Ικανοποίηση | |
| • | Δόξα τω Θεώ, τω καταξιώσαντί με τοιούτον έργον επιτελέσαι. Νενίκηκά σε, Σολομών! Ιουστινιανός (μετά την ολοκλήρωση της οικοδόμησης της Αγια-Σοφιάς, το 537) άρεσε σε 37 |
| • | Ευγνώμων ο μη λυπεόμενος εφ’ οίσιν ουκ έχει, αλλά χαίρων εφ’ οίσιν έχει. Σκέφτεται σωστά αυτός που δεν λυπάται για αυτά που δεν έχει, αλλά χαίρεται για αυτά που έχει. Δημόκριτος άρεσε σε 17 |
| • | Υποπεπώκαμεν, ω άνδρες, και καλώς ηρίσταμεν. Ήπιαμε πολύ και καλά φάγαμε. Αριστοφάνης άρεσε σε 15 |
Χαρά | |
| • | Αλλ’ η γαρ εκτός και παρ’ ελπίδας χαρά έοικεν άλλη μήκος ουδέν ηδονή. Μα η ξαφνική και ανέλπιστη χαρά... Σοφοκλής άρεσε σε 83 |
| • | Εκ των αέλπτων η χαρά μείζων βροτοίς. Παίρνουν μεγάλη χαρά οι άνθρωποι από τα καλά που συμβαίνουν χωρίς να ελπίζουν. Ευριπίδης άρεσε σε 28 |
| • | Έασον αυτόν χαίρειν. Ασ’ τον να χαίρεται [προς το παρόν]. Αρχαιοελληνική έκφραση άρεσε σε 26 |
Θαυμασμός | |
| • | Κάλλιστον κόσμος, ποίημα γαρ θεού. Θαλής ο Μιλήσιος άρεσε σε 211 |
| • | Εν πάσι γαρ τοις φυσικοίς ενεστί τι θαυμαστόν. Σε όλα τα πράγματα στη φύση υπάρχει κάτι άξιο θαυμασμού. Αριστοτέλης άρεσε σε 155 |
| • | Ει μη Αλέξανδρος ήμην, Διογένης αν ήμην. Μέγας Αλέξανδρος άρεσε σε 137 |
| • | Εν Ελλάδι πολλά θαύματος άξια εισίν. Στράβων άρεσε σε 54 |
| • | Ου Νέμεσις Τρώας και ευκνήμιδας Αχαιούς τοιήδ’ αμφί γυναικί πολύν χρόνον άλγεα πάσχειν. Αινώς αθανάτησι θεής εις ώπα έοικεν. Δεν είναι κατηγόρια, όχι, για πλάσμα σαν κι αυτή /τόσο καιρό που σφάζουνται οι Αχαιοί κι οι Τρώες./Αλήθεια, αθάνατη θεά λες κι είναι σαν τη βλέπεις. Όμηρος (σχόλιο των γερόντων της Τροίας, όταν είδαν την Ωραία Ελένη· το «Ου Νέμεσις» εξελίχθηκε σε παροιμιώδη φράση, δηλωτική θαυμασμού ) άρεσε σε 36 |
| • | Ω Αχιλλεύ, ως μέγας ων μεγάλου κήρυκος έτυχες Ομήρου. Μέγας Αλέξανδρος («ελθών εις Ίλιον και θεασάμενος τον Αχιλλέως τάφον») άρεσε σε 30 |
| • | Οιόμεσθα γαρ τον ευτυχούντα πάντ’ επίστασθαι καλώς. Έχουμε την τάση να πιστεύουμε πως αυτοί που είναι πετυχημένοι τα ξέρουν όλα καλά. Ευριπίδης άρεσε σε 16 |
| • | Μάλα γαρ φιλοσόφου τούτο το πάθος, το θαυμάζειν. Πάνω απ’ όλα το πάθος του φίλου της σοφίας είναι να απορεί. Πλάτων άρεσε σε 11 |
Κατάπληξη | |
