Εγώ | |
| • | Το νικάν εαυτόν πασών νικών πρώτη και αρίστη. Το δε ηττάσθαι αυτόν υφ’ εαυτού, αίσχιστον και κάκιστον. Πλάτων άρεσε σε 422 |
| • | Φρονήσης μεν μηδέποτε επί σεαυτώ μέγα, αλλά μηδέ καταφρονήσης σεαυτού. Ποτέ μην έχεις μεγάλη ιδέα για τον εαυτό σου αλλά και ποτέ μην περιφρονήσεις τον εαυτό σου. Ισοκράτης άρεσε σε 308 |
| • | Λίαν φιλών σεαυτόν ουχ έξεις φίλον. Αν αγαπάς τον εαυτό σου πολύ, δεν θα ‘χεις φίλους. Μένανδρος άρεσε σε 150 |
| • | Φιλεί δ’ εαυτού πλείον ουδείς ουδένα. Μένανδρος άρεσε σε 54 |
| • | Αγώ ούτινι θύω πλην εμοί, θεοίσι δ’ ου, και τη μεγίστη, γαστρί τήδε, δαιμόνων. Εγώ δεν θυσιάζω σε κανέναν θεό εκτός από τον εαυτό μου και τη μεγαλύτερη από όλους θεά, την κοιλιά μου. Ευριπίδης άρεσε σε 36 |
| • | Εκ φιλαυτίας αδικία φύεται. Σέξτος ο Πυθαγόρειος άρεσε σε 3 |
Ταυτότητα | |
| • | Τις είναι θέλεις σαυτώ πρώτον ειπέ. Είθ’ ούτως ποίει ά ποιείς. Πρώτα πες στον εαυτό σου ποιος θέλεις να είσαι. Μετά να ενεργείς σύμφωνα μ’ αυτό. Επίκτητος άρεσε σε 224 |
Χαρακτήρας | |
| • | Ήθος ανθρώπω δαίμων. Ο χαρακτήρας του ανθρώπου είναι ο θεός του πεπρωμένου του. Ηράκλειτος άρεσε σε 752 |
| • | Έξις δευτέρα φύσις. Αριστοτέλης (δεν υπάρχει αυτούσια στον Αριστοτέλη· πρόκειται για μετάφραση από λατινική σύνοψη των απόψεων στα «Ηθικά Νικομάχεια») άρεσε σε 420 |
| • | Φύσιν πονηρά μεταβαλείν ου ράδιον. Δεν είναι εύκολο να αλλάξει ένας ανέντιμος χαρακτήρας. Μένανδρος άρεσε σε 218 |
| • | Μήτε ευήθης ίσθι, μήτε κακοήθης. Να μην είσαι ούτε αφελής ούτε κακοήθης. Βίας ο Πριηνεύς άρεσε σε 150 |
| • | Ο μεν οίνος συμμεταβάλλεται τοις αγγείοις· ο δε πλούτος, τοις των κεκτημένων τρόποις. Το κρασί παίρνει το σχήμα των μπουκαλιών και ο πλούτος [παίρνει το σχήμα] του χαρακτήρα αυτών που τον έχουν. Σωκράτης άρεσε σε 114 |
| • | Η χάρις αλλάξαι την φύσιν ου δύναται. Η χάρη που κάνουμε σε κάποιον δεν μπορεί να αλλάξει το χαρακτήρα του. Αρχαιοελληνική παροιμία (από μύθο της αίγας που θήλαζε λύκο) άρεσε σε 105 |
| • | Μηδέ ποίος τις νυν, αλλά ποίος τις ην αεί. Το ερώτημα δεν είναι ποιος είναι τώρα, αλλά ποιος ήταν ανέκαθεν. Αριστοτέλης άρεσε σε 99 |
| • | Κτηνέων μεν ευγένεια η του σκήνεος ευσθένεια, ανθρώπων δε η του ήθεος ευτροπίη. Στα ζώα η καλή ράτσα φαίνεται από το γερό σώμα και στους ανθρώπους από τον καλό χαρακτήρα. Δημόκριτος άρεσε σε 86 |
| • | Κακών πράξεων κακός δαίμων ηγεμών. Αντισθένης άρεσε σε 70 |
| • | Καλοκαγαθίαν όρκου πιστοτέραν έχε. Να εμπιστεύεσαι περισσότερο τον καλό χαρακτήρα από τον όρκο. Σόλων άρεσε σε 61 |
| • | Ου το κάλλος, ω γύναι, αλλ’ αρεταί τέρπουσι τους ξυνευνέτας. Γυναίκα, δεν είναι η ομορφιά, αλλά οι αρετές που αρέσουν στους συζύγους. Ευριπίδης άρεσε σε 53 |
| • | Ήθος το πράον και το προσηνές ρήμα. Το ήθος φαίνεται από τον πράο και προσηνή λόγο. Αίσωπος άρεσε σε 49 |
| • | Ήθος ανθρώπειον ουκ έχει γνώμας, θείον δ’ έχει. Ο χαρακτήρας του ανθρώπου δεν έχει δικούς του κανόνες, αλλά των θεών έχει. Ηράκλειτος (άλλη απόδοση: ο χαρακτήρας του ανθρώπου δεν έχει να κάνει με γνώμες και απόψεις αλλά με το θείον) άρεσε σε 36 |
| • | Διάφοροι δε φύσεις βροτών, διάφοροι δε τρόποι. Οι χαρακτήρες τον ανθρώπων είναι διαφορετικοί και ο καθένας συμπεριφέρεται διαφορετικά. Ευριπίδης άρεσε σε 31 |
| • | Εν μεν μαινομένοις μάλα μαίνομαι, εν δε δικαίοις πάντων ανθρώπων ειμί δικαιότατος. Θέογνις άρεσε σε 29 |
| • | Ο τρόπος ανθρώποισι δαίμων αγαθός, οίς δε και κακός. Ο χαρακτήρας είναι για τους ανθρώπους ένα καλό πνεύμα, αλλά για κάποιους είναι και κακό. Επίχαρμος άρεσε σε 28 |
| • | Παρά του πάππου Ουήρου το καλόηθες και αόργητον. Από τον παππού μου Ουήρο (Verus) πήρα τον καλό και ήπιο χαρακτήρα. Μάρκος Αυρήλιος άρεσε σε 16 |
| • | Λυκούργος ο νομοθέτης το μεν αξιόχρεον των ανθρώπων έφη εν τη ουσία κείσθαι το δε αξιόπιστον εν τοις τρόποις. Ο Λυκούργος είπε ότι η μεν φερεγγυότητα των ανθρώπων βρίσκεται στην περιουσία, η δε αξιοπιστία στον χαρακτήρα. Λυκούργος (από τον Πλούταρχο) άρεσε σε 13 |
| • | Παρά του τροφέως και το φερέπονον και ολιγοδεές˙ και το αυτουργικόν και απολύπραγμον˙ και το δυσπρόσδεκτον διαβολής. Από τον δάσκαλό μου [έμαθα]... και τη σκληρή δουλειά και την ολιγάρκεια. Και την αυτενέργεια και την αποφυγή πολυπραγμοσύνης. Και το να δέχομαι με μεγάλη επιφύλαξη τις διαβολές. Μάρκος Αυρήλιος άρεσε σε 11 |
Μάτια | |
| • | Έστι δίκης οφθαλμός, ός τα πάνθ’ ορά. Μένανδρος άρεσε σε 274 |
| • | Οφθαλμοί γαρ των ώτων ακριβέστεροι μάρτυρες. Ηράκλειτος άρεσε σε 106 |
| • | Τυφλός τα τ’ ώτα, τον τε νουν, τα τ’ όμματ’ εί. Είσαι τυφλός και στα αυτιά και στο μυαλό και στα μάτια. Σοφοκλής (όλη η ποιητικότητα τής απαγγελίας βρίσκεται στην παρήχηση του «τ») άρεσε σε 98 |
| • | Κακοί μάρτυρες ανθρώποισιν οφθαλμοί και ώτα βαρβάρους ψυχάς εχόντων. Τα μάτια και τα αυτιά είναι κακοί μάρτυρες για ανθρώπους που έχουν βάρβαρες ψυχές. Ηράκλειτος άρεσε σε 78 |
| • | Οξύς θεών οφθαλμός ες το πανθ’ οράν. Είναι κοφτερό το μάτι των θεών στο να τα βλέπουν όλα. Μένανδρος άρεσε σε 52 |
| • | Ωτα γαρ τυγχάνει ανθρώποισι εόντα απιστότερα οφθαλμών. Οι άνθρωποι πιστεύουν λιγότερο τ’ αυτιά τους απ’ ό,τι τα μάτια τους. Ηρόδοτος άρεσε σε 50 |
| • | Πάντα ιδών Διός οφθαλμός και πάντα νοήσας. Όλα τα είδε το μάτι του Δία και όλα τα κατάλαβε. Ησίοδος άρεσε σε 43 |
