Γνωμικολογικον

Αποφθέγματα, Γνωμικά, Αφορισμοί, Ρητά, Παροιμίες
 
 
 

Μάρκος Αυρήλιος


Μάρκος Αυρήλιος βιογραφικό
Marcus Aurelius, 121-180 μ.Χ.
Ρωμαίος Αυτοκράτωρ
Από τους σπουδαιότερους Ρωμαίους αυτοκράτορες. Βασίλευσε από το 161 έως το 180 μ.Χ. Επί των ημερών του η ρωμαϊκή αυτοκρατορία έφτασε στο απόγειό της (η αρχή της πτώσης της έγινε με το διάδοχό του Κόμοδο).
Ανάμεσα στα άλλα θεωρείται και σπουδαίος στωικός φιλόσοφος.

Έγραψε το περίφημο «Τα εις εαυτόν» που αρχικά είχε το χαρακτήρα ενός προσωπικού οδηγού διακυβέρνησης και αυτοβελτίωσης. Σήμερα θεωρείται από τα πιο σημαντικά φιλοσοφικά έργα της ύστερης αρχαιότητας.
Το έργο χωρίζεται σε 12 βιβλία και είναι γραμμένο στην Κοινή Ελληνική. Διεθνώς είναι γνωστό ως Meditations («Στοχασμοί» ή «Διαλογισμοί»). Οι αφορισμοί στην παρούσα σελίδα προέρχονται από το έργο αυτό.

Αριθμός Αφορισμών: 58Αναγνώσεις: 143,472

Αρχαία Γνωμικά

Αλλήλων καταφρονούντες αλλήλοις αρεσκεύονται και αλλήλων υπερέχειν θέλοντες, αλλήλοις υποκατακλίνονται.

Παρόλο που περιφρονεί ο ένας τον άλλο, καλοπιάνει ο ένας τον άλλο, και παρόλο που θέλουν να υπερέχουν, υποκλίνονται ο ένας στον άλλο.

—  “Τα εις εαυτόν” ια’14


άρεσε σε 370
Ένδον σκάπτε, ένδον η πηγή του αγαθού και αεί αναβλύειν δυναμένη, εάν αεί σκάπτεις.

Σκάβε μέσα σου· μέσα σου είναι η πηγή του καλού και θα αναβλύζει πάντα αν πάντα την αναζητείς.

—  “Τα εις εαυτόν” ζ’ 59


άρεσε σε 317
Άριστος τρόπος του αμύνεσθαι το μη εξομοιούσθαι.

Ο καλύτερος τρόπος για να αντιστέκεσαι είναι να μην εξομοιώνεσαι.

—  “Τα εις εαυτόν” στ’6


άρεσε σε 256
Ουδέν ουδενί συμβαίνει, ό ού πέφυκε φέρειν.

Τίποτε δεν μπορεί να σου συμβεί που δεν είναι στη φύση σου να το αντέξεις.

—  “Τα εις εαυτόν” ε’18


άρεσε σε 184
Του ανθρωπίνου βίου ο μεν χρόνος στιγμή, η δε ουσία ρέουσα, η δε αίσθησις αμυδρά, η δε όλου του σώματος σύγκρισις εύσηπτος, η δε ψυχή ρόμβος, η δε τύχη δυστέκμαρτον, η δε φήμη άκριτον.

—  «Τα εις εαυτόν», β’17


άρεσε σε 171
Αδικεί πολλάκις ο μη ποιών τι, ου μόνον ο ποιών τι.

Πολλές φορές είναι άδικος αυτός που δεν κάνει κάτι, όχι μόνο αυτός που κάνει κάτι.

—  “Τα εις εαυτόν” θ’ 5


άρεσε σε 168
Μη ως μύρια μέλλων έτη ζην. Το χρεών επήρτηται. Έως ζης, έως έξεστιν, αγαθός γενού.

Μη φέρεσαι σαν να πρόκειται να ζήσεις μύρια χρόνια. Το μοιραίο κρέμεται πάνω σου. Όσο ζεις, όσο είναι ακόμα δυνατόν, γίνε καλός.