| • | Τα περί τας μάχας εκβαίνοντα παράλογα. Τα αποτελέσματα που προκύπτουν από τις μάχες είναι παράλογα [ή απροσδόκητα] Πολύβιος άρεσε σε 21 |
| • | Άνω ποταμών ιερών χωρούσι παγαί, και δίκα και πάντα πάλιν στρέφεται. Οι ποταμοί προχωρούν προς τις πηγές και όλα έχουν ανατραπεί (ήρθαν τα πάνω κάτω). Ευριπίδης (προέλευση της φράσης «άνω ποταμών») άρεσε σε 17 |
Απογοήτευση | |
| • | Ώδινεν όρος και έτεκεν μυν. Αίσωπος άρεσε σε 67 |
| • | Σίτου σπαρέντος κριθή έφυ. Σιτάρι σπείραμε, κριθάρι φύτρωσε. Αρχαιοελληνική παροιμία άρεσε σε 40 |
| • | Άλλως έδοξεν τοις θεοίς. Βιργίλιος άρεσε σε 31 |
| • | Και απείρων όντων των κόσμων, µηδενός εγώ κεκράτηκα. Παρόλο που οι κόσμοι είναι άπειροι, εγώ δεν επικράτησα σε κανέναν. Μέγας Αλέξανδρος (όταν «φιλοσόφου τινός ειρηκότος ήκουσεν, ότι κόσμοι άπειροί εισι», από τον Γεώργιο Αμαρτωλό) άρεσε σε 24 |
| • | Άτακτα, αδιόρθωτα, αόρισθ’ άπαντα. Δημοσθένης άρεσε σε 21 |
| • | Ω τλήμον αρετή, λόγος άρ’ ήσθα. Ταλαίπωρη αρετή, λόγια μόνο ήσουν. Ευριπίδης (αυτόν τον στίχο από χαμένη τραγωδία είπε ο Βρούτος αυτοκτονώντας μετά τη μάχη των Φιλίππων) άρεσε σε 21 |
| • | Εύρηκα ό ουκ εζήτουν. Αρχαιοελληνική παροιμιακή φράση (για ανεπιθύμητο εύρημα/αποτέλεσμα) άρεσε σε 8 |
Θλίψη & Πόνος | |
| • | Τέτλαθι δη, κραδίη και κύντερον άλλο ποτ’ έτλης. Κράτα καρδιά μου, πολύ σκληρότερο έχεις βαστάξει πόνο. Όμηρος άρεσε σε 210 |
| • | Άχθος αρούρης. [Άχρηστο] βάρος πάνω στη γη. Όμηρος (η φράση αρχικά αφορούσε τον περίλυπο Αχιλλέα) άρεσε σε 193 |
| • | Παύροι εν πόνω πιστοί. Λίγοι μένουν πιστοί την ώρα του πόνου. Πίνδαρος άρεσε σε 159 |
| • | Λύπης ιατρός εστίν ανθρώποις λόγος. Μένανδρος άρεσε σε 114 |
| • | Παλαιά καινοίς δακρύοις ου χρη στένειν. Μη χύνεις καινούργια δάκρυα για παλιές λύπες. Ευριπίδης άρεσε σε 83 |
| • | Βίος γαρ όνομ’ έχει μόνον πόνος γεγώς. Η ζωή μόνο κατά το όνομα είναι ζωή, και στην πραγματικότητα είναι πόνος. Ευριπίδης άρεσε σε 57 |
| • | Ράον παραινείν ή παθόντα καρτερείν. Είναι πιο εύκολο να δίνεις συμβουλές [σε αυτούς που υποφέρουν] παρά να αντέχεις με καρτερία το δικό σου πόνο. Ευριπίδης άρεσε σε 43 |
| • | Μόχθων δ’ ουκ άλλος ύπερθεν ή γας πατρίας στέρεσθαι. Δεν υπάρχει χειρότερος πόνος από τη στέρηση της πατρικής γης. Ευριπίδης άρεσε σε 42 |
