Κανόνες | |
| • | Άπας ό βίος των ανθρώπων φύσει και νόμοις διοικείται. Αριστοτέλης άρεσε σε 140 |
Κατηγοριοποίηση | |
| • | Πρώτον μεν γαρ τρία ην τα γένη τα των ανθρώπων, ουχ ώσπερ νυν δύο. Στην αρχή τα γένη των ανθρώπων ήταν τρία, όχι δύο όπως τώρα. Σωκράτης (από το «Συμπόσιον» του Πλάτωνα) άρεσε σε 283 |
| • | Της τελείας αρετής είδη τέτταρα: έν μεν φρόνησις, έν δε δικαιοσύνη, άλλο δ’ ανδρεία, ταέταρτον σωφροσύνη. Πλάτων άρεσε σε 93 |
| • | Της πολιτείας εστίν είδη πέντε· το μεν γαρ αυτής εστι δημοκρατικόν, άλλο δε αριστοκρατικόν, τρίτον δε ολιγαρχικόν, τέταρτον βασιλικόν, πέμπτον τυραννικόν. Πλάτων άρεσε σε 33 |
| • | Δημώναξ ορών πλήθος επόμενον εταιριζούσῃ γυναικί «διαίρεσις,» έφη, «ανθρώπων εστί τόδε το γύναιον· οι μεν γαρ άγονται, οι δε παράγονται, οι δε εξάγονται.» Δημώναξ άρεσε σε 17 |
| • | Εις μίαν τε ιδέαν συνορώντα άγειν τα πολλαχή διεσπαρμένα. Το πάλιν κατ’ είδη δύνασθαι τέμνειν κατ' άρθρα, ᾑ πέφυκεν, και μη επιχειρείν καταγνύναι μέρος μηδέν, κακού μαγείρου, τρόπω χρώμενον. [Πρώτον] να μπορείς να αντιλαμβάνεσαι μια ενιαία ιδέα από διάφορα διεσπαρμένα στοιχεία... [δεύτερον], πρέπει να μπορείς να τέμνεις [μια ενιαία ιδέα] στις αρθρώσεις, εκεί όπου διαχωρίζονται εκ φύσεως, και να μην επιχειρείς να σπάσεις κάποιο ενδιάμεσο μέρος όπως θα έκανε ένας κακός μάγειρας. Πλάτων άρεσε σε 12 |
| • | Μέρη δε φιλοσοφίας τρία: φυσικόν, ηθικόν, διαλεκτικόν· φυσικὸν μεν το περί κόσμου και των εν αυτώ· ηθικὸν δε το περί βίου και των προς ημάς· διαλεκτικόν δε το αμφοτέρων τους λόγους πρεσβεύον. Διογένης Λαέρτιος άρεσε σε 3 |
| • | Συμβαίνει δη τους πλείστους των βουλομένων διδασκαλικώς ημίν υποδεικνύειν περί των τοιούτων τρία γένη λέγειν πολιτειών, ών το μεν καλούσι βασιλείαν, το δ’ αριστοκρατίαν, το δε τρίτον δημοκρατίαν. |
Διευθέτηση | |
| • | Χάρις τη μακαρία φύσει, ότι τα αναγκαία εποίησε ευπόριστα, τα δε δυσπόριστα ουκ αναγκαία. Χρωστάμε χάρη στην ευλογημένη φύση, που τα αναγκαία τα έκανε εύκολα να αποκτηθούν και τα δύσκολα να αποκτηθούν τα έκανε μη αναγκαία. Επίκουρος (ίσως αρχικά το είπε ο Μητρόδωρος ο Χίος) άρεσε σε 98 |
| • | Πάντα χρήματα ην ομού. Είτα ο νους ελθών αυτά διεκόσμησε. Στην αρχή όλα τα πράγματα ήταν ίδια, μετά ήρθε ο νους και τα [ξεχώρισε και τα] ταξινόμησε. Αναξαγόρας άρεσε σε 79 |
| • | Τα μεν ράδια τους αμελούντας φεύγει, τα δε χαλεπά ταις επιμελείαις αλίσκεται. Σε αυτούς που είναι αμελείς και τα πιο εύκολα ξεφεύγουν, ενώ τα δύσκολα επιτυγχάνονται με συστηματική προσπάθεια. Πλούταρχος άρεσε σε 42 |
| • | Επί τοις παρούσι τον βίον διάπλεκε. Κανόνιζε τη ζωή σου με βάση τις τρέχουσες συνθήκες. Αρχαίο ρητό άρεσε σε 15 |
| • | Το δέον εν τω δέοντι και λέγειν και σιγάν και ποιείν και εάν. Αυτό που πρέπει ανάλογα με την περίσταση και να το λες και να μη το λες και να το κάνεις και να το αφήνεις. Γοργίας άρεσε σε 10 |
Χωροθέτηση | |
| • | Μέγιστον τόπος. Άπαντα γαρ χωρεί. Θαλής ο Μιλήσιος άρεσε σε 55 |
| • | Άκρον λάβε και μέσον έξεις! Πάρε την κορυφή για να έχεις τη μέση. Αρχαίος χρησμός (οι Απελλαίοι είχαν ρωτήσει το μαντείο πού να ξαναχτίσουν την πόλη τους ) άρεσε σε 28 |
| • | Γεωμετρήσαι βούλομαι τον αέρα υμίν διελείν τε κατά γύας. Θα χωρομετρήσω τον αέρα και θα σας τον μοιράσω για χωράφια. Αριστοφάνης άρεσε σε 23 |
Δυνατότητες | |
| • | Μάταιόν εστι παρά θεών αιτείσθαι ά τις εαυτώ χορηγήσαι ικανός εστι. Είναι μάταιο να ζητάς από τους θεούς αυτά που μπορείς να αποκτήσεις μόνος σου. Επίκουρος άρεσε σε 413 |
| • | Ζώμεν γαρ ου ως θέλομεν, αλλ’ ως δυνάμεθα. Μένανδρος άρεσε σε 260 |
| • | Ει μεν πλούσιος, όταν θέλη, ει δε πένης, όταν έχη. [πένης=φτωχός] Διογένης (ερωτηθείς τι ώρα πρέπει να γευματίζει κανείς) άρεσε σε 240 |
| • | Ουκ αν λάβοις παρά του μη έχοντος. Λουκιανός (από τους «Νεκρικούς Διαλόγους» —απάντηση προς τον Χάρο που ζητούσε ναύλο για την Αχερουσία) άρεσε σε 149 |
| • | Πάντ’ εστίν εξευρείν, αν μη τον πόνον φεύγη τις. Όλα γίνονται, αν δεν αποφεύγει κανείς να κοπιάσει. Δημοσθένης άρεσε σε 104 |
| • | Αι άρισται δοκούσαι είναι φύσεις μάλιστα παιδείας δέονται. Εκείνοι που φαίνονται ότι εκ φύσεως είναι άριστοι, χρειάζονται περισσότερο από τους άλλους την παιδεία. Ξενοφών άρεσε σε 68 |
| • | Ή φρονείν ελάσσονα ή δύνασθαι δει σε μείζονα. Ή να έχεις μικρότερη ιδέα για τον εαυτό σου ή να μπορείς περισσότερα. Ευριπίδης άρεσε σε 65 |
| • | Όστις περί τραγωδίας οίδε, οίδε και περί επών. Όποιος ξέρει από τραγωδία, ξέρει και από έπη. Αριστοτέλης άρεσε σε 57 |
| • | Έργα νέων, βουλαί δε μέσων, ευχαί δε γερόντων. Ησίοδος άρεσε σε 46 |
| • | Βουλόμεθα πλουτείν πάντες αλλ’ ου δυνάμεθα. Όλοι θέλουμε να πλουτίσουμε, αλλά δεν μπορούμε. Μένανδρος άρεσε σε 42 |
| • | Το τα αδύνατα διώκειν μανικόν· αδύνατον δε το τους φαύλους μη τοιαύτά τινα ποιείν. Το να επιδιώκεις πράγματα που είναι αδύνατα είναι τρελό· και είναι αδύνατο οι φαύλοι να μην κάνουν κάτι τέτοιο. Μάρκος Αυρήλιος άρεσε σε 37 |
| • | Μηδέ υπέρ τε δύναμιν αιρείσθαι του εωυτού και φύσιν. Να μην κάνεις επιλογές που ξεπερνούν τη δύναμή σου και τη φύση σου. Δημόκριτος άρεσε σε 28 |
| • | Θεόκριτος ερωτηθείς διατί ου συγγράφει, «Ότι» είπεν «ως μεν βούλομαι ου δύναμαι, ως δε δύναμαι ου βούλομαι». Θεόκριτος άρεσε σε 22 |
| • | Ου παντός πλειν ες Κόρινθον. Δεν μπορεί ο καθένας να πάει στην Κόρινθο. Αρχαιοελληνική παροιμία (επειδή το κόστος ήταν απαγορευτικό καθώς κάποια εποχή η Κόρινθος ήταν η πιο πλούσια Ελληνική πόλη) άρεσε σε 21 |
| • | Κατά το παλλίον σου τείνε και τους πόδας σου. Κατά το πάπλωμα άπλωνε και τα πόδια σου. Αίσωπος άρεσε σε 19 |
| • | Μη πλέω προσάπτεσθαι των δυνατών. Μην καταπιάνεστε με πράγματα που ξεπερνούν τις δυνατότητές σας. Δημόκριτος άρεσε σε 17 |
| • | Έν ανδρών, έν θεών γένος· εκ μίας δε πνέομεν ματρός αμφότεροι· διείργει δε πάσα κεκριμένα δύναμις. Ένα είναι και των θεών και των ανθρώπων το γένος. Από μια μητέρα γεννηθήκαμε. Μόνη διαφορά μας είναι η δύναμη. Πίνδαρος άρεσε σε 17 |
| • | Όστις νέμει κάλλιστα την αυτού φύσιν, ούτος σοφός πέφυκε προς το συμφέρον. Όποιος αξιοποιεί τα φυσικά του ταλέντα εξυπηρετεί σοφά το συμφέρον του. Ευριπίδης άρεσε σε 14 |
| • | Ει μεν αμαθής εί, φρονίμως ποιείς, ει δε πεπαίδευσαι, αφρόνως. Αν μεν είσαι αμόρφωτος, οι πράξεις σου είναι φρόνιμες, αν είσαι μορφωμένος είναι ανόητες. Θεόφραστος (αξιολογώντας μια συγκεκριμένη ενέργεια ανάλογα με το πνευματικό υπόβαθρο) άρεσε σε 9 |
| • | Μη, ει τι αυτώ σοι δυσκαταπόνητον, τούτο ανθρώπῳ αδύνατον υπολαμβάνειν, αλλ’ ει τι ανθρώπω δυνατόν και οικείον, τούτο και σεαυτώ εφικτόν νομίζειν. Μη θεωρείς ότι κάτι που είναι δύσκολο για σένα είναι ανθρωπίνως αδύνατον, αλλά αν κάτι είναι ανθρωπίνως δυνατό και εφικτό, να θεωρείς ότι είναι μέσα στις δυνατότητές σου. Μάρκος Αυρήλιος άρεσε σε 9 |
Μέσα & Μέθοδοι | |
| • | Ό,τι δεν λύεται κόπτεται. Μέγας Αλέξανδρος (κόβοντας το Γόρδιο Δεσμό) άρεσε σε 1371 |
| • | Βουλή και μύθοισι και ηπεροπηΐδι τέχνη. Με θέληση, με παραμύθια και με την τέχνη της εξαπάτησης. Μέγας Αλέξανδρος (ερωτηθείς πώς κατάφερε να κατακτήσει τον κόσμο σε τόσο σύντομο διάστημα) άρεσε σε 359 |
