Αίτιο & Αποτέλεσμα | |
| • | Άνευ αιτίου ουδέν εστιν. Αριστοτέλης (από λατινική σύνοψη αριστοτελικών απόψεων στο έργο «Μετά τα Φυσικά») άρεσε σε 194 |
| • | Μάθε ότι αι συμφοραί των ανθρώπων άρχουσι και ουχί άνθρωποι των συμφορέων. Μάθε ότι οι περιστάσεις κυβερνούν τους ανθρώπους και όχι οι άνθρωποι τις περιστάσεις. Ηρόδοτος άρεσε σε 183 |
| • | Άρα το όσιον ότι όσιόν εστιν, φιλείται υπό των θεών, ή ότι φιλείται όσιόν εστιν. Το καλό είναι καλό επειδή αρέσει στους θεούς ή αρέσει στους θεούς επειδή είναι καλό; Πλάτων (η συνέχεια: «Ομολογούμεν το μεν όσιον δια τούτο φιλείσθαι, ότι όσιόν εστιν, αλλ’ ου διότι φιλείται, όσιον είναι») άρεσε σε 133 |
| • | Λιμός κόρον εποίησε, κάματος ανάπαυσιν. Η πείνα έφερε τη χόρταση και η κούραση την ανάπαυση. Ηράκλειτος άρεσε σε 107 |
| • | Μηδέν εκ του μη όντος γίνεσθαι μηδ’ ες το μη ον φθείρεσθαι. Δημόκριτος άρεσε σε 97 |
| • | Ουδέν ατέκμαρτον, ουδέν τυφλόν. Τίποτα δεν είναι χωρίς αιτία, τίποτα δεν είναι ανεξήγητο. Πλούταρχος άρεσε σε 82 |
| • | Όπου της αιτίας απολείπει ο λόγος, εκείθεν άρχεται το απορείν. Όπου απουσιάζει η λογική από την αιτία, από εκεί αρχίζει η απορία. Πλούταρχος άρεσε σε 33 |
| • | Το μέλλον άδηλον πάσιν ανθρώποις και μικροί καιροί μεγάλων πραγμάτων αίτιοι γίγνονται. Το μέλλον είναι άδηλο για όλους τους ανθρώπους και μικρά περιστατικά γίνονται τα αίτια για μεγάλα πράγματα. Δημοσθένης άρεσε σε 32 |
| • | Το κακώς πορισθέν κακώς όλλυται. Ό,τι αποκτάται με κακό τρόπο, χάνεται με κακό τρόπο. Αρχαιοελληνική παροιμία άρεσε σε 30 |
| • | Μη εκ λόγων τα πράγματα, αλλ’ εκ των πραγμάτων τους λόγους ζητείν. Δεν πρέπει να ερευνούμε τα γεγονότα ξεκινώντας από τις αιτίες, αλλά τις αιτίες ξεκινώντας από τα γεγονότα. Μύσων ο Χηνεύς άρεσε σε 14 |
| • | Πάντων γαρ όσα πλείω μέρη έχει και μη έστιν οίον σωρός το παν, αλλ’ έστι τι το όλον παρά τα μόρια. Το σύνολο κάθε πράγματος που έχει πολλά μέρη δεν είναι απλά ένας σωρός, αλλά κάτι παραπάνω από τα μέρη του. Αριστοτέλης (φράση που έχει αποδοθεί διεθνώς ως «το όλον είναι μεγαλύτερο από τα μέρη του») άρεσε σε 14 |
| • | Αφείς τα φανερά μη δίωκε ταφανή. Μην αφήνεις τα προφανή για να επιζητείς τα αβέβαια [ως αιτίες των γεγονότων]. Μένανδρος άρεσε σε 10 |
| • | Εν τω τυχόντι σχοινίω ουκ απάγχεται. Με τυχαίο σκοινί δεν κρεμιέται κάποιος. Βυζαντινή Παροιμία άρεσε σε 9 |
| • | Ως τα χρηστά πράγματα χρηστών αφορμάς ενδίδωσ’ αεί λόγων. Πόσο τα καλά πράγματα γίνονται πάντα αφορμές για καλά λόγια! Ευριπίδης άρεσε σε 6 |
Γεγονότα | |
| • | Ταράττει τους ανθρώπους ου τα πράγματα, αλλά τα περί των πραγμάτων δόγματα. Οι άνθρωποι ταράζονται όχι απ’ αυτά που συμβαίνουν, αλλά από την άποψή τους γι’ αυτά που συμβαίνουν. Επίκτητος άρεσε σε 600 |
| • | Μάθε ότι αι συμφοραί των ανθρώπων άρχουσι και ουχί άνθρωποι των συμφορέων. Μάθε ότι οι περιστάσεις κυβερνούν τους ανθρώπους και όχι οι άνθρωποι τις περιστάσεις. Ηρόδοτος άρεσε σε 183 |
| • | Από κύλικος μέχρι χειλέων πολλά πέλει. Από το ποτήρι μέχρι τα χείλη πολλά γίνονται. Αρχαία παροιμία από περιστατικό με δούλο του αργοναύτη Ανταίου (με την έννοια ότι πολλά απρόοπτα μπορεί να συμβούν μέχρι να πραγματοποιηθεί κάτι) άρεσε σε 111 |
| • | Δεινόν συνιδείν το μέλλον, ασφαλές το γενόμενον. Πιττακός ο Μυτιληναίος άρεσε σε 23 |
Επιτυχία & Αποτυχία | |
| • | Προς γαρ το τελευταίον εκβάν, έκαστον των πριν υπαρξάντων κρίνεται. Δημοσθένης άρεσε σε 335 |
| • | Οι πολλά βάλλοντες επιτυγχάνουσι πολλάκις. Πλούταρχος άρεσε σε 212 |
| • | Μελετώ αποτυγχάνειν. Διογένης (εξηγώντας γιατί ζητούσε ελεημοσύνη από ένα άγαλμα) άρεσε σε 176 |
| • | Τι ήδιστον; το επιτυγχάνειν. Θαλής ο Μιλήσιος άρεσε σε 90 |
| • | Ευτυχούντες ουκ επίστανται φέρειν. Αυτοί που ευνοήθηκαν από την τύχη [γίνονται αλαζονικοί και] δεν συμπεριφέρονται σωστά. Ευριπίδης άρεσε σε 84 |
| • | Το γαρ ευ πράττειν παρά την αξίαν, αφορμήν του κακώς φρονείν τοις ανοήτοις γίγνεται. Η επιτυχία χωρίς αξία, είναι αιτία για τους ανόητους να κάνουν κακές σκέψεις. Δημοσθένης άρεσε σε 53 |
| • | Νυν ευπλόηκα, ότε εναυάγησα. Έπλευσα καλά όταν ναυάγησα. Ζήνων ο Κιτιεύς (επειδή όταν ναυάγησε, εγκατέλειψε το εμπόριο και έμεινε στην Αθήνα ασχολούμενος με τη φιλοσοφία) άρεσε σε 46 |
| • | Το δ’ ευτυχείν, τόδ’ εν βροτοίς θεός τε και θεού πλέον. Η επιτυχία, αυτό είναι για τους ανθρώπους θεός και παραπάνω από θεός. Αισχύλος άρεσε σε 26 |
| • | Και κυβερνήτης αγαθός ενίοτε ναυαγεί· και ανήρ σπουδαίος ατυχεί. Αρχαιοελληνική παροιμία άρεσε σε 12 |
Ανταμοιβή | |
| • | Τα αγαθά κόποις κτώνται. Αριστοτέλης άρεσε σε 1080 |
| • | Αρετής προπάροιθε ιδρώτα θεοί αθάνατοι θήκαν. Μπροστά από την αρετή [αξία] οι αθάνατοι θεοί έβαλαν τον ιδρώτα. Ησίοδος άρεσε σε 83 |
| • | Δίκαια δράσας, συμμάχους έξεις θεούς. Αν ενεργείς δίκαια, θα έχεις συμμάχους τους θεούς. Μένανδρος άρεσε σε 78 |
| • | Μισθόν μοχθήσαντα δίδου· μη θλίβε πένητα. Να πληρώνεις αυτόν που δούλεψε· μη στεναχωρείς τον φτωχό. Φωκυλίδης άρεσε σε 75 |