| • | Τους μεν άφρονας ο χρόνος, τους δε φρονίμους ο λόγος της λύπης απαλλάττει. Αντιφάνης άρεσε σε 33 |
| • | Αγέλαστος πέτρα. [= η πέτρα όπου κάθισε η Δήμητρα θρηνούσα την κόρη της] Αρχαία Παροιμιακή φράση (για πράγματα που προξενούν λύπη) άρεσε σε 27 |
| • | Ερωτηθείς διά τίνα αιτίαν οι φθονεροί πάντοτε λυπούνται έφη: «ότι ου μόνον τα ίδια αυτούς κακά λυπεί, αλλά και τα των αλλοτρίων αγαθά.» Ανάχαρσις άρεσε σε 9 |
Άγχος & Στεναχώρια | |
| • | Ταράττει τους ανθρώπους ου τα πράγματα, αλλά τα περί των πραγμάτων δόγματα. Οι άνθρωποι ταράζονται όχι απ’ αυτά που συμβαίνουν, αλλά από την άποψή τους γι’ αυτά που συμβαίνουν. Επίκτητος άρεσε σε 600 |
| • | Ανοήμονες βιούσι ου τερπόμενοι βιούν. Οι ανόητοι ζουν χωρίς να είναι ευχαριστημένοι που ζουν. Δημόκριτος άρεσε σε 596 |
| • | Ει βούλει άλυπον βίον ζην, τα μέλλοντα συμβαίνειν ως ήδη συμβεβηκότα λογίζου. Αν θες να ζεις χωρίς άγχος, να αντιμετωπίζεις τα μέλλοντα να συμβούν σαν να έχουν ήδη συμβεί. Επίκτητος άρεσε σε 256 |
| • | Καρδίαν μη εσθίειν. Μην τρως την καρδιά σου (μη στεναχωριέσαι). Πυθαγόρας άρεσε σε 247 |
| • | Ο δίκαιος αταρακτότατος, ο δ’ άδικος πλείστης ταραχής γέμων. Επίκουρος άρεσε σε 183 |
| • | Ουκ εά με καθεύδειν το του Μιλτιάδου τρόπαιον. Θεμιστοκλής (ενδεχομένως δεν επρόκειτο για φθόνο αλλά για αγωνία για τις μελλοντικές προθέσεις των Περσών) άρεσε σε 37 |
| • | Το πολλά πράττειν πολλάς και λύπας έχει. Μένανδρος άρεσε σε 32 |
| • | Μη επί παντί λυπού. Μη στεναχωριέσαι για όλα. Περίανδρος άρεσε σε 28 |
| • | Βίων ερωτηθείς ποτε τις μάλλον αγωνιά, έφη, «ο τα μέγιστα βουλόμενος ευημερείν.» Βίων ο Βορυσθενίτης άρεσε σε 8 |
Απόγνωση | |
| • | Γυνή τι δράσω; Πώς μόνη σωθήσομαι, ανάδελφος, απάτωρ, άφιλος; Τι να κάνω η γυναίκα; Πώς να σωθώ όντας μόνη, χωρίς αδερφό, χωρίς πατέρα, χωρίς φίλους; Ευριπίδης άρεσε σε 30 |
| • | Τι μοι ζην κέρδος; Ούτε μοι πατρίς ούτ’ οίκος έστιν ούτ’ αποστροφή κακών. Ποιο το όφελος που ζω; Δεν έχω ούτε πατρίδα ούτε σπίτι ούτε τρόπο να αποφύγω τις συμφορές. Ευριπίδης άρεσε σε 25 |
| • | Ω φρίξον, ήλιε! ω στέναξον, γη! Εάλω η Πόλις, ημάς δε του πολεμείν παρήλθεν η ώρα. Γεώργιος Φραντζής άρεσε σε 18 |