| • | Έστιν ο πόλεμος ουχ όπλων το πλέον, αλλά δαπάνης. Το πλεονέκτημα στον πόλεμο δεν το δίνουν τα όπλα, αλλά τα χρήματα που δαπανώνται. Θουκυδίδης άρεσε σε 165 |
| • | Δως μοι πα στω και ταν γαν κινάσω. Δώσ’ μου κάπου να στηριχτώ και θα κινήσω τη γη. Αρχιμήδης άρεσε σε 155 |
| • | Άνθρωποι βίου δεόμενοι, πολλά και παντοία τεχνέονται. Οι άνθρωποι για να τα βγάλουν πέρα στη ζωή τους, μηχανεύονται πολλά και διάφορα. Ιπποκράτης άρεσε σε 135 |
| • | Οκόσα φάρμακα ουκ ιήται, σίδηρος ιήται. Όσσα σίδηρος ουκ ιήται, πυρ ιήται· όσσα δε πυρ ουκ ιήται, ταύτα χρη νομίζειν ανίητα. [ιήται=θεραπεύει — σίδηρος (μτφ.)=εγχείρηση — πυρ (μτφ.)=καυτηρίαση] Ιπποκράτης άρεσε σε 130 |
| • | Ή δόλω ή βίη ή ομφαδόν ή κρυφηδόν… Αντίγονος Β’ Γονατάς (ερωτηθείς πώς θα επιτεθεί στους εχθρούς) άρεσε σε 38 |
| • | Συν δορί συν ασπίσιν. Αρχαιοελληνική παροιμιακή φράση (νεοελληνικό αντίστοιχο: «με κάθε τρόπο» ή «πάνοπλος», «χρησιμοποιώντας όλα τα όπλα») άρεσε σε 27 |
| • | Αρίστιππος ο Κυρηναϊκός φιλόσοφος, παρακελεύετο τοις νέοις τοιαύτα εφόδια κτάσθαι, άτινα αυτοίς και ναυαγήσασι συνεκκολυμβήσει. Ο Αρίστιππος ο Κυρηναίος συμβούλευε τους νέους να αποκτούν εφόδια για τη ζωή τέτοια που αν ναυαγούσαν να τους βοηθούσαν να κολυμπήσουν. Αρίστιππος άρεσε σε 23 |
| • | Άμας απήτουν, οι δ’ απηρνούντο σκάφας. Εγώ ζητούσα κουβάδες και οι άλλοι δεν δέχονταν σκάφες. Αρχαία παροιμία άρεσε σε 18 |
| • | Ες δε τα έσχατα νουσήματα αι έσχαται θεραπείαι ες ακριβείην, κράτισται. Ιπποκράτης άρεσε σε 18 |
| • | Βίον πορίζου πάντοθεν πλην εκ κακών. Μένανδρος άρεσε σε 15 |
| • | Τέχνῃ κρατούμεν ών φύσει νικώμεθα. Με την τεχνική κυριαρχούμε σε όσα εκ φύσεως υστερούμε. Αντιφάνης άρεσε σε 14 |
| • | Ήλω γαρ ο ήλος. Το καρφί με το καρφί. Αρχαιοελληνική παροιμία άρεσε σε 7 |
Επιδιορθώσεις | |
| • | Ψυχής τελεότης σκήνεος μοχθηρίην ορθοί. Η τελειότητα της ψυχής επανορθώνει την κακότητα του σώματος. Δημόκριτος άρεσε σε 24 |
Εμπόδια & Δυσκολίες | |
| • | Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή, ο δε καιρός οξύς, η δε πείρα σφαλερή, η δε κρίσις χαλεπή. Ιπποκράτης (το πρώτο παράγγελμα από τους «Αφορισμούς») άρεσε σε 231 |
| • | Γέρων εραστής, εσχάτη κακή τύχη. Μένανδρος άρεσε σε 191 |
| • | Έρως εν τοις αμηχάνοις ευπορώτατος. Ο έρωτας στις δυσκολίες είναι εφευρετικότατος. Ευριπίδης άρεσε σε 172 |
| • | Τυφλός τω τοίχω επερειδόμενος, έως ώδε ο κόσμος έφη. Τυφλός, όταν έπεσε σε εμπόδιο είπε, μέχρις εδώ φτάνει ο κόσμος. Βυζαντινή Παροιμία άρεσε σε 82 |
| • | Νυν ευπλόηκα, ότε εναυάγησα. Έπλευσα καλά όταν ναυάγησα. Ζήνων ο Κιτιεύς (επειδή όταν ναυάγησε, εγκατέλειψε το εμπόριο και έμεινε στην Αθήνα ασχολούμενος με τη φιλοσοφία) άρεσε σε 46 |
| • | Χαλεπά τα καλά. Αρχαιοελληνική Παροιμία άρεσε σε 42 |
| • | Των πόνων πωλούσιν ημίν πάντα ταγάθ’ οι θεοί. Με [αντίτιμο] κόπο και πόνο μας πωλούν οι θεοί τα αγαθά. Επίχαρμος άρεσε σε 31 |
| • | Ένθα ούτε μίμνειν άνεμος ούτ’ εκπλείν εά. Οπού δεν φυσάει άνεμος ούτε επιτρέπει τον απόπλου. Αισχύλος (παροιμ. φράση που δηλώνει αδιέξοδο ή αντίξοες συνθήκες) άρεσε σε 30 |
| • | Δις προς τον αυτόν αισχρόν προσκρούσαι λίθον. Μένανδρος άρεσε σε 23 |
| • | Ουδείς καιρόν βαστάσας εξέβη κυρτός. Αίσωπος άρεσε σε 23 |
| • | Εφέσπετο γαρ μέγα έργον πάσιν εφ’ ηρώεσσι, κακών δ’ ανεφαίνετο πυθμήν. Τεράστιο ήταν το έργο που περίμενε όλους τους ήρωες, αλλά φαινόταν ο πυθμένας (το τέλος) των δεινών. Από το έπος «Ορφέως Αργοναυτικά», έργο άγνωστου αρχαίου ποιητή άρεσε σε 13 |
| • | Εις ηκονημένας μαχαίρας πεσών. Έχοντας πέσει σε ακονισμένα μαχαίρια. Αρχαιοελληνική παροιμιακή φράση άρεσε σε 7 |
| • | Επεί η μάλα πολλά μεταξύ ούρεά τε σκιόεντα θάλασσά τε ηχήεσσα. Γιατί πολλά στη μέση μάς χωρίζουν και κορφοβούνια απλόσκιωτα και θάλασσα αφρισμένη. Όμηρος άρεσε σε 6 |
| • | Αλλ' όν ο Θεός φυλάσσει, ούτε γίγαντας τρέμει, ούτε θηρία φρίττει, αλλ' ούτε κάμινον ούτε σίδηρα. Γεώργιος Αμαρτωλός (αναφερόμενος στον αυτοκράτορα Κωνσταντίνο Θ’ Μονομάχο, που στάθηκε επανειλημμένα ιδιαίτερα τυχερός) άρεσε σε 4 |
Ευκολία | |
| • | Εύκολος η εις άδου οδός· καταμύοντας γουν απιέναι. Εύκολος είναι ο δρόμος προς τον Άδη· πας εκεί με κλειστά τα μάτια. Βίων ο Βορυσθενίτης άρεσε σε 219 |
| • | Μη είναι βασιλικήν ατραπόν επί γεωμετρίαν. Δεν υπάρχει βασιλικός [σύντομος] δρόμος για να μάθεις γεωμετρία. Ευκλείδης άρεσε σε 107 |
| • | Μικρού δ’ αγώνος ου μέγα έρχεται κλέος. Από ασήμαντο αγώνα δεν προκύπτει μεγάλη δόξα. Σοφοκλής άρεσε σε 88 |
| • | Μαλακόν το φεύγειν τα επίπονα. Είναι μαλθακότητα να αποφεύγει κανείς τις δυσκολίες. Αριστοτέλης άρεσε σε 52 |
| • | Ανθρώποις γίνεσθαι οκόσα θέλουσιν ουκ άμεινον. Το να συμβαίνουν στους ανθρώπους όλα όσα θέλουν δεν είναι το καλύτερο. Ηράκλειτος άρεσε σε 50 |
| • | Πόνου μεταλλαχθέντος, πόνοι γλυκείς. Σοφοκλής (η έννοια είναι ότι όταν υπάρχει ποικιλία στη δουλειά, ο κόπος είναι ευχάριστος) άρεσε σε 39 |
| • | Πάντων κάκιστον η ευπετείη παιδεύσαι την νεότητα. Αύτη γαρ εστιν ή τίκτει τας ηδονάς ταύτας, εξ ών η κακότης γίγνεται. Το χειρότερο στοιχείο στην εκπαίδευση της νεολαίας είναι η ευκολία. Διότι αυτή γεννάει εκείνες τις ηδονές, από τις οποίες προέρχονται άσχημες καταστάσεις. Δημόκριτος άρεσε σε 34 |
| • | Τέμνει σου το ξίφος ύδωρ, η δε σπάθη σου χιόνα. Βυζαντινή Παροιμία άρεσε σε 18 |
| • | Ω πονηρέ, μη τα μαλακά μώσο, μη τα σκληρ’ έχηις. Πονηρούλη, μην επιδιώκεις τα μαλακά (τα εύκολα) γιατί θα έχεις τα σκληρά. Επίχαρμος άρεσε σε 18 |
| • | Βους επί φάτνην. Αρχαιοελληνική παροιμιακή φράση (με την έννοια: «βολεύτηκε» ή «καλόμαθε») άρεσε σε 14 |
Βάσανα | |
| • | Ουδέν κακόν ραδίως απόλλυται. Κανένα κακό δεν φεύγει εύκολα. Αρχαιοελληνική Παροιμία άρεσε σε 198 |
| • | Κρείσσον γαρ εισάπαξ θανείν ή τας απάσας ημέρας πάσχειν κακώς. Καλύτερα να πεθάνουμε μια φορά παρά να υποφέρουμε όλες τις μέρες. Αισχύλος άρεσε σε 101 |
| • | Τοις γαρ θανούσι μόχθος ου προσγίγνεται. Για τους πεθαμένους δεν υπάρχουν βάσανα. Σοφοκλής άρεσε σε 67 |
| • | Των παθών κρίσει και ασκήσει περιγενόμεθα. Αντιμετωπίζουμε τα πάθη μας [ή τα παθήματα] με τη λογική μας και με την άσκηση. Πλούταρχος άρεσε σε 48 |
| • | Φιλέει γαρ ο θεός τα υπερέχοντα πάντα κολούειν. Οι θεοί αρέσκονται να ταπεινώνουν όσους υπερέχουν. Ηρόδοτος άρεσε σε 46 |
| • | Μακρός γαρ αιών μυρίοις τίκτει πόνους. Μια μακριά ζωή δημιουργεί μυριάδες βάσανα. Ευριπίδης άρεσε σε 38 |
| • | Τι μοι ζην κέρδος; Ούτε μοι πατρίς ούτ’ οίκος έστιν ούτ’ αποστροφή κακών. Ποιο το όφελος που ζω; Δεν έχω ούτε πατρίδα ούτε σπίτι ούτε τρόπο να αποφύγω τις συμφορές. Ευριπίδης άρεσε σε 25 |
| • | Κοινά πάθη πάντων· ο βίος τροχός· άστατος όλβος. Κοινά τα βάσανα όλων, η ζωή τροχός, η τύχη άστατη. Φωκυλίδης άρεσε σε 25 |
| • | Βίος αληλεσμένος και μάζα μεμαγμένη. Αρχαιοελληνική παροιμιακή φράση άρεσε σε 20 |
| • | Αλλ’ ηδύ τι σωθέντα μεμνήσθαι πόνων. Είναι κάπως ευχάριστο όταν έχεις ήδη σωθεί να θυμάσαι τα βάσανα. Ευριπίδης άρεσε σε 13 |
| • | Αίψα γαρ εν κακότητι βροτοί καταγηράσκουσιν. Γιατί στις δυστυχίες οι άνθρωποι γερνούν πολύ γρήγορα. Ησίοδος άρεσε σε 11 |