| • | Ερωτηθείς υπό τινος, πόσον απέχει το ψεύδος του αληθούς: «Όσον οφθαλμοί των ώτων». Θαλής ο Μιλήσιος άρεσε σε 30 |
| • | Γλαυκοίσιν οφθαλμοίσιν αιδώς ουκ ένι. Στα γαλάζια μάτια δεν υπάρχει συστολή. Αίσωπος άρεσε σε 3 |
Ένστικτο | |
| • | Ο άνθρωπος φύσει πολιτικόν ζώον. (με την αρχική έννοια ότι είναι κοινωνικό ον, ότι προτιμά να ζει σε πόλεις) Αριστοτέλης άρεσε σε 326 |
Νους | |
| • | Γράμματα μαθείν δει, και, μαθόντα, νουν έχειν. Μένανδρος άρεσε σε 213 |
| • | Νους ορά και νους ακούει. Επίχαρμος άρεσε σε 163 |
| • | Τάχιστον νους, δια παντός γαρ τρέχει. Ο νους είναι το ταχύτερο από όλα, διότι τρέχει διαπερνώντας τα πάντα. Θαλής ο Μιλήσιος άρεσε σε 137 |
| • | Λέων μεν όνυξι κρατεί, κέρασι δε βούς, άνθρωπος δε νώ. Το λιοντάρι επικρατεί με τα νύχια του, το βόδι με τα κέρατα και ο άνθρωπος με το μυαλό του. Αναξαγόρας άρεσε σε 104 |
| • | Παχεία γαστήρ λεπτόν ου τίκτει νόον. Κλαύδιος Γαληνός άρεσε σε 94 |
| • | Σώματος κάλλος ζωώδες ήν μη νους υπή. Η ομορφιά του σώματος είναι ζωώδες χαρακτηριστικό αν από κάτω δεν υπάρχει μυαλό. Δημόκριτος άρεσε σε 80 |
| • | Πάντα χρήματα ην ομού. Είτα ο νους ελθών αυτά διεκόσμησε. Στην αρχή όλα τα πράγματα ήταν ίδια, μετά ήρθε ο νους και τα [ξεχώρισε και τα] ταξινόμησε. Αναξαγόρας άρεσε σε 79 |
| • | Πάντων νους κρατεί. Αναξαγόρας άρεσε σε 62 |
| • | Το νοούν σώμα, το μη νοούν πτώμα. Αίσωπος άρεσε σε 42 |
| • | Ξίφος τιτρώσκει σώμα, τον δε νουν λόγος. [Τιτρώσκει=πληγώνει] Αρχαιοελληνική παροιμία άρεσε σε 39 |
| • | Νους έστι πάντων ηγεμών των χρησίμων. Μένανδρος άρεσε σε 39 |
| • | Καθαρόν αν τον νουν έχης, άπαν το σώμα καθαρός ει. Επίχαρμος άρεσε σε 38 |
| • | Καλόν επί μεν της εστίας φαίνεσθαι το πυρ λαμπρόν, επί δε της ευτυχίας τον νουν. Σωκράτης (από το ΑΝΘΟΛΟΓΙΟΝ του Ιωάννη Στοβαίου – 6ος αι. μ.Χ.) άρεσε σε 35 |
| • | Νους ορή και νους ακούει, τάλλα δε τυφλά και κωφά. Πλούταρχος (αναπαραγωγή και επέκταση παλαιότερου στίχου του Επίχαρμου) άρεσε σε 34 |
| • | Ό τι ποτε τούτό ειμι, σαρκία εστί και πνευμάτιον και το ηγεμονικόν. Αυτό είμαι: σαρκίο και πνεύμα και μυαλό για να τα συντονίζει. Μάρκος Αυρήλιος άρεσε σε 33 |
| • | Άγρυπνος έσο κατά τον νουν· συγγενής γαρ του αληθινού θανάτου ο περί τούτον ύπνος. Το μυαλό σου να είναι άγρυπνο, γιατί μοιάζει με αληθινό θάνατο ο ύπνος του νου. Δημόκριτος άρεσε σε 30 |
| • | Χαλεπόν ετέρου νόον ίδμεναι ανδρός. Δύσκολο να ξέρεις τι έχει στο μυαλό του ο άλλος. Θεόκριτος άρεσε σε 17 |
| • | Ο νους δε σου παρών αποδημεί. Εσύ είσαι εδώ, αλλά το μυαλό σου είναι αλλού. Αριστοφάνης άρεσε σε 13 |
| • | Αυξανομένῳ τω σώματι συναύξονται και αι φρένες, γηράσκοντι δε συγγηράσκουσιν. Καθώς αυξάνεται το σώμα αυξάνεται και το μυαλό, όταν γερνάει δε το σώμα, γερνάει και αυτό μαζί. Ηρόδοτος άρεσε σε 12 |
| • | Αι δε σάρκες αι κεναί φρενών αγάλματα αγοράς εισίν. Ευριπίδης άρεσε σε 9 |
| • | Τι μέγιστον εν ελαχίστω; Φρένες αγαθαί εν σώματι ανθρώπου. (φρένες αγαθαί=σωφροσύνη ή καλός χαρακτήρας) Περίανδρος άρεσε σε 8 |
Όνομα | |
| • | Αρχή Σοφίας ονομάτων επίσκεψις. Αντισθένης άρεσε σε 342 |
| • | Το των Ελλήνων όνομα πεποίηκε μηκέτι του γένους αλλά της διανοίας δοκείν είναι, και μάλλον Έλληνας καλείσθαι των της παιδεύσεως της ημετέρας ή των της κοινής φύσεως μετέχοντας. Ισοκράτης άρεσε σε 221 |
| • | Ούτις εμοί γ’ όνομα. Το όνομά μου είναι «Κανένας» Όμηρος (η γνωστή πονηριά του Οδυσσέα προς τον Κύκλωπα Πολύφημο ) άρεσε σε 102 |
| • | Και την ειωθυίαν αξίωσιν των ονομάτων ες τα έργα αντήλλαξαν τη δικαιώσει. Άλλαξαν ακόμα και την καθιερωμένη σημασία των λέξεων, για να δικαιολογήσουν τις πράξεις τους Θουκυδίδης άρεσε σε 88 |
| • | Νεανίσκε, ή τον τρόπον άλλαξον ή το όνοµα. Μέγας Αλέξανδρος (Βλέποντας κάποιον συνονόματό του Αλέξανδρο «δειλώς μαχόμενον») άρεσε σε 29 |
| • | Θ’ Ελέναν; επεί πρεπόντως ελέναυς, έλανδρος, ελέπτολις. Την Ελένη; πρέπει να τη λέμε καταστροφέα πλοίων, ανδρών, πόλεων Αισχύλος (λογοπαίγνιο με το -ελ και το έλω που σημαίνει σκοτώνω) άρεσε σε 12 |
Στάση & Νοοτροπία | |
| • | Πολέμιον ανθρώποις αυτοί εαυτοίς. Ο εχθρός του ανθρώπου είναι ο ίδιος του ο εαυτός. Ανάχαρσις άρεσε σε 834 |
| • | Προς έκαστα δει εχθρόν ή φίλον μετά καιρού γίγνεσθαι. Σε όλα τα πράγματα πρέπει να γίνεται κανείς εχθρός ή φίλος, ανάλογα με τις περιστάσεις. Θουκυδίδης άρεσε σε 92 |
| • | Μήτε ακούσιος ενέργει μήτε ακοινώνητος μήτε ανεξέταστος μήτε ανθελκόμενος. Μήτε κομψεία την διάνοιάν σου καλλωπιζέτω, μήτε πολυρρήμων μήτε πολυπράγμων έσο. Μάρκος Αυρήλιος άρεσε σε 29 |
Σοβαρότητα | |
| • | Μήτε ευήθης ίσθι, μήτε κακοήθης. Να μην είσαι ούτε αφελής ούτε κακοήθης. Βίας ο Πριηνεύς άρεσε σε 150 |
| • | Γέλως μη πολύς έστω, μηδέ επί πολλοίς, μηδέ ανειμένος. Να μη γελάς πολύ ούτε με πολλά πράγματα ούτε να σπαρταράς από τα γέλια. Επίκτητος άρεσε σε 118 |
| • | Έθιζε σαυτόν μη σκυθρωπόν είναι αλλά σύννουν. Δι’ εκείνο μεν γαρ αυθάδης δια δε τούτο φρόνιμος είναι δόξεις. Να συνηθίσεις να μην είσαι σκυθρωπός αλλά σοβαρός. Με το πρώτο θα φαίνεσαι αυθάδης ενώ με το άλλο θα δείχνεις μυαλωμένος. Ισοκράτης άρεσε σε 71 |
| • | Άλλος ούτος Αεροπαγίτης. Αρχαία παροιμιακή φράση (για ανθρώπους σκυθρωπούς, δύσθυμους και αμίλητους) άρεσε σε 15 |