Κλάμα & Δάκρυα | |
| • | Όμοια πόρνη δάκρυα και ρήτωρ έχει. Μένανδρος άρεσε σε 182 |
| • | Δάκρυα, τα προοίμια της τέχνης. Λουκιανός (από το «Ενύπνιον 1.6», για τις μεγάλες δυσκολίες που αντιμετωπίζει κανείς ασχολούμενος με την τέχνη) άρεσε σε 61 |
| • | Μεγαρέων δάκρυα. Αρχαιοελληνική παροιμιακή φράση (για ψεύτικα δάκρυα, επειδή στα Μέγαρα καλλιεργούσαν πολλά κρεμμύδια). άρεσε σε 42 |
| • | Δακρυόεν γελάσασα. Γελώντας μέσα από τα δάκρυά της (η Ανδρομάχη). Όμηρος άρεσε σε 26 |
| • | Λέκτρα δ’ ανδρών πόθω πίμπλαται δακρύμασιν. Και τα κρεβάτια είναι γεμάτα δάκρυα από τον πόθο των ανδρών [που λείπουν στον πόλεμο]. Αισχύλος άρεσε σε 8 |
Φόβος | |
| • | Βλαξ άνθρωπος επί παντί λόγω επτοήσθαι φιλεί. Ο βλάκας θέλει να πτοείται με το παραμικρό. Ηράκλειτος άρεσε σε 473 |
| • | Ησυχίαν είχεν ο Δήμος και αντέλεγε ουδείς, δεδιώς και ορών ότι πολύ το ξυνεστηκός. Ο λαός σώπαινε, και κανείς δεν μιλούσε, γιατί ήταν φοβισμένος και έβλεπε πως οι συνωμότες ήταν πολλοί. Θουκυδίδης άρεσε σε 263 |
| • | Βέλτιον θανείν άπαξ ή διά βίου τρέμειν. Καλύτερα να πεθάνεις μια φορά παρά να τρέμεις από το φόβο σου μια ζωή. Αίσωπος άρεσε σε 253 |
| • | Βίος βίου δεόμενος ουκ έστιν βίος. Η ζωή που φοβάται τη ζωή δεν είναι ζωή. Μένανδρος άρεσε σε 242 |
| • | Ποθητός είναι μάλλον ή φοβερός κατά βίον προαιρού. Όν πάντες φοβούνται, πάντας φοβείται. Διάλεξε να είσαι αγαπητός παρά να σε φοβούνται. Αυτός που τον φοβούνται όλοι, τους φοβάται όλους. Δημόκριτος άρεσε σε 228 |
| • | Ουδείς γαρ όν φοβείται φιλεί. Κανένας δεν αγαπάει αυτόν που φοβάται. Αριστοτέλης άρεσε σε 191 |
| • | Ο πολλοίς φοβερός ων, πολλούς φοβείται. Αυτός που προκαλεί φόβο σε πολλούς, φοβάται πολλούς. Αριστοτέλης άρεσε σε 114 |
| • | Μόνον ευδαίμονα, έφη τον ελεύθερον, εκείνον νομίζω τον μήτε ελπίζοντά τι μήτε δεδιότα. Ο μόνος ευτυχισμένος είπε [ο Δημώναξ] θεωρώ ότι είναι ο ελεύθερος, εκείνος που ούτε ελπίζει ούτε φοβάται κάτι. Δημώναξ άρεσε σε 103 |
| • | Φόβος μνήμην εκπλήσσει, τέχνη δε άνευ άλκης ουδέν ωφελεί. Ο φόβος ακυρώνει τη μνήμη, και η γνώση χωρίς θάρρος δεν ωφελεί σε τίποτα. Θουκυδίδης άρεσε σε 95 |
| • | Μέμνησο μη σε νικάτω φόβος τας φρένας. Αισχύλος άρεσε σε 57 |