| • | Ιλιάς κακών επήει. Αρχαία παροιμιακή φράση (για πολλές συμφορές) άρεσε σε 5 |
| • | Απροσδοκήτως εις κλύδωνα πραγμάτων εμπεσών. Ξαφνικά έπεσε σε φουρτούνα [από προβλήματα]. Αρχαία φράση με άγνωστη προέλευση άρεσε σε 3 |
| • | Ώσπερ τα σώματα ημών τρεφόμενα μεν αύξεται, γυμναζόμενα δε στερεούται, ούτω και η ψυχή μελετώσα μεν αύξεται, καρτερούσα δε βελτίων γίνεται. Όπως τα σώματά μας αυξάνονται όταν τρέφονται και δυναμώνουν όταν γυμνάζονται, έτσι και η ψυχή αυξάνεται όταν μελετά και βελτιώνεται όταν υπομένει δυσκολίες. |
Κρίσεις | |
| • | Ση πατρίς εν γαρ τοις πόνοισιν αύξεται. Η πατρίδα σου με τις αντιξοότητες γίνεται πιο δυνατή. Ευριπίδης άρεσε σε 13 |
Προβλήματα | |
| • | Άτακτα, αδιόρθωτα, αόρισθ’ άπαντα. Δημοσθένης άρεσε σε 21 |
Λύσεις | |
| • | Ο χρόνος άπαντα τοίσιν ύστερον φράσει. Λάλος γαρ ούτος ουκ ερωτώσιν λέγει. Ο χρόνος δίνει όλες τις απαντήσεις. Είναι πολύ ομιλητικός και δεν χρειάζεται καν τις ερωτήσεις. Ευριπίδης άρεσε σε 686 |
| • | Ουδέν κακόν ραδίως απόλλυται. Κανένα κακό δεν φεύγει εύκολα. Αρχαιοελληνική Παροιμία άρεσε σε 198 |
| • | Μέγα το εν συμφορήσι, φρονέειν ά δει. Είναι σπουδαίο να σκέφτεσαι αυτά που πρέπει στις συμφορές. Δημόκριτος άρεσε σε 69 |
| • | Όθι τις αλγεί, τόθι και την χείραν φέρει. Όπου πονάει κανείς, εκεί φέρνει και το χέρι του. Αρχαιοελληνική παροιμία άρεσε σε 23 |
Επιδείνωση | |
| • | Ενός κακού μύρια έπονται. Σοφοκλής (ή «ενός ατόπου δοθέντος μύρια έπονται») άρεσε σε 458 |
| • | Πάντα γαρ πέφυκε και ελασσούσθαι. Όλα εκ φύσεως μειώνονται [ή φθείρονται, χειροτερεύουν]. Θουκυδίδης άρεσε σε 33 |
| • | Πένητος ανδρός ουδέν ευτυχέστερον. Την γαρ επί το χείρον μεταβολήν ου προσδοκά. Κανένας ευτυχέστερος από τον φτωχό. Γιατί δεν περιμένει ότι τα πράγματα θα αλλάξουν προς το χειρότερο. Δίφιλος άρεσε σε 25 |
| • | Αεί τα πέρυσι καλά. Κάθε πέρσι και καλύτερα. Αρχαιοελληνική παροιμία άρεσε σε 4 |
Παγίδες | |
| • | Γέρων αλώπηξ ουχ αλίσκεται πάγη. Η γριά η αλεπού δεν πιάνεται με παγίδα. Αρχαιοελληνική Παροιμία άρεσε σε 7 |
Ρίσκο | |
| • | Πονούντων και κινδυνευόντων τα καλά και μεγάλα έργα. Μέγας Αλέξανδρος άρεσε σε 228 |
| • | Το πολλά πράσσειν ουκ εν ασφαλεί βίου. Το να κάνεις πολλά δεν είναι ασφαλές στη ζωή. Ευριπίδης άρεσε σε 9 |
| • | Η περί το φρέαρ όρχησις. Χορός γύρω από το πηγάδι. Αρχαιοελληνική παροιμιακή φράση (παρόμοιο νόημα με τη φράση: «παίζει με τη φωτιά») άρεσε σε 7 |
Κίνδυνος | |
| • | Ο φίλος τον φίλον εν κινδύνοις γιγνώσκει. Αρχαιοελληνική παροιμία άρεσε σε 382 |
| • | Ου δει ένεκα του κινδύνου πράττειν τι ανελεύθερον. Δεν πρέπει κανείς επειδή κινδυνεύει να κάνει κάτι δουλοπρεπές (να υποκύπτει). Πλάτων άρεσε σε 179 |
| • | Λαώ μη πίστευε. Πολύτροπος έστιν όμιλος. Λαός τοι και ύδωρ και πυρ ακατάσχετα πάντα. Μην εμπιστεύεσαι τον λαό. Είναι ένα απρόβλεπτο σύνολο. Λαός, φωτιά και νερό δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν. Φωκυλίδης άρεσε σε 69 |
| • | Οι μη δυνάμενοι κινδυνεύειν ανδρείως δούλοι των επιόντων εισίν. Αυτοί που δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν τον κίνδυνο με ανδρεία γίνονται δούλοι αυτών που επιτίθενται. Αριστοτέλης άρεσε σε 54 |
| • | Ουκ αφέξεταί μου τω χείρε. Δεν θα το γλυτώσω ένα χέρι ξύλο. Πλάτων άρεσε σε 33 |
| • | Έχει κίνδυνον η ακαιρία μέγαν. Πλούταρχος άρεσε σε 18 |
| • | Εγγύα, πάρα δ άτα. [πιθανή απόδοση]: Η σιγουριά και ο εφησυχασμός οδηγούν στην καταστροφή. Χίλων ο Λακεδαιμόνιος (μία από τις τρεις ρήσεις στην προμετωπίδα του μαντείου των Δελφών· η φράση έχει και άλλες ερμηνείες και γραφές [Εγγύη, πάρα δ άτη]) άρεσε σε 15 |
| • | Κινδύνευε φρονίμως. Δελφικό παράγγελμα άρεσε σε 7 |
| • | Ανάχαρσις μαθών τέτταρας δακτύλους είναι το πάχος της νεώς, τοσούτον έφη του θανάτου τους πλέοντας απέχειν. Ο Ανάχαρσις όταν έμαθε ότι το πάχος [του τοιχώματος] του πλοίου είναι 4 δάχτυλα, τόσο είπε απέχει ο θάνατος από αυτούς που ταξιδεύουν με πλοίο. Ανάχαρσις άρεσε σε 3 |
Βλαβερότητα | |
| • | Διογένης ερωτηθείς τι των θηρίων κάκιστα δάκνει έφη: των μεν αγρίων συκοφάντης, των δε ημέρων κόλαξ. Διογένης άρεσε σε 206 |
| • | Εμέ δε Άνυτος και Μέλητος αποκτείναι μεν δύνανται, βλάψαι δε ου. Ο Άνυτος και ο Μέλητος [οι κατήγοροι στη δίκη του] μπορούν να με σκοτώσουν αλλά όχι να με βλάψουν. Σωκράτης άρεσε σε 160 |
| • | Ρώμη αμαθής πολλάκις τίκτει βλάβην. Η δύναμη χωρίς παιδεία είναι πολλές φορές βλαβερή. Ευριπίδης άρεσε σε 122 |
| • | Ρώμη δε μετά φρονήσεως ωφέλησεν, άνευ δε ταύτης πλείον τους έχοντας έβλαψεν. Η σωματική δύναμη μαζί με φρόνηση ωφέλησε, αλλά χωρίς αυτή, τους περισσότερους τους έβλαψε. Ισοκράτης άρεσε σε 89 |
| • | Αβουλία γαρ πολλά βλάπτονται οι βροτοί. Με την έλλειψη θέλησης πολλά ζημιώνονται οι θνητοί. Μένανδρος άρεσε σε 49 |
| • | Προς σοφία μεν έχειν τόλμαν μάλα σύμφορον εστι, χωρίς δε, βλαβερή. Η τόλμη ωφελεί αν έχει γνώση, χωρίς αυτή βλάπτει. Θέογνις άρεσε σε 34 |
| • | Ζημίαν αιρού μάλλον ή κέρδος αισχρόν. Το μεν γαρ άπαξ λυπήσει, το δε αεί. Προτίμησε τη ζημιά από το ανέντιμο κέρδος, επειδή το ένα θα σε στεναχωρήσει μια φορά ενώ το άλλο για πάντα. Χίλων ο Λακεδαιμόνιος άρεσε σε 30 |
| • | Το ευ λέγειν κάκιστον, ει φέρει βλάβην. Ο έπαινος είναι κάκιστος, αν βλάπτει. Επίχαρμος άρεσε σε 27 |
| • | Οίκοι βέλτερον είναι, επεί βλαβερόν το θύρηφι. Σπίτι καλύτερα, βλάπτει το ξεπόρτισμα. από τον Ομηρικό Ύμνο «Εις Ερμήν» (οι Ομηρικοί ύμνοι μάλλον δεν είναι του Ομήρου) άρεσε σε 20 |
| • | Πάλαι το σιγάν φάρμακον βλάβης έχω. Ανέκαθεν θεωρούσα τη σιωπή φάρμακο βλάβης. Αισχύλος άρεσε σε 16 |
| • | Σφοδρόν απειρία των πάντων ουδέ μέγιστον κακόν, αλλ’ η πολυπειρία και πολυμαθία μετά κακής αγωγής γίγνεται πολύ τούτων μείζων ζημία. Πλάτων άρεσε σε 14 |
| • | Κακά κέρδεα ζημίαν αρετής φέρει. Δημόκριτος άρεσε σε 14 |
| • | Δίκη δίκην έτικτε και βλάβη βλάβην. Αρχαιοελληνική παροιμία (για αντιπαλότητες και συγκρούσεις που συνήθως βλάπτουν και τους δύο αντιπάλους) άρεσε σε 11 |
| • | Τα μεγάλα κέρδη μεγάλας ζημίας προξενούσιν. Αίσωπος άρεσε σε 11 |
| • | Ω τεχνικώτατε Θευθ, άλλος μεν τεκείν δυνατός τα της τέχνης, άλλος δε κρίναι, τίν’ έχει μοίραν βλάβης τε και ωφελείας τοις μέλλουσι χρήσθαι. Πολύτεχνε Θευθ, άλλος είναι αυτός που μπορεί να δημιουργεί στην τέχνη και άλλος κρίνει πόσο θα βλάψουν ή θα ωφελήσουν αυτούς που θα τη χρησιμοποιήσουν στο μέλλον. Πλάτων (ο Φαραώ Θαμούν προς τον σοφό Θευθ) άρεσε σε 8 |
Διαφωνία | |
| • | Ποίον σε έπος φύγεν έρκος οδόντων; Τι λόγος ξέφυγε από την οδοντοστοιχία σου; Όμηρος (ο Δίας αντιδρώντας στην κατηγορία της Αθηνάς ότι εγκατέλειψε τον Οδυσσέα) άρεσε σε 140 |
| • | Πάταξον μεν, άκουσον δε. Θεμιστοκλής άρεσε σε 84 |
| • | Έργμασιν εν μεγάλοις, πάσιν αδείν χαλεπόν. Στα μεγάλα έργα είναι δύσκολο να είναι όλοι ευχαριστημένοι. Σόλων άρεσε σε 67 |
| • | Των γονέων μη λέγε δικαιότερα. Με τους γονείς, μην προσπαθείς να αποδείξεις ότι εσύ έχεις δίκιο. Σόλων άρεσε σε 64 |
| • | Δυοίν λεγόντοιν θατέρου θυμουμένου ο μη αντιτείνων τοις λόγοις σοφότερος. Όταν συζητούν δυο μεταξύ τους και φιλονικούν, αυτός που δεν διαφωνεί, είναι ο σοφότερος. Ευριπίδης άρεσε σε 40 |