| • | Αρίστιππος παρά των μαθητών λαμβάνειν έφασκε μισθόν, ουχ όπως τον βίον επανορθώση, αλλ’ όπως εκείνοι μάθωσιν εις τα καλά δαπανάν. Έλεγε ο Αρίστιππος ότι έπαιρνε δίδακτρα από τους μαθητές του όχι για να φτιάξει τη ζωή του, αλλά για να μάθουν εκείνοι να δαπανούν για τα καλά πράγματα. Αρίστιππος άρεσε σε 23 |
| • | Δος τι και λάβε τι. Δώσε κάτι και πάρε κάτι. Επίχαρμος άρεσε σε 21 |
| • | Ιατροί των ψυχών ημών εισιν οι πένητες, ευεργέται και προστάται· ου γαρ τοσούτον δίδως, όσον λαμβάνεις· δίδως αργύριον, και λαμβάνεις βασιλείαν ουρανών. Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος άρεσε σε 20 |
| • | Πυρός τε ανταμοιβή τα πάντα και πυρ απάντων όκωσπερ χρυσού χρήματα και χρημάτων χρυσός. Τα πάντα προέρχονται από τη μετάλλαξη του πυρός και το πυρ προέρχεται από τη μετάλλαξη όλων των πραγμάτων, όπως από τον χρυσό αποκτώνται πράγματα και από τα πράγματα χρυσός. Ηράκλειτος άρεσε σε 1 |
Ευτυχία & Δυστυχία | |
| • | Μελετάν ουν χρη τα ποιούντα την ευδαιμονίαν, είπερ παρούσης μεν αυτής πάντα έχομεν, απούσης δε πάντα πράττομεν εις το ταύτην έχειν. Πρέπει να στοχαζόμαστε τα πράγματα που φέρνουν την ευτυχία, επειδή όταν την κατέχουμε, έχουμε τα πάντα, ενώ όταν αυτή λείπει, κάνουμε τα πάντα για να την αποκτήσουμε. Επίκουρος άρεσε σε 203 |
| • | Φίλοις ευτυχούσι και δυστυχούσιν ο αυτός ίσθι. Να είσαι ο ίδιος σε φίλους που ευτυχούν και δυστυχούν. Περίανδρος άρεσε σε 195 |
| • | Εν ολιγίστοις κείται το ευδαιμόνως βιώσαι. Η ευτυχία στη ζωή εξαρτάται από πολύ λίγα πράγματα. Μάρκος Αυρήλιος άρεσε σε 163 |
| • | Τις ευδαίμων; Ο το μεν σώμα υγιής, την δε ψυχήν εύπορος, την δε φύσιν ευπαίδευτος. Θαλής ο Μιλήσιος άρεσε σε 134 |
| • | Ευτυχών μη ίσθι υπερήφανος. Απορήσας μη ταπεινού. Μην περηφανεύεσαι όταν ευτυχείς. Αν δυστυχήσεις μην ξεφτιλίζεσαι. Κλεόβουλος ο Ρόδιος άρεσε σε 116 |
| • | Βραχύς ο βίος ανθρώπω ευ πράσσοντι, δυστυχούντι δε μακρός. Απολλώνιος ο Τυανεύς άρεσε σε 106 |
| • | Ανήρ πονηρός δυστυχεί, καν ευτυχή. Ο κακός άνθρωπος είναι δυστυχισμένος ακόμα κι όταν ευτυχεί. Μένανδρος άρεσε σε 85 |
| • | Τω δυστυχούντι μη επιγέλα. Χίλων ο Λακεδαιμόνιος άρεσε σε 81 |
| • | Ευδαίμονες οίσι κακών άγευστος αιών. Ευτυχισμένοι είναι εκείνοι που η ζωή τους δεν γεύθηκε συμφορά. Σοφοκλής άρεσε σε 54 |
| • | Ευτυχής ο επί μετρίοισι χρήμασιν ευθυμεόμενος, δυστυχής δε ο επί πολλοίσι δυσθεόμενος. Ευτυχισμένος αυτός που με λίγα πράγματα είναι χαρούμενος και δυστυχισμένος εκείνος που έχοντας πολλά πράγματα, δεν μπορεί να χαρεί. Δημόκριτος άρεσε σε 50 |
| • | Ατυχή είναι τον ατυχίαν μη φέροντα. Είναι δυστυχισμένος αυτός που δεν μπορεί να υποφέρει τη δυστυχία του. Βίας ο Πριηνεύς άρεσε σε 47 |
| • | Ευδαιμονίη ουκ εν βοσκήμασιν οικεί ουδέ εν χρυσώ. Ψυχή οικητήριον δαίμονος. Η ευτυχία δεν βρίσκεται στα κοπάδια [που έχεις], ούτε στον χρυσό. Η ψυχή είναι η κατοικία της ευδαιμονίας. Δημόκριτος (κάνοντας και λογοπαίγνιο με τη γλωσσική ρίζα της ευδαιμονίας από το δαίμων=θεός) άρεσε σε 46 |
| • | Εν ευτυχίη φίλον ευρείν εύπορον, εν δε δυστυχίη πάντων απορώτατον. Στην ευτυχία είναι εύκολο να βρεις φίλους, στη δυστυχία δεν υπάρχει τίποτα πιο δύσκολο. Δημόκριτος άρεσε σε 43 |
| • | Μοχθείν ανάγκη τους θέλοντας ευτυχείν. Ευριπίδης άρεσε σε 31 |
| • | Ευτυχών μεν μέτριος ίσθι, ατυχών δε φρόνιμος. Περίανδρος άρεσε σε 28 |
| • | Η παρούσα ευτυχία εστί μείζων, παρούσαν γαρ ανάγκην θεραπεύει. Αρχαιοελληνική Παροιμία άρεσε σε 21 |
| • | Την ανθρωπηίην ων επιστάμενος ευδαιμονίην ουδαμά εν τωυτώ μένουσαν. Γνωρίζοντας πως η ανθρώπινη ευδαιμονία ποτέ δεν μένει στο ίδιο μέρος για πολύ. Ηρόδοτος άρεσε σε 18 |
| • | Τον μη βουλόμενον γενναίως φέρειν ατυχίαν, μηδ᾿ ευτυχίαν δύνασθαι. Αυτός που δεν έχει τη θέληση να αντέχει με γενναιότητα την ατυχία, ούτε την ευτυχία μπορεί να αντέξει. Δημοσθένης άρεσε σε 14 |
| • | Ώστε ούτις ανδρών εις άπαντα ευδαιμονεί. Κανένας άνθρωπος δεν ευδαιμονεί σε όλα. Ευριπίδης άρεσε σε 11 |
Τελειότητα | |
| • | Εις τελειότητα του ανθρώπου τρία δει συνδράμειν: φύσιν, μάθησιν και άσκησιν. Πλάτων άρεσε σε 177 |
| • | Του βίου καθάπερ αγάλματος πάντα τα μέρη καλά είναι δει. Σωκράτης άρεσε σε 164 |
| • | Ουδέν ανεπίληπτον, αλλ’ έχει πάντα διαμαρτίας και αγνοίας. Τίποτε δεν είναι άψογο, αλλά πάντα υπάρχουν ελαττώματα και παραλείψεις. Θαλής ο Μιλήσιος άρεσε σε 74 |
Ηρεμία & Γαλήνη | |
| • | Ο δίκαιος αταρακτότατος, ο δ’ άδικος πλείστης ταραχής γέμων. Επίκουρος άρεσε σε 183 |
| • | Ολίγα πρήσσε, φησίν, ει μέλλεις ευθυμήσειν. Λένε ότι [πρέπει] να κάνεις λίγα αν θες να είσαι σε καλή διάθεση. Μάρκος Αυρήλιος άρεσε σε 57 |
| • | Το λιτώς διάγειν και ζην αταράχως υπέρ το τρυφάν εν φόβω μετ’ οδύνης. Το να ζεις λιτά και ήρεμα είναι καλύτερα από το να ζεις τρυφηλό βίο μέσα στο φόβο και στην οδύνη. Αίσωπος (από τον μύθο «Μυς αρουραίος και μυς αστικός» [ποντικός των χωραφιών και ποντικός της πόλης]) άρεσε σε 27 |