| • | Έσθ’ όπου το δεινόν εύ. Υπάρχουν περιπτώσεις που ο φόβος είναι καλό πράγμα. Αισχύλος άρεσε σε 47 |
| • | Ανήρ δεδμημένος ούτε τι ειπείν ούθ έρξαι δύναται, γλώσσα δε δέδεται. Ο άνθρωπος που η φτώχεια τσάκισε, αυτός δεν μπορεί να μιλήσει ούτε να κάνει τίποτα, του ‘ναι δεμένη η γλώσσα. Θέογνις άρεσε σε 38 |
| • | Δια δύο προφάσεις των αδικημάτων άνθρωποι απέχονται: ή δια φόβον ή δι’ αισχύνην. Για δυο λόγους οι άνθρωποι αποφεύγουν τα αδικήματα: από φόβο ή από ντροπή. Υπερείδης άρεσε σε 32 |
| • | Αδεές δέος. Φόβος χωρίς φόβο. Αρχαία Παροιμιακή φράση (για αδικαιολόγητο φόβο) άρεσε σε 30 |
| • | Φόβος κολακείην μεν εργάζεται, εύνοιαν δε ουκ έχει. Ο φοβισμένος μεταχειρίζεται την κολακεία, αλλά δεν εξασφαλίζει την εύνοια. Δημόκριτος άρεσε σε 30 |
| • | Ου γαρ περί ομοίας ψυχής αγωνιώμεν έκαστοι. Δεν είναι ίσες κι όμοιες οι ψυχές για τις οποίες αγωνιούμε. Αρίστιππος (η απάντησή του όταν σε μια τρικυμία οι συνεπιβαίνοντες τον κορόιδευαν που φοβόταν) άρεσε σε 12 |
| • | Εγκέχοδα· κάλει θεόν. Χέστηκα [από τον φόβο μου]. Κάνε επίκληση στον θεό. Αριστοφάνης άρεσε σε 9 |
Ενοχή | |
| • | Αυτό δε τo σιγάν ομολογούντος εστί σου. Αυτή η σιωπή σου είναι ομολογία. Ευριπίδης άρεσε σε 37 |
Ντροπή | |
| • | Άμα δε το χιτώνι εκδυομένω εκδύεται και την αιδώ γυνή. Ηρόδοτος άρεσε σε 146 |
| • | Αιδώς του κάλλους ακρόπολις. Η σεμνότητα είναι το κάστρο της ομορφιάς. Μένανδρος άρεσε σε 145 |
| • | Αιδώς γαρ εν κακοίσιν ουδέν ωφελεί. Η γαρ σιωπή τω λαλούντι σύμμαχος. Με τους κακούς η συστολή δεν ωφελεί σε τίποτα. Επειδή η σιωπή είναι σύμμαχος αυτού που μιλάει. Όμηρος άρεσε σε 143 |
| • | Πας ερυθριών χρηστός είναι μοι δοκεί. Κάποιος που κοκκινίζει [από ντροπή] μου φαίνεται πως είναι καλός άνθρωπος. Μένανδρος άρεσε σε 136 |
| • | Εμοί μεν όνειδος η πατρίς, συ δε τη πατρίδι. Για εμένα είναι ντροπή η πατρίδα μου, ενώ εσύ είσαι ντροπή για την πατρίδα σου. Ανάχαρσις (απαντώντας σε κάποιον που τον ειρωνεύτηκε για τη σκυθική του καταγωγή) άρεσε σε 122 |
| • | Έργον δ’ ουδέν όνειδος, αεργίη δε τ’ όνειδος. Η δουλειά δεν είναι ντροπή και ντροπή είναι η τεμπελιά. Ησίοδος άρεσε σε 92 |
| • | Αιδώς σωφροσύνης πλείστον μετέχει. Η συστολή είναι σημαντικό στοιχείο της σωφροσύνης. Θουκυδίδης άρεσε σε 82 |