| • | Παντί λόγω λόγος παλαίει. Σε κάθε λόγο υπάρχει και αντίλογος. Αρχαιοελληνική παροιμία άρεσε σε 9 |
Πειθώ | |
| • | Ου με πείσεις, καν με πείσης. Αριστοφάνης άρεσε σε 160 |
| • | Ανάγκα και Θεοί πείθονται. Σιμωνίδης ο Κείος άρεσε σε 110 |
| • | Όσον εν πολέμω σίδηρος δύναται, τοσούτον εν πολιτεία λόγος ευ έχων ισχύει. Όση αξία έχει στον πόλεμο το σίδερο (=τα όπλα) τόση ισχύ έχει στην πολιτική η καλή ομιλία. Σόλων άρεσε σε 84 |
| • | Πείσας λαβέ, μη βιασάμενος. Να παίρνεις με την πειθώ, όχι με τη βία. Βίας ο Πριηνεύς άρεσε σε 68 |
| • | Γνώμαι πλέον κρατούσιν ή σθένος χερών. Οι γνώμες [τα επιχειρήματα] είναι πιο ισχυρές από τη δύναμη των χεριών. Αγάθων άρεσε σε 62 |
| • | Του πιθανωτέρους είναι τους απαιδεύτους των πεπαιδευμένων εν τοις όχλοις. Πιο πειστικοί για τον όχλο είναι οι αμόρφωτοι από τους μορφωμένους. Αριστοτέλης άρεσε σε 53 |
| • | Ελλυχνίων όζειν τα ενθυμήματα. Τα επιχειρήματα μυρίζουν λυχνάρι (ολονύχτια προετοιμασία). Πλούταρχος (ο Πυθέας με αυτήν τη φράση είχε κατηγορήσει τον Δημοσθένη ότι τα επιχειρήματά του ήταν προϊόν επίπονης προπαρασκευής) άρεσε σε 15 |
| • | Δόρυ και κηρύκειον. Αρχαιοελληνική παροιμιακή φράση (για αυτούς που ζητούν κάτι παρακαλώντας αλλά και απειλώντας) άρεσε σε 9 |
| • | Χρυσός Δανάην έπεισεν εθέλουσαν. Ο χρυσός έπεισε τη Δανάη να θέλει. Αρχαιοελληνική παροιμία (από τον μύθο της Δανάης που ο Δίας διακόρευσε μεταμφιεσμένος σε χρυσή βροχή) άρεσε σε 9 |
| • | Ουκ έστι Πειθούς ιερόν άλλο πλην λόγος. Η Πειθώ δεν έχει άλλο ναό εκτός από την ομιλία. Ευριπίδης άρεσε σε 9 |
| • | Πείθειν δώρα και θεούς λόγος. Λένε ότι τα δώρα πείθουν ακόμα και τους θεούς. Ευριπίδης άρεσε σε 9 |
| • | Ισχυρότερος ες πειθώ λόγος πολλαχή γίνεται χρυσού. Για την πειθώ, είναι πολύ ισχυρότερα τα λογικά επιχειρήματα από το χρυσάφι. Δημόκριτος άρεσε σε 7 |
| • | Λόγος καλός οστούν κατεάξει. Ο καλός λόγος θα μαλακώσει κόκαλο. Αρχαιοελληνική παροιμία άρεσε σε 4 |
| • | Πάντες τοις λόγοις αναπτερούνται. Όλοι αναπτερώνονται με τα λόγια. Αριστοφάνης |
| • | Δύο γαρ ήκειν έφη θεούς κομίζων: Πειθώ και Βίαν. Φέρνω μαζί μου δύο θεούς: Πειθώ και Βία. Θεμιστοκλής |
Βοήθεια | |
| • | Φορτίον μη συγκαθαιρείν, αλλά συνανατιθέναι τοις βαστάζουσι. Μη βοηθάς να αφήσουν κάτω το φορτίο, αλλά βοήθα να το κουβαλήσουν. Πυθαγόρας άρεσε σε 145 |
| • | Απορίαν γαρ δει βοηθείν, ουκ αργίαν εφοδιάζειν. Πρέπει να βοηθούμε τους φτωχούς, όχι να ενισχύουμε τους άεργους. Σόλων άρεσε σε 130 |
| • | Συν Αθηνά και χείρα κίνει. Αίσωπος άρεσε σε 122 |
| • | Επί δείπνα των φίλων βραδέως πορεύου, επί δε τας ατυχίας ταχέως. Χίλων ο Λακεδαιμόνιος άρεσε σε 111 |
| • | Το μη δύνασθαι βοηθείν τοις φίλοις, απορίας, το δε μη βούλεσθαι, κακίας τεκμήριον. Το να μην μπορείς να βοηθήσεις τους φίλους είναι τεκμήριο φτώχειας και το να μη θέλεις τεκμήριο κακίας. Δημόκριτος άρεσε σε 54 |
| • | Ατυχούντι συνάχθου. Σόλων άρεσε σε 37 |
| • | Ένθα χειρών χρεία έστιν, η δια λόγων βοήθεια ουδέν λυσιτελεί. Όπου χρειάζονται χέρια, η βοήθεια με τα λόγια δεν έχει κανένα αποτέλεσμα. Αίσωπος άρεσε σε 35 |
| • | Δει φίλοις και τοις οικείοις βοηθείν άχρι του μη επιορκείν. Πρέπει να βοηθούμε τους φίλους και τους δικούς μας μέχρι το σημείο που να μη γίνουμε επίορκοι. Λυκούργος άρεσε σε 23 |
Καθήκον | |
| • | Πράττων τα σαυτού, μη τα των άλλων σκόπει. Κάνοντας αυτά που έχεις να κάνεις, μη κοιτάς τι κάνουν οι άλλοι. Μένανδρος άρεσε σε 68 |
| • | Τα καθήκοντα ταις σχέσεσι προσμετρείται. Τα καθήκοντα προστίθενται στις σχέσεις Επίκτητος (με την έννοια ότι παρόλο που καθήκοντα και σχέσεις τρώνε τον χρόνο του πνευματικού ανθρώπου, δεν πρέπει να παραμελούνται) άρεσε σε 62 |
| • | Πη παρέβην; Τι δ’ έρεξα; Τι δε μοι δέον ουκ ετελέσθη; Πού έκανα παράβαση; τι έκανα; τι απ’ αυτά που έπρεπε να κάνω δεν έγινε; Ερώτημα των Πυθαγορείων άρεσε σε 41 |
Ομαδικότητα | |
| • | Η ισχύς εν τη ενώσει. Αίσωπος άρεσε σε 156 |
| • | Ομονοούντων αδελφών συμβίωσιν παντός τείχους ισχυροτέραν είναι. Αντισθένης άρεσε σε 116 |
| • | Από ομονοίης τα μεγάλα έργα. Δημόκριτος άρεσε σε 80 |
| • | Μία μέλισσα μέλι ου ποιεί. Αρχαιοελληνική παροιμία άρεσε σε 43 |
| • | Γυνή γυναικί σύμμαχος πέφυκε πως. Ευριπίδης άρεσε σε 24 |
Συνέργεια | |
| • | Το τω σμήνει μη συμφέρον ουδέ τη μελίσση συμφέρει. Ό,τι δεν συμφέρει το μελίσσι, δεν συμφέρει και τη μέλισσα. Μάρκος Αυρήλιος άρεσε σε 117 |
| • | Σμικρός εν σμικροίς, μέγας εν μεγάλοις έσομαι. Μικρός ανάμεσα σε μικρούς, θα γίνω μεγάλος ανάμεσα σε μεγάλους. Πίνδαρος άρεσε σε 66 |
| • | Συνάψιες όλα και ουχ όλα, συμφερόμενον διαφερόμενον, συνάδον διάδον, και εκ πάντων εν και εξ ενός πάντα. Οι συνδέσεις είναι όλα κι όχι όλα, ομόνοια, διχόνοια, συμφωνία, ασυμφωνία, και το ένα γεννιέται απ’ όλα και από το ένα όλα. Ηράκλειτος άρεσε σε 56 |
| • | Χειρ χείρα νίπτει. Μένανδρος άρεσε σε 37 |
| • | Γεγόναμεν γαρ προς συνεργίαν ως πόδες, ως χείρες, ως βλέφαρα, ως οι στοίχοι των άνω και κάτω οδόντων. Το ουν αντιπράσσειν αλλήλοις παρά φύσιν. Γεννηθήκαμε για να συνεργαζόμαστε όπως τα πόδια, τα χέρια, τα βλέφαρα, όπως οι σειρές των επάνω και των κάτω δοντιών. Οπότε το να είμαστε αντίθετοι και να πολεμούμε ο ένας τον άλλον είναι παρά φύσιν. Μάρκος Αυρήλιος άρεσε σε 32 |
| • | Και το όλον του μέρους μείζον. Ευκλείδης άρεσε σε 30 |
| • | Πάσσαλος πασσάλω εκρούεται. Αρχαιοελληνική παροιμία άρεσε σε 23 |
Εργασία | |
| • | Το μεν εργάζεσθαι αγαθόν το δε αργείν κακόν. Ξενοφών άρεσε σε 220 |
| • | Μισθόν μοχθήσαντα δίδου· μη θλίβε πένητα. Να πληρώνεις αυτόν που δούλεψε· μη στεναχωρείς τον φτωχό. Φωκυλίδης άρεσε σε 75 |
| • | Εργάζου κτητά. Να εργάζεσαι για να αποκτήσεις (ή να εργάζεσαι με στόχο / με αποφασιστικότητα / προσηλωμένος στο αποτέλεσμα) Δελφικό παράγγελμα άρεσε σε 8 |
Εργατικότητα | |
| • | Εξ εργασίας θηριώδους ουσίας μεν πλήθος συσσωρεύεται, βίος δε ταλαίπωρος συνίσταται. Από τη σκληρή δουλεία συσσωρεύεται μεν μεγάλη περιουσία, αλλά η ζωή γίνεται πολύ ταλαίπωρη. Επίκουρος άρεσε σε 251 |
| • | Λιμός κόρον εποίησε, κάματος ανάπαυσιν. Η πείνα έφερε τη χόρταση και η κούραση την ανάπαυση. Ηράκλειτος άρεσε σε 107 |
| • | Φιλεί δε τω κάμνοντι συσπεύδειν θεός. Ο θεός θέλει να βοηθάει αυτόν που προσπαθεί. Αισχύλος (από το ΑΝΘΟΛΟΓΙΟΝ του Ιωάννη Στοβαίου - 6ος αι. μ.Χ.) άρεσε σε 91 |
| • | Αλωτά γίγνεται επιμελεία και πόνω άπαντα. Όλα μπορεί να τα κατακτήσει κανείς με σκληρή δουλειά και επιμέλεια. Μένανδρος άρεσε σε 76 |
| • | Κάματος θησαυρός έστι τοις ανθρώποις. [κάματος=κούραση] Αίσωπος άρεσε σε 55 |
| • | Κάματον τ’ ευκάματον. Κούραση, αλλά γλυκιά κούραση. Ευριπίδης άρεσε σε 50 |
| • | Έργον όνον αποτρέψαι κνώμενον. Η βαριά δουλειά θα εμποδίσει το γάιδαρο να ξύνεται. Αρχαιοελληνική Παροιμία άρεσε σε 25 |
| • | Οι φειδωλοί τον της μελίσσης οίτον έχουσιν εργαζόμενοι ως αεί βιωσόμενοι. Οι τσιγκούνηδες έχουν τη μοίρα της μέλισσας που δουλεύουν σαν να πρόκειται να ζήσουν για πάντα. Δημόκριτος άρεσε σε 20 |
| • | Ω πολλά μισηθείσα χειρωναξία! Αισχύλος άρεσε σε 8 |
Γεωργία | |
| • | Την γεωργίαν των άλλων τεχνών μητέρα και τροφόν είναι. Ξενοφών άρεσε σε 34 |
