Τεμπελιά | |
| • | Αργία μήτηρ πάσης κακίας. Σόλων άρεσε σε 364 |
| • | Διογένης τον έρωτα είπε σχολαζόντων ασχολίαν. Ο Διογένης είπε ότι ο έρωτας είναι ασχολία των αργόσχολων. Διογένης (από το ΑΝΘΟΛΟΓΙΟΝ του Ιωάννη Στοβαίου – 6ος αι. μ.Χ.) άρεσε σε 274 |
| • | Το μεν εργάζεσθαι αγαθόν το δε αργείν κακόν. Ξενοφών άρεσε σε 220 |
| • | Ημερήσιοι ύπνοι σώματος όχλησιν ή ψυχής αδημοσύνην ή αργίην ή απαιδευσίην σημαίνουσι. Ο ύπνος την ημέρα φανερώνει ή σωματικό πρόβλημα ή ψυχική αναστάτωση ή τεμπελιά ή αμορφωσιά. Δημόκριτος άρεσε σε 158 |
| • | Καθεύδων ουδείς ουδενός άξιος, ουδέν μάλλον του μη ζώντος. Αν κοιμάται [συνέχεια] κανείς, δεν είναι άξιος για τίποτα, όχι περισσότερο από κάποιον που δεν είναι ζωντανός. Πλάτων άρεσε σε 135 |
| • | Απορίαν γαρ δει βοηθείν, ουκ αργίαν εφοδιάζειν. Πρέπει να βοηθούμε τους φτωχούς, όχι να ενισχύουμε τους άεργους. Σόλων άρεσε σε 130 |
| • | Όστις νέος ων μουσών αμελεί, τον τε παρελθόντα απόλωλε χρόνον και τον μέλλοντα τέθνηκε. Όποιος αμελεί τις μούσες όταν είναι νέος, χάνει το παρελθόν και σκοτώνει το μέλλον. Σοφοκλής άρεσε σε 100 |
| • | Έργον δ’ ουδέν όνειδος, αεργίη δε τ’ όνειδος. Η δουλειά δεν είναι ντροπή και ντροπή είναι η τεμπελιά. Ησίοδος άρεσε σε 92 |
| • | Θεός τοις αργούσιν ου παρίσταται. Ο θεός δεν βοηθάει αυτούς που τεμπελιάζουν. Σοφοκλής άρεσε σε 70 |
| • | Ολίγα πρήσσε, φησίν, ει μέλλεις ευθυμήσειν. Λένε ότι [πρέπει] να κάνεις λίγα αν θες να είσαι σε καλή διάθεση. Μάρκος Αυρήλιος άρεσε σε 57 |
| • | Ουδείς ων ράθυμος ευκλεής ανήρ, άλλ’ οι πόνοι τίκτουσι την ευδοξίαν. Κανείς δεν αποκτά φήμη αν είναι τεμπέλης, αλλά οι κόποι γεννούν τη δόξα. Ευριπίδης άρεσε σε 53 |
| • | Αργός μη ίσθι μηδ’ αν πλουτής. Μην τεμπελιάζεις, ακόμα κι αν είσαι πλούσιος. Πιττακός ο Μυτιληναίος άρεσε σε 48 |
| • | Ραθυμία τα πολλ’ ελαττούσθαι ποιεί. Η τεμπελιά κάνει να λιγοστεύουν τα πολλά. Μένανδρος άρεσε σε 45 |
| • | Φαύλοι βροτών γαρ του πονείν ησσόμενοι θανείν ερώσιν. Κάποιοι φαύλοι για να αποφύγουν τις κουραστικές προσπάθειες ερωτεύονται το θάνατο. Αγάθων άρεσε σε 41 |
| • | Αργός εκλάσθη και είπεν αι ευχαί μου επληρώθησαν. Αίσωπος άρεσε σε 40 |
| • | Αργοίς αιέν εορτά. Για τους αργόσχολους πάντα είναι γιορτή. Θεόκριτος άρεσε σε 31 |
| • | Αμελούντα του ζην, ουκ εστιν ευσχημονείν. Όταν παραμελείς τις υποθέσεις της ζωής δεν είναι δυνατό να τα πας καλά. Μανουήλ Χρυσολωράς άρεσε σε 24 |
| • | Ουκ αν δύναιο μη καμών ευδαιμονείν, αισχρόν τε μοχθείν μη θέλειν νεανίαν. Δεν μπορείς να ευημερείς χωρίς να κουραστείς από την προσπάθεια, και είναι αισχρό για ένα νέο να μη θέλει να μοχθεί. Ευριπίδης άρεσε σε 20 |
| • | Αυλητού βίον ζης. Αρχαιοελληνική παροιμιακή φράση (για αυτούς που ζουν ανέμελα σε βάρος άλλων) άρεσε σε 18 |
| • | Απραγούντα μη ονείδιζε· επί γαρ τούτοις νέμεσις θεών κάθηται. Πιττακός ο Μυτιληναίος άρεσε σε 17 |
| • | Σύκα φίλ’ ορνίθεσσι, φυτεύειν δ’ ουκ εθέλουσι. Στα πουλιά αρέσουν τα σύκα αλλά δεν θέλουν να τα φυτεύουν. Αθήναιος ο Ναυκρατίτης άρεσε σε 17 |
Βόλεμα | |
| • | Βους επί φάτνην. Αρχαιοελληνική παροιμιακή φράση (με την έννοια: «βολεύτηκε» ή «καλόμαθε») άρεσε σε 14 |
Πειρασμός | |
| • | Θυμώ μάχεσθαι χαλεπόν. Είναι δύσκολο να αντιστέκεσαι στην επιθυμία. Δημόκριτος άρεσε σε 18 |
Πάθη & Αμαρτίες | |
| • | Ελεύθερον αδύνατον είναι τον πάθεσι δουλεύοντα και υπό παθών κρατούμενον. Είναι αδύνατο να θεωρείται ελεύθερος αυτός που είναι δούλος στα πάθη του και κυριαρχείται από αυτά. Πυθαγόρας άρεσε σε 521 |
| • | Των παθών κρίσει και ασκήσει περιγενόμεθα. Αντιμετωπίζουμε τα πάθη μας [ή τα παθήματα] με τη λογική μας και με την άσκηση. Πλούταρχος άρεσε σε 48 |
| • | Αισχρόν δε μηδέν πράττε, μηδέ μάνθανε. Την αισχρή πράξη ούτε να την κάνεις ούτε να τη μαθαίνεις. Μανουήλ Χρυσολωράς άρεσε σε 48 |
| • | Αρετής ζυγός κούφος, ο δε της αμαρτίας φορτικώτατος. Ο ζυγός της αρετής είναι ελαφρύς, της αμαρτίας όμως πάρα πολύ βαρύς. Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος άρεσε σε 26 |
| • | Πολλοίς αρέσκει τα του βίου χείρονα. Σε πολλούς αρέσουν τα χειρότερα της ζωής. Αρχαιοελληνική παροιμία άρεσε σε 13 |
| • | Άκαιρος εύνοια ουδέν έχθρας διαφέρει. Η ανάρμοστη εύνοια δεν διαφέρει από έχθρα. Αρχαιοελληνική Παροιμία (όπως είπε και ο «Ιππόλυτος προς Φαίδραν φάσκουσαν φιλείν αυτόν σφόδρα») άρεσε σε 12 |
| • | Επισκοτεί τω μεν ηλίω πολλάκις τα νέφη· τω δε λογισμώ, τα
πάθη. Πλούταρχος άρεσε σε 6 |
| • | Όσα πάθη ψυχής, τοσούτοι δεσπόται. Σέξτος ο Πυθαγόρειος άρεσε σε 1 |
Ελαττώματα | |
| • | Ουδέν ανεπίληπτον, αλλ’ έχει πάντα διαμαρτίας και αγνοίας. Τίποτε δεν είναι άψογο, αλλά πάντα υπάρχουν ελαττώματα και παραλείψεις. Θαλής ο Μιλήσιος άρεσε σε 74 |
| • | Οι πολλοί των ανθρώπων, των μεν ιδίων αμαρτημάτων συνήγοροι γίνονται, των δε αλλοτρίων κατήγοροι. Απολλώνιος ο Τυανεύς άρεσε σε 52 |
| • | Υφ’ ών κρατείσθαι την ψυχήν αισχρόν, τούτων εγκράτεια άσκει πάντων: κέρδους, οργής, ηδονής, λύπης. Ισοκράτης άρεσε σε 29 |
| • | Ώσπερ έργον εστιν ευρείν ιχθύν άκανθα μη έχοντα, ούτω και άνθρωπον μη κεκτημένον δολερόν τι και ακανθώδες. Αρχύτας ο Ταραντίνος άρεσε σε 27 |
| • | Ωμόν, αλλ’ εμόν. Αίσωπος άρεσε σε 22 |
| • | Ουκ έστι χώρα άνευ σκωλήκων. Αρχαιοελληνική παροιμία άρεσε σε 19 |
| • | Ο κρύβων την ψώραν αυτού διπλήν αυτήν ποιεί. Αίσωπος άρεσε σε 18 |
Άγνοια | |
| • | Σοφία πάντων κάλλιστον, η δε αμάθεια πάντων κάκιστον. Πλάτων άρεσε σε 299 |
| • | Κρύπτειν αμαθίην κρέσσον, ή ες το μέσον φέρειν. Καλύτερα να κρύβεις την αμάθειά σου παρά να τη φανερώνεις. Ηράκλειτος άρεσε σε 184 |
| • | Ρώμη αμαθής πολλάκις τίκτει βλάβην. Η δύναμη χωρίς παιδεία είναι πολλές φορές βλαβερή. Ευριπίδης άρεσε σε 122 |
| • | Τυφλός τα τ’ ώτα, τον τε νουν, τα τ’ όμματ’ εί. Είσαι τυφλός και στα αυτιά και στο μυαλό και στα μάτια. Σοφοκλής (όλη η ποιητικότητα τής απαγγελίας βρίσκεται στην παρήχηση του «τ») άρεσε σε 98 |
| • | Αμαρτίης αιτίη η αμαθίη του κρέσσονος. Αιτία της κακής πράξης είναι η ανοησία του ισχυρότερου. Δημόκριτος άρεσε σε 73 |
| • | Ετεή δε ουδέν ίδμεν. Εν βυθώ γαρ η αλήθεια. Δεν γνωρίζουμε τίποτα στην πραγματικότητα, επειδή η αλήθεια είναι στον βυθό. Δημόκριτος άρεσε σε 73 |
| • | Ουκ οίσθ’ ό,τι ζης, ουδ’ ό δρας, ουδ’ όστις εί. Δεν ξέρεις ούτε γιατί ζεις ούτε τι κάνεις ούτε ποιος είσαι. Ευριπίδης άρεσε σε 64 |
| • | Ουδέν οίδα ούτε διδάσκω τι, αλλά διαπορώ μόνον. [Διαπορώ=έχω απορίες] Σωκράτης άρεσε σε 62 |