| • | Αιδού σαυτόν, και άλλον ουκ αισχυνθήση. Να ντρέπεσαι τον εαυτό σου και δεν θα ντραπείς κανέναν άλλον. Θεόφραστος άρεσε σε 62 |
| • | Αιδώς δ’ ουκ αγαθή κεχρημένω ανδρί παρείναι. Η ντροπαλότητα δεν ταιριάζει σ’ αυτόν που βρίσκεται σε ανάγκη. Όμηρος άρεσε σε 56 |
| • | Αιδώς, Αργείοι. Όμηρος άρεσε σε 47 |
| • | Αισχρόν τον μεθύοντα παρ ανδράσι νήφεσιν είναι, αισχρόν δ’ ει νήφων παρά μεθύουσι μένει. Είναι ντροπή ο μεθυσμένος να βρίσκεται πλάι σε νηφάλιους και ντροπή να βρίσκεται ο νηφάλιος πλάι σε μεθυσμένους. Θέογνις άρεσε σε 42 |
| • | Νικάν άδοξον, ηττάσθαι όνειδος. Η νίκη δεν θα φέρει δόξα, η ήττα θα είναι μεγάλη ντροπή. Κλεομένης, Βασιλιάς της Σπάρτης (το 380 π.X., όταν είδε ότι θα μάχονταν εναντίον γυναικών στο Άργος) άρεσε σε 37 |
| • | Ένθα δέος, ενταύθα και αιδώς. Επίχαρμος άρεσε σε 31 |
| • | Σιγάτε, μη αίσθωνται υμάς ενθάδε πλέοντας. Κάνετε ησυχία, μην πάρουν είδηση [οι θεοί] ότι εσείς πλέετε εδώ. Βίας ο Πριηνεύς (σε μια καταιγίδα όταν οι ασεβείς και χυδαίοι συνταξιδιώτες του ζήτησαν τη βοήθεια των θεών) άρεσε σε 31 |
| • | Αιδώς γαρ οργής πλείον ωφελεί βροτούς. Η συστολή ωφελεί τους ανθρώπους περισσότερο από το θυμό. Ευριπίδης άρεσε σε 28 |
| • | Όπερ μάλιστα την αρετήν συνέχει, το αιδείσθαι. Εκείνο που περισσότερο από όλα είναι η συνεκτική δύναμη της αρετής είναι η αιδώς. Δημόκριτος άρεσε σε 21 |
| • | Κέρδος αισχρόν βαρύ κειμήλιον. Περίανδρος άρεσε σε 17 |
| • | Κακή γαρ αιδώς ένθα ταναιδές κρατεί. Είναι κακή η αιδημοσύνη εκεί όπου επικρατεί η αναίδεια. Δίφιλος άρεσε σε 15 |
| • | Γλαυκοίσιν οφθαλμοίσιν αιδώς ουκ ένι. Στα γαλάζια μάτια δεν υπάρχει συστολή. Αίσωπος άρεσε σε 3 |
| • | Πράξης, δ’ αισχρόν ποτέ μήτε μετ' άλλου μήτ' ιδίη. Πάντων δε μάλιστ' αισχύνεο σαυτόν. Ποτέ να μην κάνεις τίποτα αισχρό, ούτε μαζί με άλλον ούτε μόνος σου. Περισσότερο απ' όλους να ντρέπεσαι τον εαυτό σου. Πυθαγόρας άρεσε σε 3 |
σελίδα 5 από 17
| «προηγούμενη σελίδα | επόμενη σελίδα» |
Συστήνουμε:
Αν σας ενδιαφέρουν τα αρχαιοπρεπή αποφθέγματα, δείτε επίσης και τα Δελφικά Παραγγέλματα, τη σελίδα με τις Αρχαίες παροιμίες, τα Λατινικά ρητά , τα Εκκλησιαστικά ρητά καθώς και τις Βυζαντινές ρήσεις.