| • | Ο μεν γεωργός, την γην, ο δε φιλόσοφος την ψυχήν εξημεροί. Θεόκριτος άρεσε σε 30 |
| • | Γη και ύδωρ πάντα έσθ’ όσα γίνονται ηδέ φύονται. Χώμα και νερό είναι όλα όσα γεννιούνται και φυτρώνουν. Ξενοφάνης άρεσε σε 28 |
| • | Έτος φέρει ούτις άρουρα. Η χρονιά φέρνει [την καλή σοδειά] όχι η γη. Θεόφραστος άρεσε σε 23 |
| • | Κακαί γεωργείν χείρες ευ τεθραμμέναι. Τα καλοθρεμμένα χέρια είναι ακατάλληλα για τη γεωργία. Ευριπίδης άρεσε σε 14 |
| • | Τι εστι Γεωργός; Καρπών υπηρέτης, όμβρων διαιτητής, ερημίας συνήθης, αθαλασσίας έμπορος, ύλης ανταγωνιστής, τροφής υπουργός, πεδίων αριστευτής, γης ιατρός, δένδρων φυτουργός, ορνέων παιδαγωγός, κακοπαθείας συνήθεια. Σεκούνδος ο Σιωπηλός άρεσε σε 7 |
| • | Ο δε Κάιν γεωργός τυγχάνων, και μετά την καταδίκην χειρόνως βιώσας, πρώτος µέτρα και στάθμια και γης όρους επενόησεν. Γεώργιος Αμαρτωλός άρεσε σε 3 |
Καριέρα | |
| • | Ορθόν ουν είναι χρη, ουχί ορθούμενον. Πρέπει να στέκεσαι όρθιος, όχι να σε κρατάνε όρθιο. Μάρκος Αυρήλιος άρεσε σε 148 |
| • | Παρ’ εμοί, ω μειράκιον, ανδραγαθίας εισίν ου πατραγαθίας τιμαί. Για εμένα παιδάκι μου, τα αξιώματα δίνονται για ανδραγαθίες, όχι για πατραγαθίες. Αντίγονος Α’ (προς το γιο του που ήθελε κάποιο αξίωμα) άρεσε σε 27 |
| • | Μέγας εκ μικρού και ταπεινού. [Έγινε] μέγας από μικρός και ταπεινός. Δημοσθένης (για τον βασιλιά Φίλιππο Β’ της Μακεδονίας) άρεσε σε 18 |
Επάγγελμα | |
| • | Το τεχνίον ό έμαθες φίλει, τούτῳ προσαναπαύου. Να αγαπάς τη μικρή τέχνη που έμαθες και να στηρίζεσαι σε αυτήν. Μάρκος Αυρήλιος άρεσε σε 28 |
Εξειδίκευση | |
| • | Πολλ’ οίδ’ αλώπηξ, εχίνος δε εν, μέγα. Η αλεπού ξέρει πολλά και ο σκαντζόχοιρος ένα και καλό. Αρχίλοχος άρεσε σε 66 |
| • | Θαυμάζειν δε έφη πώς παρά τοις Έλλησιν αγωνίζονται μεν οι τεχνίται, κρίνουσι δε οι μη τεχνίται. [τεχνίται=οι ειδικοί, οι γνώστες] Ανάχαρσις άρεσε σε 36 |
| • | Αλλ’ ου γαρ αυτός παντ’ επίστασθαι βροτών πέφυκεν· άλλω δ’ άλλο πρόσκειται γέρας. Αλλά κανείς δεν έχει γεννηθεί που να τα γνωρίζει όλα. Διαφορετικό χάρισμα έχει ο καθένας. Ευριπίδης άρεσε σε 15 |
| • | Έρδοι τις ήν έκαστος ειδείη τέχνην. Ας κάνει ο καθένας τη δουλειά που ξέρει να κάνει. Αρχαία παροιμιακή φράση άρεσε σε 4 |
| • | Ονειδιζόμενός ποτε ότι δίκην έχων εμισθώσατο ρήτορα, «και γαρ,» έφη, «όταν δείπνον έχω, μάγειρον μισθούμαι.» Αρίστιππος άρεσε σε 4 |
Χειραγώγηση | |
| • | Ανήρ δ’ άβουλος ηδοναίς θηρεύεται. Ο άνθρωπος χωρίς θέληση πιάνεται με [όπλο] τις ηδονές. Μένανδρος άρεσε σε 172 |
| • | Ανήρ πονηρός δράσσεται πράον λόγον. Έχει γαρ αυτός τους λόγους ώσπερ δόλους. [δόλοι=δολώματα] Μένανδρος άρεσε σε 75 |
| • | Παύσαι προς με καλλωπιζόμενος. Σταμάτα να με καλοπιάνεις. Πλάτων (το λέει ο Φαίδρος στον Σωκράτη) άρεσε σε 59 |
| • | Γυνή δε κολακεύει σε του λαβείν χάριν. Μένανδρος άρεσε σε 44 |
| • | Μη προς εμέ τα ποικίλα. [ποικίλα=πονηρά] Αρχαιοελληνική παροιμιακή φράση (νεοελληνική απόδοση: όχι σε μένα αυτά) άρεσε σε 31 |
| • | Μη γυναικός εν τρόποις εμέ άβρυνε. Μη με καλοπιάνεις με γυναικείες μεθόδους. Αισχύλος άρεσε σε 19 |
| • | Υπό γαρ λόγων ο νους τε μετεωρίζεται επαίρεταί τ’ άνθρωπος. Τα λόγια κάνουν τον άνθρωπο να μετεωρίζεται και να πετάει ψηλά. Αριστοφάνης άρεσε σε 1 |
Ηγεσία & Διοίκηση | |
| • | Τον άρχοντα τριών δει μεμνήσθαι: Πρώτον ότι ανθρώπων άρχει. Δεύτερον ότι κατά νόμους άρχει. Τρίτον ότι ουκ αεί άρχει. Αγάθων άρεσε σε 729 |
| • | Αρχηγού παρόντος, πάσα αρχή παυσάτω. Αρχαιοελληνική παροιμία (αγνώστου προελεύσεως, πιθανόν των νεώτερων χρόνων) άρεσε σε 629 |
| • | Άρχεσθαι μαθών άρχειν επιστήσει. Όταν μάθεις να διοικείσαι, τότε θα μάθεις να διοικείς. Σόλων άρεσε σε 368 |
| • | Το της πόλεως όλης ήθος, ομοιούται τοις άρχουσιν. Το ήθος όλης της πολιτείας είναι το ίδιο μ’ αυτό εκείνων που την κυβερνούν. Ισοκράτης άρεσε σε 332 |
| • | Αρχή άνδρα δείκνυσι. Η εξουσία αποκαλύπτει τον χαρακτήρα. Βίας ο Πριηνεύς άρεσε σε 310 |
| • | Το άρχειν ήδιστον. Το να ασκείς εξουσία είναι υπέρτατη ευχαρίστηση. Αριστοτέλης άρεσε σε 280 |
| • | Χαλεπόν άρχεσθαι υπό χερείονος. Είναι σκληρό να σε εξουσιάζει κάποιος κατώτερος. Δημόκριτος άρεσε σε 252 |
| • | Δει τον αγαθόν άνδρα παυόμενον της αρχής μη πλουσιώτερον, αλλά μάλλον ενδοξότερον γεγονέναι. Βίας ο Πριηνεύς άρεσε σε 172 |
| • | Ερέτην χρήναι πρώτα γενέσθαι πριν πηδαλίοις επιχειρείν. Πρέπει πρώτα να έχεις γίνει κωπηλάτης πριν πάρεις στα χέρια σου το τιμόνι. Αριστοφάνης άρεσε σε 138 |
| • | Το διοικείν εστί προβλέπειν. Αλκιβιάδης άρεσε σε 130 |
| • | Ισχυρόν όντα πράον είναι, όπως οι πλησίον αιδώνται μάλλον ή φοβώνται. Ο ισχυρός πρέπει να είναι πράος, ώστε περισσότερο να τον σέβονται παρά να τον φοβούνται. Χίλων ο Λακεδαιμόνιος άρεσε σε 115 |
| • | Είς εστι δούλος οικίας, ο δεσπότης. Ένας είναι ο [πραγματικός] δούλος στο σπίτι, ο αφέντης του σπιτιού. Μένανδρος άρεσε σε 111 |
| • | Αρχής τετευχώς, ίσθι ταύτης άξιος. Αν αποκτήσεις κάποιο αξίωμα, να φανείς αντάξιός του. Μένανδρος άρεσε σε 95 |
| • | Καματηρόν το άρχειν. Κουραστικό να διοικείς. Αριστοτέλης άρεσε σε 91 |
| • | Δεσπότης δούλου δείται και δούλος δεσπότου. Ο αφέντης έχει την ανάγκη του δούλου και ο δούλος του αφέντη. Αριστοτέλης άρεσε σε 89 |
| • | Ουκ αγαθόν πολυκοιρανίη. Είς κοίρανος έστω, είς βασιλεύς. Δεν είναι καλό να υπάρχει πολυαρχία. Πρέπει να υπάρχει ένας αρχηγός, ένας βασιλιάς. Όμηρος άρεσε σε 77 |
| • | Ανδρών δ’ εκ μεγάλων πόλις όλλυται. Η πόλις καταστρέφεται από τους μεγάλους άντρες. Σόλων άρεσε σε 64 |
| • | Φιλεί ωδίνας τίκτειν νυξ κυβερνήτη σοφώ. Της νύχτας της αρέσει να προκαλεί ωδίνες τοκετού στον σοφό ηγέτη. Αισχύλος άρεσε σε 50 |
| • | Τον άρχοντα χρήναι μηδέν φρονείν θνητόν, αλλά πάντ’ αθάνατα. Ο ηγέτης δεν πρέπει να θεωρεί τίποτε προσωρινό, αλλά τα πάντα αθάνατα. Χίλων ο Λακεδαιμόνιος άρεσε σε 41 |
| • | Σμικρώ χαλινώ δ’ οίδα τους θυμουμένους ίππους καταρτυθέντας. Εγώ ξέρω πως στ’ άγρια άλογα βάζουν μικρό [κοντό] χαλινάρι. Σοφοκλής άρεσε σε 38 |
| • | Τα δε πάντα οιακίζει Κεραυνός. Τα πάντα τα κυβερνάει ο Κεραυνός. Ηράκλειτος (δηλαδή ο Δίας=ο Θεός, αν και υπάρχουν και άλλες πιθανές ερμηνείες) άρεσε σε 38 |
| • | Παρά τούτοις είναι μάλλον πρώτος ή παρά Ρωμαίοις δεύτερος. Ιούλιος Καίσαρας άρεσε σε 34 |
| • | Ουχ εύδει ποιμήν. Δεν κοιμάται ο βοσκός [από φόβο ή από αίσθηση ευθύνης]. Αρχαιοελληνική Παροιμία άρεσε σε 34 |
| • | Δημοβόρος βασιλεύς, επεί ουτιδανοίσιν ανάσσεις. Λαοφάγε βασιλιά, κυβερνάς «ουτιδανούς». Όμηρος (ο Αχιλλέας προς Αγαμέμνονα) άρεσε σε 33 |
| • | Εγώ, φάναι, παλαιότατος ειμι, συ δε πρεσβύτατος. Εγώ μεν είμαι ο παλιότερος, αλλά εσύ είσαι ο ανώτερος. Σοφοκλής (απευθυνόμενος στον Νικία, αρνούμενος να αποδεχθεί την αρχιστρατηγία στη Σικελική εκστρατεία, κατά τον Πλούταρχο) άρεσε σε 32 |
| • | Άρχων κόσμει σεαυτόν. Όταν είσαι άρχοντας να στολίζεις τον εαυτό σου [με προσόντα, αρετές κ.λπ.]. Πιττακός ο Μυτιληναίος άρεσε σε 31 |
| • | Χαλεπόν το ποιείν, το δε κελεύσαι ράδιον. Φιλήμων άρεσε σε 30 |
| • | Οποία η δέσποινα, τοίαι και αι θεραπαινίδες. Αρχαιοελληνική παροιμία άρεσε σε 21 |