—  “Τα εις εαυτόν”' δ’ 16


άρεσε σε 164
Ει μη καθήκει, μη πράξης· ει μη αληθές εστι, μη είπης.

Αν δεν είναι σωστό, μην το κάνεις· αν δεν είναι αλήθεια, μην το πεις.

—  “Τα εις εαυτόν” ιβ’17


άρεσε σε 156
Εν ολιγίστοις κείται το ευδαιμόνως βιώσαι.

Η ευτυχία στη ζωή εξαρτάται από πολύ λίγα πράγματα.

—  “Τα εις εαυτόν” ζ’ 67


άρεσε σε 148
Ορθόν ούν είναι χρη, ουχί ορθούμενον.

Πρέπει να στέκεσαι όρθιος, όχι να σε κρατάνε όρθιο.

—  “Τα εις εαυτόν” γ’ 5


άρεσε σε 133
Η βιωτική τη παλαιστική ομοιοτέρα ήπερ τη ορχηστική κατά το προς τα εμπίπτοντα και ού προεγνωσμένα έτοιμος και απτώς εστάναι.

Η τέχνη της ζωής μοιάζει περισσότερο με πάλη παρά με χορό, με την έννοια ότι πρέπει να είσαι έτοιμος και ακλόνητος σ’ αυτά που συμβαίνουν απροειδοποίητα.

—  “Τα εις εαυτόν” ζ’ 61


άρεσε σε 125
Βραχύβιον και ο επαινών και ο επαινούμενος και ο μνημονεύων και ο μνημονευόμενος.

Είναι όλα εφήμερα: και αυτός που επαινεί και ο επαινούμενος, και αυτός που μνημονεύει και ο μνημονευόμενος.

—  “Τα εις εαυτόν”' γ’ 35


άρεσε σε 116
Εγγύς μεν η ση περί πάντων λήθη, εγγύς δε η πάντων περί σου λήθη.

Σύντομα θα τα έχεις ξεχάσει όλα και σύντομα θα σε έχουν ξεχάσει όλοι.

—  “Τα εις εαυτόν” ζ’ 21


άρεσε σε 111
Το τω σμήνει μη συμφέρον ουδέ τη μελίσση συμφέρει.

Ό,τι δεν συμφέρει το μελίσσι, δεν συμφέρει και τη μέλισσα.

—  “Τα εις εαυτόν” στ’54


άρεσε σε 107
Οι άνθρωποι γεγόνασιν αλλήλων ένεκα. Ή δίδασκε ούν ή φέρε.

Οι άνθρωποι έγιναν ο ένας για τον άλλο. Ή να τους καθοδηγείς λοιπόν ή να τους δέχεσαι όπως είναι.

—  “Τα εις εαυτόν” η’59


άρεσε σε 106
Ο τα νυν ιδών πάντα εώρακεν, όσα τε εξ αϊδίου εγένετο και όσα εις το άπειρον έσται. Πάντα γαρ ομογενή και ομοειδή.

Όποιος είδε τα τωρινά, τα είδε όλα, και αυτά που γίνονταν ανέκαθεν και όσα θα γίνουν στο άπειρο μέλλον. Γιατί όλα είναι ίδια κι όμοια.

—  “Τα εις εαυτόν” στ’37


άρεσε σε 94
Έξω του κόσμου το αποθανόν ου πίπτει.

Ό,τι πεθαίνει δεν πέφτει έξω από τον κόσμο.


άρεσε σε 89
Ποριείς δε, αν ως εσχάτην του βίου εκάστην πράξιν ενεργής.

Να πορεύεσαι σαν κάθε πράξη σου να είναι η τελευταία της ζωής σου.

—  “Τα εις εαυτόν” β’ 5


άρεσε σε 87
Τοσούτου άξιος έκαστός εστιν, όσου άξιά εστι ταύτα περί ά εσπούδακεν.