Απουσία | |
| • | Ακούσας υπό τινος λοιδορείσθαι, «Απόντα με,» έφη, «και μαστιγούτω.» Όταν άκουσε ότι κάποιος τον κορόιδευε, «όταν λείπω, μπορούν και να με μαστιγώσουν», είπε. Αριστοτέλης άρεσε σε 398 |
| • | Αλλ’ ημίν Αίας πού ‘στιν. Αλλά ο Αίας πού είναι; Σοφοκλής (αγαπημένος στίχος παλιών Γυμνασιοπαίδων...) άρεσε σε 10 |
| • | Λέκτρα δ’ ανδρών πόθω πίμπλαται δακρύμασιν. Και τα κρεβάτια είναι γεμάτα δάκρυα από τον πόθο των ανδρών [που λείπουν στον πόλεμο]. Αισχύλος άρεσε σε 8 |
| • | Φύσει δ’ υπάρχει τοις παρούσι τα των απόντων, και τοις εθέλουσι πονείν και κινδυνεύειν τα των αμελούντων. Είναι φυσιολογικό τα των απόντων να ανήκουν στους παρόντες, και τα των αμελούντων σε αυτούς που θέλουν να κοπιάσουν και να πάρουν ρίσκα. Δημοσθένης άρεσε σε 5 |
Άνοδος & Κάθοδος | |
| • | Δρυός πεσούσης, πας ανήρ ξυλεύεται. Μένανδρος άρεσε σε 306 |
| • | Πολλοίσι υποδέξας όλβον ο θεός προρρίζους ανέτρεψε. Πολλούς που τους είχε χαρίσει θεός μεγάλη ευημερία, τους κατέστρεψε από τη ρίζα. Σόλων άρεσε σε 70 |
| • | Καιρός ανάγει και καιρός αύ κατάγει. Ο χρόνος ανεβάζει και ο χρόνος πάλι κατεβάζει. Αίσωπος άρεσε σε 39 |
| • | Από όνων εφ’ ίππους. Αρχαιοελληνική παροιμιακή φράση (με την έννοια: από τα χαμηλά στα ψηλά) άρεσε σε 21 |
| • | Τροχός τα ανθρώπινα. Αρχαιοελληνική παροιμιακή φράση άρεσε σε 21 |
| • | Μέγας εκ μικρού και ταπεινού. [Έγινε] μέγας από μικρός και ταπεινός. Δημοσθένης (για τον βασιλιά Φίλιππο Β’ της Μακεδονίας) άρεσε σε 18 |
| • | Πολλάκις εν ώ τις ευτύχησεν, εν αυτώ και πίπτει. Πολλές φορές, αυτό που ήταν εύνοια της τύχης σε έναν άνθρωπο είναι αυτό που φέρνει την πτώση του. Αίσωπος (από τον μύθο «Όνος άλας βαστάζων») άρεσε σε 14 |
| • | Αι επιφανείς τύχαι, καθάπερ οι σφοδροί των ανέμων, μεγάλα ποιούσι ναυάγια. Οι μεγάλες τύχες, όπως ακριβώς οι σφοδροί άνεμοι, δημιουργούν μεγάλα ναυάγια. Πλούταρχος άρεσε σε 13 |
| • | Τα μεν υψηλά ταπεινούν, τα δε ταπεινά υψούν. [Η δουλειά του Δία είναι] να χαμηλώνει τα ψηλά και να υψώνει τα χαμηλά. Αίσωπος (η απάντηση του Αισώπου σε σχετική ερώτηση του Χίλωνος – από τον Διογένη Λαέρτιο) άρεσε σε 1 |
Πρόοδος & Ανάπτυξη | |
| • | Η φύσις ουδέν ποιεί άλματα. Αριστοτέλης (από λατινική σύνοψη των απόψεων του Αριστοτέλη στο έργο «Φυσική Ακρόασις») άρεσε σε 120 |
Νίκη & Ήττα | |
| • | Το νικάν εαυτόν πασών νικών πρώτη και αρίστη. Το δε ηττάσθαι αυτόν υφ’ εαυτού, αίσχιστον και κάκιστον. Πλάτων άρεσε σε 422 |
| • | Ανίκητος είναι δύνασαι, εάν εις μηδένα αγώνα καταβαίνης, όν ουκ έστιν επί σοι νικήσαι. Μπορείς να είσαι ανίκητος αν δεν κατεβαίνεις σε κανένα αγώνα που δεν θα μπορούσες να νικήσεις. Επίκτητος άρεσε σε 174 |
| • | Όπου άμιλλα ενταύθα και νίκη εστί. Αριστοτέλης άρεσε σε 155 |
| • | Υπεροχής επιθυμεί η νεότης, η δε νίκη υπεροχή τις. Η νεότητα επιθυμεί την υπεροχή, και η νίκη είναι ένα είδος υπεροχής. Αριστοτέλης άρεσε σε 107 |
| • | Ου κλέπτω την νίκην. Μέγας Αλέξανδρος (την παραμονή της μάχης των Γαυγαμήλων, όταν ο Παρμενίων πρότεινε να επιτεθούν νύχτα) άρεσε σε 86 |
| • | Μήτε νικών αμφάδην αγάλλεο, μήτε νικηθείς, εν οίκω καταπεσών οδύρεο. Ούτε αν νικήσεις να χαίρεσαι πολύ ούτε αν νικηθείς να κλαις και να οδύρεσαι κλεισμένος στο σπίτι σου. Αρχίλοχος άρεσε σε 67 |
| • | Τας νίκας άνευ αίματος ποιείσθαι. Να νικάς αναίμακτα. Πιττακός ο Μυτιληναίος άρεσε σε 63 |
| • | Αν έτι μίαν μάχην Ρωμαίους νικήσωμεν, απολούμεθα παντελώς. Αν νικήσουμε σε ακόμη μια μάχη τους Ρωμαίους, χαθήκαμε Πύρρος (δήλωσή του μετά τις πύρρειες νίκες του στη Ηράκλεια και στο Άσκουλουμ το 279 π.Χ. [από τον Πλούταρχο]) άρεσε σε 43 |
| • | Ηδύ κτήμα της νίκης λαβείν, τόλμα. Σοφοκλής άρεσε σε 41 |
| • | Νικάν άδοξον, ηττάσθαι όνειδος. Η νίκη δεν θα φέρει δόξα, η ήττα θα είναι μεγάλη ντροπή. Κλεομένης, Βασιλιάς της Σπάρτης (το 380 π.X., όταν είδε ότι θα μάχονταν εναντίον γυναικών στο Άργος) άρεσε σε 37 |
| • | Καδμεία νίκη. Αρχαία Παροιμιακή φράση (νίκη χωρίς αντίκρισμα) άρεσε σε 31 |
| • | Τα κατά πόλεμον κρατούμενα των κρατούντων είναι φασιν. Όσα κυριεύονται στον πόλεμο λέγεται ότι ανήκουν στους νικητές. Αριστοτέλης άρεσε σε 26 |
| • | Ο αυτός παραινούντος αυτώ Φιλίππου του πατρός ολύμπια αγωνίσασθαι είπε: «το μεν νικάν τον αγώνα τούτον ου βασιλικόν, το δε ηττάσθαι αισχρόν.» Μέγας Αλέξανδρος άρεσε σε 2 |
| • | Στάσις εμφύλιος ες εκάτερα κακόν· και γαρ νικέουσι και ησσωμένοισιν ομοίη φθορή. Η εμφύλια διαμάχη φέρνει δεινά και στα δύο μέρη· η ζημιά είναι ίδια και για τους νικητές και για τους νικημένους. Δημόκριτος άρεσε σε 1 |
Δουλεία | |
| • | Η άγαν ελευθερία έοικε εις άγαν δουλείαν μεταβάλλειν. Φαίνεται πως η υπερβολική ελευθερία μετατρέπεται σε υπερβολική υποδούλωση. Πλάτων άρεσε σε 490 |
| • | Τα δάνεια δούλους τους ελευθέρους ποιεί. Μένανδρος άρεσε σε 204 |
| • | Όστις εταίρους δέδοικε, δούλος ων λέληθεν εαυτόν. Όποιος φοβάται τους άλλους, γίνεται δούλος χωρίς να το καταλάβει. Αντισθένης άρεσε σε 196 |