| • | Η βασιλεία ημών ένδοξος είναι δουλεία. Αντίγονος Β’ Γονατάς (προς το γιο του Δημήτριο όταν τον είδε να κακομεταχειρίζεται πολίτες) άρεσε σε 18 |
| • | Τοις πολίταις μη θρασύνου. Μην αποθρασύνεσαι προς τους συμπολίτες σου (ως ηγέτης). Σόλων άρεσε σε 15 |
| • | Ουδέν ούτω πιαίνει τον ίππον ως βασιλέως οφθαλμός. Τίποτε δεν παχαίνει τόσο το άλογο όσο η επίβλεψη του βασιλιά (αφεντικού). Πλούταρχος (αρχαία παροιμία που σημαίνει ότι η ανάθεση της φροντίδας σε τρίτους έχει φτωχά αποτελέσματα) άρεσε σε 14 |
| • | — «Ούτως, άθλιε, την πολιτείαν διώκησας;» — «Συ κάλλιον έχεις διοικήσαι;» Έτσι διοίκησες άθλιε; / και συ θα διοικήσεις καλύτερα; Διάλογος μεταξύ του Ηρακλείου και του εκθρονισθέντος Φωκά (μετά από την απάντηση του Φωκά, ο Ηράκλειος διέταξε τη θανάτωσή του) άρεσε σε 13 |
| • | Άρχοντος µηδέν τους αρχοµένους ωφελούντος ουδὲν αθλιώτερον. Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος άρεσε σε 12 |
| • | Πόλλ’ ανδρί βασιλεί και στρατηλάτη μέλει. Ένας άντρας που είναι βασιλιάς και στρατηλάτης έχει πολλές φροντίδες Ευριπίδης άρεσε σε 10 |
| • | Όπου γαρ αν της Ιταλίας εγώ κρούσω τω ποδί την γην, αναδύσονται και πεζικαί και ιππικαί δυνάμεις. Πομπήιος άρεσε σε 7 |
| • | Εγίγνετό τε λόγω μεν δημοκρατία, έργω δε υπό του πρώτου ανδρός αρχή. Έγινε [στην Αθήνα] δημοκρατία στα λόγια, αλλά στην πράξη ήταν εξουσία του πρώτου ανδρός. Θουκυδίδης (για την μοναρχικού τύπου άσκηση εξουσίας από τον Περικλή, που εκλεγόταν επί χρόνια στρατηγός) άρεσε σε 5 |
| • | Χαβρίας έλεγε φοβερώτερον είναι στρατόπεδον ελάφων ηγουμένου λέοντος ή λεόντων ηγουμένης ελάφου. Χαβρίας άρεσε σε 4 |
| • | Στρατηγοί πλείονες ή βελτίονες. Στρατηγούς έχουμε πολλούς αλλά όχι καλούς. Αριστοφάνης άρεσε σε 1 |
| • | Σπάρτην έλαχες, εκείνην κόσμει. Σου έλαχε η Σπάρτη, εκείνη να φροντίσεις. Ευριπίδης (ο Αγαμέμνων προς τον Μενέλαο) άρεσε σε 1 |
Οικονομία | |
| • | Φειδώ τοι χρηστή, εν καιρώ δε και δαπάνη. Η φειδώ είναι βεβαίως ωφέλιμη, στον κατάλληλο όμως χρόνο και η δαπάνη. Δημόκριτος άρεσε σε 19 |
Εμπόριο & Πωλήσεις | |
| • | Την αγοράν ωρισμένον τόπον εις το αλλήλους απατάν και πλεονεκτείν. Η αγορά είναι το μέρος που έχει οριστεί για να εξαπατά ο ένας τον άλλο και να είναι πλεονέκτης. Ανάχαρσις άρεσε σε 56 |
Χρήμα | |
| • | Δια την των χρημάτων κτήσιν πάντες οι πόλεμοι γίγνονται. Όλοι οι πόλεμοι γίνονται για την απόκτηση υλικών αγαθών. Πλάτων άρεσε σε 438 |
| • | Δεί δε χρημάτων, ω άνδρες Αθηναίοι. Δημοσθένης άρεσε σε 155 |
| • | Χρυσός και γυνή τους φίλους εχθρούς ποιεί. Μένανδρος άρεσε σε 131 |
| • | Πλούσιος εστί ουχ ο πολλά κεκτημένος, αλλ’ ο πολλά διδούς. Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος άρεσε σε 113 |
| • | Παπαί, Μαρδόνιε, κοίους επ’ άνδρας ήγαγες μαχησομένους ημέας, οί ου περί χρημάτων τον αγώνα ποιούνται, αλλά περί αρετής. Πέρσης στρατηγός για τους Έλληνες το 480 π.Χ. άρεσε σε 107 |
| • | Πολλά και ανόσια περί το των πολλών νόμισμα γέγονε. Πολλά και ανόσια κακουργήματα έχουν γίνει για το χρήμα. Πλάτων άρεσε σε 75 |
| • | Η φιλοχρημοσύνη μήτηρ κακότητος απάσης. Φωκυλίδης άρεσε σε 75 |
| • | Νεύρα πολέμου χρυσός. Η κινητήρια δύναμη του πολέμου είναι ο χρυσός. Πίνδαρος άρεσε σε 63 |
| • | Τα χρήματα τοις πλουσίοις η τύχη ου δεδώρηται, αλλά δεδάνικεν. Βίων ο Βορυσθενίτης άρεσε σε 58 |
| • | Μηδέν χρημάτων ένεκα πράττειν. Μην κάνεις τίποτα με κίνητρο τα υλικά αγαθά. Περίανδρος (εύκολο να το λες…) άρεσε σε 54 |
| • | Δόξα δε χρημάτων ουκ ωνητή. Η δόξα δεν αγοράζεται με χρήμα. Ισοκράτης άρεσε σε 46 |
| • | Οκκ’ αργύριον ή πάντα θει κηλαύνεται. Όταν υπάρχουν λεφτά όλα πάνε καλά. Αρχαιοελληνική Παροιμία άρεσε σε 33 |
| • | Γενναίος εί εκ βαλαντίου. Είσαι γενναίος χάρη στο πορτοφόλι σου. Αρχαιοελληνική παροιμιακή φράση άρεσε σε 30 |
| • | Τα Ταντάλου τάλαντα τανταλίζεται. [απόδοση: έχει πολλά λεφτά] Αρχαία παροιμία (Τάνταλος: βαθύπλουτος εκ Φρυγίας, τάλαντα: νομίσματα, τανταλίζεται: κουνάει) άρεσε σε 16 |
| • | Χρήματα δ᾽ ουχ αρπακτά· θεόσδοτα πολλόν αμείνω. Τα χρήματα [υλικά αγαθά] δεν πρέπει να τα αρπάζουμε. Είναι πολύ προτιμότερο να είναι δώρο θεών. Ησίοδος άρεσε σε 15 |
| • | Αργύριον είπε παρά των γνωρίμων λαμβάνειν, ουχίν’ αυτός χρώτο, αλλ’ ίν’ εκείνοι ειδείεν εις τίνα δει χρήσθαι τοις αργυρίοις. Είπε [ο Αρίστιππος] ότι παίρνει λεφτά από τους γνωστούς όχι για δική του χρήση, αλλά για να μαθαίνουν εκείνοι πώς πρέπει να χρησιμοποιούν τα λεφτά. Αρίστιππος άρεσε σε 5 |
| • | Δια το πολλά έχειν χρήματα μη τιμήσης μηδένα. Σέξτος ο Πυθαγόρειος άρεσε σε 1 |
| • | Ην δ’ άρα δεινός ο Άρπαλος ερωτικού προς χρυσίον ανδρός όψει και διαχύσει και βολαίς ομμάτων ενευρείν. Ο Άρπαλος ήταν πολύ ικανός στον να ζυγιάζει την αγάπη προς το χρήμα των ανθρώπων από την όψη τους, τις εκφράσεις και τα βλέμματά τους. Πλούταρχος (Άρπαλος: ο θησαυροφύλακας του Μεγαλέξαντρου, που απέδρασε από την Ασία κουβαλώντας μαζί του αμύθητο θησαυρό.) άρεσε σε 1 |
Πλούτος | |
| • | Αι μεν ποδήρεις εσθήτες τα σώματα, αι δε υπέρμετροι περιουσίαι τας ψυχάς εμποδίζουσιν. Τα μακριά ενδύματα τα σώματα και οι υπέρμετρες περιουσίες τις ψυχές εμποδίζουν. Σωκράτης άρεσε σε 302 |
| • | Ανήρ δίκαιος πλούτον ουκ έχει ποτέ. Μένανδρος άρεσε σε 241 |
| • | Όλως το πλουτείν εστιν εν τω χρήσθαι και ουχί εν τω κεκτήσθαι. Όλη η αξία του πλουτισμού είναι στη χρήση του και όχι στην απόκτησή του. Αριστοτέλης άρεσε σε 222 |
| • | Χαλεπώτερον το φυλάττειν του κτήσασθαι. Πιο δύσκολα να κρατήσεις από το να αποκτήσεις. Δημοσθένης άρεσε σε 178 |
| • | Παιδεία τοις μεν νέοις σωφροσύνη, τοις δε πένησι πλούτος, τοις δε πλουσίοις κόσμος. Η παιδεία για τους νέους είναι σωφροσύνη, για τους φτωχούς πλούτος και για τους πλούσιους στολίδι. Διογένης άρεσε σε 178 |
| • | Άριστον υγιαίνειν, δεύτερον δε κάλλος, τρίτον δε πλούτος. Το καλύτερο είναι η υγεία, το δεύτερο η ομορφιά, το τρίτο ο πλούτος. Πλάτων άρεσε σε 178 |
| • | Ανοήτου ευδαίμονος ήθος πλούτου εστί. Το ήθος ενός ανόητου πλούσιου είναι το ήθος του πλούτου. Αριστοτέλης άρεσε σε 117 |
| • | Ο μεν οίνος συμμεταβάλλεται τοις αγγείοις· ο δε πλούτος, τοις των κεκτημένων τρόποις. Το κρασί παίρνει το σχήμα των μπουκαλιών και ο πλούτος [παίρνει το σχήμα] του χαρακτήρα αυτών που τον έχουν. Σωκράτης άρεσε σε 114 |
| • | Χρήματα πορίζειν μεν ουκ αχρείον, εξ αδικίης δε πάντων κάκιον. Να αποκτάς αγαθά δεν είναι αισχρό· όμως, το να τα αποκτάς αδικώντας, είναι το χειρότερο από όλα. Δημόκριτος άρεσε σε 109 |
| • | Πλούτος ασθενής άγκυρα. Πυθαγόρας άρεσε σε 99 |
| • | Ο χρημάτων παντελών ήσσων ουκ αν ποτέ είη δίκαιος. Ο υποταγμένος σε υλικά αγαθά δεν μπορεί να είναι ποτέ δίκαιος. Δημόκριτος άρεσε σε 64 |
| • | Τι εστί πλούτος; Θησαυρός κακών, εφόδιον ατυχημάτων, χορηγία πονηρίας. Χίλων ο Λακεδαιμόνιος άρεσε σε 62 |
| • | Δόξα και πλούτος άνευ συνέσεως ουκ ασφαλή κτήματα. Δημόκριτος άρεσε σε 60 |
| • | Σκαιόν το πλουτείν κ’ άλλο μηδέν ειδέναι. Είναι φοβερό να πλουτίζεις και να μην ξέρεις τίποτε άλλο. Ευριπίδης άρεσε σε 58 |
| • | Δόξα ανθρωπίνη και πλούτος εις χουν κατασκηνοί και το κλέος αυτής σβέννυται. Δόξα δε αρετής μένει εις τον αιώνα. Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος άρεσε σε 48 |