| • | Αμαθία τε μετά σωφροσύνης ωφελιμώτερον ή δεξιότης μετά ακολασίας. Η αμάθεια (άγνοια) με σωφροσύνη είναι πιο ωφέλιμη από τη δεξιότητα (γνώση) με ανηθικότητα. Θουκυδίδης άρεσε σε 59 |
| • | Ουδείς γινώσκει, τι μετ’ αύριον ή τι μεθ’ ώραν. Άσκοπός εστι βροτών θάνατος, το δε μέλλον άδηλον. Φωκυλίδης άρεσε σε 56 |
| • | Ερωτηθείς πώς αν δύναιτο αναμαρτήτως τις διαλέγεσθαι είπεν: «ει μηδέν λέγει ών μη σαφώς οίδεν.» Όταν ρωτήθηκε πώς μπορεί να συζητά κανείς χωρίς να κάνει λάθη είπε: «αν δεν μιλάει για αυτά που δεν γνωρίζει καλά» Σωκράτης άρεσε σε 50 |
| • | Το ουκ οίδα εις φυλακήν ου βάλλει. Το «δεν ξέρω» δεν θα σε βάλει στη φυλακή. Αίσωπος άρεσε σε 41 |
| • | Ο γραμμάτων άπειρος ου βλέπει βλέπων. Μένανδρος άρεσε σε 40 |
| • | Σφαλερόν εστι το αν μη οίδε τις ταύτα ή λέγειν ή πράττειν. Είναι λάθος να λες και να κάνεις αυτά που δεν ξέρεις. Ξενοφών άρεσε σε 38 |
| • | Δημόκριτος τους ευπρεπείς και απαιδεύτους ομοίους είπεν είναι αλαβάστρω γέμοντι όξος. Ο Δ. είπε ότι οι ευπρεπείς αλλά απαίδευτοι μοιάζουν με [πολύτιμο] δοχείο από αλάβαστρο που είναι γεμάτο ξίδι. Δημόκριτος άρεσε σε 21 |
| • | Μετ’ αγνοίας των οικείων κακών αλυπότατος βίος. Πλούταρχος άρεσε σε 17 |
| • | Το μη ειδέναι γαρ ηδονήν έχει τινά. Υπάρχει μια κάποια ηδονή στο να μην ξέρεις. Ευριπίδης άρεσε σε 16 |
| • | Περί άλα και κύαμον. Για αλάτι και κουκιά. Αρχαιοελληνική παροιμιακή φράση (για όσους προσποιούνται ότι ξέρουν κάτι χωρίς να το ξέρουν —οι μάντεις χρησιμοποιούσαν αλάτι και κουκιά στις μαντείες.) άρεσε σε 14 |
| • | Οι μεν ξένοι εν ταις οδοίς, οι δε απαίδευτοι εν τοις πράγμασι διαπλανώνται. Οι μεν ξένοι χάνονται στο δρόμο, οι δε αμόρφωτοι χάνονται στην πράξη. Πλούταρχος άρεσε σε 13 |
| • | Ετεή μεν νυν ότι οίον έκαστον εστιν ή ουκ έστιν ου συνίεμεν. Δεν γνωρίζουμε στην πραγματικότητα τι είναι το κάθε πράγμα και τι δεν είναι. Δημόκριτος άρεσε σε 13 |
| • | Μήτε νειν μήτε γράμματα. [δεν γνωρίζει] ούτε να κολυμπάει ούτε γράμματα. Αρχαιοελληνική παροιμιακή φράση (αντίστοιχο του «έχει μαύρα μεσάνυχτα» –οι Αθηναίοι μάθαιναν από μικροί κολύμπι και γραφή) άρεσε σε 10 |
| • | Ουδέ τα τρία Στησιχόρου γνώναι. Αγνοώντας ακόμα και τα τρία του Στησιχόρου (στροφή, αντιστροφή, επωδός). Αρχαία παροιμιακή φράση (για αμόρφωτους και ακαλλιέργητους) άρεσε σε 9 |
Ματαιοδοξία | |
| • | Τους μεν κενούς ασκούς η πνοή διίστησι, τους δ’ ανοήτους, το οίημα. Τα άδεια σακιά τα φουσκώνει ο αέρας και τους ανόητους η έπαρση. Σωκράτης άρεσε σε 891 |
| • | Θνητός γεγονώς άνθρωπε, μη φρόνει μέγα. Αφού γεννήθηκες θνητός άνθρωπε, μην έχεις μεγάλη ιδέα για τον εαυτό σου. Μένανδρος άρεσε σε 648 |
| • | Ο δε γε Ηράκλειτος έλεγε την οίησιν προκοπής εγκοπήν. Η έπαρση είναι εμπόδιο της προκοπής. Ηράκλειτος άρεσε σε 264 |
| • | Τι πρώτον εστιν έργον του φιλοσοφούντος; αποβαλείν οίησιν· αμήχανον γαρ, ά τις ειδέναι οίεται ταύτα άρξασθαι μανθάνειν. Η πρώτη δουλειά αυτού που θέλει να αποκτήσει σοφία; να αποβάλει την οίηση· γιατί δεν γίνεται να αρχίσεις να μαθαίνεις αυτά που νομίζεις ότι ξέρεις. Επίκτητος άρεσε σε 151 |
| • | Αλαζονεία εμπόδιον σοφίας. Βίας ο Πριηνεύς άρεσε σε 129 |
| • | Ύβριν χρη σβεννύναι μάλλον ή πυρκαϊήν. Προτιμότερο να σβήνεις την υπεροψία παρά την πυρκαγιά. Ηράκλειτος άρεσε σε 122 |
| • | Ασύνετος όστις εν φόβω μεν ασθενής, λαβών δε μικρόν της τύχης φρονεί μέγα. Είναι άμυαλος όποιος είναι ανήμπορος όταν φοβάται, ενώ όταν του χαμογελάσει λίγο η τύχη, παίρνουν τα μυαλά του αέρα. Ευριπίδης άρεσε σε 116 |
| • | Τον κόρον υπό του πλούτου γεννάσθαι, την δε ύβριν υπό του κόρου. Ο πλούτος φέρνει τον κορεσμό και ο κορεσμός την «ύβριν». Σόλων άρεσε σε 94 |
| • | Ευτυχούντες ουκ επίστανται φέρειν. Αυτοί που ευνοήθηκαν από την τύχη [γίνονται αλαζονικοί και] δεν συμπεριφέρονται σωστά. Ευριπίδης άρεσε σε 84 |
| • | Κενής δε δόξης ουδέν αθλιώτερον. Δεν υπάρχει τίποτα πιο άθλιο από την κενοδοξία. Μένανδρος άρεσε σε 83 |
| • | Τίκτει γαρ κόρος ύβριν, όταν πολύς όλβος έπηται ανθρώποισιν όσοις μη νόος άρτιος ή. Η χόρταση γεννά την ύβριν, όταν πολλά πέσουν πλούτη, σε ανθρώπους που δεν έχουνε το νου τους μετρημένον. Σόλων άρεσε σε 71 |
| • | Τιμαί θεούς και ανθρώπους καταδουλούνται. Οι τιμές υποδουλώνουν θεούς και ανθρώπους. Ηράκλειτος άρεσε σε 64 |
| • | Της αλαζονείας, καθάπερ των κεχρυσωμένων όπλων, ουχ όμοια εστι τα εντός τοις εκτός. Διογένης άρεσε σε 33 |
| • | Ζευς... τα μεν υψηλά ταπεινών, τα δε ταπεινά υψών. Αίσωπος άρεσε σε 33 |
| • | Ζευς κολαστής των άγαν υπερφρόνων. Ο Ζευς είναι τιμωρός αυτών που είναι πολύ ξιπασμένοι. Ευριπίδης (πρόκειται για παροιμία —τη χρησιμοποιεί και ο Αισχύλος στους Πέρσες) άρεσε σε 32 |
| • | Αβρύνεται πας τις ευ πράσσων πλέον. Το παίρνει επάνω του όποιος τα πάει καλύτερα από τους άλλους. Αισχύλος άρεσε σε 32 |
| • | Ου γαρ εκπέλει φρονείν μέγα όστις δούλος εστι των πέλας. Δεν αρμόζει να είναι πολύ ξιπασμένος όποιος είναι δούλος των άλλων. Σοφοκλής άρεσε σε 26 |
| • | Ου γαρ εά φρονέειν μέγα ο Θεός άλλον ή εαυτόν. Ο θεός δεν επιτρέπει σε κανέναν, εκτός από τον ίδιο, να έχει μεγαλεπήβολες ιδέες. Ηρόδοτος άρεσε σε 25 |
| • | Ύβρις γαρ εξανθούσ᾽ εκάρπωσεν στάχυν άτης, όθεν πάγκλαυτον εξαμά θέρος. Η αλαζονεία σε πλήρη άνθιση παράγει ένα καρπό που ο θερισμός του είναι γεμάτος κλάμα. Αισχύλος άρεσε σε 20 |
| • | Τραγικός πίθηκος. Αρχαία παροιμιακή φράση («επί των παρ’ αξίαν σεμνυνομένων») άρεσε σε 12 |
| • | Το τολμάν δ’ αδύνατ’ ανδρός ου σοφού. Ευριπίδης άρεσε σε 7 |
| • | Εκ φιλαυτίας αδικία φύεται. Σέξτος ο Πυθαγόρειος άρεσε σε 3 |
| • | Ύβρις φυτεύει τύραννον. Σοφοκλής άρεσε σε 2 |
Καυχησιολογία | |
| • | Κίβδηλοι και αγαθοφανέες οι λόγω μεν άπαντα, έργω δε ουδέν έρδοντες. Κάλπικοι και υποκριτές είναι όσοι με τα λόγια κάνουν τα πάντα, ενώ στην πράξη δεν κάνουν τίποτα. Δημόκριτος άρεσε σε 88 |
| • | Τι ποιείς, άνθρωπε; Τούτο ου δει προλέγειν. Αυτό φανήσεται. Τι κάνεις άνθρωπε; Δεν χρειάζεται να το λες από πριν. Αυτό [που κάνεις] θα φανεί. Μάρκος Αυρήλιος άρεσε σε 66 |
| • | Υπέρ σεαυτού μη φράσης εγκώμιον. Μένανδρος άρεσε σε 44 |
| • | Ζευς γαρ μεγάλης γλώσσης κόμπους υπερεχθαίρει. Ο Ζευς απεχθάνεται εντελώς τους κομπασμούς και τα μεγάλα λόγια. Σοφοκλής άρεσε σε 41 |
| • | Δόξα τω Θεώ, τω καταξιώσαντί με τοιούτον έργον επιτελέσαι. Νενίκηκά σε, Σολομών! Ιουστινιανός (μετά την ολοκλήρωση της οικοδόμησης της Αγια-Σοφιάς, το 537) άρεσε σε 37 |