| • | Ες Τροφωνίου μεμάντευται. Πήρε χρησμό από το μαντείο του Τροφωνίου. Αρχαιοελληνική παροιμιακή φράση (για αγέλαστους και σκυθρωπούς ανθρώπους) άρεσε σε 7 |
Ανικανοποίητο | |
| • | Έργμασιν εν μεγάλοις, πάσιν αδείν χαλεπόν. Στα μεγάλα έργα είναι δύσκολο να είναι όλοι ευχαριστημένοι. Σόλων άρεσε σε 67 |
| • | Πτωχού πήρα ου πίμπλαται. Η κοιλιά του φτωχού δεν γεμίζει ποτέ. Καλλίμαχος (περί απληστίας) άρεσε σε 16 |
Ψυχική Διάθεση | |
| • | Τω μεθύειν το εράν όμοιόν εστι. Ποιεί γαρ θερμούς και ιλαρούς και διακεχυμένους. Ο έρωτας μοιάζει με το μεθύσι: κάνει τους ανθρώπους θερμούς, εύθυμους και διαχυτικούς. Πλούταρχος άρεσε σε 252 |
| • | Ολίγα πρήσσε, φησίν, ει μέλλεις ευθυμήσειν. Λένε ότι [πρέπει] να κάνεις λίγα αν θες να είσαι σε καλή διάθεση. Μάρκος Αυρήλιος άρεσε σε 57 |
| • | Έκαστος εν αυτώ τα της ευθυμίας και δυσθυμίας έχει ταμιεία. Ο καθένας έχει μέσα του τα δικά του αποθέματα ευθυμίας και δυσθυμίας. Πλούταρχος άρεσε σε 53 |
Απόλαυση της Ζωής | |
| • | Μέτρον βίου το καλόν, ου το του χρόνου μήκος. Η αξία της ζωής μετριέται με την ωραιότητά της και όχι με το μήκος της. Πλούταρχος άρεσε σε 433 |
| • | Βίος ανεόρταστος μακρά οδός απανδόχευτος. Μια ζωή χωρίς γιορτές [και πανηγύρια] είναι σαν ένας μακρύς δρόμος χωρίς πανδοχείο. Δημόκριτος άρεσε σε 179 |
| • | Εκ του βίου κράτιστόν εστιν υπεξελθείν ως εκ συμποσίου, μήτε διψώντα, μήτε μεθύοντα. Το καλύτερο είναι από τη ζωή να αποχωρήσεις όπως από ένα συμπόσιο: ούτε διψασμένος ούτε μεθυσμένος. Αριστοτέλης άρεσε σε 128 |
| • | Ουκ έστιν ηδέως ζην άνευ του φρονίμως και καλώς και δικαίως, ουδέ φρονίμως και καλώς και δικαίως άνευ του ηδέως. Ότω δε τούτο μη υπάρχει εξ ού ζην φρονίμως, και καλώς και δικαίως υπάρχει, ουκ έστι τούτον ηδέως ζην. Είναι αδύνατο να ζήσεις μια ευχάριστη ζωή χωρίς να ζεις με σύνεση και έντιμο και δίκαιο τρόπο, και είναι αδύνατο να ζεις με σύνεση και τιμιότητα και δίκαια χωρίς να ζεις ευχάριστα. Επίκουρος άρεσε σε 84 |
| • | Μη, φίλα ψυχά, βίον αθάνατον σπεύδε, ταν δ' έμπρακτον άντλει μαχανάν. Ω ψυχή μου, μην ελπίζεις αθάνατη ζωή, αλλά να αντλείς όσα περισσότερα μπορείς από την πραγματική ζωή. Πίνδαρος άρεσε σε 55 |
| • | Ανοήμονες δηναιότητος ορέγονται ου τερπόμενοι δηναιότητι. Οι ανόητοι επιθυμούν τη μακροζωία χωρίς να απολαμβάνουν τη μακροζωία. Δημόκριτος άρεσε σε 35 |
| • | Όνειδος αισχρός βίος όμως, καν ηδύς ή. Η αισχρή ζωή είναι ντροπή, ακόμα κι αν είναι γλυκιά. Αρχαιοελληνική παροιμία άρεσε σε 20 |
| • | Αυλητού βίον ζης. Αρχαιοελληνική παροιμιακή φράση (για αυτούς που ζουν ανέμελα σε βάρος άλλων) άρεσε σε 18 |
| • | Ο δ’ ηδύς αιών η κακή τ’ ανανδρία ούτ’ οίκον ούτε βίοτον ουδέν ωφελεί. Αλλά η γλυκιά ζωή και η μαλθακότητα δεν ωφελούν ούτε το σπίτι σου ούτε τη ζωή σου. Ευριπίδης άρεσε σε 16 |
| • | Μη, φίλα ψυχά, βίον αθάνατον σπεύδε, ταν δ’ έμπρακτον άντλει μαχανάν. Ω αγαπημένη μου ψυχή, μην επιδιώκεις αιώνια ζωή, αλλά άντλησε όσα περισσότερα μπορείς από την πραγματική ζωή. Πίνδαρος άρεσε σε 7 |
Αισιοδοξία & Απαισιοδοξία | |
| • | Εάν μη έλπηται ανέλπιστον, ουκ εξευρήσει. Αν δεν ελπίζεις το ανέλπιστο, δεν θα το βρεις. Ηράκλειτος άρεσε σε 738 |
Αυτοαπαξίωση | |
| • | Φρονήσης μεν μηδέποτε επί σεαυτώ μέγα, αλλά μηδέ καταφρονήσης σεαυτού. Ποτέ μην έχεις μεγάλη ιδέα για τον εαυτό σου αλλά και ποτέ μην περιφρονήσεις τον εαυτό σου. Ισοκράτης άρεσε σε 308 |
| • | Ει βούλει αγαθός είναι, πρώτον πίστευσον ότι κακός εί. Αν θέλεις να είσαι καλός, πρώτα να πιστέψεις ότι είσαι κακός. Επίκτητος άρεσε σε 88 |
| • | Καγώ, φησίν, Διογένης ο κύων. Διογένης (συστηνόμενος στον Μ. Αλέξανδρο) άρεσε σε 73 |
Απόψεις & Γνώμες | |
| • | Ταράττει τους ανθρώπους ου τα πράγματα, αλλά τα περί των πραγμάτων δόγματα. Οι άνθρωποι ταράζονται όχι απ’ αυτά που συμβαίνουν, αλλά από την άποψή τους γι’ αυτά που συμβαίνουν. Επίκτητος άρεσε σε 600 |
| • | Τα ανθρώπων δοξάσματα παίδων αθύρματα. Οι γνώμες των ανθρώπων είναι παιδιάστικα παιχνίδια. Ηράκλειτος άρεσε σε 191 |
| • | Αι δεύτεραι πως φροντίδες σοφώτεραι. Οι δεύτερες σκέψεις είναι μάλλον πιο σωστές. Ευριπίδης άρεσε σε 117 |
| • | Ότι παν υπόληψις. Διότι τα πάντα είναι μια ιδέα. Μάρκος Αυρήλιος (ή όπως τα αντιλαμβάνεσαι εσύ) άρεσε σε 81 |
| • | Οικήιον ελευθερίης παρρησίη. Γνώρισμα της ελευθερίας είναι η παρρησία (ελεύθερη έκφραση γνώμης). Δημόκριτος άρεσε σε 74 |
| • | Ου πάνυ ημίν ούτω φροντιστέον τι ερούσιν οι πολλοί ημάς, αλλ’ ό,τι ο επαΐων περί των δικαίων και αδίκων. Δεν πρέπει να νοιαζόμαστε πολύ για το τι θα πει για μας ο κόσμος, αλλά τι θα πει εκείνος που ξέρει καλά περί των δικαίων και αδίκων. Πλάτων άρεσε σε 69 |
| • | Ήθος ανθρώπειον ουκ έχει γνώμας, θείον δ’ έχει. Ο χαρακτήρας του ανθρώπου δεν έχει δικούς του κανόνες, αλλά των θεών έχει. Ηράκλειτος (άλλη απόδοση: ο χαρακτήρας του ανθρώπου δεν έχει να κάνει με γνώμες και απόψεις αλλά με το θείον) άρεσε σε 36 |
| • | Και δια το ανώμαλον της γης, και την έποψιν της ναυμαχίας ανώμαλον ηναγκάζοντο έχειν. Λόγω της ανωμαλίας του εδάφους δεν είχαν ομοιόμορφη άποψη της ναυμαχίας. Θουκυδίδης (κατά την εκστρατεία στη Σικελία, όπου κάθε Αθηναίος σχημάτισε τη δική του γνώμη για την έκβαση της ναυμαχίας ανάλογα με το σημείο στο οποίο βρισκόταν) άρεσε σε 33 |
| • | Δίχα δ’ άλλων μονόφρων ειμί. Σκέφτομαι μόνος μου, χώρια από τους άλλους. Αισχύλος άρεσε σε 20 |