| • | Σωκράτης ιδών πλούσιον απαίδευτον «ιδού», φησί, «το χρυσούν πρόβατον». Σωκράτης άρεσε σε 48 |
| • | Ούτε ίππω χωρίς χαλινού ούτε πλούτω χωρίς λογισμού δυνατόν ασφαλώς χρήσασθαι. Σωκράτης άρεσε σε 46 |
| • | Μη πλούτει κακώς. Πιττακός ο Μυτιληναίος άρεσε σε 42 |
| • | Βουλόμεθα πλουτείν πάντες αλλ’ ου δυνάμεθα. Όλοι θέλουμε να πλουτίσουμε, αλλά δεν μπορούμε. Μένανδρος άρεσε σε 42 |
| • | Ανάξιον άνδρα μη επαίνει διά πλούτον. Μην παινεύεις ανάξιο άνθρωπο για τα πλούτη του. Βίας ο Πριηνεύς άρεσε σε 39 |
| • | Λάμπις ο ναύκληρος ερωτηθείς πώς εκτήσατο τον πλούτον: «Ου χαλεπώς», έφη, «τον μέγαν. Το δε βραχύν επιπόνως». Ιωάννης Στοβαίος άρεσε σε 38 |
| • | Ο πλούτος θνητός, η δόξα αθάνατος. Αρχαιοελληνική παροιμία άρεσε σε 37 |
| • | Ο πλούτος, ανθρωπίσκε, τοις σοφοίς θεός, τα δ’ άλλα κόμποι και λόγων ευμορφία. Ο πλούτος, ανθρωπάκο, είναι ο αληθινός θεός των έξυπνων και τα υπόλοιπα είναι μόνο μεγάλα και ωραία λόγια. Ευριπίδης άρεσε σε 34 |
| • | Μακάριος όστις ουσίαν και νουν έχει. Χρήται γαρ ούτος εις ά δει ταύτα καλώς. Ευτυχισμένος αυτός που έχει και περιουσία και μυαλό. Επειδή τα χρησιμοποιεί όπου χρειάζεται καλά. Μένανδρος άρεσε σε 27 |
| • | Πλην πλούτου, παντός χρήματος εστι κόρος. Σε όλα τα πράγματα υπάρχει κορεσμός εκτός από τον πλούτο. Θέογνις άρεσε σε 26 |
| • | Ο αυτός ερωτηθείς υπό τινος πως αν είη πλούσιος, έφη· «ει των ηδονών [εί] πένης.» Πυθαγόρας άρεσε σε 20 |
| • | Καλώς ακούειν μάλλον ή πλουτείν θέλε. Καλύτερα να θέλεις να σε επαινούν παρά να είσαι πλούσιος. Μένανδρος άρεσε σε 17 |
| • | Μη πλούτον είπης. Ουχί θαυμάζω θεόν, όν χω κάκιστος ραδίως εκτήσατο. Μη μου λες εμένα για τον Πλούτο. Δεν θαυμάζω έναν θεό που ο κάθε αχρείος μπορεί εύκολα να κάνει δικό του. Ευριπίδης άρεσε σε 16 |
| • | Ως τοις θανούσι πλούτος ουδέν ωφελεί. Ο πλούτος δεν ωφελεί σε τίποτα αυτούς που έχουν πεθάνει. Αισχύλος άρεσε σε 15 |
| • | Ουκ εισίν οι παμπλούσιοι αγαθοί. Πλάτων άρεσε σε 14 |
| • | Υπόπτερος δ’ ο πλούτος. Ο πλούτος έχει φτερά [και φεύγει]. Αρχαία παροιμία άρεσε σε 13 |
| • | Καλώς πένεσθαι μάλλον, ή πλουτείν κακώς. Αντιφάνης άρεσε σε 13 |
| • | Κάλλιστα Μουσών φθέγγεται πλουτών ανήρ. Ο πλούσιος εκφράζεται καλύτερα κι από τις μούσες (για τους κόλακες). Ευριπίδης άρεσε σε 11 |
| • | Βίων προς πλούσιον μικρολόγον, «ουχ ούτος,» έφη, «την ουσίαν κέκτηται, αλλ' η ουσία τούτον.» Ο Βίων για μικροπρεπή πλούσιο, «δεν έχει αυτός την περιουσία, αλλά η περιουσία έχει αυτόν». Βίων ο Βορυσθενίτης άρεσε σε 11 |
| • | Ουκ έστιν ούτως ασφαλής πλούτου πυλεών, όν ουκ ανοίγει τύχης καιρός. Δεν υπάρχει πύλη για τον πλούτο τόσο ασφαλής που δεν θα μπορούσε να την ανοίξει η εύνοια της τύχης. Δημόκριτος άρεσε σε 10 |
| • | Δειλόν δ’ ο πλούτος και φιλόψυχον κακόν. Ο πλούτος είναι δειλό και άτολμο κακό. Ευριπίδης (επειδή ο πλούσιος φοβάται για την περιουσία του) άρεσε σε 6 |
| • | Ερωτηθείς υπό Διονυσίου διά τι οι μεν φιλόσοφοι επί τας των πλουσίων θύρας έρχονται, οι δε πλούσιοι επί τας των φιλοσόφων ουκέτι, έφη, « Ότι οι μεν ίσασιν ών δέονται, οι δ' ουκ ίσασιν.» Όταν ρωτήθηκε από τον τύραννο Διονύσιο γιατί οι μεν φιλόσοφοι θέλουν να κάνουν παρέα με τους πλούσιους, οι δε πλούσιοι με τους φιλόσοφους είπε «διότι οι μεν ξέρουν τι χρειάζονται και οι άλλοι δεν ξέρουν.» Αρίστιππος άρεσε σε 6 |
| • | Τι εστι Πλούτος; Χρυσούν φορτίον, ηδονών υπηρέτης, επιβουλευόμενον πράγμα, απόλαυσις ανέκφραστος, φθόνος συνεστιώμενος, φόβος ελπιζόμενος, καθημερινή μελέτη, ευμετάπτωτον πράγμα, φιλούμενον ατύχημα, περιπόθητον ταλαιπώρημα, υψηλόν πώμα, αργυρικόν σύνθεμα, περιερχόμενον ευτύχημα. Σεκούνδος ο Σιωπηλός άρεσε σε 5 |
| • | Ου μοι τα Γύγεω. Δεν είναι για μένα τα πλούτη του Γύγη. [=δεν τα θέλω] Αρχίλοχος άρεσε σε 4 |
| • | Μηδική τράπεζα. Αρχαιοελληνική παροιμιακή φράση (για μεγάλο πλούτο) άρεσε σε 3 |
| • | Ή επιλίποι υμάς πλούτος, Eφέσιοι, ίν᾽ εξελέγχοισθε πονηρευόμενοι. Ας μη σας λείψει ο πλούτος, Εφέσιοι, για να εκτίθεστε λόγω της κακίας σας. Ηράκλειτος άρεσε σε 2 |
| • | Βίων καταγελάστους έλεγεν τους σπουδάζοντας περί τον πλούτον, όν τύχη μεν παρέχει, ανελευθερία δε φυλάττει, χρηστότης δε αφαιρείται. Βίων ο Βορυσθενίτης |
Αφθονία | |
| • | Παν το πολύ τη φύσει πολέμιον. Οτιδήποτε υπερβολικό είναι αντίθετο στη φύση. Ιπποκράτης άρεσε σε 133 |
| • | Τον κόρον υπό του πλούτου γεννάσθαι, την δε ύβριν υπό του κόρου. Ο πλούτος φέρνει τον κορεσμό και ο κορεσμός την «ύβριν». Σόλων άρεσε σε 94 |
| • | Τίκτει γαρ κόρος ύβριν, όταν πολύς όλβος έπηται ανθρώποισιν όσοις μη νόος άρτιος ή. Η χόρταση γεννά την ύβριν, όταν πολλά πέσουν πλούτη, σε ανθρώπους που δεν έχουνε το νου τους μετρημένον. Σόλων άρεσε σε 71 |
| • | Ένθα περιττή τροφή, πολλοί μύες και γαλαί. Όπου το φαΐ περισσεύει, υπάρχουν πολλά ποντίκια και γάτες Αρχαιοελληνική παροιμία άρεσε σε 17 |
| • | Άμαις και σκάφαις. Με κουβάδες και σκάφες. Αρχαιοελληνική παροιμιακή φράση (επί αφθονίας, όπως θα λέγαμε σήμερα «με το φτυάρι») άρεσε σε 4 |
Πολυτέλεια | |
| • | Βρωμάτων πολυτέλεια λαιμόν μεν τέρπει, τρέφει δε σκώληκα ακολασίας ακοίμητον. Η πολυτέλεια των φαγητών είναι τερπνή για τον λαιμό, αλλά τρέφει και ένα σκουλήκι ακολασίας που δεν κοιμάται. Μέγας Βασίλειος άρεσε σε 52 |
| • | Το καλώς ζην του πολυτελώς διαφέρει: το μεν γαρ εκ σωφροσύνης και αυταρκείας και ευταξίας και κοσμιότητος και ευτελείας παραγίνεται, το δε εξ ακολασίας και τρυφής και αταξίας και ακοσμίας. Επίκτητος άρεσε σε 51 |
| • | Ου γαρ αναιρείται το ζην ουδέ βίος απόλλυται τοις ανθρώποις, αν μη λοπάδας ιχθύων μηδ’ ήπατα χηνών έχωσι. Δεν ακυρώνεται η ζωή ούτε καταστρέφονται οι άνθρωποι όταν δεν έχουν πιατέλες με ψάρια και συκώτια χήνας. Πλούταρχος άρεσε σε 8 |
| • | Συρακοσίων τράπεζα. Αρχαιοελληνική παροιμιακή φράση (για πλούσιο γεύμα και γενικά πολυτελή διαβίωση) άρεσε σε 5 |
Ιδιοκτησία | |
| • | Ερωτώμενος υπό τινος πώς αν μεγίστη ταραχή εν ανθρώποις γενήσεται, έφη: «εί οι τετελευτηκότες αναστάντες απαιτοίεν τα ίδια». Ερωτηθείς πώς θα μπορούσε να δημιουργηθεί η μεγαλύτερη αναταραχή στην ανθρωπότητα, είπε: «αν οι πεθαμένοι αναστηθούν και απαιτήσουν τις περιουσίες τους». Αίσωπος άρεσε σε 56 |
| • | Πάντα τα εμά μετ’ εμού φέρω. Όλα όσα μου ανήκουν τα κουβαλάω μαζί μου. Βίας ο Πριηνεύς άρεσε σε 40 |
| • | Οίκον μεν πρώτιστα γυναίκά τε βουν τ᾽ αροτήρα, κτητήν ου γαμετήν. Πρώτα απ᾽ όλα να πάρεις σπίτι, βόδι για όργωμα, γυναίκα –αγορασμένη, όχι με γάμο. Ησίοδος άρεσε σε 32 |
| • | Ων έχεις αυτός κράτει. Κάνε κουμάντο μόνος σου στα δικά σου πράγματα Αισχύλος άρεσε σε 24 |
| • | Ουδέν η κτήσις, εάν μη η χρήσις παρή. Δεν αξίζει να το αποκτήσεις αν δεν το χρησιμοποιείς. Αρχαιοελληνικό ρητό άρεσε σε 14 |
Σπατάλη | |
| • | Τας ουσίας αι μικραί δαπάναι δαπανώσι. Τις περιουσίες οι μικρές δαπάνες τις εξαφανίζουν. Αριστοτέλης άρεσε σε 213 |
| • | Γυνή το σύνολόν εστι δαπανηρόν φύσει. Στο σύνολό τους οι γυναίκες είναι εκ φύσεως σπάταλες. Μένανδρος άρεσε σε 97 |
| • | Μείζονες γαρ ορέξεις μείζονας ενδείας ποιεύουσιν. Οι πολύ μεγάλες επιθυμίες φέρνουν πολύ μεγάλες φτώχειες. Δημόκριτος άρεσε σε 22 |