Αξίζει κανείς τόσο όσο αξίζουν τα πράγματα με τα οποία ασχολήθηκε συστηματικά.

—  “Τα εις εαυτόν” ζ’ 3


άρεσε σε 74
Ότι πάν υπόληψις.

Διότι τα πάντα είναι μια ιδέα.

(ή όπως τα αντιλαμβάνεσαι εσύ)

—  “Τα εις εαυτόν” β’15


άρεσε σε 73
Έωθεν προλέγειν εαυτώ: συντεύξομαι περιέργω, αχαρίστω, υβριστή, δολερώ, βασκάνω, ακοινωνήτω. Πάντα ταύτα συμβέβηκεν εκείνοις παρά την άγνοιαν των αγαθών και κακών.

Να λες στον εαυτό σου κάθε πρωί: Θα συναντήσω σήμερα ανθρώπους που θα είναι παράξενοι, αχάριστοι, υβριστές, δολεροί, φθονεροί, αντικοινωνικοί. Όλα αυτά τα έχουν εξαιτίας της άγνοιάς τους για το καλό και το κακό.

—  “Τα εις εαυτόν” β΄1


άρεσε σε 63
Ότι ουδέν ήττον τα αυτά ποιήσουσι, καν συ διαρραγής.

Δεν θα κάνουν τίποτα λιγότερο, ακόμα κι αν εσύ γίνεις έξαλλος.

—  “Τα εις εαυτόν” η’ 4


άρεσε σε 60
Τι ποιείς, άνθρωπε; Τούτο ου δει προλέγειν. Αυτό φανήσεται.

Τι κάνεις άνθρωπε; Δεν χρειάζεται να το λες από πριν. Αυτό [που κάνεις] θα φανεί.

—  “Τα εις εαυτόν” ια’ 15


άρεσε σε 59
Πρόσεχε τω υποκειμένω ή τη ενεργεία ή τω δόγματι ή τω σημαινομένω.

Πρόσεχε την ουσία του πράγματος λαμβάνοντας υπόψη ή τις ενέργειες ή τα κίνητρα ή το πώς παρουσιάζεται.

(η φράση στην οποία παραπέμπει και ο Hannibal Lecter…)

—  “Τα εις εαυτόν”' η’ 22


άρεσε σε 56
Ζητώ γαρ την αλήθειαν υφ’ ής ουδείς πώποτε εβλάβη.

—  “Τα εις εαυτόν” στ΄21


άρεσε σε 55
Πεποίηκά τι κοινωνικώς; ουκούν ωφέλημαι.

Έκανα κάτι για το κοινωνικό σύνολο; άρα είμαι ωφελημένος.

—  “Τα εις εαυτόν” ια’4


άρεσε σε 53
Ολίγα πρήσσε, φησίν, ει μέλλεις ευθυμήσειν.

Λένε ότι [πρέπει] να κάνεις λίγα αν θες να είσαι σε καλή διάθεση.

—  “Τα εις εαυτόν” δ’, 24


άρεσε σε 50
Τι ταύτα; ενέβης, έπλευσας, κατήχθης.

Για ποιο σκοπό όλα αυτά; Επιβιβάστηκες, ταξίδεψες, αποβιβάστηκες.

—  γ΄3


άρεσε σε 50
Ουκ έστι χείρων ουδεμία φύσις τέχνης. Και γαρ αι τέχναι τας φύσεις μιμούνται.

Καμιά μορφή της φύσης δεν είναι κατώτερο από την τέχνη, αφού οι τέχνες απλά μιμούνται τη φύση.

—  “Τα εις εαυτόν” ια΄10


άρεσε σε 49
Γελοίόν εστι την μεν ιδίαν κακίαν μη φεύγειν, ό και δυνατόν εστι, την δε των άλλων φεύγειν, όπερ αδύνατον.

Είναι γελοίο τη δική σου κακία να μην προσπαθείς να την αποφύγεις – παρόλο που αυτό είναι δυνατό– ενώ προσπαθείς να αποφύγεις την κακία των άλλων –πράγμα που είναι αδύνατο.