| • | Δούλοι γαρ και δεσπότης ουκ αν ποτέ γένοιντο φίλοι. Πλάτων άρεσε σε 156 |
| • | Δεσπότης δούλου δείται και δούλος δεσπότου. Ο αφέντης έχει την ανάγκη του δούλου και ο δούλος του αφέντη. Αριστοτέλης άρεσε σε 89 |
| • | Έλληνες όντες βαρβάροις δουλεύσομεν; Είμαστε Έλληνες και θα γίνουμε δούλοι των βαρβάρων; Ευριπίδης άρεσε σε 86 |
| • | Δούλου τόδ’ εστίν, μη λέγειν ά τις φρονεί. Είναι χαρακτηριστικό δούλου να μην λέει αυτά που πιστεύει. Ευριπίδης άρεσε σε 79 |
| • | Πάσα δουλεία παρά φύσιν εστί. Αντιφάνης άρεσε σε 30 |
| • | Η εν δημοκρατίη πενίη της παρά τοις δυνάστησι καλεομένης ευδαιμονίης τοσουτόν εστίν αιρετωτέρη, οκόσον ελευθερίη δουλείης. Η φτώχεια στο δημοκρατικό πολίτευμα είναι τόσο προτιμότερη από τη δυναστική «ευδαιμονία», όσο (προτιμότερη είναι) η ελευθερία από τη δουλεία. Δημόκριτος άρεσε σε 30 |
| • | Ου γαρ εκπέλει φρονείν μέγα όστις δούλος εστι των πέλας. Δεν αρμόζει να είναι πολύ ξιπασμένος όποιος είναι δούλος των άλλων. Σοφοκλής άρεσε σε 26 |
| • | Η βασιλεία ημών ένδοξος είναι δουλεία. Αντίγονος Β’ Γονατάς (προς το γιο του Δημήτριο όταν τον είδε να κακομεταχειρίζεται πολίτες) άρεσε σε 18 |
| • | Ου σχολή δούλοις. Δεν υπάρχει ανάπαυλα για τους δούλος. Αρχαιοελληνική παροιμία άρεσε σε 11 |
Υπερίσχυση | |
| • | Δυνατοί ευμαρώς έχουσιν αδικήσαι τους αδυνάτους, ως ιχθύες εν τη θαλάττη τους ήττονας εαυτών ποιούνται κατάβρωμα. Οι ισχυροί θεωρούν αυτονόητο να αδικούν τους πιο αδύνατους, όπως τα ψάρια στη θάλασσα όπου το μεγάλο τρώει το μικρό. Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος άρεσε σε 113 |
| • | Υπεροχής επιθυμεί η νεότης, η δε νίκη υπεροχή τις. Η νεότητα επιθυμεί την υπεροχή, και η νίκη είναι ένα είδος υπεροχής. Αριστοτέλης άρεσε σε 107 |
| • | Νικά δ’ ο μείων τον μέγαν δίκαι’ έχων. Ο μικρός νικάει τον μεγάλο όταν έχει δίκιο. Ευριπίδης άρεσε σε 102 |
| • | Ου γαρ δειν επιτάττεσθαι τον σοφόν αλλ’ επιτάττειν, και ου τούτον ετέρω πείθεσθαι αλλά τούτω τον ήττον σοφόν. Ο σοφός δεν πρέπει να δέχεται εντολές αλλά να διατάζει, και όχι αυτός να υπακούει σε άλλους αλλά σ’ αυτόν να υπακούν οι λιγότερο σοφοί. Αριστοτέλης άρεσε σε 66 |
| • | Γνώμαι πλέον κρατούσιν ή σθένος χερών. Οι γνώμες [τα επιχειρήματα] είναι πιο ισχυρές από τη δύναμη των χεριών. Αγάθων άρεσε σε 62 |
| • | Δίκαια μεν εν τω ανθρωπείῳ λόγῳ από της ίσης ανάγκης κρίνεται, δυνατά δε οι προύχοντες πράσσουσι και οι ασθενείς ξυγχωρούσιν. Δικαιοσύνη μπορεί να υπάρξει μόνο όταν οι αντίπαλοι είναι ισοδύναμοι, κατά τα άλλα οι ισχυροί κάνουν αυτά που μπορούν και οι αδύναμοι συγχωρούν. Θουκυδίδης (από τον διάλογο με τους Μηλίους) άρεσε σε 47 |
| • | Πάντα γαρ το πυρ επελθόν κρινεί και καταλήψεται. Όταν έρθει το πυρ, όλα θα τα κρίνει και θα τα κυριεύσει. Ηράκλειτος άρεσε σε 40 |
| • | Εν γαρ αμίλλαις πονηραίς, αθλιώτερος ο νικήσας. Μέγας Βασίλειος άρεσε σε 26 |
| • | Τέχνῃ κρατούμεν ών φύσει νικώμεθα. Με την τεχνική κυριαρχούμε σε όσα εκ φύσεως υστερούμε. Αντιφάνης άρεσε σε 14 |
| • | Κείτο μέγας μεγαλωστί, λελασμένος ιπποσυνάων. Σωριασμένος κάτω φαρδιά-πλατιά, έχοντας χάσει το άλογο. Όμηρος άρεσε σε 10 |
| • | Ούτω δ’ ίσχυσέ τε και μέγας ην τότε και πολύς. Έτσι επικράτησε τότε, και υπήρξε μέγας και πολύς. Αριστοφάνης (πηγή της παροιμιακής έκφρασης «μέγας και πολύς») άρεσε σε 7 |
| • | Πύρρος ο Ηπειρώτης ερωτηθείς υπό τινος ποίος αυτού των υιών διάδοχος της βασιλείας έσται είπεν: «όστις αν οξυτέραν έχη την μάχαιραν». |
Φήμη & Δόξα | |
| • | Ανδρών επιφανών πάσα η γη τάφος. Θουκυδίδης (από τον Επιτάφιο του Περικλή) άρεσε σε 481 |
| • | Μέμνησο ότι άνθρωπος εί. Υπενθύμιση προς τον εαυτό του που επέβαλε ο Φίλιππος Β’ άρεσε σε 283 |
| • | Ώλετο μεν μοι νόστος, ατάρ κλέος άφθιτον έστα. Δεν υπάρχει για εμένα επιστροφή, μα αιώνια θα είναι η δόξα. Όμηρος άρεσε σε 154 |
| • | Μικρού δ’ αγώνος ου μέγα έρχεται κλέος. Από ασήμαντο αγώνα δεν προκύπτει μεγάλη δόξα. Σοφοκλής άρεσε σε 88 |
| • | Κενής δε δόξης ουδέν αθλιώτερον. Δεν υπάρχει τίποτα πιο άθλιο από την κενοδοξία. Μένανδρος άρεσε σε 83 |
| • | Ουχ ο τόπος τον άνδρα αλλ’ ο ανήρ αυτόν έντιμον ποιεί. Αγησίλαος Β’ άρεσε σε 72 |
| • | Δόξα και πλούτος άνευ συνέσεως ουκ ασφαλή κτήματα. Δημόκριτος άρεσε σε 60 |
| • | Δόξα δε χρημάτων ουκ ωνητή. Η δόξα δεν αγοράζεται με χρήμα. Ισοκράτης άρεσε σε 46 |
| • | Ζων μεν επαινού, αποθανών δε μακαρίζου. Όσο ζεις να σε παινεύουν κι όταν πεθάνεις, να σε μακαρίζουν. Περίανδρος άρεσε σε 39 |
| • | Φήμη […] κακή αργαλέη φέρει, χαλεπόν δ’ αποθέσθαι. Η κακή φήμη είναι βαρύ φορτίο και είναι δύσκολο να απαλλαγείς από αυτήν. Ησίοδος άρεσε σε 38 |
| • | Ο πλούτος θνητός, η δόξα αθάνατος. Αρχαιοελληνική παροιμία άρεσε σε 37 |
| • | Ουκ έστιν όστις ηδέως ζητών βιούν εύκλειαν εισεκτήσατο. Κανένας από όσους επεδίωξαν να περάσουν τη ζωή τους με απολαύσεις δεν απέκτησε φημισμένο όνομα. Ευριπίδης άρεσε σε 33 |