| • | Δόκος δ’ επί πάσι τέτυκται. Μόνο γνώμες [μπορούμε να] έχουμε για όλα όσα υπάρχουν και συμβαίνουν. Ξενοφάνης άρεσε σε 10 |
| • | Σωκράτης και τα των πολλών δόγματα Λαμίας εκάλει, παιδίων δείματα. Ο Σωκράτης τις γνώμες των πολλών τις έλεγε Λάμιες, μπαμπούλες για παιδιά. Μάρκος Αυρήλιος άρεσε σε 6 |
Αντισυμβατικότητα | |
| • | Άριστος τρόπος του αμύνεσθαι το μη εξομοιούσθαι. Ο καλύτερος τρόπος για να αντιστέκεσαι είναι να μην εξομοιώνεσαι. Μάρκος Αυρήλιος άρεσε σε 270 |
| • | Τας λεωφόρους μη βαδίζειν. Πυθαγόρας άρεσε σε 99 |
| • | Και συ, είπερ ήδεις ανθρώποις ομιλείν, ουκ αν λάχανα έπλυνες. Και συ αν ήξερες να μιλάς καλά στους ανθρώπους δεν θα χρειαζόταν να πλένεις λάχανα. Αρίστιππος (απαντώντας στον Διογένη που του είχε είπε πως αν ήξερε να πλένει λάχανα δεν θα χρειαζόταν να κολακεύει τον τύραννο Διονύσιο) άρεσε σε 10 |
Πεποιθήσεις | |
| • | Φύσει γαρ άνθρωπος, ό βούλεται, τούτο και οίεται. Από τη φύση του ο άνθρωπος, αυτό που θέλει, αυτό πιστεύει. Ιούλιος Καίσαρας (υπότιτλος στην «περί του Γαλατικού πολέμου» εξιστόρησή του – φράση που είχε χρησιμοπιήσει και ο Δημοσθενης, ίσως ήταν αρχαία παροιμία) άρεσε σε 408 |
| • | Ράστον απάντων εστίν αυτόν εξαπατήσαι. Ό γαρ βούλεται, τούθ’ έκαστος και οίεται. Το πιο εύκολο είναι να εξαπατήσεις τον εαυτό σου, επειδή ο καθένας αυτό που θέλει, αυτό πιστεύει ότι ισχύει. Δημοσθένης άρεσε σε 50 |
Ψευδαισθήσεις | |
| • | Ο κόσμος αλλοίωσις, ο βίος υπόληψις. Ο κόσμος είναι μια [συνεχής] αλλαγή, η ζωή είναι γέννημα της φαντασίας. Δημόκριτος (η φράση υπάρχει και στον Μάρκο Αυρήλιο, “Τα εις εαυτόν” δ’ 3) άρεσε σε 259 |
| • | Ράστον απάντων εστίν αυτόν εξαπατήσαι. Ό γαρ βούλεται, τούθ’ έκαστος και οίεται. Το πιο εύκολο είναι να εξαπατήσεις τον εαυτό σου, επειδή ο καθένας αυτό που θέλει, αυτό πιστεύει ότι ισχύει. Δημοσθένης άρεσε σε 50 |
Καταγωγή | |
| • | Εμοί μεν όνειδος η πατρίς, συ δε τη πατρίδι. Για εμένα είναι ντροπή η πατρίδα μου, ενώ εσύ είσαι ντροπή για την πατρίδα σου. Ανάχαρσις (απαντώντας σε κάποιον που τον ειρωνεύτηκε για τη σκυθική του καταγωγή) άρεσε σε 122 |
| • | Ουχ ο τόπος τον άνδρα αλλ’ ο ανήρ αυτόν έντιμον ποιεί. Αγησίλαος Β’ άρεσε σε 72 |
| • | Ευγένεια καλόν μεν, αλλά προγόνων αγαθόν. Η ευγενική καταγωγή είναι ωραίο πράγμα αλλά είναι αγαθό των προγόνων. Πλούταρχος άρεσε σε 53 |
| • | Κακού κόρακος κακόν ωόν. Αρχαιοελληνική παροιμία άρεσε σε 42 |
| • | Ω γένος εμόν, εν ώ μέσον εγώ. Λέων Στ’ ο Σοφός (Καρκινικό επίγραμμα) άρεσε σε 33 |
| • | Παρά του πάππου Ουήρου το καλόηθες και αόργητον. Από τον παππού μου Ουήρο (Verus) πήρα τον καλό και ήπιο χαρακτήρα. Μάρκος Αυρήλιος άρεσε σε 16 |
| • | Κακόν το μη έχειν. Το γένος ουκ έβοσκέ με. Κακό πράμα να μην έχεις μία. Η [βασιλική] καταγωγή μου δεν μου έδωσε να φάω. Ευριπίδης άρεσε σε 15 |
| • | Ο αυτός λοιδορούντος αυτόν τινος ως ουκ Αθηναίον, «και μην», είπεν, «ουδεὶς εώρακε λέοντα Κορίνθιον ουδ’ Αττικόν, αλλ’ ουδὲν ήττον γενναίόν εστι το ζώον». Αντισθένης (όταν κάποιος κορόιδεψε [τον Αντισθένη] επειδή δεν ήταν Αθηναίος, είπε «κανένας δεν έχει δει λέοντα από την Κόρινθο ούτε από την Αττική, αλλά αυτό δεν κάνει το ζώο λιγότερο ισχυρό») άρεσε σε 7 |
Νοσταλγία | |
| • | Ως ουδέν γλύκιον ής πατρίδος ουδέ τοκήων γίνεται. Τίποτε γλυκύτερο δεν υπάρχει από την πατρίδα και από τους γονείς. Όμηρος άρεσε σε 187 |
| • | Νόστιμον ήμαρ. Η ημέρα της επιστροφής. Όμηρος άρεσε σε 77 |
| • | Μόχθων δ’ ουκ άλλος ύπερθεν ή γας πατρίας στέρεσθαι. Δεν υπάρχει χειρότερος πόνος από τη στέρηση της πατρικής γης. Ευριπίδης άρεσε σε 42 |
| • | Αμές ποκ’ ήμες άλκιμοι νεανίαι. Ήμαστε κι εμείς κάποτε ρωμαλέοι νέοι. Τραγούδι από το χορό των γερόντων στις γιορτές της αρχ. Σπάρτης άρεσε σε 38 |
| • | Ανοήμονες των απεόντων ορέγονται τα δε παρεόντα αμαλδύνουσιν. Οι ανόητοι θαυμάζουν τα περασμένα και αφήνουν ανεκμετάλλευτα τα παρόντα. Δημόκριτος άρεσε σε 35 |
| • | Καπνόν αποθρώσκοντα. Όμηρος άρεσε σε 32 |
Μνήμη | |
| • | Των ημαρτημένων άνθρωποι μεμνέαται μάλλον ή των ευ πεποιημένων. Οι άνθρωποι θυμούνται περισσότερο τα λάθη παρά τις σωστές ενέργειες. Δημόκριτος άρεσε σε 55 |
| • | Μνήμη εστίν η του γνωσθέντος τήρησις· ανάμνησις, η του απελθόντος ανάληψις. Μνήμη είναι να διατηρείς αυτό που ξέρεις. Ανάμνηση είναι να ανακαλείς στη μνήμη αυτό που πέρασε. Μέγας Βασίλειος άρεσε σε 27 |
| • | Μνήμην θ’ απάντων, μουσομήτορ’ εργάνην. Μνήμη όλων γενεσιουργός, μητέρα των μουσών. Αισχύλος άρεσε σε 22 |
Λήθη | |
| • | Εγγύς μεν η ση περί πάντων λήθη, εγγύς δε η πάντων περί σου λήθη. Σύντομα θα τα έχεις ξεχάσει όλα και σύντομα θα σε έχουν ξεχάσει όλοι. Μάρκος Αυρήλιος άρεσε σε 122 |
| • | Λήθη των ιδίων κακών θρασύτητα γεννά. Όποιος ξεχνά τα δικά του σφάλματα, αποθρασύνεται. Δημόκριτος άρεσε σε 81 |
| • | Θεόν επιορκών μη δόκει λεληθέναι. Μη νομίζεις ότι αν παραβείς όρκο, ο θεός θα ξεχάσει. Μένανδρος άρεσε σε 59 |
| • | Ο δε βίος πόλεμος και ξένου επιδημία, η δε υστεροφημία λήθη. Η ζωή είναι πόλεμος και αποδημία σε ξένη γη, η δε υστεροφημία λήθη. Μάρκος Αυρήλιος άρεσε σε 5 |
Χιούμορ & Πνεύμα | |
| • | Αστειεύθητι μόνον ίσοις σου. Να αστειεύεσαι μόνο με ίσους σου. Βίων ο Βορυσθενίτης άρεσε σε 121 |
