φορτίον μη συγκαθαιρείν, αλλά συνανατιθέναι τοις βαστάζουσι. Μη βοηθάς να αφήσουν κάτω το φορτίο, αλλά βοήθα να το κουβαλήσουν. Πυθαγόρας άρεσε σε 145 |
| • | Έρχομαι, τι μ’ αύεις; Έρχομαι, τι με φωνάζεις; Ζήνων ο Κιτιεύς (τα τελευταία του λόγια χρησιμοποιώντας στίχο από το χαμένο ποίημα «Νιόβη» του Τιμόθεου) άρεσε σε 41 |
| • | Αμ’ έπος, αμ’ έργον. Ηρόδοτος άρεσε σε 20 |
σελίδα 14 από 17
| «προηγούμενη σελίδα | επόμενη σελίδα» |
Συστήνουμε:
Αν σας ενδιαφέρουν τα αρχαιοπρεπή αποφθέγματα, δείτε επίσης και τα Δελφικά Παραγγέλματα, τη σελίδα με τις Αρχαίες παροιμίες, τα Λατινικά ρητά , τα Εκκλησιαστικά ρητά καθώς και τις Βυζαντινές ρήσεις.