| • | Πόνος, ως λέγουσιν, ευκλείας πατήρ. Ο μόχθος, καθώς λένε, είναι ο πατέρας της φήμης. Αρχαιοελληνική παροιμία άρεσε σε 33 |
| • | Ω Αχιλλεύ, ως μέγας ων μεγάλου κήρυκος έτυχες Ομήρου. Μέγας Αλέξανδρος («ελθών εις Ίλιον και θεασάμενος τον Αχιλλέως τάφον») άρεσε σε 30 |
| • | Κάτθανε Διαγόρα! Πέθανε [τώρα αμέσως] Διαγόρα. (παραίνεση του κοινού της Ολυμπίας προς πατέρα –θρύλο των Ολυμπιακών αγώνων– που τον περιέφεραν στους ώμους τους οι δυο ολυμπιονίκες γιοι του) άρεσε σε 25 |
| • | Κάλλιστον εντάφιον η βασιλεία. Το ωραιότερο σάβανο είναι η βασιλεία. Θεοδώρα (προς τον Ιουστινιανό, αποτρέποντας τον να εγκαταλείψει την Πόλη, στη στάση του Νίκα, το 532 μ.Χ.) άρεσε σε 24 |
| • | Δόξα σεμνόν μεν αλλ’ αβέβαιον. Η δόξα είναι αξιοσέβαστη αλλά αβέβαιη. Πλούταρχος άρεσε σε 22 |
| • | Τοις μεν διά του ηλίου πορευομένοις κατ’ ανάγκην έπεται σκιά, τοις δε διά δόξης βαδίζουσιν ακολουθεί φθόνος. Αυτοί που περπατούν στον ήλιο ακολουθούνται αναγκαστικά από σκιά, όπως αυτούς που βαδίζουν τον δρόμο της δόξας τους ακολουθεί ο φθόνος. Πλούταρχος άρεσε σε 22 |
| • | Τις δ’ άμοχθος ευκλεής; Αλλά ποιος έχει αποκτήσει φήμη χωρίς μόχθο; Ευριπίδης άρεσε σε 16 |
| • | Αγησίλαος ερωτώμενος πώς μεγάλην εκτήσατο δόξαν έφη: «θανάτου καταφρονήσας.» Αγησίλαος Β’ άρεσε σε 15 |
| • | Βίων έλεγε την δόξαν είναι μητέρα των αγαθών. Βίων ο Βορυσθενίτης (από τον Διογένη Λαέρτιο) άρεσε σε 12 |
| • | Πλούταρχε, σίγα τους παραλλήλους γράφων. Τι πολλά κάμνεις και στρατηγούς συλλέγεις; Τον δεσπότην έκφραζε, και γράφεις όλους. Γεώργιος Πισίδης (εξυμνώντας τον Ηράκλειο στην «Ηρακλειάδα») άρεσε σε 12 |
| • | Γαν υπ’ εμοί τίθεμαι, Ζευ, συ δ’ Όλυμπον έχε. Υποτάσσω τη γη, Δία, και εσύ μπορείς να έχεις τον Όλυμπο. Επιγραφή σε άγαλμα του Μ. Αλεξάνδρου από τον Λύσιππο άρεσε σε 12 |
| • | Ων τας δόξας ζηλοίς, τούτων και τα αγαθά πράξης. Ισοκράτης άρεσε σε 11 |
| • | Ω δόξα, δόξα, μυρίοισι δη βροτών ουδέν γεγώσι βίοτον ώγκωσας μέγαν. Ω δόξα, δόξα, μυριάδες ανθρώπους, που δεν έχουν κάνει τίποτα, τους φούσκωσες πολύ τη ζωή. Ευριπίδης άρεσε σε 7 |
Λάθη & Σφάλματα | |
| • | Το δις εξαμαρτείν τ’ αυτόν ουκ ανδρός σοφού. Μένανδρος άρεσε σε 780 |
| • | Η γλώσσα λανθάνουσα τ’ αληθή λέγει. Μένανδρος άρεσε σε 390 |
| • | Κρείττον είναι τοις ποσίν ολισθείν ή τη γλώττη. Προτιμότερο να ολισθαίνει κανείς με τα πόδια του, παρά με τη γλώσσα του. Ζήνων ο Κιτιεύς άρεσε σε 126 |
| • | Η δε κακή βουλή τω βουλεύσαντι κακίστη. Η κακή απόφαση κάνει περισσότερο κακό σ’ αυτόν που την πήρε. Ησίοδος άρεσε σε 117 |
| • | Το πολλά τολμάν πόλλ’ αμαρτάνειν ποιεί. Αν τολμάς πολλά, κάνεις και πολλά λάθη. Μένανδρος άρεσε σε 94 |
| • | Κρέσσον τα οικήια ελέγχειν αμαρτήματα ή τα οθνεία. Είναι προτιμότερο να εξετάζεις τα δικά σου λάθη παρά των άλλων. Δημόκριτος άρεσε σε 92 |
| • | Η γλώσσα πολλούς εις όλεθρον ήγαγεν. Μένανδρος άρεσε σε 87 |
| • | Ο πλείστα πράττων, πλείσθ’ αμαρτάνει βροτών. Αυτός που κάνει τα περισσότερα κάνει τα περισσότερα λάθη. Ευριπίδης άρεσε σε 78 |
| • | Των ημαρτημένων άνθρωποι μεμνέαται μάλλον ή των ευ πεποιημένων. Οι άνθρωποι θυμούνται περισσότερο τα λάθη παρά τις σωστές ενέργειες. Δημόκριτος άρεσε σε 55 |
| • | Πάθει μάθος. Αισχύλος (αντίστοιχο του «παθός και μαθός») άρεσε σε 49 |
| • | Επειχθήναι μεν νυν παν πρήγμα τίκτει σφάλματα. Το να βιάζουμε τα πράγματα οδηγεί σε σφάλματα. Ηρόδοτος άρεσε σε 30 |
| • | Αι γαρ ευπραξίαι δειναί συγκρύψαι τα ονείδη. Οι επιτυχίες είναι ένας πολύ καλός τρόπος να συγκαλύπτονται τα λάθη. Δημοσθένης άρεσε σε 25 |
| • | Άπαντές έσμεν εις το νουθετείν σοφοί, αυτοί δ’ όταν σφάλλωμεν, ου γιγνώσκομεν. Όλοι είμαστε σοφοί στο να νουθετούμε τους άλλους, όταν όμως οι ίδιοι σφάλουμε δεν το καταλαβαίνουμε. Ευριπίδης (αντίστοιχο του «δάσκαλε που δίδασκες...») άρεσε σε 16 |
| • | Δύο πήρας έκαστος ημών φέρειν· την μεν, έμπροσθεν· την δε, όπισθεν· και εις μεν την έμπροσθεν, αποτιθέναι τα των άλλων αμαρτήματα· εις δε την όπισθεν, τα εαυτών· διό ούτε καθορώμεν αυτά. Δύο σακούλια κουβαλάει ο καθένας μας. Το ένα μπροστά και το άλλο πίσω. Στο μπροστινό βάζουμε τα λάθη των άλλων και στο πίσω τα δικά μας. Γι’ αυτό δεν τα βλέπουμε. Αίσωπος άρεσε σε 15 |
Απώλεια | |
| • | Τα μεν γαρ άλλα δεύτερα αν πάσχη γυνή, ανδρός δ’ αμαρτάνουσα, αμαρτάνει βίου. Όλα τα άλλα που μπορεί να πάθει μια γυναίκα είναι δεύτερα, αλλά άμα χάσει τον άντρα της, χάνει τη ζωή της Ευριπίδης άρεσε σε 28 |
Αβεβαιότητα | |
| • | Από κύλικος μέχρι χειλέων πολλά πέλει. Από το ποτήρι μέχρι τα χείλη πολλά γίνονται. Αρχαία παροιμία από περιστατικό με δούλο του αργοναύτη Ανταίου (με την έννοια ότι πολλά απρόοπτα μπορεί να συμβούν μέχρι να πραγματοποιηθεί κάτι) άρεσε σε 111 |
| • | Περί ουδέν των ανθρωπίνων έργων υπάρχει βεβαιότης. Αριστοτέλης άρεσε σε 70 |
| • | Γη πιστόν, θάλασσα άπιστον κέρδος. Πιττακός ο Μυτιληναίος άρεσε σε 46 |