| • | Έστι δ᾽ η ειρωνεία της βωμολοχίας ελευθεριώτερον· ο μεν γαρ αυτού ένεκα ποιεί το γελοίον, ο δε βωμολόχος ετέρου. Στον ελεύθερο άνθρωπο ταιριάζει πιο πολύ η ειρωνεία, όχι η χυδαιολογία: ο είρων κάνει αστείο για να διασκεδάσει ο ίδιος, ενώ ο χυδαιολόγος για να διασκεδάσει τους άλλους. Αριστοτέλης άρεσε σε 25 |
Γέλιο | |
| • | Γελά ο μωρός καν τι μη γελοίον ή. Πιττακός ο Μυτιληναίος άρεσε σε 262 |
| • | Γέλως μη πολύς έστω, μηδέ επί πολλοίς, μηδέ ανειμένος. Να μη γελάς πολύ ούτε με πολλά πράγματα ούτε να σπαρταράς από τα γέλια. Επίκτητος άρεσε σε 118 |
| • | Γέλως άκαιρος κλαυθμάτων παραίτιος. Το γέλιο σε ακατάλληλη στιγμή, γίνεται αιτία για κλάματα. Μένανδρος άρεσε σε 71 |
| • | Γέλως άκαιρος εν βροτοίς δεινόν κακόν. Το άκαιρο γέλιο είναι μεγάλο κακό για τους ανθρώπους Μένανδρος άρεσε σε 44 |
| • | Δακρυόεν γελάσασα. Γελώντας μέσα από τα δάκρυά της (η Ανδρομάχη). Όμηρος άρεσε σε 26 |
| • | Αιάντειος γέλως. Αρχαία Παροιμιακή φράση (υστερικό γέλιο) άρεσε σε 20 |
| • | Ου δει φιλογέλωτα είναι. Όταν σχεδόν τις εφηδυνθή ισχυρώ γέλωτι, ισχυράν και μεταβολήν ζητείν τον τοιούτον. Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος άρεσε σε 18 |
| • | Επεί νυν γέλως έσθ’ ως χρώμεθα τοις πράγμασιν. Γιατί ο τρόπος που αντιμετωπίζουμε την κατάσταση μέχρι στιγμής είναι για γέλια. Δημοσθένης άρεσε σε 16 |
Μυρωδιές & Αρώματα | |
| • | Αι ψυχαί οσμώνται καθ’ Άιδην. Οι ψυχές στον Άδη μυρίζουν. Ηράκλειτος (WTF!!!) άρεσε σε 89 |
| • | Ει πάντα τα όντα καπνός γένοιτο, ρίνες αν διαγνοίεν. Αν όλα τα πράγματα μπορούσαν να γίνουν καπνός, οι μύτες θα τα ξεχώριζαν. Ηράκλειτος άρεσε σε 37 |
Ρούχα | |
| • | Είματα ανήρ. Ο άνθρωπος είναι τα ρούχα του. Αρχαιοελληνική παροιμία άρεσε σε 32 |
Εξωτερική Εμφάνιση | |
| • | Διότι τηλικούτος ων, κιθαρωδεί και ου ληστεύει! Διότι αν και είναι τέτοιος, παίζει κιθάρα και δεν ληστεύει. Διογένης (εξηγώντας γιατί χειροκρότησε θερμά κάποιον θηριώδη τύπο που έπαιζε –οικτρά– λύρα) άρεσε σε 185 |
| • | Οία η μορφή, τοιάδε και η ψυχή. Αίσωπος άρεσε σε 175 |
| • | Ει το τρέφειν πώγωνα δοκείς σοφίαν περιποιείν, και τράγος ευπώγων αίψ’ όλος εστί Πλάτων. Αν το να έχεις γένια νομίζεις ότι δείχνει σοφία, τότε και ο τράγος θα ήταν Πλάτων. Λουκιανός άρεσε σε 141 |
| • | Με την όψιν καλλωπίζου, αλλ’ εν τοις επιτηδεύμασιν ίσθι καλός. Να φροντίζεις την εμφάνισή σου, αλλά [προπαντός] να είσαι καλός στη δουλειά σου. Θαλής ο Μιλήσιος άρεσε σε 90 |
| • | Όψιν είδες, περί της γνώμης μη εξέταζε. Είδες την όψη, δεν χρειάζεται να εξετάσεις τη διάθεσή του. Αρχαιοελληνική παροιμία άρεσε σε 36 |
| • | Έσο περί την οικείαν εσθήτα φιλόκαλος αλλά μη καλλωπιστής. Φιλοκάλου μεν γαρ το μεγαλοπρεπές, καλλωπιστού δε το περίεργον. [εσθήτα=ρούχα] Ισοκράτης άρεσε σε 30 |
| • | Τυδεύς τοι μικρός μεν έην δέμας, αλλά μαχητής. Ο Τυδέας (ο πατέρας του Διομήδη) ήταν μεν μικρόσωμος, αλλά μαχητής. Όμηρος άρεσε σε 20 |
| • | Ούτε γαρ φιλοσόφους πωγωνοτροφίαι, ω Κλέα, και τριβωνοφορίαι ποιούσιν ούτ’ Ισιακούς αι λινοστολίαι και ξυρήσεις. Γιατί, Κλέα, τους φιλοσόφους δεν τους κάνουν οι γενειάδες και τα τριμμένα πανωφόρια ούτε τους ιερείς της Ίσιδας οι λινές στολές και τα ξυρισμένα κεφάλια. Πλούταρχος άρεσε σε 8 |
| • | Γυνή φιλόκοσμος ου πιστή. Γυναίκα που της αρέσει να στολίζεται δεν είναι πιστή. Σέξτος ο Πυθαγόρειος άρεσε σε 6 |
Καθρέφτης | |
| • | Κάτοπτρον είδους χαλκός εστί, οίνος δε νοός. Ο καθρέφτης αντικατοπτρίζει τη μορφή και το κρασί τον νου. Αισχύλος άρεσε σε 64 |
| • | Ες το έσοπτρον εμβλέψαντα δει, ει μεν καλός φαίνη, καλά ποιείν, ει δε αισχρός, το της φύσεως ελλιπές διορθούσθαι τη καλοκαγαθία. Βίας ο Πριηνεύς άρεσε σε 49 |
Ομορφιά | |
| • | Το κάλλος παντός επιστολίου συστατικώτερον. Η ομορφιά είναι η καλύτερη συστατική επιστολή. Αριστοτέλης άρεσε σε 296 |
| • | Αν μεν καλήν, έξεις κοινήν, αν δε αισχράν, έξεις ποινήν. Αν πάρεις όμορφη θα την μοιράζεσαι, αν πάρεις άσχημη θα τιμωρηθείς. Αντισθένης (απάντηση στην ερώτηση «τι γυναίκα να παντρευτώ;») άρεσε σε 202 |
| • | Αιδώς του κάλλους ακρόπολις. Η σεμνότητα είναι το κάστρο της ομορφιάς. Μένανδρος άρεσε σε 145 |
| • | Θαύμα ιδέσθαι. Όμηρος άρεσε σε 90 |
| • | Σώματος κάλλος ζωώδες ήν μη νους υπή. Η ομορφιά του σώματος είναι ζωώδες χαρακτηριστικό αν από κάτω δεν υπάρχει μυαλό. Δημόκριτος άρεσε σε 80 |
| • | Κάλλος περιμάχητον μεν αλλ’ ολιγοχρόνιον. Η ομορφιά είναι κάτι για το οποίο αξίζει να πολεμήσεις, αλλά κρατάει λίγο. Πλούταρχος άρεσε σε 59 |
| • | Ου γαρ ες κάλλος τύχας ο δαίμων δίδωσι. Ο θεός του πεπρωμένου σου δεν δίνει καλές τύχες στην ομορφιά. Ευριπίδης άρεσε σε 38 |
| • | Μέλιτος μυελός. Μεδούλι από μέλι. Αρχαιοελληνική παροιμιακή φράση άρεσε σε 26 |
Έλξη & Γοητεία | |
| • | Βούλου δ’ αρέσκειν πάσι, μη σαυτώ μόνον. Να επιδιώκεις να είσαι αρεστός σε όλους, όχι μόνο στον εαυτό σου. Μένανδρος άρεσε σε 68 |
| • | Ου το κάλλος, ω γύναι, αλλ’ αρεταί τέρπουσι τους ξυνευνέτας. Γυναίκα, δεν είναι η ομορφιά, αλλά οι αρετές που αρέσουν στους συζύγους. Ευριπίδης άρεσε σε 53 |
| • | Δημώναξ ορών πλήθος επόμενον εταιριζούσῃ γυναικί «διαίρεσις,» έφη, «ανθρώπων εστί τόδε το γύναιον· οι μεν γαρ άγονται, οι δε παράγονται, οι δε εξάγονται.» Δημώναξ άρεσε σε 17 |
Ασχήμια | |