| • | Αυτεπαινέτους γαρ μισεί ο Θεός. Κλήμης Ρώμης άρεσε σε 25 |
| • | Μη μέγα επαρθής, ίνα μη μείζον κατενεχθής. Μην υπερηφανεύεσαι πολύ, για να μην τιμωρηθείς πολύ. Αρχαιοελληνική παροιμία άρεσε σε 11 |
| • | Κόμπασον θαρσών, αλέκτωρ ώστε θηλείας πέλας. Να είσαι καμαρωτός και τολμηρός σαν κόκορας δίπλα στη θηλυκιά του. Αισχύλος άρεσε σε 10 |
| • | Πολλά υμείς οι Γραικοί εξιδιοποιείσθε ως αυτοί ή ονομάσαντες ή πρώτοι ευρόντες. Εσείς οι Γραικοί έχετε ιδιοποιηθεί πολλά [ισχυριζόμενοι] ότι από εσάς προέρχεται η ονομασία ή ότι εσείς το έχετε βρει. Αθήναιος ο Ναυκρατίτης (από το «Δειπνοσοφισταί» –άποψη του οικοδεσπότη, του Ρωμαίου Λαρήνσιου) άρεσε σε 10 |
| • | Τις άνδρα κομπάζοντα μη τρέσας μενεί; Ποιος άνδρα κομπαστή θα υπομένει χωρίς να φοβηθεί; Αισχύλος άρεσε σε 4 |
| • | Επί σοφία μη επαίρου. Χίλων ο Λακεδαιμόνιος άρεσε σε 4 |
Αυταρέσκεια | |
| • | Λίαν φιλών σεαυτόν ουχ έξεις φίλον. Αν αγαπάς τον εαυτό σου πολύ, δεν θα ‘χεις φίλους. Μένανδρος άρεσε σε 150 |
| • | Φιλεί δ’ εαυτού πλείον ουδείς ουδένα. Μένανδρος άρεσε σε 54 |
| • | Φιλών μάλιστ’ εμαυτόν ουκ αισχύνομαι. Δεν ντρέπομαι που αγαπώ τον εαυτό μου περισσότερο απ’ όλους. Ευριπίδης άρεσε σε 9 |
Βλακεία | |
| • | Το δις εξαμαρτείν τ’ αυτόν ουκ ανδρός σοφού. Μένανδρος άρεσε σε 780 |
| • | Ανοήμονες βιούσι ου τερπόμενοι βιούν. Οι ανόητοι ζουν χωρίς να είναι ευχαριστημένοι που ζουν. Δημόκριτος άρεσε σε 596 |
| • | Βλαξ άνθρωπος επί παντί λόγω επτοήσθαι φιλεί. Ο βλάκας θέλει να πτοείται με το παραμικρό. Ηράκλειτος άρεσε σε 473 |
| • | Αφυΐας σημείον το ενδιατρίβειν τις περί το σώμα. Είναι σημάδι βλακείας να ασχολείται πολύ κάποιος με το σώμα του. Επίκτητος άρεσε σε 340 |
| • | Των γαρ ηλιθίων απείρων γένεθλα. Άπειρη η γενιά των ηλιθίων. Σιμωνίδης ο Κείος άρεσε σε 266 |
| • | Γελά ο μωρός καν τι μη γελοίον ή. Πιττακός ο Μυτιληναίος άρεσε σε 262 |
| • | Νηπίοισιν ου λόγος, αλλά ξυμφορή γίνεται διδάσκαλος. Για τους ανόητους, δάσκαλος δεν είναι η λογική αλλά η συμφορά. Δημόκριτος άρεσε σε 258 |
| • | Μωραίνει Κύριος όν βούλεται απολέσαι. Αρχαιοελληνική παροιμία (δεν είναι εκκλησιαστικό ούτε του Ευριπίδη στον οποίο αποδίδεται εσφαλμένα) άρεσε σε 170 |
| • | Δόξει τις αμαθεί σοφά λέγων ουκ ευ φρονεί. Αν μιλήσεις σοφά σε έναν ανόητο θα σε περάσει για τρελό. Ευριπίδης άρεσε σε 138 |
| • | Συν όχλω αμαθία πλείστον κακόν. Ο ηλίθιος όχλος είναι πολύ μεγάλη συμφορά. Ευριπίδης άρεσε σε 123 |
| • | Ασύνετος όστις εν φόβω μεν ασθενής, λαβών δε μικρόν της τύχης φρονεί μέγα. Είναι άμυαλος όποιος είναι ανήμπορος όταν φοβάται, ενώ όταν του χαμογελάσει λίγο η τύχη, παίρνουν τα μυαλά του αέρα. Ευριπίδης άρεσε σε 116 |
| • | Τας των κρατούντων αμαθίας φέρειν χρεών. Είμαστε αναγκασμένοι να ανεχόμαστε τις ανοησίες αυτών που έχουν την εξουσία. Ευριπίδης άρεσε σε 93 |
| • | Και τούτο λυπρόν: συνασοφείν τοις μη σοφοίς. Και αυτό επίσης είναι λυπηρό: να συναναστρέφεσαι και να εξισώνεσαι με τους ανόητους. Ευριπίδης άρεσε σε 68 |
| • | Κρέσσον άρχεσθαι τοις ανοήτοισιν ή άρχειν. Καλύτερα οι ανόητοι να διοικούνται παρά να διοικούν. Δημόκριτος άρεσε σε 64 |
| • | Μακαρίσαντες υμών το απειρόκακον ου ζηλούμεν το άφρον. Μακαρίσαμε την αγαθότητά [ή αθωότητα] σου αλλά δεν ζηλεύουμε τη χαζομάρα σου. Θουκυδίδης άρεσε σε 59 |
| • | Υπερήδεται άφρονι άφρων. Χαίρεται ο χαζός σε βάρος του χαζού. Βυζαντινή Παροιμία άρεσε σε 55 |
| • | Ανόητος νεοσσός εκών, δείκνυσι την εαυτού νεοσσιάν. Το ανόητο πουλάκι με τη θέλησή του δείχνει τη φωλιά του. Βυζαντινή Παροιμία άρεσε σε 43 |
| • | Θεός κολάζει τους βλάκας. Ξενοφών άρεσε σε 41 |
| • | Φευ της ανοίας! Αρχαιοελληνική έκφραση άρεσε σε 38 |
| • | Πολλάκις τοι και μωρός ανήρ κατακαίριον είπεν. Πολλές φορές ακόμα και ένας ανόητος είπε κάτι εντελώς σωστό. Αισχύλος άρεσε σε 29 |
| • | Μώρα γαρ μώρος λέγει. Ευριπίδης άρεσε σε 22 |
Αδυναμία | |
| • | Των σωμάτων θηλυνομένων και αι ψυχαί πολύ ασθενέστεραι γίγνονται. Όταν τα σώματα γίνονται μαλθακά και οι ψυχές χάνουν τη δύναμή τους. Σωκράτης άρεσε σε 456 |
Αβουλία | |
| • | Άνθρωποι τύχης είδωλον επλάσαντο, πρόφασιν ιδίης αβουλίης. Οι άνθρωποι επινόησαν τη θεά της τύχης για να δικαιολογήσουν τη δική τους έλλειψη θέλησης. Δημόκριτος άρεσε σε 535 |
| • | Ανήρ δ’ άβουλος ηδοναίς θηρεύεται. Ο άνθρωπος χωρίς θέληση πιάνεται με [όπλο] τις ηδονές. Μένανδρος άρεσε σε 172 |
| • | Τοις θεοίς τίθει τα πάντα. Άφηνέ τα όλα στη θέληση των θεών. Αρχίλοχος άρεσε σε 65 |
| • | Αβουλία γαρ πολλά βλάπτονται οι βροτοί. Με την έλλειψη θέλησης πολλά ζημιώνονται οι θνητοί. Μένανδρος άρεσε σε 49 |
| • | Ου δει ώσπερ καθεύδοντας ποιείν και λέγειν. Δεν πρέπει να μιλάς και να ενεργείς όπως οι κοιμισμένοι. Ηράκλειτος άρεσε σε 18 |
| • | Τον μη βουλόμενον γενναίως φέρειν ατυχίαν, μηδ᾿ ευτυχίαν δύνασθαι. Αυτός που δεν έχει τη θέληση να αντέχει με γενναιότητα την ατυχία, ούτε την ευτυχία μπορεί να αντέξει. Δημοσθένης άρεσε σε 14 |
Αναποτελεσματικότητα | |
| • | Εχθίστη δε οδύνη εστί των εν ανθρώποισι αύτη, πολλά φρονέοντα μηδενός κρατέειν. Από όλες τις στεναχώριες του ανθρώπου η πιο πικρή είναι να ξέρεις πολλά και να μην έχεις καμιά επιρροή. Ηρόδοτος άρεσε σε 173 |
| • | Το δε ζητούμενον αλωτόν, εκφεύγειν δε ταμελούμενον. Αυτό που ζητούμε το πετυχαίνουμε, εκείνο που ξεφεύγει είναι ό,τι παρατάμε. Σοφοκλής άρεσε σε 59 |
| • | Σίτου σπαρέντος κριθή έφυ. Σιτάρι σπείραμε, κριθάρι φύτρωσε. Αρχαιοελληνική παροιμία άρεσε σε 40 |
| • | Ζητών Ερμήν γλύψαι, Κέκροπα έγλυψα. Ήθελα να φτιάξω άγαλμα του Ερμή και μου βγήκε Κέκρωψ (τέρας). Αίσωπος άρεσε σε 20 |
| • | Προς λέοντα δορκάς άπτεται μάχης. Αρχαιοελληνική παροιμιακή φράση (για άνιση μάχη που προκαλεί ο πιο αδύναμος) άρεσε σε 18 |
| • | Ηώς ορώσα τα νυκτός έργα, γελά. Η αυγή βλέπει τη δουλειά της νύχτας και γελάει. Αρχαιοελληνική παροιμία άρεσε σε 17 |
| • | Τριχολογείν και τρίχας αναλέγεσθαι. Να ασχολείσαι με τρίχες. Αρχαιοελληνική παροιμιακή φράση άρεσε σε 15 |
| • | Σύρβα τύρβα. Αρχαιοελληνική παροιμιακή φράση («επί των ατάκτως και μετά θορύβου διαπραττομένων», κάτι σαν «άρτζι-μπούρτζι…») άρεσε σε 10 |
| • | Το τολμάν δ’ αδύνατ’ ανδρός ου σοφού. Ευριπίδης άρεσε σε 7 |
| • | Αι λαχάνων προσθήκαι. Αρχαιοελληνική παροιμιακή φράση (για περιττές ενέργειες που δεν ωφελούν σε τίποτα) άρεσε σε 5 |
| • | Ελαίω πυρ σβεννύεις. Αρχαιοελληνική παροιμιακή φράση άρεσε σε 4 |