—  “Τα εις εαυτόν” ζ΄72


άρεσε σε 47
Μη καταφρόνει θανάτου, αλλά ευαρέστει αυτώ, ως και τούτου ενός όντος ών η φύσις εθέλει.

Να μην αποστρέφεσαι τον θάνατο αλλά να τον βλέπεις με ευαρέσκεια. Γιατί ακόμα και ο θάνατος είναι ένα από τα πράγματα που θέλει η φύση.

—  “Τα εις εαυτόν” θ΄3


άρεσε σε 43
Ο αμαρτάνων εαυτώ αμαρτάνει. Ο αδικών εαυτόν αδικεί, εαυτόν κακόν ποιών.

—  “Τα εις εαυτόν” θ’4


άρεσε σε 42
Το τα αδύνατα διώκειν μανικόν· αδύνατον δε το τους φαύλους μη τοιαύτά τινα ποιείν.

Το να επιδιώκεις πράγματα που είναι αδύνατα είναι τρελό· και είναι αδύνατο οι φαύλοι να μην κάνουν κάτι τέτοιο.

—  “Τα εις εαυτόν” ε’ 17


άρεσε σε 35
Μηκέθ᾽ όλως περί του οίόν τινα είναι τον αγαθόν άνδρα διαλέγεσθαι, αλλά είναι τοιούτον.

Σταμάτα πια να επιχειρηματολογείς για το πώς πρέπει να είναι ο καλός άνθρωπος, αλλά να είσαι τέτοιος.

—  “Τα εις εαυτόν” ι΄16


άρεσε σε 34
Φοβείταί τις μεταβολήν; τι γαρ δύναται χωρίς μεταβολής γενέσθαι;

Φοβάται κανένας την αλλαγή; Αλλά τι μπορεί να γίνει χωρίς αλλαγή!

—  “Τα εις εαυτόν” ζ΄18


άρεσε σε 30
Ό τι ποτε τούτό ειμι, σαρκία εστί και πνευμάτιον και το ηγεμονικόν.

Αυτό είμαι: σαρκίο και πνεύμα και μυαλό για να τα συντονίζει.

—  “Τα εις εαυτόν” β΄2


άρεσε σε 29
Γεγόναμεν γαρ προς συνεργίαν ως πόδες, ως χείρες, ως βλέφαρα, ως οι στοίχοι των άνω και κάτω οδόντων. Το ούν αντιπράσσειν αλλήλοις παρά φύσιν.

Γεννηθήκαμε για να συνεργαζόμαστε όπως τα πόδια, τα χέρια, τα βλέφαρα, όπως οι σειρές των επάνω και των κάτω δοντιών. Οπότε το να είμαστε αντίθετοι και να πολεμούμε ο ένας τον άλλον είναι παρά φύσιν.

—  “Τα εις εαυτόν” β΄1


άρεσε σε 28
Πάντα εν μεταβολήι· και αυτός συ εν διηνεκεί αλλοιώσει και κατά τι φθορά, και ο κόσμος δε όλος.

Τα πάντα αλλάζουν συνεχώς. Και εσύ είσαι σε μια διαδικασία διαρκούς αλλοίωσης και φθοράς, και επίσης όλος ο κόσμος.

—  Τα εις εαυτόν, θ’19


άρεσε σε 27
Έσω βλέπε· μηδενός πράγματος μήτε η ιδία ποιότης μήτε η αξία παρατρεχέτω σε.

Να βλέπεις κάτω από την επιφάνεια. Να μη σου διαφεύγει η ιδιαίτερη αξία κανενός πράγματος μήτε η ποιότητά του.

—  “Τα εις εαυτόν” στ’, 3


άρεσε σε 27
Μήτε ακούσιος ενέργει μήτε ακοινώνητος μήτε ανεξέταστος μήτε ανθελκόμενος. Μήτε κομψεία την διάνοιάν σου καλλωπιζέτω, μήτε πολυρρήμων μήτε πολυπράγμων έσο.