| • | Αίσωπος ονειδιζόμενος ότι χαλεπήν έχει την όψιν έφη: «μη μου το είδος, αλλ’ εις τον νουν πρόσεχε». Όταν κορόιδεψαν τον Αίσωπο για την ασχήμια του, απάντησε: «μη δίνεις προσοχή στη μορφή μου, αλλά στο μυαλό». Αίσωπος άρεσε σε 38 |
| • | Λυκούργου λόγον περί της κόμης, ότι τοις μεν καλούς ευπρεπεστέρους ποιεί, τους δε αισχρούς φοβερωτέρους. Ο Λυκούργος έλεγε για τα μακριά μαλλιά ότι κάνουν τους καλούς να φαίνονται πιο ευπρεπείς και τους αχρείους πιο άγριους. Λυκούργος («καλός»=καλός, αλλά και όμορφος, αισχρός=αισχρός, αλλά και άσχημος) άρεσε σε 36 |
| • | Δηλοί πολλάκις κακοσύνθετος όψις ψυχής διεστραμμένης τον σκαιόν τρόπον. Αίσωπος άρεσε σε 21 |
Σώμα | |
| • | Των σωμάτων θηλυνομένων και αι ψυχαί πολύ ασθενέστεραι γίγνονται. Όταν τα σώματα γίνονται μαλθακά και οι ψυχές χάνουν τη δύναμή τους. Σωκράτης άρεσε σε 456 |
| • | Ο θάνατος τυγχάνει ων, ως εμοί δοκεί, ουδέν άλλο ή δυοίν πραγμάτοιν διάλυσις, της ψυχής και του σώματος απ’ αλλήλου. Νομίζω πως ο θάνατος δεν είναι τίποτε άλλο παρά ο διαχωρισμός δύο πραγμάτων, του ενός από το άλλο, δηλαδή της ψυχής από το σώμα. Πλάτων άρεσε σε 386 |
| • | Νους υγιής εν σώματι υγιεί. Αρχαιοελληνική παροιμία (από το αντίστοιχο λατινικό ρητό του Γιουβενάλη) άρεσε σε 376 |
| • | Αφυΐας σημείον το ενδιατρίβειν τις περί το σώμα. Είναι σημάδι βλακείας να ασχολείται πολύ κάποιος με το σώμα του. Επίκτητος άρεσε σε 340 |
| • | Δει γαρ την μεν τέχνην χρήσθαι τοις οργάνοις, την δε ψυχήν τω σώματι. Πρέπει η μεν τέχνη να χρησιμοποιεί όργανα, η δε ψυχή το σώμα. Αριστοτέλης άρεσε σε 144 |
| • | Το μεν σώμα εστίν ημίν σήμα. Πυθαγόρας άρεσε σε 82 |
| • | Τι γαρ δει δειλόν όντα ευσωματείν; Ποιος ο λόγος να έχεις μυώδες σώμα αν είσαι δειλός; Ευριπίδης άρεσε σε 60 |
| • | Συμπάσχει η ψυχή τω σώματι νοσούντι και τεμνομένω και το σώμα τη ψυχή. Κλεάνθης ο Τρως άρεσε σε 45 |
| • | [Πλάτων] αθάνατον έλεγε την ψυχήν και πολλά μεταμφιεννυμένην σώματα, αρχήν τε έχειν αριθμητικήν, το δε σώμα γεωμετρικήν. Πλάτων (από τον Διογένη Λαέρτιο) άρεσε σε 12 |
| • | [Δημώναξ] τους των σωμάτων επιμελουμένους, εαυτών δε αμελούντας ωνείδιζεν, ως των μεν οίκων επιμελουμένους, των δε ενοίκων αμελούντας. [Ο Δημώναξ] κορόιδευε αυτούς που φροντίζουν για το σώμα αλλά αμελούν τον εαυτό τους, και τους παρομοίαζε με αυτούς που νοιάζονται για τα σπίτια αλλά αμελούν για τους ενοίκους. Δημώναξ άρεσε σε 4 |
Υγεία | |
| • | Νους υγιής εν σώματι υγιεί. Αρχαιοελληνική παροιμία (από το αντίστοιχο λατινικό ρητό του Γιουβενάλη) άρεσε σε 376 |
| • | Κάλλιον το προλαμβάνειν ή το θεραπεύειν. Ιπποκράτης άρεσε σε 318 |
| • | Υγεία και νους εσθλά τω βίω δύο. Υγεία και μυαλό είναι δυο θαυμαστά πράγματα στη ζωή. Μένανδρος άρεσε σε 202 |
| • | Άριστον υγιαίνειν, δεύτερον δε κάλλος, τρίτον δε πλούτος. Το καλύτερο είναι η υγεία, το δεύτερο η ομορφιά, το τρίτο ο πλούτος. Πλάτων άρεσε σε 178 |
| • | Υγιεία τίμιον αλλ’ ευμετάστατον. Η υγεία είναι πολύτιμη αλλά ευμετάβλητη. Πλούταρχος άρεσε σε 53 |
| • | Υγιείας νόσος γαρ γείτων ομότοιχος. Η υγεία με τη νόσο είναι γείτονες σε μεσοτοιχία. Αισχύλος άρεσε σε 36 |
| • | Νοσώ, σώτερ, υπό πυρετώ, σώσον. Λέων Στ’ ο Σοφός (Καρκινικό επίγραμμα) άρεσε σε 26 |
| • | Εν τροφή φαρμακείη άριστον, εν τροφή φαρμακείη φλαύρον, φλαύρον και άριστον προς τι. Στην τροφή είναι το καλύτερο φάρμακο και στην τροφή το πιο βλαβερό δηλητήριο. Το χειρότερο και το καλύτερο για κάτι. Ιπποκράτης άρεσε σε 26 |
Γιατροί | |
| • | Ουκ ένι ιατρικήν είδέναι, όστις μη οίδεν ό τι εστίν άνθρωπος. Είναι αδύνατο να ξέρει την ιατρική αυτός που δεν ξέρει ακριβώς τι είναι ο άνθρωπος. Ιπποκράτης άρεσε σε 583 |
| • | Ου δώσω δε ουδέ φάρμακον ουδενί αιτηθείς θανάσιμον. Αν μου ζητήσουν θανατηφόρο φάρμακο, σε κανέναν δεν θα δώσω. Ιπποκράτης (από τον όρκο του Ιπποκράτη) άρεσε σε 88 |
| • | Άλλων ιατρός, αυτός έλκεσι βρύων. Είναι γιατρός για τους άλλους, αλλά ο ίδιος είναι γεμάτος πληγές. Αρχαιοελληνική παροιμία άρεσε σε 63 |
| • | Ασκείν περί τα νοσήματα δύο, ωφελείν ή μη βλάπτειν. Ιπποκράτης άρεσε σε 48 |
| • | Ει μη ιατροί ήσαν, ουδέν αν ην των γραμματικών μωρότερον. Αν δεν υπήρχαν οι γιατροί, δεν θα υπήρχε τίποτα πιο χαζό από τους δασκάλους. Αθήναιος ο Ναυκρατίτης («Δειπνοσοφισταί», βιβλ. ιε’) άρεσε σε 48 |
| • | Φιλούσι ιατροί λέγειν τά φαύλα μείζω. Συνηθίζουν οι γιατροί να μεγαλοποιούν τα άσχημα. Αρχαιοελληνική Παροιμία άρεσε σε 28 |
| • | Ιητρός γαρ ανήρ πολλών αντάξιος άλλων. Ένας γιατρός έχει μεγαλύτερη αξία από πολλούς άλλους ανθρώπους. Όμηρος άρεσε σε 23 |
| • | Αριστοτέλης ονειδιζόμενος ότι πονηροίς συνδιατρίβει, έφη «άριστος ιατρός εστι, ός τους υπό πάντων απεγνωσμένους αναλαμβάνει.» Ο Αριστοτέλης όταν επικρίθηκε που συναναστρέφεται παλιανθρώπους, είπε: «ο καλύτερος γιατρός είναι αυτός που αναλαμβάνει αυτούς που οι άλλοι τους θεωρούν τελειωμένους.» Αριστοτέλης άρεσε σε 18 |
| • | Ειπόντος τινός ως αεί τους φιλοσόφους βλέποι παρά ταις των πλουσίων θύραις, «και γαρ οι ιατροί» φησί, «παρά ταις των νοσούντων· αλλ’ ου παρά τούτό τις αν έλοιτο νοσείν ή ιατρεύειν». Όταν κάποιος του είπε ότι βλέπει πάντα τους φιλοσόφους στα σπίτια των πλουσίων, απάντησε ότι και οι γιατροί πάνε στα σπίτια των ασθενών, αλλά για αυτό δεν μπορείς να κατηγορήσεις ούτε τους ασθενείς ούτε τους γιατρούς. Αρίστιππος άρεσε σε 2 |
Ψυχολογία | |