Ανικανότητα | |
| • | Δαπανώμενος εφ’ ά μη δει, ολίγος έση εφ’ ά δει. Ξοδεύοντας τον εαυτό σου σ’ αυτά που δεν χρειάζεται, δεν επαρκείς γι’ αυτά που πρέπει. Ισοκράτης άρεσε σε 93 |
| • | Οίον ίππον απολλύουσι, δι’ απειρίαν και μαλακίαν χρήσασθαι μη δυνάμενοι. Μέγας Αλέξανδρος (σχετικά με την αδυναμία των άλλων αυλικών να δαμάσουν τον Βουκεφάλα) άρεσε σε 90 |
| • | Αίσχιον δε έχοντας αφαιρεθήναι ή κτωμένους ατυχήσαι. Είναι πολύ μεγαλύτερη ντροπή να χάσει κανείς κάτι αυτά που έχει από το να αποτύχει να τα αποκτήσει. Θουκυδίδης άρεσε σε 84 |
| • | Οι δε των πραγμάτων ου μένουσι καιροί την ημετέραν βραδύτητα και ειρωνείαν. Οι περιστάσεις δεν περιμένουν τη δική μας βραδύτητα και ειρωνική αντιμετώπιση. Δημοσθένης άρεσε σε 21 |
| • | Επεί νυν γέλως έσθ’ ως χρώμεθα τοις πράγμασιν. Γιατί ο τρόπος που αντιμετωπίζουμε την κατάσταση μέχρι στιγμής είναι για γέλια. Δημοσθένης άρεσε σε 16 |
| • | Κακαί γεωργείν χείρες ευ τεθραμμέναι. Τα καλοθρεμμένα χέρια είναι ακατάλληλα για τη γεωργία. Ευριπίδης άρεσε σε 14 |
| • | Ακαρπότερος αγρίππου. Πιο άκαρπος από το αγριππο (=αγριελιά) Αρχαιοελληνική παροιμιακή φράση (για μάταιες, άκαρπες προσπάθειες) άρεσε σε 7 |
| • | Ουκ επιστάμενος τα βράκια έλξειν υπό σφυρά. Δεν ξέρει [ούτε] να σηκώσει τα βρακιά του από τους αστραγάλους. Αρχαιοελληνική παροιμιακή φράση άρεσε σε 6 |
| • | Στρατηγοί πλείονες ή βελτίονες. Στρατηγούς έχουμε πολλούς αλλά όχι καλούς. Αριστοφάνης άρεσε σε 1 |
| • | Φιλήδονος ανήρ άχρηστος εν παντί. Σέξτος ο Πυθαγόρειος άρεσε σε 1 |
| • | Ου λέγειν τυγ’ εσσί δεινός, αλλά σιγάν αδύνατος. Είσαι εξίσου ανίκανος να μιλήσεις όσο και να σιωπήσεις. Επίχαρμος άρεσε σε 1 |
Μετριότητα | |
| • | Ουδέ γαρ Μίλων έσομαι και όμως ουκ αμελώ του σώματος. Ουδέ Κροίσος και όμως ουκ αμελώ της κτήσεως. Ουδ' απλώς άλλου τινός της επιμελείας διά την απόγνωσιν των άκρων αφιστάμεθα. Ούτε Μίλων θα γίνω και όμως δεν αμελώ το σώμα μου. Ούτε Κροίσος και όμως δεν αμελώ την περιουσία μου. Ούτε παραμελούμε τίποτα άλλο μόνο και μόνο δεν επειδή έχουμε καμιά ελπίδα να φτάσουμε στην κορυφή. Επίκτητος άρεσε σε 29 |
Διστακτικότητα | |
| • | Ου τοις αθύμοις η τύχη ξυλλαμβάνει. Η τύχη δεν αναλαμβάνει αυτούς που δεν έχουν ψυχή. Σοφοκλής άρεσε σε 68 |
| • | Βραδέως εγχείρει· ό δ᾽ αν άρξῃ, διαβεβαιού. Να αρχίζεις μια προσπάθεια με [περίσκεψη και] βραδύτητα. Ό,τι όμως αρχίζεις, να το κάνεις γρήγορα. Βίας ο Πριηνεύς άρεσε σε 18 |
Αχαριστία | |
| • | Ουδείς αχαριστότερος του ευεργετηθέντος. (το ρητό δεν υπάρχει στην Αρχαία Γραμματεία, ίσως είναι φράση των νεώτερων χρόνων) άρεσε σε 1429 |
| • | Μάλλον φιλούσιν οι ποιήσαντες ευ τους παθόντας ή οι παθόντες ευ τους ποιήσαντας. Περισσότερο αγαπούν οι ευεργέτες τους ευεργετούμενους παρά οι ευεργετούμενοι τους ευεργέτες. Αριστοτέλης άρεσε σε 441 |
| • | Μετά την δόσιν τάχιστα γηράσκει χάρις. Μετά τη δωρεά, η χάρη ξεχνιέται πολύ γρήγορα. Μένανδρος άρεσε σε 97 |
| • | Άμ’ ηλέηται και τέθνηκεν η χάρις. Με το που δόθηκε πέθανε η χάρη. Αρχαιοελληνική παροιμία άρεσε σε 31 |
| • | Ο αυτός έφησε τοις όχλοις μήτε καλώς μήτε κακώς ποιείν· κακώς μεν γαρ παθόντες εις τον άπαντα χρόνον μνημονεύουσιν, ευεργετηθέντες δε παραχρήμα επιλανθάνονται. Ο Θ. είπε ότι στον όχλο δεν πρέπει να κάνεις ούτε καλό ούτε κακό. Γιατί αν τους κάνεις κακό θα το θυμούνται για πάντα, και αν τους ευεργετήσεις θα το ξεχάσουν αμέσως. Θεόφραστος άρεσε σε 26 |
| • | Τι γηράσκει ταχύ; Χάρις. Αριστοτέλης (από τον Διογένη Λαέρτιο) άρεσε σε 21 |
| • | Αχάριστος γονεύσιν άνθρωπος ασεβής. Είναι ασεβής άνθρωπος όποιος είναι αχάριστος προς τους γονείς του. Σέξτος ο Πυθαγόρειος άρεσε σε 12 |
| • | Αφροδίτη ύν τέθηκε. Θυσίασε γουρούνι στην Αφροδίτη Αρχαιοελληνική παροιμιακή φράση (επί αχαριστίας, επειδή η Αφροδίτη –όπως κι άλλοι θεοί– δεν ήθελε να της θυσιάζουν γουρούνια) άρεσε σε 10 |
Πλεονεξία | |
| • | Ου το ζην περί πλείστου ποιητέον, αλλά το ευ ζην. Αυτό που αξίζει δεν είναι να ζεις για να αποκτήσεις περισσότερα αλλά να ζεις καλά. Πλάτων άρεσε σε 828 |
| • | Η πενία πολλών εστιν ενδεής, η δ’ απληστία πάντων. Η φτώχεια είναι έλλειψη πολλών πραγμάτων και η απληστία όλων. Αριστοτέλης άρεσε σε 466 |
| • | Ως μετά Χαιρώνειαν συλληφθείς απήχθη προς Φίλιππον· και ερωτηθείς τις είη, απεκρίνατο, «κατάσκοπος της σης απληστίας.» Όθεν θαυμασθείς αφείθη. Διογένης (από τον Διογένη Λαέρτιο) άρεσε σε 64 |
| • | Πλεονεξίη το πάντα λέγειν, μηδέν δε εθέλειν ακούειν. Είναι πλεονεξία το να λες τα πάντα, αλλά να μη θέλεις να ακούς τίποτα. Δημόκριτος άρεσε σε 50 |
| • | Η του πλέονος επιθυμίη το παρεόν απόλλυσι. Η επιθυμία για το περισσότερο ακυρώνει το παρόν. Δημόκριτος άρεσε σε 21 |
| • | Ερωτηθείς ει πάντα γηράσκει, έφη: «πάντα πλην κέρδους απλήστου». Σιμωνίδης ο Κείος άρεσε σε 21 |
| • | Κύων παρ’ εντέροις. Σαν τον σκύλο στ’ άντερα. Αρχαιοελληνική παροιμιακή φράση (για ανικανοποίητους που δεν μπορούν να απολαύσουν τα αγαθά τους) άρεσε σε 9 |
| • | Ουδέ τω Πάριδι συνήνεγκε μίαν προκρίναι. Ούτε στον Πάρι συνέφερε να διαλέξει μόνο μία. Αρίστιππος (όταν του προσφέρθηκε να διαλέξει από 3 εταίρες και πήρε και τις τρεις) άρεσε σε 7 |
| • | Όρεξις κτήσεως αρχή πλεονεξίας. |
Φιλαργυρία | |
| • | Ούτε παρά νεκρού ομιλίαν, ούτε παρα φιλαργύρου χάριν δει επιζητείν. Σωκράτης άρεσε σε 190 |
| • | Η φιλοχρημοσύνη μήτηρ κακότητος απάσης. Φωκυλίδης άρεσε σε 75 |
| • | Η τέκνοις άγαν χρημάτων συναγωγή πρόφασίς εστι φιλαργυρίης. Η συσσώρευση χρημάτων για χάρη των παιδιών είναι πρόφαση για τη φιλαργυρία. Δημόκριτος άρεσε σε 45 |
| • | Δημόκριτος την φιλαργυρίαν έλεγε μητρόπολιν πάσης κακίας. Δημόκριτος άρεσε σε 32 |
| • | Οι φειδωλοί τον της μελίσσης οίτον έχουσιν εργαζόμενοι ως αεί βιωσόμενοι. Οι τσιγκούνηδες έχουν τη μοίρα της μέλισσας που δουλεύουν σαν να πρόκειται να ζήσουν για πάντα. Δημόκριτος άρεσε σε 20 |
| • | Ούτος βίον ἀβίωτον βιώσας, εταίροις βίον κατέλιπε. Αυτός έχοντας ζήσει βίο αβίωτο άφησε το βιος του στους άλλους. Δημοσθένης (σχολιάζοντας τον θάνατο ενός φιλάργυρου) άρεσε σε 19 |
| • | Φειδόμενον κρείττον αποθανείν ή ζώντα ενδείσθαι. Αυτός που τσιγκουνεύεται καλύτερα να πεθάνει παρά να ζει στερούμενος. Περίανδρος άρεσε σε 12 |
Ισχυρογνωμοσύνη | |
| • | Γυνή γαρ ουδέν οίδε πλην ό βούλεται. Η γυναίκα δεν ξέρει τίποτα εκτός απ’ αυτό που θέλει. Μένανδρος άρεσε σε 359 |
| • | Ου με πείσεις, καν με πείσης. Αριστοφάνης άρεσε σε 160 |