| • | Φθείρεται ο μεν κόσμος πυρί και ύδατι, ο δε των ακολάστων πλούτος έρωτι και μέθη. Πλούταρχος άρεσε σε 4 |
Αξία | |
| • | Ου μεν γαρ τι γυναικός άμεινον αγαθής. Δεν υπάρχει κάτι καλύτερο από την καλή γυναίκα. Ησίοδος άρεσε σε 125 |
| • | Όνους σύρματ’ αν ελέσθαι ή χρυσόν. Τα γαϊδούρια προτιμούν τα τρώνε σκουπίδια παρά χρυσό. Ηράκλειτος άρεσε σε 102 |
| • | Πας γαρ ο τ’ επί γης και υπό γης χρυσός αρετής ουκ αντάξιος. Πλάτων άρεσε σε 69 |
| • | Έσω βλέπε· μηδενός πράγματος μήτε η ιδία ποιότης μήτε η αξία παρατρεχέτω σε. Να βλέπεις κάτω από την επιφάνεια. Να μη σου διαφεύγει η ιδιαίτερη αξία κανενός πράγματος μήτε η ποιότητά του. Μάρκος Αυρήλιος άρεσε σε 33 |
| • | Ιητρός γαρ ανήρ πολλών αντάξιος άλλων. Ένας γιατρός έχει μεγαλύτερη αξία από πολλούς άλλους ανθρώπους. Όμηρος άρεσε σε 23 |
| • | Ουχ άπαν το αμαρύσσον χρυσός. Ό,τι λάμπει δεν είναι χρυσός. Αρχαιοελληνική παροιμία άρεσε σε 7 |
Κέρδος | |
| • | Κέρδει κέρδος άλλο τίκτεται. Με το κέρδος άλλο κέρδος γεννιέται. Αισχύλος άρεσε σε 33 |
| • | Ζημίαν αιρού μάλλον ή κέρδος αισχρόν. Το μεν γαρ άπαξ λυπήσει, το δε αεί. Προτίμησε τη ζημιά από το ανέντιμο κέρδος, επειδή το ένα θα σε στεναχωρήσει μια φορά ενώ το άλλο για πάντα. Χίλων ο Λακεδαιμόνιος άρεσε σε 30 |
| • | Μη κακά κερδαίνειν: κακά κέρδεα ισ᾽ αάτησιν. Να μην κερδίζεις με ατιμία. Τα κακά κέρδη ισοδυναμούν με συμφορές. Ησίοδος άρεσε σε 30 |
| • | Όπου το κέρδος παρά φύσιν γαμητέον. Αντίγονος Α’ (προτρέποντας το γιο του Δημήτριο σε γάμο συμφέροντος παραφράζοντας τη φράση του Ευριπίδη «όπου το κέρδος παρά φύσιν δουλευτέον») άρεσε σε 23 |
| • | Ερωτηθείς τι ποιών άνθρωπος τέρπεται, έφη, «Κερδαίνων». Ερωτηθείς πώς ευχαριστιέται ο άνθρωπος, είπε, «Κερδίζοντας». Βίας ο Πριηνεύς άρεσε σε 23 |
| • | Ερωτηθείς ει πάντα γηράσκει, έφη: «πάντα πλην κέρδους απλήστου». Σιμωνίδης ο Κείος άρεσε σε 21 |
| • | Βέλτιστε, μη το κέρδος εν πάσι σκόπει. Μένανδρος άρεσε σε 20 |
| • | Κέρδος αισχρόν βαρύ κειμήλιον. Περίανδρος άρεσε σε 17 |
| • | Άπληστον το δια παντός κέρδος. Πιττακός ο Μυτιληναίος άρεσε σε 16 |
| • | Τα πονηρά κέρδη τας μεν ηδονάς έχει μικράς, τας δε λύπας μακράς. Δίφιλος άρεσε σε 16 |
| • | Η δε αναισχυντία εστί καταφρόνησις δόξης αισχρού ένεκα κέρδους. Αναισχυντία είναι να μη λογαριάζεις την υπόληψή σου προκειμένου να βγάλεις κέρδος. Θεόφραστος άρεσε σε 16 |
| • | Κακά κέρδεα ζημίαν αρετής φέρει. Δημόκριτος άρεσε σε 14 |
| • | Αλλ’ εις το κέρδος παρά φύσιν δουλευτέον. Αλλά για το κέρδος πρέπει να προσπαθούμε πολύ και να συμπεριφερόμαστε σαν δούλοι αντίθετα με τη φύση μας. Ευριπίδης άρεσε σε 13 |
| • | Από καταδυομένης νηός ό,τι αν λάβης κέρδος. Από πλοίο που βουλιάζει, ό,τι αρπάξεις κέρδος είναι. Αρχαιοελληνική παροιμία άρεσε σε 12 |
| • | Τα μεγάλα κέρδη μεγάλας ζημίας προξενούσιν. Αίσωπος άρεσε σε 11 |
Εκμετάλλευση | |
| • | Δει μη μόνον κεκτήσθαι τα αγαθά αλλά και χρήσθαι αυτοίς, ως ουδέν όφελος της κτήσεως γίγνεται. Σωκράτης (από τον «Ευθύδημο» του Πλάτωνα) άρεσε σε 68 |
| • | Όστις νέμει κάλλιστα την αυτού φύσιν, ούτος σοφός πέφυκε προς το συμφέρον. Όποιος αξιοποιεί τα φυσικά του ταλέντα εξυπηρετεί σοφά το συμφέρον του. Ευριπίδης άρεσε σε 14 |
Μετρήσεις | |
| • | Πάντα κατ’ αριθμόν γίγνονται. Τα πάντα γίνονται σύμφωνα με αριθμούς. Πυθαγόρας άρεσε σε 251 |
| • | Νόημα ή μέτρον τον χρόνον, ουχ υπόστασιν. Ο χρόνος είναι επινόηση ή τρόπος μέτρησης και δεν υπάρχει πραγματικά. Αντιφών ο Ραμνούσιος άρεσε σε 76 |
| • | Ο δε Κάιν γεωργός τυγχάνων, και μετά την καταδίκην χειρόνως βιώσας, πρώτος µέτρα και στάθμια και γης όρους επενόησεν. Γεώργιος Αμαρτωλός άρεσε σε 3 |
| • | Και πρώτον εις τους Έλληνας μέτρα και σταθμά εισηγήσασθαι, καθά φησιν, Αριστόξενος ο μουσικός. Διογένης Λαέρτιος άρεσε σε 2 |
Χρέη | |
| • | Τα δάνεια δούλους τους ελευθέρους ποιεί. Μένανδρος άρεσε σε 204 |
| • | Λαβών απόδος άνθρωπε και λήψη πάλιν. Να ανταποδίνεις αυτό που παίρνεις, και θα ξαναπάρεις. Μένανδρος άρεσε σε 134 |
| • | Κρίτων, τω Ασκληπιώ οφείλομεν αλετρυόνα, απόδοτε και μη αμελήσετε. Κρίτων, στον Ασκληπιό χρωστάμε έναν κόκορα. Μην αμελήσετε να τον δώσετε. Σωκράτης (τα τελευταία του λόγια· μάλλον το κώνειο είχε αρχίσει ήδη να επιδρά) άρεσε σε 121 |
| • | Κλάετ’ ω ‘βολοστάται, αυτοί τε και ταρχαία και τόκοι τόκων. Κλάψτε δανειστές, κι εσείς και τα λεφτά σας και οι τόκοι των τόκων. Αριστοφάνης άρεσε σε 9 |
Διαφθορά | |
| • | Αργυραίς λόγχαις μάχου και πάντων κρατήσεις. Να μάχεσαι με αργυρές λόγχες (δηλ. να δωροδοκείς) και θα κερδίσεις όλες τις μάχες. Χρησμός της Πυθίας προς τον Φίλιππο Β’ της Μακεδονίας. άρεσε σε 36 |
| • | Βους επί γλώσσης. Βόδι πάνω στη γλώσσα. Αρχαιοελληνική παροιμιακή φράση (για δωροδοκούμενους που «τα έπαιρναν» για να μη μιλήσουν – κάποια νομίσματα απεικόνιζαν βόδι) άρεσε σε 16 |
| • | Δωροδόκει χρησίμως. Περίανδρος άρεσε σε 15 |
| • | Ά μη έθου, μη ανέλη. Αυτά που δεν έβαλες, μη τα παίρνεις. Σόλων (ήταν αρχικά νόμος για να εμποδίζονται οι κρατούντες να κλέβουν, αλλά η φράση απέκτησε ευρύτερη εφαρμογή) άρεσε σε 13 |
| • | Ην δ’ άρα δεινός ο Άρπαλος ερωτικού προς χρυσίον ανδρός όψει και διαχύσει και βολαίς ομμάτων ενευρείν. Ο Άρπαλος ήταν πολύ ικανός στον να ζυγιάζει την αγάπη προς το χρήμα των ανθρώπων από την όψη τους, τις εκφράσεις και τα βλέμματά τους. Πλούταρχος (Άρπαλος: ο θησαυροφύλακας του Μεγαλέξαντρου, που απέδρασε από την Ασία κουβαλώντας μαζί του αμύθητο θησαυρό.) άρεσε σε 1 |
Αδράνεια & Απραξία | |
| • | Από μεν ησυχίης και ραθυμίης ή δειλίη αύξεται, από δε τής ταλαιπωρίης και των πόνων αι ανδρείαι. Από την ηρεμία και την τεμπελιά αυξάνεται η δειλία, από τις κακουχίες και τον πόνο, η ανδρεία. Ιπποκράτης άρεσε σε 397 |
| • | Αμαθία μεν θράσος, λογισμός δε όκνον φέρει. Η βλακεία φέρνει θράσος και η εξυπνάδα φέρνει αδράνεια. Θουκυδίδης άρεσε σε 211 |
| • | Αδικεί πολλάκις ο μη ποιών τι, ου μόνον ο ποιών τι. Πολλές φορές είναι άδικος αυτός που δεν κάνει κάτι, όχι μόνο αυτός που κάνει κάτι. Μάρκος Αυρήλιος άρεσε σε 185 |
| • | Αδύνατον τον μηδέν πράττοντα πράττειν εύ. Αριστοτέλης άρεσε σε 152 |
| • | Αισχρόν έστι σιγάν, της Ελλάδος πάσης αδικουμένης. Δημοσθένης άρεσε σε 114 |
| • | Κίβδηλοι και αγαθοφανέες οι λόγω μεν άπαντα, έργω δε ουδέν έρδοντες. Κάλπικοι και υποκριτές είναι όσοι με τα λόγια κάνουν τα πάντα, ενώ στην πράξη δεν κάνουν τίποτα. Δημόκριτος άρεσε σε 88 |
| • | Και ο κυκεών διίσταται μη κινούμενος. Ακόμα και ο χυλός κόβει όταν δεν ανακατεύεται. Ηράκλειτος άρεσε σε 79 |
| • | Αδρανές άρρεν τε και θήλυ χωρίς αλλήλων. Πλούταρχος άρεσε σε 57 |
| • | Xρήσις κρατύνει, αργίη δε τήκει. Η χρήση δυναμώνει, η αδράνεια αδυνατίζει. Ιπποκράτης άρεσε σε 19 |
| • | Της ησυχίης πάντες οι πόνοι ηδίονες. Κάθε κόπος είναι προτιμότερος από την αδράνεια. Δημόκριτος άρεσε σε 15 |
σελίδα 15 από 17
| «προηγούμενη σελίδα | επόμενη σελίδα» |
Συστήνουμε:
Αν σας ενδιαφέρουν τα αρχαιοπρεπή αποφθέγματα, δείτε επίσης και τα Δελφικά Παραγγέλματα, τη σελίδα με τις Αρχαίες παροιμίες, τα Λατινικά ρητά , τα Εκκλησιαστικά ρητά καθώς και τις Βυζαντινές ρήσεις.