| • | Η ψυχή διαιρείται εις τρία: το μεν γαρ αυτής εστι λογιστικόν, το δε επιθυμητικόν, το δε θυμικόν. Πλάτων άρεσε σε 150 |
| • | Ψυχής νοσούσης εστί φάρμακον λόγος. Μένανδρος άρεσε σε 110 |
| • | Ιατρική μεν σώματος νόσους ακέεεται, σοφίη δε ψυχήν παθών αφαιρείται. Η ιατρική θεραπεύει τις νόσους του σώματος και η σοφία αφαιρεί τους πόνους της ψυχής. Δημόκριτος άρεσε σε 100 |
Οπτικό πεδίο | |
| • | Εκ του οράν το εράν. Από αυτά που βλέπουμε έρωτας. Αρχαιοελληνική παροιμία άρεσε σε 150 |
| • | Τυφλός τω τοίχω επερειδόμενος, έως ώδε ο κόσμος έφη. Τυφλός, όταν έπεσε σε εμπόδιο είπε, μέχρις εδώ φτάνει ο κόσμος. Βυζαντινή Παροιμία άρεσε σε 82 |
| • | Και δια το ανώμαλον της γης, και την έποψιν της ναυμαχίας ανώμαλον ηναγκάζοντο έχειν. Λόγω της ανωμαλίας του εδάφους δεν είχαν ομοιόμορφη άποψη της ναυμαχίας. Θουκυδίδης (κατά την εκστρατεία στη Σικελία, όπου κάθε Αθηναίος σχημάτισε τη δική του γνώμη για την έκβαση της ναυμαχίας ανάλογα με το σημείο στο οποίο βρισκόταν) άρεσε σε 33 |
| • | Ου ταυτόν είδος φαίνεται των πραγμάτων πρόσωθεν όντων εγγύθεν θ’ ορωμένων. Τα πράγματα δεν φαίνονται τα ίδια όταν τα κοιτάμε από μακριά ή από κοντά. Ευριπίδης άρεσε σε 30 |
| • | Δύο πήρας έκαστος ημών φέρειν· την μεν, έμπροσθεν· την δε, όπισθεν· και εις μεν την έμπροσθεν, αποτιθέναι τα των άλλων αμαρτήματα· εις δε την όπισθεν, τα εαυτών· διό ούτε καθορώμεν αυτά. Δύο σακούλια κουβαλάει ο καθένας μας. Το ένα μπροστά και το άλλο πίσω. Στο μπροστινό βάζουμε τα λάθη των άλλων και στο πίσω τα δικά μας. Γι’ αυτό δεν τα βλέπουμε. Αίσωπος άρεσε σε 15 |
Συνήθεια | |
| • | Έξις δευτέρα φύσις. Αριστοτέλης (δεν υπάρχει αυτούσια στον Αριστοτέλη· πρόκειται για μετάφραση από λατινική σύνοψη των απόψεων στα «Ηθικά Νικομάχεια») άρεσε σε 420 |
| • | Το μεν πυρ ο άνεμος, τον δε έρωτα η συνήθεια εκκαίει. [εκκαίει=σβήνει] Σωκράτης άρεσε σε 140 |
| • | Το ειθισμένον ώσπερ πεφυκός ήδη γίγνεται. Αυτό που έχει γίνει συνήθεια, αντιμετωπίζεται σαν κάτι φυσιολογικό. Αριστοτέλης άρεσε σε 69 |
| • | Η δ' ηθική εξ έθους περιγίνεται. Η ηθική προέρχεται από τις συνήθειες. Αριστοτέλης άρεσε σε 62 |
Τύχη | |
| • | Άνθρωποι τύχης είδωλον επλάσαντο, πρόφασιν ιδίης αβουλίης. Οι άνθρωποι επινόησαν τη θεά της τύχης για να δικαιολογήσουν τη δική τους έλλειψη θέλησης. Δημόκριτος άρεσε σε 535 |
| • | Τοις τολμώσιν η τύχη ξύμφορος. Η τύχη βοηθάει τους τολμηρούς. Θουκυδίδης άρεσε σε 420 |
| • | Μηδενί συμφοράν ονειδίσης. Κοινή γαρ η τύχη και το μέλλον αόρατον. Μην κοροϊδέψεις καμιά συμφορά γιατί η τύχη είναι κοινή για όλους και το μέλλον άγνωστο. Ισοκράτης («κοινή η τύχη» σημαίνει επίσης «η τύχη είναι πόρνη») άρεσε σε 360 |
| • | Όν η τύχη προπηλακίζει ούτος και παρά των πράων μάστιγας ευρίσκει. Όποιον τον κατατρέχει η τύχη, ακόμα κι από τους καλούς ανθρώπους βρίσκει συμφορές. Σωκράτης άρεσε σε 207 |
| • | Μηδέν της τύχης, αλλά πάντα της ευβουλίας και της προνοίας. Τίποτα δεν εξαρτάται από την τύχη, αλλά όλα από την ορθή κρίση και την προνοητικότητα. Πλούταρχος άρεσε σε 153 |
| • | Των άγαν γαρ άπτεται Θεός, τα μικρά δ’ εις τύχην αφείς εά. Τα μεγάλα τα φροντίζει ο θεός και τα μικρά άφησέ τα στην τύχη. Πλούταρχος άρεσε σε 148 |
| • | Θέλω τύχης σταλαγμόν ή φρενών πίθον. Προτιμώ μια σταλαγματιά τύχης παρά ένα πιθάρι μυαλά. Μένανδρος άρεσε σε 114 |
| • | Τόλμα πρήξιος αρχή, τύχη δε τέλεος κυρίη. Η τόλμη είναι η αρχή κάθε πράξης, όμως η τύχη καθορίζει το τέλος. Δημόκριτος άρεσε σε 101 |
| • | Στρέφει δε πάντα τα εν βίω μικρά τύχη. Όλα τα αλλάζει στη ζωή λίγη τύχη. Μένανδρος άρεσε σε 91 |
| • | Άλλαι μεν βουλαί ανθρώπων, άλλα δε θεός κελεύει. Βιργίλιος άρεσε σε 70 |
| • | Τύχη μη πίστευε. Να μη βασίζεσαι στην τύχη. Χίλων ο Λακεδαιμόνιος άρεσε σε 70 |
| • | Ου τοις αθύμοις η τύχη ξυλλαμβάνει. Η τύχη δεν αναλαμβάνει αυτούς που δεν έχουν ψυχή. Σοφοκλής άρεσε σε 68 |
| • | Θεού θέλοντος καν επί ριπός πλέοις. Αν θέλει ο θεός, και σε μια ψάθα επάνω μπορείς να πλεύσεις. Αρχαιοελληνική παροιμία άρεσε σε 60 |
| • | Τα χρήματα τοις πλουσίοις η τύχη ου δεδώρηται, αλλά δεδάνικεν. Βίων ο Βορυσθενίτης άρεσε σε 58 |
| • | Θεός συνεργός, πάντα ποιεί ραδίως. Όταν ο θεός βοηθάει, όλα τα κάνει εύκολα. Μένανδρος άρεσε σε 58 |
| • | Τέχνη τύχην έστερξε και τύχη τέχνην. [έστερξε=υποστήριξε] Αγάθων άρεσε σε 50 |
| • | Τον ατυχή και πρόβατον δάκνει. Αίσωπος άρεσε σε 45 |
| • | Ουδείς γαρ πάντα έστι πανόλβιος. Κανένας δεν είναι σε όλα τυχερός. Θέογνις άρεσε σε 42 |
| • | Θεώ μάχεσθαι δεινόν εστι και τύχη. Είναι φοβερό είναι να αντιμάχεται κανείς το θεό και την τύχη. Μένανδρος άρεσε σε 37 |
| • | Αεί γαρ πίπτουσιν ευ οι Διός κύβοι. Ο Δίας φέρνει πάντα καλό ζάρι. Αρχαιοελληνική παροιμία (φράση για καλότυχους ανθρώπους, γενικά) άρεσε σε 33 |
| • | Έοικεν η τύχη φαύλω αγωνοθέτη· πολλάκις γαρ τον μηδέν πράσσοντα στεφανοί. Η τύχη μοιάζει με φαύλο κριτή αγώνων: πολλές φορές στεφανώνει αυτόν που δεν κάνει τίποτα. Πλούταρχος άρεσε σε 33 |
| • | Ανθρώποισι τας μεν εκ θεών τύχας δοθείσας έστ’ αναγκαίον φέρειν. Οι άνθρωποι πρέπει να υπομένουν τις τύχες που τους έδωσαν οι θεοί. Σοφοκλής άρεσε σε 32 |
| • | Ουκ έστιν όστις την τύχην ου μέμφεται. Δεν υπάρχει άνθρωπος που να μην κατηγορεί την τύχη του. Μένανδρος άρεσε σε 32 |