| • | Πάταξον μεν, άκουσον δε. Θεμιστοκλής άρεσε σε 84 |
| • | Όφις το δέρμα αποδύεται, την γνώμην δε ουδαμώς. Αίσωπος άρεσε σε 83 |
| • | Δίχα δ’ άλλων μονόφρων ειμί. Σκέφτομαι μόνος μου, χώρια από τους άλλους. Αισχύλος άρεσε σε 20 |
| • | Όνος ύεται. Γάιδαρος βρέχεται στη βροχή. Αρχαιοελληνική παροιμιακή φράση (για ξεροκέφαλους που δεν θέλουν να πειστούν να βελτιώσουν την κατάστασή τους) άρεσε σε 18 |
Δύσκολοι χαρακτήρες | |
| • | Ουδ’ υφ’ ενός φιλέεσθαι ο φιλέων μηδένα. Από κανέναν δεν αγαπιέται αυτός που δεν αγαπάει κανέναν. Δημόκριτος άρεσε σε 76 |
| • | Έωθεν προλέγειν εαυτώ: συντεύξομαι περιέργω, αχαρίστω, υβριστή, δολερώ, βασκάνω, ακοινωνήτω. Πάντα ταύτα συμβέβηκεν εκείνοις παρά την άγνοιαν των αγαθών και κακών. Να λες στον εαυτό σου κάθε πρωί: Θα συναντήσω σήμερα ανθρώπους που θα είναι παράξενοι, αχάριστοι, υβριστές, δολεροί, φθονεροί, αντικοινωνικοί. Όλα αυτά τα έχουν εξαιτίας της άγνοιάς τους για το καλό και το κακό. Μάρκος Αυρήλιος άρεσε σε 76 |
| • | Ούποτε ποιήσεις τον καρκίνον ορθά βαδίζειν. Ποτέ δεν θα κάνεις τον κάβουρα να βαδίζει ίσια. Αριστοφάνης άρεσε σε 27 |
| • | Τίμων ο μισάνθρωπος, ερωτηθείς διατί πάντας ανθρώπους μισεί, είπε· Διότι τους μεν πονηρούς ευλόγως μισώ, τους δε λοιπούς, ότι ου μισούσι τους πονηρούς. Τίμων ο Αθηναίος, 5ος αιών π.Χ. άρεσε σε 20 |
| • | Άλλος ούτος Αεροπαγίτης. Αρχαία παροιμιακή φράση (για ανθρώπους σκυθρωπούς, δύσθυμους και αμίλητους) άρεσε σε 15 |
| • | Και συ, είπερ ήδεις ανθρώποις ομιλείν, ουκ αν λάχανα έπλυνες. Και συ αν ήξερες να μιλάς καλά στους ανθρώπους δεν θα χρειαζόταν να πλένεις λάχανα. Αρίστιππος (απαντώντας στον Διογένη που του είχε είπε πως αν ήξερε να πλένει λάχανα δεν θα χρειαζόταν να κολακεύει τον τύραννο Διονύσιο) άρεσε σε 10 |
| • | Ες Τροφωνίου μεμάντευται. Πήρε χρησμό από το μαντείο του Τροφωνίου. Αρχαιοελληνική παροιμιακή φράση (για αγέλαστους και σκυθρωπούς ανθρώπους) άρεσε σε 7 |
| • | Άπας εχίνος τραχύς. [εχίνος=σκαντζόχοιρος] Αρχαιοελληνική παροιμία (για δύσκολους ανθρώπους) άρεσε σε 3 |
Προκαταλήψεις | |
| • | Λύκος εν αιτία γίνεται καν φέρει καν μη φέρει. Ο λύκος κατηγορείται φταίει-δε φταίει. Αρχαιοελληνική Παροιμία άρεσε σε 82 |
Απάθεια | |
| • | Το μακάριον και άφθαρτον ούτε αυτό πράγματα έχει ούτε άλλω παρέχει, ώστε ούτε οργαίς ούτε χάρισι συνέχεται· εν ασθενεί γαρ παν το τοιούτον. Το μακάριο και το άφθαρτο ον (ο Θεός) ούτε το ίδιο έχει έγνοιες, ούτε σε άλλον δημιουργεί. Κατά συνέπεια, ούτε οργίζεται ούτε κάνει χάρες. Διότι αυτά είναι γνωρίσματα αδύναμου όντος. Επίκουρος άρεσε σε 123 |
| • | Μηδέν θαυμάζειν. Πυθαγόρας άρεσε σε 91 |
| • | Ότι ουδέν ήττον τα αυτά ποιήσουσι, καν συ διαρραγής. Δεν θα κάνουν τίποτα λιγότερο, ακόμα κι αν εσύ γίνεις έξαλλος. Μάρκος Αυρήλιος άρεσε σε 72 |
| • | Εμού θανόντος γαία πυρί μιχθήτω. Από στίχο αρχαίου άγνωστου ποιητή άρεσε σε 29 |
| • | Παντελής απάθεια μέγα και θείον. Πλούταρχος άρεσε σε 27 |
| • | Ύδωρ θολερόν και απαίδευτον ψυχήν ου δει ταράττειν. Το θολωμένο νερό και μια ψυχή χωρίς παιδεία δεν πρέπει κανείς να τα διαταράσσει. Ισοκράτης άρεσε σε 21 |
| • | Παν το συμβαίνον ούτως σύνηθες και γνώριμον ως το ρόδον εν τω έαρι και οπώρα εν τω θέρει. Τοιούτον γαρ και νόσος και θάνατος και βλασφημία και επιβουλή και όσα τους μωρούς ευφραίνει ή λυπεί. Όλα όσα συμβαίνουν είναι συνηθισμένα και γνώριμα όπως το τριαντάφυλλο την άνοιξη και τα φρούτα το καλοκαίρι. Έτσι είναι και η αρρώστια και ο θάνατος και η βλασφημία και η κακία και όλα όσα ευφραίνουν ή λυπούν τους μωρούς. Μάρκος Αυρήλιος άρεσε σε 15 |
| • | Ούθ’ ύεται ούθ’ ηλιούται. Ούτε βρέχεται ούτε λιάζεται. Αρχαία παροιμιακή φράση (αντίστοιχο του «ούτε κρύο ούτε ζέστη») άρεσε σε 8 |
| • | Χάλαζα αίγα δέρει, αυτή δε την ουράν άνω. Το χαλάζι χτυπά την κατσίκα κι αυτή κρατάει όρθια την ουρά της. Βυζαντινή Παροιμία (δηλαδή κάνει την αδιάφορη) άρεσε σε 7 |
| • | Παρά κωφόν αποπαρδείν. [Σαν να] κλάνεις δίπλα σε κουφό. Αρχαιοελληνική παροιμιακή φράση (για όσους μένουν απαθείς) άρεσε σε 4 |
| • | Ουκ άξιον το κλέμμα της αγρυπνίας. Δεν αξίζει να μας κλέψει τον ύπνο. [να χάσουμε τον ύπνο μας γι’ αυτό] Αρχαιοελληνική παροιμιακή φράση άρεσε σε 3 |
Αρνητικότητα | |
| • | Μελετώ αποτυγχάνειν. Διογένης (εξηγώντας γιατί ζητούσε ελεημοσύνη από ένα άγαλμα) άρεσε σε 176 |
| • | Πιστόν Ελλάς οίδεν ουδέν. Η Ελλάδα δεν γνώρισε τίποτε [ή κανέναν] άξιο εμπιστοσύνης. Ευριπίδης άρεσε σε 26 |
| • | Μηδέ μέλι μηδέ μέλισσα. Αρχαιοελληνική παροιμιακή φράση (για αυτούς που προτιμούν να αρνηθούν κάτι καλό, επειδή συνοδεύεται από κάποια ενόχληση) άρεσε σε 4 |
Αυτοκαταστροφή | |
| • | Πολέμιον ανθρώποις αυτοί εαυτοίς. Ο εχθρός του ανθρώπου είναι ο ίδιος του ο εαυτός. Ανάχαρσις άρεσε σε 834 |
| • | Τω βίω μη μάχου. Μην εναντιώνεσαι στη ζωή σου. Δελφικό παράγγελμα άρεσε σε 194 |
| • | Των οικιών υμών εμπιπραμένων, υμείς άδετε. Ενώ τα σπίτια σας καίγονται, εσείς τραγουδάτε. Αίσωπος (από μύθο με σαλιγκάρια που ψήνονταν στα κάρβουνα· εξελίχθηκε σε παροιμία: «Των οικιών ημών εμπιπραμένων, ημείς άδομεν.») άρεσε σε 91 |
| • | Ερωτηθείς Πυθαγόρας πότε δει πλησιάζειν γυναικί, έφη: «ότε βούλεταί τις ασθενέστερος γίνεσθαι». Πυθαγόρας άρεσε σε 62 |
| • | Ο αμαρτάνων εαυτώ αμαρτάνει. Ο αδικών εαυτόν αδικεί, εαυτόν κακόν ποιών. Μάρκος Αυρήλιος άρεσε σε 46 |
| • | Προς κέντρα μη λάκτιζε, μη παίσας μογής. Μην κλωτσάς αγκάθια (ή καρφιά) μην πληγωθείς. Αισχύλος (πρόκειται για αρχαία παροιμία) άρεσε σε 43 |
| • | Αλλ’, όταν σπεύδη τις αυτός, χω θεός συνάπτεται. Αλλά όταν ένας άνθρωπος τρέχει [οικειοθελώς] προς την καταστροφή του, ο θεός τον βοηθάει [να καταστραφεί πιο γρήγορα]. Αισχύλος άρεσε σε 15 |
| • | Βορβόρω θ’ ύδωρ λαμπρόν μιαίνων ούποθ’ ευρήσεις ποτόν. Αν ρίχνεις λάσπη σε καθαρό νερό, δεν θα μπορέσεις ποτέ να βρεις να πιεις. Αισχύλος άρεσε σε 8 |
Μεμψιμοιρία | |
| • | Γυνή ανδρός φθονερώτερον και μεμψιμοιρότερον. Αριστοτέλης άρεσε σε 180 |
| • | Μήτε νικών αμφάδην αγάλλεο, μήτε νικηθείς, εν οίκω καταπεσών οδύρεο. Ούτε αν νικήσεις να χαίρεσαι πολύ ούτε αν νικηθείς να κλαις και να οδύρεσαι κλεισμένος στο σπίτι σου. Αρχίλοχος άρεσε σε 67 |
Παράνοια & Τρέλα | |
| • | Ευφυούς η ποιητική εστιν ή μανικού. Η ποίηση είναι για τους ευφυείς ή για τους τρελούς. Αριστοτέλης άρεσε σε 154 |
| • | Σωκράτης μαινόμενος. Πλάτων (όταν ρωτήθηκε τι γνώμη έχει για τον Διογένη) άρεσε σε 46 |
