Γνωμικολογικον

Αποφθέγματα, Γνωμικά, Αφορισμοί, Ρητά, Παροιμίες
 
 
 

Παροιμιακές Φράσεις


Παροιμιακες φρασεις

σελίδα 4 από 7

«προηγούμενη σελίδαεπόμενη σελίδα»

Οι παροιμιακέςπαροιμιώδεις) φράσεις δεν μπορούν να θεωρηθούν γνωμικά, αν και συγγενεύουν με τις παροιμίες ως προς το λαϊκό ή αλληγορικό τους χαρακτήρα.
Πρόκειται για σύντομες φράσεις που δεν αποτελούν «διατύπωση κρίσης», δεν τις χρησιμοποιούμε δηλαδή για να διατυπώσουμε μια άποψη, αλλά για να κάνουμε έναν χαρακτηρισμό. Πάντως τα όρια με τις Παροιμίες είναι μερικές φορές δυσδιάκριτα.


 

Ανεμελιά

Δεν τρέχει κάστανο.
Κι ο μήνας έχει εννιά.
Έβαλε το καπελάκι του στραβά.
 

Ανοχή

Δώσε τόπο στην οργή.
Ό,τι βρέξει ας κατεβάσει.
Μπόρα είναι, θα περάσει.
Έφτασε ο κόμπος στο χτένι.
 

Εγκαρτέρηση

Έφτασε στο αμήν.
Είχε φτάσει πια στο νυν και αεί.
 

Απαξίωση

Καμένο χαρτί.
Τζάμπα μάγκας.
Του γλυκού νερού.
Τενεκές ξεγάνωτος.
Ψώνισε από σβέρκο.
Κάθε καρυδιάς καρύδι.
Ο έτερος Καππαδόκης.
Δεν μου γεμίζει το μάτι.
Απ’ το βουνό κατέβηκε…
Είναι παιδί για υιοθεσία.
Βόιδι πήγε, γελάδα γύρισε.
Τον ξέρω σαν κάλπικη δεκάρα.
Όταν εσύ πήγαινες εγώ γυρνούσα.
Παρ’ τον έναν και χτύπα τον άλλον.
Έχεις δει τα μούτρα σου στον καθρέφτη;
Μεγάλο φέσι / φόλα / πίπα (για ταινία κυρίως)
Δεν τον φτάνει ούτε στο μικρό του το δαχτυλάκι.
 

Αποδραματοποίηση

Σιγά τον πολυέλαιο.
Σπουδαία τα λάχανα!
Σταγόνα στον ωκεανό.
Πολύ κακό για το τίποτα.
Παραβιάζει ανοικτάς θύρας.
 

Σκληρότητα

Σκληρό καρύδι.
Δε χαρίζει κάστανα.
Σφάζει με το βαμβάκι.
Έκανε πέτρα την καρδιά του…
 

Ενόχληση

Άνω ποταμών.
Αρμένικη βίζιτα.
Tάραξε τα νερά.
Έχω καραφλιάσει.
Βρήκε το διάολό του.
Ξίνισε τα μούτρα του.
Μου την έχει σπάσει.
Μου έπρηξε το συκώτι.
Μου κάθισε στο σβέρκο.
Μου κάθισε στο στομάχι.
Του χάλασε τη μανέστρα.
Έγινε τσάμικος ταμπάκος.
Μας έχει ζαλίσει τον έρωτα.
Του ‘κανε τη ζωή ποδήλατο.
Τι πετάγεσαι σαν την πορδή;
Χώνει τη μύτη του παντού.
 

Αποστροφή

Μετά βδελυγμίας.
Δεν τον πάω καθόλου.
Δεν έχω μάτια να τον δω.
Να μασάς κουκιά και να φτύνεις.
 

Αχρειότητα

Φίδι κολοβό.
Οχιά διμούτσουνη.
Τι ψυχή θα παραδώσεις;
Του σκοινιού και του παλουκιού.
Ο καλύτερος έχει σκοτώσει τη μάνα του.
Η σάρα, η μάρα και το κακό συναπάντημα.
Αν του δώσεις ένα δάχτυλο, θα σου αρπάξει ολόκληρο το χέρι.
 