| • | Ουδέν εν ανθρώποισι μένει χρήμα έμπεδον αιεί. Κανένα πράγμα δεν μένει για πάντα δεμένο με τους ανθρώπους. Σιμωνίδης ο Κείος άρεσε σε 44 |
| • | Άλλοτε μηρτυιή πέλει ημέρη, άλλοτε μήτηρ. Η μέρα είναι άλλοτε μητριά και άλλοτε μητέρα. Ησίοδος άρεσε σε 27 |
| • | Φευ, τα των ευδαιμονούντων ως τάχιστα στρέφει θεός. Αλίμονο, πόσο γρήγορα αλλάζει ο θεός τις τύχες των ευδαιμονούντων. Ευριπίδης άρεσε σε 24 |
| • | Δόξα σεμνόν μεν αλλ’ αβέβαιον. Η δόξα είναι αξιοσέβαστη αλλά αβέβαιη. Πλούταρχος άρεσε σε 22 |
| • | Νόμιζε μηδέν είναι των ανθρωπίνων βέβαιον· ούτω γαρ ούτε ευτυχών έσει περιχαρής ούτε δυστυχών περίλυπος. Ισοκράτης άρεσε σε 19 |
Προβλέψεις | |
| • | Το διοικείν εστί προβλέπειν. Αλκιβιάδης άρεσε σε 130 |
Αναπόφευκτο | |
| • | Το πεπρωμένον φυγείν αδύνατον. Αρχαιοελληνική παροιμία άρεσε σε 799 |
| • | Την ειμαρμένην ουδ’ αν είς εκφύγοι. Κανείς δεν μπορεί να ξεφύγει από το πεπρωμένο του. Πλάτων άρεσε σε 368 |
| • | Ανήρ ο φεύγων και πάλι μαχήσεται. Αυτός που αποφεύγει τη μάχη στο τέλος θα τη δώσει. Μένανδρος άρεσε σε 234 |
| • | Κόρακος εξελεύσεται «κρα». Αρχαιοελληνική παροιμιακή φράση άρεσε σε 99 |
| • | Άλλα δε μυρία λυγρά κατ᾽ ανθρώπους αλάληται· πλείη μεν γαρ γαία κακών, πλείη δε θάλασσα. Κι άλλες μυριάδες συμφορές μαστίζουν τον άνθρωπο. Γεμάτη συμφορές είναι η γη και γεμάτη συμφορές είναι η θάλασσα. Ησίοδος άρεσε σε 29 |
| • | Ως ουκ έστι Διός κλέψαι νόον ουδέ παρελθείν. Καθότι δεν είναι δυνατό να ξεγελάσεις ούτε να αψηφήσεις τη θέληση του Δία. Ησίοδος άρεσε σε 21 |
| • | Θάττον ή βράδιον… Γρήγορα ή αργά… Αρχαιοελληνική παροιμιακή φράση άρεσε σε 6 |
| • | Ιπποκράτης πολλάς νόσους ιασάμενος αυτός νοσήσας απέθανεν. Οι Χαλδαίοι πολλών θανάτους προηγόρευσαν, είτα και αυτούς το πεπρωμένον κατέλαβεν. Μάρκος Αυρήλιος άρεσε σε 5 |
Αμετάκλητες Εξελίξεις | |
| • | Ο κύβος ερρίφθη. Μένανδρος άρεσε σε 146 |
| • | Ποριείς δε, αν ως εσχάτην του βίου εκάστην πράξιν ενεργής. Να πορεύεσαι σαν κάθε πράξη σου να είναι η τελευταία της ζωής σου. Μάρκος Αυρήλιος άρεσε σε 95 |
| • | Μόνου γαρ αυτού και θεός στερίσκεται, αγένητα ποιείν άσσ’ αν ή πεπραγμένα. Ακόμα και ο θεός δεν έχει τη δυνατότητα να κάνει σαν να μην έχουν γίνει αυτά που έχουν γίνει. Αγάθων άρεσε σε 65 |
| • | Ό γέγονε, γέγονε. Μεσαιωνική παροιμία (προερχόμενη μάλλον από το «ό γέγραφα, γέγραφα» του κατά Ιωάννην ιθ’) άρεσε σε 25 |
| • | Το τετυγμένον ουκ αν άτυκτον είη. Αυτό που έγινε δεν ξεγίνεται. Φωκυλίδης άρεσε σε 24 |
| • | Ανερρίφθω κύβος. Ο κύβος ερρίφθη. Πλούταρχος (η φράση στην λατινική της μορφή αποδίδεται στον Ιούλιο Καίσαρα) άρεσε σε 20 |
| • | Τα γενόμενα ουκ απογίνονται. Ό,τι έγινε δεν ξεγίνεται. Αρχαιοελληνική παροιμία άρεσε σε 7 |
Σχετικότητα | |
| • | Ο μη χείρων, βέλτιστος. Αρχαιοελληνική παροιμία άρεσε σε 82 |
| • | Ανθρώπων ο σοφώτατος προς θεόν πίθηκος φανείται και σοφίᾳ και κάλλει και τοις άλλοις πάσιν. Ο πιο σοφός από τους ανθρώπους θα φανεί πίθηκος μπροστά στον θεό, και σε σοφία και σε ομορφιά και σε όλα τα άλλα. Ηράκλειτος άρεσε σε 32 |
Ισορροπία | |
| • | Αρμονίη αφανής φανερής κρείττων. Η αφανής αρμονία είναι ανώτερη από τη φανερή. Ηράκλειτος άρεσε σε 55 |
| • | Καλόν εν παντί το ίσον. Υπερβολή δε και έλλειψις ου μοι δοκεί. Είναι ωραίο πράγμα η ισορροπία παντού. Ενώ η υπερβολή ή η έλλειψη δεν είναι, νομίζω. Δημόκριτος άρεσε σε 31 |
Σύγχυση | |
| • | Κακώ γαρ εσθλόν ου συμμείγνυται. Το κακό με το καλό δεν ανακατεύονται. Ευριπίδης άρεσε σε 52 |
| • | Επισκοτεί τω μεν ηλίω πολλάκις τα νέφη· τω δε λογισμώ, τα
πάθη. Πλούταρχος άρεσε σε 6 |
Αταξία | |
| • | Λίθοι και πλίνθοι και ξύλα και κέραμοι ατάκτως ερριμμένα ουδέν εστι. Πέτρες και τούβλα και ξύλα και κεραμίδια που είναι πεταμένα εδώ κι εκεί δεν χρησιμεύουν σε τίποτα. Ξενοφών (για καταστάσεις όπου επικρατεί ακαταστασία και έλλειψη οργάνωσης) άρεσε σε 180 |
| • | Πας όχλος φοβερός. Ξενοφών άρεσε σε 33 |
| • | Άτακτα, αδιόρθωτα, αόρισθ’ άπαντα. Δημοσθένης άρεσε σε 21 |
| • | Η μεν ευταξία σώζειν δοκεί, η δε αταξία πολλούς ήδη απολώλεκε. Η μεν τάξη γενικά πιστεύεται ότι σώζει [στη μάχη] ενώ η αταξία πολλούς έχει καταστρέψει. Ξενοφών άρεσε σε 18 |
| • | Σύρβα τύρβα. Αρχαιοελληνική παροιμιακή φράση («επί των ατάκτως και μετά θορύβου διαπραττομένων», κάτι σαν «άρτζι-μπούρτζι…») άρεσε σε 10 |
| • | Άνω κάτω τα πάντα. Ευριπίδης άρεσε σε 5 |
| • | Αναρχία κρείσσων πυρός. Η αναρχία είναι πιο δυνατή από τη φωτιά. Ευριπίδης άρεσε σε 5 |
Κατάντια | |
| • | Βελισαρίω οβολόν δότε τω στρατηλάτη, όν τύχη μεν εδόξασεν, αποτυφλοί δ’ ο φθόνος. Δώστε τον οβολό σας στον στρατηλάτη Βελισάριο, τον οποίο η τύχη δόξασε και ο φθόνος τον τύφλωσε. Ιωάννης Τζέτζης (σύμφωνα με το θρύλο, ο στρατηγός Βελισάριος στο τέλος της ζωής του έπεσε σε δυσμένεια και κατάντησε ζητιάνος) άρεσε σε 21 |
| • | Νυν δ’ αιθέριον κίνυγμ’ ο τάλας. Και τώρα είμαι μετέωρος στον αέρα, ο ταλαίπωρος. Αισχύλος άρεσε σε 13 |