Δειλία | |
| • | Από μεν ησυχίης και ραθυμίης ή δειλίη αύξεται, από δε τής ταλαιπωρίης και των πόνων αι ανδρείαι. Από την ηρεμία και την τεμπελιά αυξάνεται η δειλία, από τις κακουχίες και τον πόνο, η ανδρεία. Ιπποκράτης άρεσε σε 397 |
| • | Ανήρ ο φεύγων και πάλι μαχήσεται. Αυτός που αποφεύγει τη μάχη στο τέλος θα τη δώσει. Μένανδρος άρεσε σε 234 |
| • | Το δε σώφρον του ανάνδρου πρόσχημα. Η σύνεση είναι το πρόσχημα του άνανδρου. Θουκυδίδης άρεσε σε 224 |
| • | Όστις εταίρους δέδοικε, δούλος ων λέληθεν εαυτόν. Όποιος φοβάται τους άλλους, γίνεται δούλος χωρίς να το καταλάβει. Αντισθένης άρεσε σε 196 |
| • | Χέσαιτο γαρ ει μαχαίσετο. Έτσι και μαχότανε σίγουρα θα χεζότανε. Αριστοφάνης άρεσε σε 106 |
| • | Δούλου τόδ’ εστίν, μη λέγειν ά τις φρονεί. Είναι χαρακτηριστικό δούλου να μην λέει αυτά που πιστεύει. Ευριπίδης άρεσε σε 79 |
| • | Ου τοις αθύμοις η τύχη ξυλλαμβάνει. Η τύχη δεν αναλαμβάνει αυτούς που δεν έχουν ψυχή. Σοφοκλής άρεσε σε 68 |
| • | Δειλοί άνθρωποι ουκ έχουσιν εν μάχη αριθμόν. Οι δειλοί δεν μετριούνται [υπολογίζονται] στη μάχη. Ευριπίδης άρεσε σε 65 |
| • | Τι γαρ δει δειλόν όντα ευσωματείν; Ποιος ο λόγος να έχεις μυώδες σώμα αν είσαι δειλός; Ευριπίδης άρεσε σε 60 |
| • | Δειλού γαρ αντρός δειλά και φρονήματα. Μένανδρος άρεσε σε 59 |
| • | Δειλού μήτηρ ου κλαίει, αλλ’ ουδέ χαίρει. Αίσωπος άρεσε σε 46 |
| • | Τους πόνους γαρ αγαθοί τολμώσι, δειλοί δ’ εισίν ουδέν ουδαμού. Τους αγώνες τολμούν οι ανδρείοι ενώ οι δειλοί δεν είναι τίποτα και πουθενά. Ευριπίδης άρεσε σε 42 |
| • | Οίκοι μεν λέοντες, εν μάχη δ’ αλώπεκες. Αρχαιοελληνική παροιμία άρεσε σε 34 |
| • | Νεανίσκε, ή τον τρόπον άλλαξον ή το όνοµα. Μέγας Αλέξανδρος (Βλέποντας κάποιον συνονόματό του Αλέξανδρο «δειλώς μαχόμενον») άρεσε σε 29 |
| • | Πόθεν αν λάβοιμι βύσμα τω πρωκτώ φλέων; [φλέω=ξεχειλίζω] Αριστοφάνης άρεσε σε 25 |
| • | Ουκ έστι φεύγοντι φίλος και πιστός εταίρος. Γι’ αυτόν που τρέχει να ξεφύγει δεν υπάρχει ούτε φίλος ούτε πιστός σύντροφος. Θέογνις άρεσε σε 15 |
| • | Αρετής ελπίς ο θεός εστιν, ου δειλίας πρόφασις. Πλούταρχος άρεσε σε 14 |
| • | Οινοβαρές, κυνός όμματ’ έχων, κραδίην δ’ ελάφοιο. Μεθύστακα, που έχεις μάτια σκύλου και καρδιά ελαφιού. Όμηρος (ο Αχιλλέας στον Αγαμέμνονα) άρεσε σε 9 |
| • | Δειλόν δ’ ο πλούτος και φιλόψυχον κακόν. Ο πλούτος είναι δειλό και άτολμο κακό. Ευριπίδης (επειδή ο πλούσιος φοβάται για την περιουσία του) άρεσε σε 6 |
| • | Χαβρίας έλεγε φοβερώτερον είναι στρατόπεδον ελάφων ηγουμένου λέοντος ή λεόντων ηγουμένης ελάφου. Χαβρίας άρεσε σε 4 |
Κακία | |
| • | Εν τη προαιρέσει η μοχθηρία και το αδικείν. Η μοχθηρία και η αδικία υπάρχουν από πρόθεση [και όχι τυχαία ή κατά λάθος]. Αριστοτέλης άρεσε σε 786 |
| • | Ουδείς εκών κακός. Σωκράτης άρεσε σε 419 |
| • | Ευλαβού τας διαβολάς καν ψευδείς ώσιν. Να φοβάσαι τις συκοφαντίες, ακόμα κι αν είναι ψέματα. Ισοκράτης άρεσε σε 120 |
| • | Οι πλείστοι άνθρωποι κακοί. Οι περισσότεροι άνθρωποι είναι κακοί. Βίας ο Πριηνεύς άρεσε σε 86 |
| • | Της μεν κακής κάκιον ουδέν γίγνεται γυναικός, εσθλής δ’ ουδέν εις υπερβολήν πέφυκ’ άμεινον. Τίποτε δεν είναι πιο κακό από μια κακιά γυναίκα, αλλά από μια καλή γυναίκα δεν υπάρχει τίποτα καλύτερο. Ευριπίδης άρεσε σε 86 |
| • | Ανήρ πονηρός δυστυχεί, καν ευτυχή. Ο κακός άνθρωπος είναι δυστυχισμένος ακόμα κι όταν ευτυχεί. Μένανδρος άρεσε σε 85 |
| • | Κακοίς ομιλών καυτός εκβήσει κακός. Αν συναναστρέφεσαι κακούς, και συ θα γίνεις κακός. Μένανδρος άρεσε σε 84 |
| • | Δουλοπρεπές άρα η κακία. Ελευθεροπρεπές δε η αρετή. Η κακία είναι είναι για τους δούλους, ενώ η αρετή ταιριάζει στους ελεύθερους. Σωκράτης (από τον «Αλκιβιάδης Α’» του Πλάτωνα) άρεσε σε 78 |
| • | Θησαυρός εστι των κακών κακή γυνή. Η κακιά γυναίκα είναι αποθήκη συμφορών. Μένανδρος άρεσε σε 71 |
| • | Γελοίόν εστι την μεν ιδίαν κακίαν μη φεύγειν, ό και δυνατόν εστι, την δε των άλλων φεύγειν, όπερ αδύνατον. Είναι γελοίο τη δική σου κακία να μην προσπαθείς να την αποφύγεις – παρόλο που αυτό είναι δυνατό– ενώ προσπαθείς να αποφύγεις την κακία των άλλων –πράγμα που είναι αδύνατο. Μάρκος Αυρήλιος άρεσε σε 62 |
| • | Των περί τα ήθη φευκτών τρία εστίν είδη: κακία, ακρασία, θηριότης. Σχετικά με το ήθος, τρία πρέπει να αποφεύγονται: κακία, ακράτεια, αγριότητα. Αριστοτέλης (η «ακράτεια» ως το αντίθετο της εγκράτειας) άρεσε σε 51 |
| • | Διαβολήν μίσει. Να μισείς τη συκοφαντία. Περίανδρος άρεσε σε 44 |
| • | [Αντισθένης] έφη την αρετήν βραχύλογον είναι, την δε κακίαν απέραντον. Αντισθένης άρεσε σε 30 |
| • | Κακόν φυτόν πέφυκε βίω γυνή κακή. Μένανδρος άρεσε σε 28 |
| • | Μωμεομένων φλαύρων ο αγαθός ου ποιέεται λόγον. Ο καλός άνθρωπος δεν δίνει σημασία στις κακίες των φαύλων. Δημόκριτος άρεσε σε 18 |
| • | Κακία νόσος ψυχής. Σέξτος ο Πυθαγόρειος άρεσε σε 3 |
| • | Ή επιλίποι υμάς πλούτος, Eφέσιοι, ίν᾽ εξελέγχοισθε πονηρευόμενοι. Ας μη σας λείψει ο πλούτος, Εφέσιοι, για να εκτίθεστε λόγω της κακίας σας. Ηράκλειτος άρεσε σε 2 |
| • | Ο αυτός έφη τους μοχθρούς των ανθρώπων ουχ ούτως ήδεσθαι επί τοις ιδίοις αγαθοίς ως επί τοις αλλοτρίοις κακοίς. Ο ίδιος είπε ότι οι μοχθηροί άνθρωποι δεν ευχαριστιούνται τόσο για τα δικά τους αγαθά όσο για τις συμφορές των άλλων. Θεόφραστος άρεσε σε 1 |
Μισογυνισμός | |
| • | Γυνή γαρ ουδέν οίδε πλην ό βούλεται. Η γυναίκα δεν ξέρει τίποτα εκτός απ’ αυτό που θέλει. Μένανδρος άρεσε σε 359 |
| • | Ουδέν εστι θηρίον γυναικός αμαχώτερον. Δεν υπάρχει θηρίο πιο δύσκολο να πολεμήσεις από τη γυναίκα. Αριστοφάνης άρεσε σε 280 |
| • | Γυναικί μη πίστευε, μηδ’ αν αποθάνη. Διογένης άρεσε σε 257 |
| • | Γυνή ανδρός φθονερώτερον και μεμψιμοιρότερον. Αριστοτέλης άρεσε σε 180 |
| • | Όρκους εγώ γυναικός εις ύδωρ γράφω. Σοφοκλής άρεσε σε 110 |
| • | Γυναικός κολακεία ψιθύρισμα όφεως. Ιωάννης της Κλίμακος άρεσε σε 101 |
| • | Του κακού εκλογήν ποιούμενος, το ελάχιστον εξελεξάμην. Αναγκασμένος να διαλέξω κάτι κακό, διάλεξα το ελάχιστο. Δημόκριτος (δικαιολογούμενος που είχε παντρευτεί μικρόσωμη γυναίκα) άρεσε σε 99 |
| • | Λέοντι κρείττον ή γυναικί συμβιούν. Καλύτερα να ζεις με λιοντάρι παρά με γυναίκα. Μένανδρος άρεσε σε 81 |
| • | Εκ των γυναικών όλλυται κόσμος άπας. Όλος ο κόσμος θα καταστραφεί εξαιτίας των γυναικών. Μένανδρος άρεσε σε 74 |
| • | Πολλάς αν εύροις μηχανάς, γυνή γαρ εί. Μπορείς να βρεις πολλά τεχνάσματα, αφού είσαι γυναίκα. Ευριπίδης άρεσε σε 54 |