—  “Τα εις εαυτόν” γ’ 3


άρεσε σε 25
Το τεχνίον ό έμαθες φίλει, τούτῳ προσαναπαύου.

Να αγαπάς τη μικρή τέχνη που έμαθες και να στηρίζεσαι σε αυτήν.

—  “Τα εις εαυτόν” δ’ 31


άρεσε σε 24
Τούτων αεί μεμνήσθαι, τις η των όλων φύσις, και τις η εμή.

Πάντοτε να θυμάμαι, ποια είναι η φύση όλων των πραγμάτων και ποια είναι η δικιά μου.

—  “Τα εις εαυτόν” β΄9


άρεσε σε 22
Παρά του πάππου Ουήρου το καλόηθες και αόργητον.

Από τον παππού μου Ουήρο (Verus) πήρα τον καλό και ήπιο χαρακτήρα.

—  “Τα εις εαυτόν” α’ 1


άρεσε σε 14
Μικρόν μεν ουν ό ζη έκαστος˙ μικρόν δε το της γης γωνίδιον όπου ζη.

Ο καθένας ζει για λίγο. Και μικρή είναι η γωνιά της γης όπου ζει.

—  “Τα εις εαυτόν” γ΄10


άρεσε σε 13
Εξαλείψαι φαντασίαν˙ στήσαι ορμήν˙ σβέσαι όρεξιν˙ εφ’ εαυτώ έχειν το ηγεμονικόν.

Εξάλειψε την φαντασία. Περιόρισε την ορμητικότητα. Σβήσε τις επιθυμίες. Έχε υπό έλεγχο το μυαλό σου.

—   («Τα εις εαυτόν», θ’ 7)


άρεσε σε 13
Παν το συμβαίνον ούτως σύνηθες και γνώριμον ως το ρόδον εν τω έαρι και οπώρα εν τω θέρει. Τοιούτον γαρ και νόσος και θάνατος και βλασφημία και επιβουλή και όσα τους μωρούς ευφραίνει ή λυπεί.

Όλα όσα συμβαίνουν είναι συνηθισμένα και γνώριμα όπως το τριαντάφυλλο την άνοιξη και τα φρούτα το καλοκαίρι. Έτσι είναι και η αρρώστια και ο θάνατος και η βλασφημία και η κακία και όλα όσα ευφραίνουν ή λυπούν τους μωρούς.

—  “Τα εις εαυτόν” δ΄43


άρεσε σε 12
Παρά του τροφέως... και το φερέπονον και ολιγοδεές˙ και το αυτουργικόν και απολύπραγμον˙ και το δυσπρόσδεκτον διαβολής.

Από τον δάσκαλό μου [έμαθα]... και τη σκληρή δουλειά και την ολιγάρκεια. Και την αυτενέργεια και την αποφυγή πολυπραγμοσύνης. Και το να δέχομαι με μεγάλη επιφύλαξη τις διαβολές.

—   («Τα εις εαυτόν», α’ 5)


άρεσε σε 6
Μη, εί τι αυτώ σοί δυσκαταπόνητον, τούτο ανθρώπῳ αδύνατον υπολαμβάνειν, αλλ’ εί τι ανθρώπῳ δυνατόν και οικείον, τούτο και σεαυτώ εφικτόν νομίζειν.

Μη θεωρείς ότι κάτι που είναι δύσκολο για σένα είναι ανθρωπίνως αδύνατον, αλλά αν κάτι είναι ανθρωπίνως δυνατό και εφικτό, να θεωρείς ότι είναι μέσα στις δυνατότητές σου.

—  “Τα εις εαυτόν” στ’19


άρεσε σε 5
Περί θανάτου: ή σκεδασμός, ει άτομοι˙ ει δ ένωσις, ήτοι σβέσις ή μετάστασις.