| • | Και σε γέρον το πριν μεν ακούομεν όλβιον είναι. Και συ, γέρο, μαθαίνουμε ότι κάποτε ήσουν τρισευτυχισμένος. Όμηρος (ο Αχιλλέας στον Πρίαμο) άρεσε σε 7 |
| • | Τρυφής πέρας όλεθρος. Σέξτος ο Πυθαγόρειος άρεσε σε 2 |
Κούραση | |
| • | Καματηρόν το άρχειν. Κουραστικό να διοικείς. Αριστοτέλης άρεσε σε 91 |
| • | Κάματος θησαυρός έστι τοις ανθρώποις. [κάματος=κούραση] Αίσωπος άρεσε σε 55 |
| • | Κάματον τ’ ευκάματον. Κούραση, αλλά γλυκιά κούραση. Ευριπίδης άρεσε σε 50 |
| • | Ανάπαυσις ύπνος εστί πάντων των κακών. Μένανδρος άρεσε σε 26 |
| • | Ανδρί δε κεκμηώτι μένος μέγα οίνος αέξει. Τον κουρασμένο άνδρα γρήγορα το κρασί θα ξεσηκώσει. Όμηρος άρεσε σε 24 |
| • | Ου σχολή δούλοις. Δεν υπάρχει ανάπαυλα για τους δούλος. Αρχαιοελληνική παροιμία άρεσε σε 11 |
Φτώχεια | |
| • | Έρωτα παύει λιμός ή χαλκού σπάνις. Τον έρωτα τον σταματάει η πείνα ή η έλλειψη χρημάτων. Μένανδρος άρεσε σε 457 |
| • | Ει μεν πλούσιος, όταν θέλη, ει δε πένης, όταν έχη. [πένης=φτωχός] Διογένης (ερωτηθείς τι ώρα πρέπει να γευματίζει κανείς) άρεσε σε 240 |
| • | Ου πενία λύπην εργάζεται, αλλά επιθυμία. Δεν είναι η φτώχεια που προξενεί λύπη αλλά η επιθυμία. Επίκτητος άρεσε σε 175 |
| • | Ουκ αν λάβοις παρά του μη έχοντος. Λουκιανός (από τους «Νεκρικούς Διαλόγους» —απάντηση προς τον Χάρο που ζητούσε ναύλο για την Αχερουσία) άρεσε σε 149 |
| • | Ευτελές δείπνον ου ποιεί παροινία. Το φτωχικό δείπνο δεν κάνει τους ανθρώπους να παραφέρονται. Διογένης άρεσε σε 117 |
| • | Γήρας και πενία δύο τραύματα δυσθεράπευτα. Δημόκριτος άρεσε σε 114 |
| • | Πενία αυτοδίδακτος αρετή. Διογένης άρεσε σε 105 |
| • | Διά πενίαν μηδενός καταφρόνει. Να μην περιφρονείς κανέναν για τη φτώχεια του. Μένανδρος άρεσε σε 88 |
| • | Πένητα φεύγει πας τις εκποδών φίλος. Όλοι αποφεύγουν τον φίλο που φτώχυνε. Ευριπίδης άρεσε σε 60 |
| • | Πενία τέχνας κατεργάζεται. Θεόκριτος άρεσε σε 53 |
| • | Ουδέποτε απορία χρημάτων εγέννησεν ασωτίαν. Η έλλειψη χρημάτων ποτέ δεν προκάλεσε τη σπατάλη και την ασωτία. Πλούταρχος άρεσε σε 44 |
| • | Πένητος ανδρός ουδέν ευτυχέστερον. Την γαρ επί το χείρον μεταβολήν ου προσδοκά. Κανένας ευτυχέστερος από τον φτωχό. Γιατί δεν περιμένει ότι τα πράγματα θα αλλάξουν προς το χειρότερο. Δίφιλος άρεσε σε 25 |
| • | Ουδέν γε πλην ή το πέος εν τη δεξιά. [Δεν έχω] τίποτα εκτός από το πέος στο δεξί μου χέρι. Αριστοφάνης άρεσε σε 21 |
| • | Πτωχού πήρα ου πίμπλαται. Η κοιλιά του φτωχού δεν γεμίζει ποτέ. Καλλίμαχος (περί απληστίας) άρεσε σε 16 |
| • | Πενία δε σοφίαν έλαχεν. Της φτώχειας της έλειψε η σοφία. Ευριπίδης άρεσε σε 15 |
| • | Κακόν το μη έχειν. Το γένος ουκ έβοσκέ με. Κακό πράμα να μην έχεις μία. Η [βασιλική] καταγωγή μου δεν μου έδωσε να φάω. Ευριπίδης άρεσε σε 15 |
| • | Καλώς πένεσθαι μάλλον, ή πλουτείν κακώς. Αντιφάνης άρεσε σε 13 |
| • | Μηδέ πάτταλον. Ούτε καρφί. Αρχαία παροιμιακή φράση (για μεγάλη φτώχεια) άρεσε σε 4 |
Συμφορά | |
| • | Θάλασσα και πυρ, και γυνή τρίτον κακόν. Μένανδρος άρεσε σε 819 |
| • | Ενός κακού μύρια έπονται. Σοφοκλής (ή «ενός ατόπου δοθέντος μύρια έπονται») άρεσε σε 458 |
| • | Μηδενί συμφοράν ονειδίσης. Κοινή γαρ η τύχη και το μέλλον αόρατον. Μην κοροϊδέψεις καμιά συμφορά γιατί η τύχη είναι κοινή για όλους και το μέλλον άγνωστο. Ισοκράτης («κοινή η τύχη» σημαίνει επίσης «η τύχη είναι πόρνη») άρεσε σε 360 |
| • | Άρα μη θανόντες τω δοκείν ζώμεν μόνον, Έλληνες άνδρες, συμφορά πεπτωκότες όνειρον εικάζοντες είναι τον βίον; ή ζώμεν ημείς, του βίου τεθνηκότος; Μήπως ενώ έχουμε πεθάνει, ζούμε μόνο κατά φαντασίαν, Παλλαδάς ο Αλεξανδρεύς (θρηνεί για την εξαφάνιση του Ελληνισμού) άρεσε σε 348 |
| • | Νηπίοισιν ου λόγος, αλλά ξυμφορή γίνεται διδάσκαλος. Για τους ανόητους, δάσκαλος δεν είναι η λογική αλλά η συμφορά. Δημόκριτος άρεσε σε 258 |
| • | Όν η τύχη προπηλακίζει ούτος και παρά των πράων μάστιγας ευρίσκει. Όποιον τον κατατρέχει η τύχη, ακόμα κι από τους καλούς ανθρώπους βρίσκει συμφορές. Σωκράτης άρεσε σε 207 |
| • | Παύροι εν πόνω πιστοί. Λίγοι μένουν πιστοί την ώρα του πόνου. Πίνδαρος άρεσε σε 159 |
| • | Το γήρας όρμον είναι των κακών. Τα γηρατειά είναι λιμάνι όπου αράζουν όλες οι συμφορές. Βίας ο Πριηνεύς άρεσε σε 87 |
| • | Θησαυρός εστι των κακών κακή γυνή. Η κακιά γυναίκα είναι αποθήκη συμφορών. Μένανδρος άρεσε σε 71 |
| • | Μέγα το εν συμφορήσι, φρονέειν ά δει. Είναι σπουδαίο να σκέφτεσαι αυτά που πρέπει στις συμφορές. Δημόκριτος άρεσε σε 69 |
| • | Ευδαίμονες οίσι κακών άγευστος αιών. Ευτυχισμένοι είναι εκείνοι που η ζωή τους δεν γεύθηκε συμφορά. Σοφοκλής άρεσε σε 54 |
| • | Όταν κλύδων κακών επέλθη, πάντα δειμαίνειν φίλον. Όταν επέλθει καταιγίδα κακών τρομάζει και διώχνει όλους τους φίλους. Αισχύλος άρεσε σε 47 |
| • | Μη κακά κερδαίνειν: κακά κέρδεα ισ᾽ αάτησιν. Να μην κερδίζεις με ατιμία. Τα κακά κέρδη ισοδυναμούν με συμφορές. Ησίοδος άρεσε σε 30 |