| • | Πάσαν Όμηρος έδειξε κακήν σφαλερήν τε γυναίκα, σώφρονα και πόρνην, αμφοτέρας όλεθρον. Εκ γαρ της Ελένης μοιχευσαμένης φόνος ανδρών και δια σωφροσύνην Πηνελόπης θάνατοι. Ιλιάς ουν το πόνημα μιας χάριν εστι γυναικός, αυτάρ Οδυσσείη Πηνελόπη πρόφασις. Παλλαδάς ο Αλεξανδρεύς άρεσε σε 53 |
| • | Μισώ γυναίκα, εκ πασών δε σε, ήτις πονηρά τάργ’ έχουσ’ ευ λέγεις. Μισώ τις γυναίκες, και περισσότερο απ’ όλες εσένα, που ενώ τα λες ωραία, αυτά που κάνεις είναι πονηρά. Ευριπίδης άρεσε σε 49 |
| • | Πλην της τεκούσης, θήλυ παν μισώ γένος. Εκτός απ’ αυτή που με γέννησε, μισώ όλο το υπόλοιπο θηλυκό γένος. Ευριπίδης άρεσε σε 44 |
| • | Γυνή δε κολακεύει σε του λαβείν χάριν. Μένανδρος άρεσε σε 44 |
| • | Ίση λεαίνης και γυναικός ωμότης. Μένανδρος άρεσε σε 43 |
| • | Το εις πυρ και γυναίκα εμπεσείν, ίσον υπάρχει. Πυθαγόρας άρεσε σε 38 |
| • | Πάσα γυνή χόλος εστίν· έχει δ’ αγαθάς δύο ώρας, την μίαν εν θαλάμω, την μίαν εν θανάτω. Κάθε γυναίκα είναι μόνο στεναχώρια· δυο μόνο καλές στιγμές έχει, τη μία στην κρεβατοκάμαρα και την άλλη στο θάνατο. Παλλαδάς ο Αλεξανδρεύς άρεσε σε 36 |
| • | Μηδέν ανακοινού τη γυναικί χρήσιμον. Μένανδρος άρεσε σε 35 |
| • | Θηρών απάντων αγριωτέρα γυνή. Απ’ όλα τα θηρία το πιο άγριο είναι η γυναίκα. Μένανδρος άρεσε σε 35 |
| • | Τερπνόν κακόν πέφυκεν ανθρώποις γυνή. Μένανδρος άρεσε σε 34 |
| • | Ρύπος γυνή πέφυκε ηργυρωμένος. Αρχαιοελληνική παροιμία άρεσε σε 28 |
| • | Ος δε γυναικί πέποιθε, πέποιθ᾽ ο γε φηλήτησιν. Όποιος πίστεψε γυναίκα, πίστεψε σε απατεώνα. Ησίοδος άρεσε σε 24 |
| • | Τι εστι Γυνή; Ανδρός ναυάγιον, οίκου ζάλη, αμεριμνίας εμπόδιον, βίου άλωσις, καθημερινή ζημία, αυθαίρετος μάχη, πολυτελής πόλεμος, συνεσθιόμενον θηρίον, συγκαθημένη μέριμνα, συμπλεκομένη λέαινα, κεκοσμημένη σκύλλα, ζώον πονηρόν, αναγκαίον κακόν. Σεκούνδος ο Σιωπηλός άρεσε σε 19 |
| • | Γυνή τε πάντων αγριώτατον κακόν. Ευριπίδης άρεσε σε 14 |
| • | Δεινόν δε πενία, δεινά δ’ άλλα μυρία, αλλ’ ουδέν ούτω δεινόν ως γυνή κακόν. Μεγάλο κακό η φτώχεια και μύρια άλλα, αλλά τίποτα δεν είναι τόσο κακό όσο η γυναίκα. Ευριπίδης (από χαμένη τραγωδία, η φράση υπάρχει στο ΑΝΘΟΛΟΓΙΟΝ του Ιωάννη Στοβαίου – 6ος αι. μ.Χ.) άρεσε σε 14 |
| • | Επεί ουκέτι πιστά γυναιξίν. Επειδή δεν μπορείς να εμπιστεύεσαι πια τις γυναίκες. Όμηρος άρεσε σε 13 |
| • | Αθάνατόν εστι κακόν αναγκαίον γυνή. Η γυναίκα είναι ένα αιώνιο αναγκαίο κακό. Φιλήμων (προέλευση της φράσης «αναγκαίο κακό» —από το ΑΝΘΟΛΟΓΙΟΝ του Ιωάννη Στοβαίου) άρεσε σε 9 |
| • | Και κεκλημένος εις γάμους, του γυναικείου γένους κατηγορείν. Θεόφραστος (περί Ακαιρίας από τους «Χαρακτήρες») άρεσε σε 3 |
Φθόνος & Ζήλια | |
| • | Κρέσσων γαρ οικτιρμού φθόνος. Καλύτερα να σε φθονούν παρά να σε λυπούνται. Πίνδαρος άρεσε σε 425 |
| • | Ώσπερ υπό του ιού τον σίδηρον, ούτω τους φθονερούς υπό του ιδίου ήθους κατεσθίεσθαι. Όπως η σκουριά τρώει το σίδερο, έτσι και ο φθονερός κατατρώγεται από το πάθος του. Αντισθένης άρεσε σε 145 |
| • | Ουκ αν φορητός είης, ει πράσσοις καλώς. Είσαι ανυπόφορος, αν είσαι πετυχημένος. Αισχύλος άρεσε σε 114 |
| • | Μη φθονείτε τους πρωτεύουσιν αλλ’ αμιλλάσθαι. Ισοκράτης άρεσε σε 88 |
| • | Φθόνος έλκος εστι της αληθείας. Ο φθόνος είναι πληγή της αλήθειας. Δημόκριτος άρεσε σε 81 |
| • | Προς γαρ τον έχοντα ο φθόνος έρπει. Σοφοκλής άρεσε σε 66 |
| • | Φθόνος εστί κάκιστος, έχει δε τι καλόν εν αυτώ. Τήκει γαρ φθονερών όμματα και κραδίην. Ο φθόνος είναι πολύ κακός, αλλά έχει ένα καλό: λιώνει τα μάτια και την καρδιά των φθονερών. Ανώνυμο αρχαίο ρητό άρεσε σε 66 |
| • | Φθονερόν αεί των γειτόνων όμμα. Αρχαιοελληνική παροιμία άρεσε σε 66 |
| • | Πάντα προλήψεται ο πατήρ, εμοί δ’ ουδέν απολείψει μεθ’ υμών έργον αποδείξασθαι μέγα και λαμπρόν. Όλα θα τα προλάβει ο πατέρας μου και δεν θα μου αφήσει να κάνω μαζί σας μεγάλα και λαμπρά έργα. Μέγας Αλέξανδρος («Αλέξανδρος» από το έργο του Πλουτάρχου Βίοι Παράλληλοι) άρεσε σε 65 |
| • | Το θείον φθονερόν και ταραχώδες. Οι θεοί είναι φθονεροί και προκαλούν φασαρίες. Σόλων άρεσε σε 62 |
| • | Και κεραμεύς κεραμεί κοτέει, και τέκτονι τέκτων· και πτωχός πτωχώ φθονέει και αοιδός αοιδώ. Ησίοδος άρεσε σε 61 |
| • | Ουκ εά με καθεύδειν το του Μιλτιάδου τρόπαιον. Θεμιστοκλής (ενδεχομένως δεν επρόκειτο για φθόνο αλλά για αγωνία για τις μελλοντικές προθέσεις των Περσών) άρεσε σε 37 |
| • | Ο φθονέων εωυτόν ως εχθρόν λυπέει. Αυτός που φθονεί βασανίζει τον εαυτό του σαν να είναι εχθρός. Δημόκριτος άρεσε σε 28 |
| • | Τι στενάζεις, φθονερέ; το ίδιον κακόν, ή το αλλότριον αγαθόν; Μέγας Βασίλειος άρεσε σε 27 |
| • | Φθονέεσθαι κρέσσον εστὶ ή οικτείρεσθαι. Είναι καλύτερα να σε φθονούν παρά να σε λυπούνται. Ηρόδοτος άρεσε σε 26 |
| • | Ο δ’ αφθόνητός γ’ ουκ επίζηλος πέλει. Ζωή που δεν φθονείται δεν είναι αξιοζήλευτη. Αισχύλος άρεσε σε 23 |
| • | Τοις μεν διά του ηλίου πορευομένοις κατ’ ανάγκην έπεται σκιά, τοις δε διά δόξης βαδίζουσιν ακολουθεί φθόνος. Αυτοί που περπατούν στον ήλιο ακολουθούνται αναγκαστικά από σκιά, όπως αυτούς που βαδίζουν τον δρόμο της δόξας τους ακολουθεί ο φθόνος. Πλούταρχος άρεσε σε 22 |
| • | Βελισαρίω οβολόν δότε τω στρατηλάτη, όν τύχη μεν εδόξασεν, αποτυφλοί δ’ ο φθόνος. Δώστε τον οβολό σας στον στρατηλάτη Βελισάριο, τον οποίο η τύχη δόξασε και ο φθόνος τον τύφλωσε. Ιωάννης Τζέτζης (σύμφωνα με το θρύλο, ο στρατηγός Βελισάριος στο τέλος της ζωής του έπεσε σε δυσμένεια και κατάντησε ζητιάνος) άρεσε σε 21 |
| • | Φθόνος γαρ στάσιος αρχήν απεργάζεται. Ο φθόνος προετοιμάζει ανταρσία εναντίον της εξουσίας. Δημόκριτος άρεσε σε 20 |
| • | Ερωτηθείς διά τίνα αιτίαν οι φθονεροί πάντοτε λυπούνται έφη: «ότι ου μόνον τα ίδια αυτούς κακά λυπεί, αλλά και τα των αλλοτρίων αγαθά.» Ανάχαρσις άρεσε σε 9 |
Μικροπρέπεια | |
| • | Κόρακος εξελεύσεται «κρα». Αρχαιοελληνική παροιμιακή φράση άρεσε σε 99 |
| • | Τριχολογείν και τρίχας αναλέγεσθαι. Να ασχολείσαι με τρίχες. Αρχαιοελληνική παροιμιακή φράση άρεσε σε 15 |
| • | Βίων προς πλούσιον μικρολόγον, «ουχ ούτος,» έφη, «την ουσίαν κέκτηται, αλλ' η ουσία τούτον.» Ο Βίων για μικροπρεπή πλούσιο, «δεν έχει αυτός την περιουσία, αλλά η περιουσία έχει αυτόν». Βίων ο Βορυσθενίτης άρεσε σε 11 |
| • | Αφροδίτη ύν τέθηκε. Θυσίασε γουρούνι στην Αφροδίτη Αρχαιοελληνική παροιμιακή φράση (επί αχαριστίας, επειδή η Αφροδίτη –όπως κι άλλοι θεοί– δεν ήθελε να της θυσιάζουν γουρούνια) άρεσε σε 10 |