| • | Συν θεοίς ουδέν απορήσωμεν. Αν οι θεοί είναι μαζί μας, τίποτα δεν θα μας λείψει. Ξενοφών άρεσε σε 29 |
| • | Δυσπαρακολούθητόν τι πράγμ’ εστίν η τύχη. Την τύχη δεν μπορεί κανείς να την παρακολουθήσει εύκολα. Μένανδρος άρεσε σε 29 |
| • | Ως ηδύ το ζην μη φθονούσης της τύχης. Πόσο γλυκιά είναι η ζωή όταν δεν σε φθονεί η τύχη. Μένανδρος άρεσε σε 25 |
| • | Όταν δ’ ο δαίμων ευ διδώ, τι δει φίλων; Όταν ο θεός της τύχης σου δίνει απλόχερα, τι τους χρειάζεσαι τους φίλους; Ευριπίδης άρεσε σε 25 |
| • | Τας μεταβολάς της τύχης γενναίως επίστασο φέρειν. Περίανδρος άρεσε σε 19 |
| • | Ημίν δ’ ου βιαστέον τύχην. Δεν είναι σωστό να πιέζουμε την τύχη μας. Ευριπίδης άρεσε σε 19 |
| • | Ταύτα θεών εν γούνασι κείται. Αυτά εξαρτώνται από τη θέληση των θεών. Όμηρος άρεσε σε 15 |
| • | Πολλάκις εν ώ τις ευτύχησεν, εν αυτώ και πίπτει. Πολλές φορές, αυτό που ήταν εύνοια της τύχης σε έναν άνθρωπο είναι αυτό που φέρνει την πτώση του. Αίσωπος (από τον μύθο «Όνος άλας βαστάζων») άρεσε σε 14 |
| • | Αι επιφανείς τύχαι, καθάπερ οι σφοδροί των ανέμων, μεγάλα ποιούσι ναυάγια. Οι μεγάλες τύχες, όπως ακριβώς οι σφοδροί άνεμοι, δημιουργούν μεγάλα ναυάγια. Πλούταρχος άρεσε σε 13 |
| • | Χω Ζευς άλλοκα μεν πέλει αίθριος, άλλοκα δ’ ύει. O Ζευς άλλες φορές κάνει καλό καιρό και άλλες φορές ρίχνει μεγάλη βροχή. Θεόκριτος άρεσε σε 10 |
| • | Ουκ έστιν ούτως ασφαλής πλούτου πυλεών, όν ουκ ανοίγει τύχης καιρός. Δεν υπάρχει πύλη για τον πλούτο τόσο ασφαλής που δεν θα μπορούσε να την ανοίξει η εύνοια της τύχης. Δημόκριτος άρεσε σε 10 |
| • | Απελλής ο ζωγράφος ερωτηθείς διά τι την τύχην καθημένην έγραψεν, είπεν: «ότι ουχ έστηκεν». Απελλής άρεσε σε 7 |
| • | Πολλάς γ’ ο δαίμων του βίου μεταστάσεις έδωκεν ημίν μεταβολάς τε της τύχης. Ο θεός έφερε πολλές αλλαγές και μεταβολές στην τύχη μας. Ευριπίδης άρεσε σε 6 |
| • | Η γαρ ευτυχία ώσπερ µόλιβδός εστιν· και αν ουδέν εστι καλά δυνατός οπού να βαστάξη αυτήν και κυβερνήση µετά φρονήσεως, εµπίπτει εις την γην πρόµητα και συντρίβεται. Γεώργιος Αμαρτωλός (εδώ, «ευτυχία» με την έννοια της καλής τύχης –σχετικά με την ξαφνική άνοδο στον θρόνο του ασήμαντου Μιχαήλ Ε’ Καλαφάτη) άρεσε σε 3 |
| • | Τύχῃ εύχεσθαι. Να προσεύχεσαι στην Τύχη [ή να εύχεσαι για τύχη]. Κλεόβουλος ο Ρόδιος άρεσε σε 1 |
Υπέρβαροι | |
| • | Παχεία γαστήρ λεπτόν ου τίκτει νόον. Κλαύδιος Γαληνός άρεσε σε 94 |
| • | Νους λεπτός όγκον εκδιώκει γαστέρος. Γρηγόριος ο Ναζιανζηνός άρεσε σε 66 |
| • | Οι παχέες σφόδρα κατά φύσιν ταχυθάνατοι γίνονται μάλλον των ισχνών. Οι πολύ χοντροί εκ φύσεως πεθαίνουν πολύ πιο γρήγορα από τους αδύνατους. Ιπποκράτης άρεσε σε 61 |
Ομοιότητα | |
| • | Λυχνίας σβεσθείσης, πάσα γυνή ομοία. Διογένης άρεσε σε 893 |
| • | Όμοιος ομοίω αεί πελάζει. Πλάτων άρεσε σε 582 |
| • | Όμοια γαρ ως επί το πολύ τα μέλλοντα τοις γεγονόσι. Αυτά που θα γίνουν στο μέλλον είναι ως επί το πλείστον ίδια μ’ αυτά που έχουν γίνει. Αριστοτέλης άρεσε σε 354 |
| • | Γυνή γυναικός πώποτ’ ουδέν διαφέρει. Γυναίκα από γυναίκα δεν διαφέρει ποτέ σε τίποτα. Μένανδρος άρεσε σε 75 |
| • | Αεί τον όμοιον άγει θεός ως τον όμοιον. Πάντα ο θεός τον όμοιο κοντά στον όμοιο φέρνει. Όμηρος άρεσε σε 58 |
| • | Έγνω δε φωρ τε φώρα και λύκος λύκον. Ξέρει ο κλέφτης τον κλέφτη και ο λύκος τον λύκο. Αρχαία παροιμία άρεσε σε 23 |
| • | Οποία η δέσποινα, τοίαι και αι θεραπαινίδες. Αρχαιοελληνική παροιμία άρεσε σε 21 |
| • | Αεί κολοιός παρά κολοιώ ιζάνει. [νεοελληνική απόδοση:] Κολιός και κολιός απ’ το ίδιο βαρέλι. Αρχαιοελληνική παροιμία (αλλά στα αρχαία, κολοιός=κάργα) άρεσε σε 20 |
| • | Ομοίοις χρω. Να συναναστρέφεσαι τους ομοίους σου. Σωσιάδης άρεσε σε 15 |
| • | Ζήνων ερωτηθείς «τι εστι φίλος», έφη· «άλλος οίος εγώ». Ο Ζήνων ερωτηθείς τι εστί φίλος είπε: «ένας άλλος ίδιος με εμένα». Ζήνων ο Κιτιεύς άρεσε σε 2 |
Γυμνό | |
| • | Γυμνοί ήλθομεν οι πάντες, γυμνοί και απελευσόμεθα. Γυμνοί ήρθαμε όλοι [σ’ αυτή τη ζωή], γυμνοί και θα φύγουμε. Αίσωπος άρεσε σε 161 |
| • | Γης επέβην γυμνός θ’ υπό γαίαν άπειμι· και τι μάτην μοχθώ γυμνόν ορών το τέλος; Ήρθα στη γη γυμνός, γυμνός κάτω απ’ τη γη θα πάω· γιατί να μοχθώ μάταια βλέποντας το γυμνό τέλος; Παλλαδάς ο Αλεξανδρεύς άρεσε σε 56 |
| • | Γυμνός ως εκ μήτρας. Αρχαία Παροιμιακή φράση άρεσε σε 13 |
| • | Γυμνότερος λεβηρίδος. Αρχαιοελληνική παροιμιακή φράση (λεβηρίς =δέρμα φιδιού ή εμβρύου) άρεσε σε 5 |
Μαλλιά | |
| • | Διογένης λοιδορούμενος υπό τινος φαλακρού, έφη: «Σε μεν ουχ υβρίζω, τας δε τρίχας σου επαινώ, ότι κακόν εξέφυγον κρανίον». Ο Διογένης όταν τον κορόιδεψε ένας φαλακρός, είπε: «εσένα δεν σε βρίζω, αλλά επαινώ τις τρίχες σου που έφυγαν από ένα κακό κρανίο». Διογένης άρεσε σε 109 |
| • | Λυκούργου λόγον περί της κόμης, ότι τοις μεν καλούς ευπρεπεστέρους ποιεί, τους δε αισχρούς φοβερωτέρους. Ο Λυκούργος έλεγε για τα μακριά μαλλιά ότι κάνουν τους καλούς να φαίνονται πιο ευπρεπείς και τους αχρείους πιο άγριους. Λυκούργος («καλός»=καλός, αλλά και όμορφος, αισχρός=αισχρός, αλλά και άσχημος) άρεσε σε 36 |
σελίδα 4 από 17
| «προηγούμενη σελίδα | επόμενη σελίδα» |
Συστήνουμε:
Αν σας ενδιαφέρουν τα αρχαιοπρεπή αποφθέγματα, δείτε επίσης και τα Δελφικά Παραγγέλματα, τη σελίδα με τις Αρχαίες παροιμίες, τα Λατινικά ρητά , τα Εκκλησιαστικά ρητά καθώς και τις Βυζαντινές ρήσεις.