Χυδαιότητα

Γάιδαρος ξεκαπίστρωτος!
 

Εξύβριση

Κατεβάζει καντήλια.
Του έσουρε τα εξ αμάξης.
Τον επέρασε από του σκυλιού το άντερο.
 

Πονηριά

Διαόλου κάλτσα.
Παίζει σε διπλό ταμπλό.
Σε πουλάει και σ’ αγοράζει.
Ρίχνει άδεια να πιάσει γεμάτα.
Πήγαινε στη γωνία να δεις αν έρχομαι.
 

Απειλή

Μυρίζει μπαρούτι.
Δαμόκλειος σπάθη.
Το κουτί της Πανδώρας.
Μαύρο φίδι που σ’ έφαγε.
Απειλεί Θεούς και δαίμονες.
Του ‘βαλε το μαχαίρι στο λαιμό.
Θα τον πάρει και θα τον σηκώσει.
Έχω πολλά ράμματα για τη γούνα σου.
Θα σου μάθω πόσα απίδια βάνει ο σάκος.
Τώρα θα μάθεις πώς το τρίβουν το πιπέρι.
 

Εμπαιγμός

Σπάνε πλάκα.
Τον πήραν στο ψιλό.
Τον δουλεύει ψιλό γαζί.
Δεν τρώμε κουτόχορτο.
Παίζει με τον πόνο του.
 

Καχυποψία

Τον έζωσαν τα φίδια.
Τον βλέπει με μισό μάτι.
Κάποιο λάκκο έχει η φάβα.
Μου μπήκαν ψύλλοι στ’ αφτιά.
 

Δυσπιστία

Αλλού να τα πουλάς αυτά.
Να μου τρυπήσεις τη μύτη.
Να το δω και να μην το πιστέψω.
Καλό το παραμύθι σου αλλά δεν έχει μέσα δράκο.
 

Περιφρόνηση

Σιγά τ’ αυγά.
Ποιος τον χέζει; / Τον έχει χεσμένο.
Δεν πα να ‘σαι και η Μάγια Μελάγια.
Τα γράφει στα παλιά του τα παπούτσια.
 

Άρνηση

Πάτησε πόδι.
Ποτέ των ποτών.
Του έκοψε το βήχα.
Να μένει το βύσσινο.
Ως εδώ και μη παρέκει.
Θα πάρει τα τέτοια μου.
Θα πάρει τον τρίτο τον μακρύτερο.
 

Απόρριψη

Του έβαλε πάγο.
Πήρε τον πούλο.
Έμεινε στα αζήτητα.
Κατεβάζω τα ρολά.
Του έκοψε την όρεξη.
Του γύρισε την πλάτη.
Έμεινε εκτός νυμφώνος.
Στη μπάντα, λερώνει!
Δεν τρώμε κουτόχορτο.
Κολοκύθια με τη ρίγανη!
Του έκοψε την καλημέρα.
Του κώλου τα εννιάμερα.
Αλλού να τα πουλάς αυτά.
Εγώ αυτά τ’ ακούω βερεσέ.
Να σου λείπουν τα πολλά λόγια.
Δεν είναι της κάπας μου μανίκι.
Του έδωσε τα παπούτσια στο χέρι.
Τον πέταξε σαν την τρίχα απ’ το ζυμάρι.
Η πόρτα είναι ανοιχτή και τα σκυλιά δεμένα.
Ώρα καλή στην πρύμνη σου κι αγέρα στα πανιά σου.
 

Ευπιστία

Δεν τρώμε άχερα.
Κούνια που σε κούναγε!
Μ’ αυτό το πλευρό να κοιμάσαι…
 

Εξαπάτηση

Πουλάει αέρα.
Τα κάνανε πλακάκια.
Τάτσι – Μήτσι – Κώτσι.
Μας πιάσανε τον κώλο.
Εις υγείαν του κορόιδου.
Του ‘ριξε στάχτη στα μάτια.
Του ‘ταξε λαγούς με πετραχήλια.
 