| • | Το ζητείν απανταχού το χρήσιμον ήκιστα αρμόζει τοις μεγαλοψύχοις και ελευθερίοις. [ήκιστα=ελάχιστα] Αριστοτέλης άρεσε σε 2 |
Θρασύτητα | |
| • | Αμαθία μεν θράσος, λογισμός δε όκνον φέρει. Η βλακεία φέρνει θράσος και η εξυπνάδα φέρνει αδράνεια. Θουκυδίδης άρεσε σε 211 |
| • | Ασύνετος όστις εν φόβω μεν ασθενής, λαβών δε μικρόν της τύχης φρονεί μέγα. Είναι άμυαλος όποιος είναι ανήμπορος όταν φοβάται, ενώ όταν του χαμογελάσει λίγο η τύχη, παίρνουν τα μυαλά του αέρα. Ευριπίδης άρεσε σε 116 |
| • | Λήθη των ιδίων κακών θρασύτητα γεννά. Όποιος ξεχνά τα δικά του σφάλματα, αποθρασύνεται. Δημόκριτος άρεσε σε 81 |
| • | Το γαρ ευ πράττειν παρά την αξίαν, αφορμήν του κακώς φρονείν τοις ανοήτοις γίγνεται. Η επιτυχία χωρίς αξία, είναι αιτία για τους ανόητους να κάνουν κακές σκέψεις. Δημοσθένης άρεσε σε 53 |
| • | Το τα αδύνατα διώκειν μανικόν· αδύνατον δε το τους φαύλους μη τοιαύτά τινα ποιείν. Το να επιδιώκεις πράγματα που είναι αδύνατα είναι τρελό· και είναι αδύνατο οι φαύλοι να μην κάνουν κάτι τέτοιο. Μάρκος Αυρήλιος άρεσε σε 37 |
| • | Τοις πολίταις μη θρασύνου. Μην αποθρασύνεσαι προς τους συμπολίτες σου (ως ηγέτης). Σόλων άρεσε σε 15 |
| • | Δειλών γυναίκες δεσποτών θρασύστομοι. Οι γυναίκες δειλών αφεντάδων είναι αυθάδεις. Ευριπίδης άρεσε σε 14 |
| • | Αχαλίνων στομάτων, ανόμου τ’ αφροσύνας το τέλος δυστυχία. Ευριπίδης άρεσε σε 11 |
| • | Μυίης θάρσος. Θράσος μύγας. Αρχαιοελληνική παροιμιακή φράση άρεσε σε 6 |
| • | Ω ταν, διδάσκου μη θρασύνεσθαι κακοίς. Αγαπητέ μου, να μάθεις από τα βάσανά σου να μην είσαι θρασύς. Σοφοκλής άρεσε σε 5 |
Απερισκεψία | |
| • | Ω, γένος ανθρώπων ανεμώλιον, αυτοχόλωτον, μέχρι τέλους βιότου μηδέν επιστάμενον. Ω άστατο ανθρώπινο γένος, που πολεμάς τον εαυτό σου, ως το τέλος της ζωής δε βάζεις μυαλό. Παλλαδάς ο Αλεξανδρεύς άρεσε σε 208 |
| • | Ρήμα παράκαιρον τον όλον ανατρέπει βίον. Μια αταίριαστη κουβέντα μπορεί να σου καταστρέψει τη ζωή. Μένανδρος άρεσε σε 125 |
| • | Η δε κακή βουλή τω βουλεύσαντι κακίστη. Η κακή απόφαση κάνει περισσότερο κακό σ’ αυτόν που την πήρε. Ησίοδος άρεσε σε 117 |
| • | Νήπιος ός τα έτοιμα λιπών τα ανέτοιμα διώκει. Είναι ανόητος αυτός που αφήνει τα έτοιμα για να κυνηγήσει αυτά που δεν είναι έτοιμα. Ησίοδος άρεσε σε 47 |
| • | Προς κέντρα μη λάκτιζε, μη παίσας μογής. Μην κλωτσάς αγκάθια (ή καρφιά) μην πληγωθείς. Αισχύλος (πρόκειται για αρχαία παροιμία) άρεσε σε 43 |
| • | Μίσει το ταχύ λαλείν, μη αμάρτης· μετάνοια γαρ ακολουθεί. απόδοση: να μη βιάζεσαι να μιλήσεις για να μη λαθέψεις, γιατί θα το μετανοιώσεις Βίας ο Πριηνεύς άρεσε σε 39 |
| • | Σφαλερόν εστι το αν μη οίδε τις ταύτα ή λέγειν ή πράττειν. Είναι λάθος να λες και να κάνεις αυτά που δεν ξέρεις. Ξενοφών άρεσε σε 38 |
| • | Μηδέ υπέρ τε δύναμιν αιρείσθαι του εωυτού και φύσιν. Να μην κάνεις επιλογές που ξεπερνούν τη δύναμή σου και τη φύση σου. Δημόκριτος άρεσε σε 28 |
| • | Γλώσσῃ ματαίᾳ ζημία προστρίβεται. Στην άσκοπη ομιλία είναι κοντά η τιμωρία. Αισχύλος άρεσε σε 8 |
Υποκρισία | |
| • | Αλλήλων καταφρονούντες αλλήλοις αρεσκεύονται και αλλήλων υπερέχειν θέλοντες, αλλήλοις υποκατακλίνονται. Παρόλο που περιφρονεί ο ένας τον άλλο, καλοπιάνει ο ένας τον άλλο, και παρόλο που θέλουν να υπερέχουν, υποκλίνονται ο ένας στον άλλο. Μάρκος Αυρήλιος άρεσε σε 390 |
| • | Πολλοί δρώντες τα αίσχιστα, λόγους τους αρίστους ασκέουσι. Δημόκριτος άρεσε σε 261 |
| • | Όμοια πόρνη δάκρυα και ρήτωρ έχει. Μένανδρος άρεσε σε 182 |
| • | Μισώ τον άνδρα τον διπλούν πεφυκότα, χρηστόν λόγοισι, πολέμιον δε τοις τρόποις. Μισώ τον διπρόσωπο που είναι αγαθός στα λόγια αλλά εχθρικός στις πράξεις. Φωκυλίδης άρεσε σε 124 |
| • | Εάν ά τοις άλλοις επιτιμώμεν, αυτοί μη δρώμεν. Να μην κάνουμε αυτά για τα οποία κατηγορούμε τους άλλους. Θαλής ο Μιλήσιος άρεσε σε 98 |
| • | Λόγω γαρ ήσαν ουκ έργω φίλοι. Γιατί ήταν φίλοι στα λόγια, όχι στην πράξη. Ευριπίδης άρεσε σε 75 |
| • | Αγαθόν ή είναι χρεών ή μιμείσθαι. Πρέπει να είσαι καλός ή να προσποιείσαι ότι είσαι. Δημόκριτος άρεσε σε 72 |
| • | Τους ρήτορας τα δίκαια μεν εσπουδακέναι λέγειν, πράττειν δε, ουδαμώς. Οι ρήτορες έχουν σπουδάσει να μιλούν για τα δίκαια, αλλά να τα πράττουν, καθόλου. Διογένης άρεσε σε 65 |
| • | Άλλων ιατρός, αυτός έλκεσι βρύων. Είναι γιατρός για τους άλλους, αλλά ο ίδιος είναι γεμάτος πληγές. Αρχαιοελληνική παροιμία άρεσε σε 63 |
| • | Έσθλ’ αγορεύοντες, κακά δε φρεσί βυσσοδόμευον. Μιλούσαν ωραία ενώ στο μυαλό τους βυσσοδομούσαν κακά. Όμηρος άρεσε σε 52 |
| • | Μεγαρέων δάκρυα. Αρχαιοελληνική παροιμιακή φράση (για ψεύτικα δάκρυα, επειδή στα Μέγαρα καλλιεργούσαν πολλά κρεμμύδια). άρεσε σε 42 |
| • | Ο πλούτος, ανθρωπίσκε, τοις σοφοίς θεός, τα δ’ άλλα κόμποι και λόγων ευμορφία. Ο πλούτος, ανθρωπάκο, είναι ο αληθινός θεός των έξυπνων και τα υπόλοιπα είναι μόνο μεγάλα και ωραία λόγια. Ευριπίδης άρεσε σε 34 |
| • | Ά ψέγομεν ημείς, ταύτα μη μιμώμεθα. Μένανδρος άρεσε σε 29 |
| • | Βηξ αντί πορδής. Αρχαιοελληνική παροιμία («επί περδόντων και προσποιουμένων βήχειν ή γελάν» και γενικά για όσους συγκαλύπτουν ενέργειές τους) άρεσε σε 27 |
| • | Όστις λέγειν μεν ευ, τα δ’ έργ’ εφ’ οίς λέγει αισχρ’ εστί, τούτου το σοφόν ουκ αινώ ποτέ. Δεν θα επαινέσω ποτέ το μυαλό αυτού που μιλάει ωραία, αλλά που οι πράξεις του γι’αυτά που λέει είναι αισχρές. Ευριπίδης άρεσε σε 25 |
| • | Εχθρός γαρ μοι κείνος ομώς Αΐδαο πύλησιν ος χ’ έτερον μεν κεύθη ενί φρεσίν, άλλο δε είπη. Ότι μου είναι μισητός, όσο του Άδη οι πύλες, κείνος που κρύβει άλλο στον νουν και άλλο στο χείλος έχει. Όμηρος άρεσε σε 23 |
| • | Σιγηρός ποταμός κατά γην βαθύς. απόδοση: τα σιγανά ποτάμια να φοβάσαι Αρχαιοελληνική παροιμία άρεσε σε 23 |
| • | Ην δε ικανός αρμόσασθαι και τόπω και χρόνω και προσώπω, και πάσαν περίστασιν αρμοδίως υποκρίνασθαι. Ήταν ικανός να προσαρμόζεται και στον μέρος και στον χρόνο και στο πρόσωπο και σε κάθε περίσταση να υποκρίνεται κατάλληλα. Διογένης Λαέρτιος (για τον φιλόσοφο Αρίστιππο) άρεσε σε 11 |
Μάσκες | |
| • | Λύκος δοράν οιός περιβεβλημένος. Λύκος με προβιά προβάτου. Αίσωπος άρεσε σε 18 |
σελίδα 7 από 17
| «προηγούμενη σελίδα | επόμενη σελίδα» |
Συστήνουμε:
Αν σας ενδιαφέρουν τα αρχαιοπρεπή αποφθέγματα, δείτε επίσης και τα Δελφικά Παραγγέλματα, τη σελίδα με τις Αρχαίες παροιμίες, τα Λατινικά ρητά , τα Εκκλησιαστικά ρητά καθώς και τις Βυζαντινές ρήσεις.