(«Τα εις εαυτόν», ζ’32)


άρεσε σε 3
Ιπποκράτης πολλάς νόσους ιασάμενος αυτός νοσήσας απέθανεν. Οι Χαλδαίοι πολλών θανάτους προηγόρευσαν, είτα και αυτούς το πεπρωμένον κατέλαβεν.

—  “Τα εις εαυτόν” γ’3


άρεσε σε 2

Αφορισμοί

Αν στα είκοσι δεν μάθεις,
στα τριάντα δεν κάνεις,
στα σαράντα δεν έχεις,
τότε στα πενήντα ούτε θα μάθεις, ούτε θα κάνεις, ούτε θα έχεις.


άρεσε σε 1129
Το αγγούρι είναι πικρό; Πέταξέ το. Υπάρχουν θάμνοι στον δρόμο; Απόφυγέ τους. Αυτό είναι αρκετό. Δεν είναι ανάγκη να λες «γιατί υπάρχουν τέτοια πράγματα στον κόσμο;»


άρεσε σε 145
Μην επιτρέπεις ποτέ το μέλλον να σε προβληματίζει. Θα το αντιμετωπίσεις, αν πρέπει, με τα ίδια όπλα της λογικής που σε εξοπλίζουν σήμερα εναντίον του παρόντος.


άρεσε σε 114
Περιορίσου στο παρόν.


άρεσε σε 102
Κάθε απώλεια δεν είναι παρά μια αλλαγή, και η αλλαγή είναι η απόλαυση της φύσης.


άρεσε σε 87
Η αξία ενός ανθρώπου δεν ξεπερνά την αξία των φιλοδοξιών του.


άρεσε σε 72
Υπάρχει το ενδεχόμενο να εξομοιωθείς με θεό και να μείνεις απαρατήρητος.


άρεσε σε 68
Βλέπε γαρ οπίσω το αχανές του αιώνος και το πρόσω άλλο άπειρον. Εν δη τούτω τι διαφέρει ο τριήμερος του τριγερηνίου;

(τριγερήνιος=αυτός που έχει τριπλάσια ηλικία από τον Γερήνιο Νέστορα, ο υπέργηρος.)

—   («Τα εις εαυτόν», θ’ 49)


άρεσε σε 6

Παρόμοιες Πηγές Γνωμικών





Μανώλης Παπαθανασίου   2008 – 2024





Παρόμοιες πηγές

 Κικέρων

 Ιούλιος Καίσαρ

 Νέρων

 Κάτων πρεσβύτερος

 Βεσπασιανός

 Ιουλιανός

 Αύγουστος

 Πομπήιος

 Κλαύδιος

 Αλέξανδρος Σεβήρος

 Καλιγούλας






Δημοφιλεις Συγγραφεις
1 Νίκ. Καζαντζάκης
2Οδυσσέας Ελύτης
3Νίτσε
4 Όσκαρ Ουάιλντ
5 Βίκτωρ Ουγκώ
6 Φρόυντ
7 Σωκράτης
8 Γκαίτε
9 Σαίξπηρ
10 Κομφούκιος
11 Αλμπέρ Καμύ
12 Καβάφης
13 Αϊνστάιν
14 Αριστοτέλης
15 Ωνάσης
16 Πλάτων
17 Ζαν-Πωλ Σαρτρ
18 Λα Ροσφουκώ
19 Γούντυ Άλλεν
20 Μαρκ Τουαίην
21 Μαχάτμα Γκάντι
22 Γιώργος Σεφέρης
23 Τσώρτσιλ
24 Ηράκλειτος
25 Λάο Τσε
26 Τζ.Μπέρναρ Σω
27 Ναπολέων
28 Επίκουρος
29 Μπίσμαρκ
30 Καρλ Μαρξ
31 Γιάννης Ρίτσος
32 Μένανδρος
33 Πωλ Βαλερύ
34 Σοπενχάουερ
35 Κώστας Βάρναλης
36 Βολταίρος
37 Νίκος Καββαδίας
38 Νικολό Μακιαβέλι
39 Ντοστογιέφσκι
40 Καρυωτάκης