Επιτηδειότητα

Καλιγώνει ψύλλο.
Είναι γάτα με πέταλα.
Είναι στα μέσα και στα έξω.
Όποια πέτρα να σηκώσεις από κάτω θα τον βρεις.
 

Δικαιολογίες

Σούξου μούξου [μανταλάκια].
Κρύβεται πίσω από το δάχτυλό του.
 

Παράπονα

Δεν κατούρησα στο πηγάδι.
Τα παράπονά σου στο δήμαρχο.
 

Υπερβολές

Άκρον άωτον.
Αέρα πατέρα.
Κάνει την τρίχα τριχιά.
Τραβηγμένο από τα μαλλιά.
Ή του ύψους ή του βάθους.
Φούρνο βλέπει, κάστρο λέγει.
[Τρεις] και το λουρί της μάνας.
Τότε που δέναν τα σκυλιά με τα λουκάνικα.
 

Θυμός

Έγινε Τούρκος.
Πνέει τα μένεα.
Πήρε ανάποδες.
Εν βρασμώ ψυχής.
Έγινε πυρ και μανία.
Την έχει κάνει λαχείο.
Δώσε τόπο στην οργή.
Άστραψε και βρόντηξε.
Βγήκε απ’ τα ρούχα του.
Τα έχει πάρει στο κρανίο.
Ανάψαν τα λαμπάκια του.
Να σου χέσω το γάιδαρο.
Το φυσάει και δεν κρυώνει.
Τα είπε έξω από τα δόντια.
Γύρισε το μάτι του.
Ποιος είδε τον Θεό και δεν Τον φοβήθηκε.
 

Εκδίκηση

Διψάει για αίμα.
Έβγαλε το άχτι του.
Το φύλαξε μανιάτικο.
Τον περιμένει στη γωνία.
 

Μίσος

Έβγαλε το άχτι του.
 

Τιμωρία

Έπεσε στα μαλακά.
Εις το πυρ το εξώτερον.
Ήθελές τα και παθές τα.
Προς γνώσιν και συμμόρφωσιν.
 

Μετάνοια

Είπα, ξείπα.
Ανέκρουσε πρύμναν.
Το γέλιο τού βγήκε ξινό.
 

Φυγή

Ώχετο απιών.
Έγινε Λούης!
Έκοψε λάσπη.
Έγινε καπνός.
Πέταξε το πουλί.
Όπου φύγει φύγει.
Μου άδειασε τη γωνιά.
Από κει παν κι οι άλλοι.
Έκοψε ρόδα μυρωμένα.
Άνοιξε η γη και τον κατάπιε.
Έριξε μαύρη πέτρα πίσω του.
Και μην τον είδατε τον Παναγή.
Την έκανε με ελαφρά πηδηματάκια.
Μην τον είδατε μην τον απαντήσατε τον Κίτσο τον λεβέντη [τον αρχιληστή].
 

Αγάπη & Έρωτας

Πονάει το δοντάκι.
Έχει δαγκώσει τη λαμαρίνα.
 

Φλερτ

Του κάνει τα γλυκά μάτια.
 

Σεξ

Το πάει το γράμμα.
Το έπνιξε το κουνέλι.
Βγάζουν τα μάτια τους.
Την κουνάει την αχλαδιά.
 

Μοιχεία

Κουμπάρα δω, κουμπάρα κει, κουμπάρα, λύσε το βρακί.
 

Συναντήσεις

Βιζαβί κι απεναντίας.
Παρουσιάστηκε σαν το Φάντη μπαστούνι.
Η σάρα, η μάρα και το κακό συναπάντημα.
Ανάθεμα την ώρα και το κακό συναπάντημα.
 

Συναναστροφές

Είναι κώλος και βρακί.
Πάνε φούστα–μπλούζα.
Ταιριάξανε τα χνώτα μας.
Φάγαμε ψωμί κι αλάτι μαζί.
Καιρός για καλού κουμπάρου σπίτι.
 

Συζήτηση

Μιλημένα, ξηγημένα.
Θέτω το θέμα επί τάπητος.
Μεταξύ τυρού και αχλαδίου.
 