| • | Άλλα δε μυρία λυγρά κατ᾽ ανθρώπους αλάληται· πλείη μεν γαρ γαία κακών, πλείη δε θάλασσα. Κι άλλες μυριάδες συμφορές μαστίζουν τον άνθρωπο. Γεμάτη συμφορές είναι η γη και γεμάτη συμφορές είναι η θάλασσα. Ησίοδος άρεσε σε 29 |
| • | Ανδρείη τας άτας μικράς έρδει. Η γενναιότητα κάνει τις συμφορές να φαίνονται μικρές. Δημόκριτος άρεσε σε 27 |
| • | Δεινόν δε πενία, δεινά δ’ άλλα μυρία, αλλ’ ουδέν ούτω δεινόν ως γυνή κακόν. Μεγάλο κακό η φτώχεια και μύρια άλλα, αλλά τίποτα δεν είναι τόσο κακό όσο η γυναίκα. Ευριπίδης (από χαμένη τραγωδία, η φράση υπάρχει στο ΑΝΘΟΛΟΓΙΟΝ του Ιωάννη Στοβαίου – 6ος αι. μ.Χ.) άρεσε σε 14 |
| • | Τριών κακών τέτευγμαι: Γραμματικής, πενίης και ουλομένης γυναικός. Των δύο εξέφυγον, ουλομένης γυναικός εκφυγείν ουκ ίσχυσα. Τρία κακά μου έτυχαν: Γραφική εργασία, φτώχεια και υστερική γυναίκα. Από τα δύο ξέφυγα, από την υστερική γυναίκα να ξεφύγω δεν τα κατάφερα. Σεκούνδος ο Σιωπηλός άρεσε σε 11 |
| • | Πονηρά φύσις εξουσίας επιλαβοµένη δηµοσίας απεργάζεται συµφοράς. Δημόκριτος άρεσε σε 9 |
| • | Ανδρών γαρ εστιν ενδίκων τε και σοφών, εν τοις δεινοίς μη τεθυμώσθαι θεοίς. Οι ενάρετοι και οι σοφοί δεν πρέπει να θυμώνουν με τους θεούς στις συμφορές. Αισχύλος (από χαμένη τραγωδία, η φράση υπάρχει στο ΑΝΘΟΛΟΓΙΟΝ του Ιωάννη Στοβαίου – 6ος αι. μ.Χ.) άρεσε σε 8 |
| • | Πολλά πράγματα λέγουν οι Αθηναίοι ομοίως με τους άλλους ανθρώπους, αλλ' αποφράδα μόνοι αυτοί λέγουν την κακήν, κατηραμένην και απαισίαν και ομοίαν προς σε ημέραν […] Όταν ούτε αι αρχαί λειτουργούν, ούτε αι δίκαι δικάζονται, ούτε ιεροτελεστίαι τελούνται και ουδέν εν γένει γίνεται εκ των αισίων, η ημέρα αύτη ονομάζεται αποφράς. Λουκιανός άρεσε σε 7 |
| • | Ώμοι, κακόν μεν πρώτον αγγέλλειν κακά. Αλίμονό μου, είναι κακό να είναι κανείς ο πρώτος που αναγγέλλει κακές ειδήσεις. Αισχύλος άρεσε σε 5 |
| • | Όμως, δ᾿ ανάγκη πημονάς βροτοίς φέρειν θεών διδόντων. Όμως, είναι ανάγκη οι άνθρωποι να υπομένουν τις συμφορές, που στέλνουν οι θεοί. Αισχύλος άρεσε σε 3 |
| • | Αι Οιδοίποδες αραί. Οι συμφορές του Οιδίποδα. Αρχαιοελληνική παροιμιακή φράση (για πολλές και μεγάλες συμφορές) άρεσε σε 2 |
Αντίθετα | |
| • | Ουδέν κακόν αμιγές καλού. Αρχαιοελληνική παροιμία άρεσε σε 1326 |
| • | Ο θεός ημέρη ευφρόνη, χειμών θέρος, πόλεμος ειρήνη, κόρος, λιμός. Ο θεός είναι ημέρα νύχτα, χειμώνας καλοκαίρι, πόλεμος ειρήνη, κόρος λιμός. Ηράκλειτος άρεσε σε 67 |
| • | Συνάψιες όλα και ουχ όλα, συμφερόμενον διαφερόμενον, συνάδον διάδον, και εκ πάντων εν και εξ ενός πάντα. Οι συνδέσεις είναι όλα κι όχι όλα, ομόνοια, διχόνοια, συμφωνία, ασυμφωνία, και το ένα γεννιέται απ’ όλα και από το ένα όλα. Ηράκλειτος άρεσε σε 56 |
| • | Τα ενάντια τοις εναντίοις εισίν ιάματα. Τα αντίθετα γιατρεύονται με τα αντίθετα. Ιπποκράτης άρεσε σε 53 |
| • | To αντίξουν συμφέρον και εκ των διαφερόντων καλλίστην αρμονίαν και πάντα κατ' έριν γίνεσθαι. Το αντίθετο βοηθάει και η καλλίστη αρμονία [προκύπτει] από τα διαφορετικά πράγματα, και όλα γεννιούνται από την αντίθεση. Ηράκλειτος άρεσε σε 27 |
Καταστροφή | |
| • | Τότε τας πόλεις απόλλυσθαι, όταν μη δύνωνται τους φαύλους από των σπουδαίων διακρίνειν. Οι πόλεις χάνονται, όταν δεν μπορούν να ξεχωρίσουν πια τους κακούς από τους καλούς. Αντισθένης άρεσε σε 173 |
| • | Εκ των γυναικών όλλυται κόσμος άπας. Όλος ο κόσμος θα καταστραφεί εξαιτίας των γυναικών. Μένανδρος άρεσε σε 74 |
| • | Ανδρών δ’ εκ μεγάλων πόλις όλλυται. Η πόλις καταστρέφεται από τους μεγάλους άντρες. Σόλων άρεσε σε 64 |
| • | Ω φρίξον, ήλιε! ω στέναξον, γη! Εάλω η Πόλις, ημάς δε του πολεμείν παρήλθεν η ώρα. Γεώργιος Φραντζής άρεσε σε 18 |
| • | Θ’ Ελέναν; επεί πρεπόντως ελέναυς, έλανδρος, ελέπτολις. Την Ελένη; πρέπει να τη λέμε καταστροφέα πλοίων, ανδρών, πόλεων Αισχύλος (λογοπαίγνιο με το -ελ και το έλω που σημαίνει σκοτώνω) άρεσε σε 12 |
| • | Εάλω η Πόλις! Έπεσε η Πόλη Γεώργιος Φραντζής (από το «Χρονικόν», αλλά η φράση υπάρχει και στην Παλ. Διαθήκη. Ιεζεκιήλ ΛΓ’ 21) άρεσε σε 11 |
Ερημιά | |
| • | Σκυθών ερημία. Αρχαιοελληνική παροιμιακή φράση (για έρημους τόπους) άρεσε σε 6 |
Πείνα | |
| • | Πας γαρ εμπλησθείς ανήρ ο πλούσιός τε χω πένης ίσον φέρει. Αν όλοι είναι χορτασμένοι, πλούσιοι και φτωχοί είναι το ίδιο. Ευριπίδης άρεσε σε 47 |
| • | Λιμώ γαρ ουδέν εστιν αντειπείν έπος. Στην πείνα δεν μπορείς να αντιμιλήσεις. Μένανδρος άρεσε σε 25 |
| • | Σκότω λιμός ξύνοικος. Μέσα στο σκοτάδι συνυπάρχει και η πείνα. Αισχύλος άρεσε σε 18 |
| • | Πεινώντι παν εστι χρήμα εδώδιμον. Για τον πεινασμένο όλα είναι φαγώσιμα. Αρχαιοελληνική Παροιμία άρεσε σε 8 |
| • | Γλυκαίνει λιμός κυάμους. Αρχαιοελληνική παροιμία άρεσε σε 7 |
σελίδα 17 από 17
| «προηγούμενη σελίδα | επόμενη σελίδα» |
Συστήνουμε:
Αν σας ενδιαφέρουν τα αρχαιοπρεπή αποφθέγματα, δείτε επίσης και τα Δελφικά Παραγγέλματα, τη σελίδα με τις Αρχαίες παροιμίες, τα Λατινικά ρητά , τα Εκκλησιαστικά ρητά καθώς και τις Βυζαντινές ρήσεις.