Ευγένεια

Μιλάει με το «σεις» και με το «σας».
 

Χαιρετισμοί

Βρε, σαν τα χιόνια…
Του έκοψε την καλημέρα.
Χαιρέτα μου τον πλάτανο.
Ποιος καλός άνεμος σε φέρνει;
 

Εμπιστοσύνη

Με κλειστά μάτια.
 

Υπόληψη

Τον έχει περί πολλού.
Τύπος και υπογραμμός.
Πίνει νερό στ’ όνομά του.
Γνωστός και μη εξαιρετέος.
Τον έβγαλε ασπροπρόσωπο.
Τον έχω κορώνα στο κεφάλι μου.
 

Κουτσομπολιό

Ράδιο αρβύλα.
Οι κακές γλώσσες λένε…
 

Ομιλία

Πες τα Χρυσόστομε!
Τέτοια ώρα, τέτοια λόγια.
[Δεν] Μασάει τα λόγια του.
Άλλα λόγια ν’ αγαπιόμαστε.
Στόμα έχει και μιλιά δεν έχει.
Μάλλιασε η γλώσσα μου να τα λέω.
 

Φλυαρία

Γλιστρίδα έφαγε.
Έχει μακριά γλώσσα.
Μακρόν το προοίμιον.
Περί ανέμων και υδάτων.
Πάει το στόμα της ροδάνι.
Να σου λείπουν τα πολλά λόγια.
 

Ακρόαση

Έστησε αυτί.
Είμαι όλος αυτιά.
Έτεινε ευήκοον ους.
Κρέμεται από τα χείλη του.
Δεν πίστευε στ’ αυτιά του.
Aπό το ένα αυτί μπαίνει και από το άλλο βγαίνει.
 

Σιωπή

Έξι και ξερός!
Ήπιε το αμίλητο νερό.
Μούγγα στη στρούγκα.
Κατάπιε τη γλώσσα του.
Έκανε τουμπεκί (ψιλοκομμένο.)
Η σιωπή μου προς απάντησίν σου.
 

Απόκρυψη

Κρύβε λόγια.
Όνομα και μη χωριό.
Τα κουκουλώνει σαν τη γάτα.
Τα σκουπίδια κάτω από το χαλί.
Κρύβεται πίσω από το δάχτυλό του.
Εδώ παπάς, εκεί παπάς, πού ‘ναι ο παπάς;
 

Μυστικά

Κεκλεισμένων των θυρών.
Μην το πεις ούτε του παπά.
 

Ασυνεννοησία

Πουλάει τρέλα.
Διάλογος κωφών.
Και δυο αυγά Τουρκίας.
Συνεννόηση μπουζούκι.
Πότε έτσι, πότε γιουβέτσι.
Τρία πουλάκια κάθονταν.
Άρες μάρες κουκουνάρες.
Άρτζι μπούρτζι και λουλάς.
Άρρητα ρήματα, κουκιά μαγειρεμένα.
Τι σχέση έχει ο φάντης με το ρετσινόλαδο;
Έτσι κι αλλιώς κι αλλιώτικα και πασαλιμανιώτικα.
 

Συγχώρεση

Νερό κι αλάτι.
Περασμένα, ξεχασμένα.
 

Δώρα

Δώρον άδωρον.
 

Χάρες

Φίλησε κατουρημένες ποδιές.
 

Συμβιβασμός

Έβαλε νερό στο κρασί του.
Πετάει ο γάιδαρος; Πετάει!
Δεν θα χαλάσουμε τις καρδιές μας!
 

Υποταγή

Στέκεται σούζα.
Χαλί να με πατήσει.
Έπεσε στα πόδια του.
Του κάνει τεμενάδες.
Φίλησε κατουρημένες ποδιές.
 

Προστασία

Υπό την αιγίδα.
Δεν περνάει κουνούπι.
Έχει μπάρμπα στην Κορώνη.
Τον έχει μη στάξει και μη βρέξει.
 

Προδοσία

Εξ οικείων τα βέλη.
Τρέφει φίδι στον κόρφο του.
Του τράβηξε το χαλί κάτω από τα πόδια.
 

Ανταγωνισμός

Πόλεμος για την καρέκλα.
 

Συγκρούσεις

Ήρθαν στα χέρια.
Του έβαλε πόστα.
Μυρίζει μπαρούτι.
Τον έκανε τελατίνι.
Επί ποδός πολέμου.
Ομηρικοί καυγάδες.
Το μήλον της έριδος.
Ρίχνει λάδι στη φωτιά.
Τον πάει καλαμποκάνι.
Ακονίζουν τα μαχαίρια.
Τον κακό σου τον φλάρο.
Έγιναν μαλλιά κουβάρια.
Θα τον χορέψω στο ταψί.
Του ‘ψαλε τον εξάψαλμο.
Μαλώνουν σαν τα κοκόρια.
Θα φάμε τα μουστάκια μας.
Ξύνει τα νύχια του για καβγά.
Τον τύλιξε σε μια κόλλα χαρτί.
Του έψαλε τον αναβαλλόμενο.
Γίνανε από δυο χωριά χωριάτες.
Ο καβγάς ήταν για το πάπλωμα.
Δεν τον αφήνει σε χλωρό κλαρί.
Τον πέρασε γενεές δεκατέσσερις.
Μαλώνουνε σαν τις κακές συννυφάδες.
Έχει απλωμένο το ζωνάρι του για καβγά.
Με το ποτάμι μάλωνε και το πετροβολούσε.
 

Κατηγορώ

Του κόλλησαν τη ρετσινιά.
 

Εχθροί

Σαν το σκύλο με τη γάτα.
 

Μοναξιά

Έμεινε στο ράφι.
Τρεις κι ο κούκος.
Έμεινα μπουκάλα.
 

Φασαρία

Έγινε μύλος.
Ανάστα ο Κύριος.
Αρχίσανε τα όργανα.
Έγινε το μάλε βράσε.
Έγινε το «έλα να δεις».
Σκηνές απείρου κάλλους.
Έγινε του Κουτρούλη ο γάμος.
Πάνω στην τούρλα του Σαββάτου.
Ποιος είδε τον Θεό και δεν Τον φοβήθηκε.
 

Αβεβαιότητα

...ποιος ζει, ποιος πεθαίνει…


σελίδα 4 από 7

«προηγούμενη σελίδαεπόμενη σελίδα»









Μανώλης Παπαθανασίου   2008 – 2024





Σχετικό Γνωμικό
Μια παροιμία είναι μια μικρή πρόταση βασισμένη σε μια μακρά εμπειρία.
Θερβάντες


Google

παροιμιωδεις φρασεις





Δημοφιλεις Συγγραφεις
1 Νίκ. Καζαντζάκης
2Οδυσσέας Ελύτης
3Νίτσε
4 Όσκαρ Ουάιλντ
5 Βίκτωρ Ουγκώ
6 Φρόυντ
7 Σωκράτης
8 Γκαίτε
9 Σαίξπηρ
10 Κομφούκιος
11 Αλμπέρ Καμύ
12 Καβάφης
13 Αϊνστάιν
14 Αριστοτέλης
15 Ωνάσης
16 Πλάτων
17 Ζαν-Πωλ Σαρτρ
18 Λα Ροσφουκώ
19 Γούντυ Άλλεν
20 Μαρκ Τουαίην
21 Μαχάτμα Γκάντι
22 Γιώργος Σεφέρης
23 Τσώρτσιλ
24 Ηράκλειτος
25 Λάο Τσε
26 Τζ.Μπέρναρ Σω
27 Ναπολέων
28 Επίκουρος
29 Μπίσμαρκ
30 Καρλ Μαρξ
31 Γιάννης Ρίτσος
32 Μένανδρος
33 Πωλ Βαλερύ
34 Σοπενχάουερ
35 Κώστας Βάρναλης
36 Βολταίρος
37 Νίκος Καββαδίας
38 Νικολό Μακιαβέλι
39 Ντοστογιέφσκι
40 Καρυωτάκης