Γνωμικολογικον

Αποφθέγματα, Γνωμικά, Αφορισμοί, Ρητά, Παροιμίες
 
 
 

Ελληνική Γλώσσα

Ελληνική Γλώσσα


Γλωσσικό Παράρτημα: Επισημάνσεις για τη σωστή χρήση της Ελληνικής Γλώσσας.

αλφαβητάρι

«Ποίος ο λόγος» για ένα γλωσσικό παράρτημα

Το γλωσσικό παράρτημα είναι κάπως αταίριαστο
με το κύριο αντικείμενο του «Γνωμικολογικού» (τα γνωμικά).
Το σκεπτικό και η σκοπιμότητα ενός τέτοιου εγχειρήματος εξηγούνται εδώ.

Μια από τις πιο σημαντικές προκλήσεις στην παρουσίαση των γνωμικών στο Γνωμικολογικόν ήταν να αποφευχθούν -όσο γίνεται- γραμματικά, ορθογραφικά και εκφραστικά λάθη.

Για το σκοπό αυτό χρειάστηκε να ανατρέξουμε και να συμβουλευτούμε διάφορες πηγές για τη χρήση της ελληνικής γλώσσας.
Χρειάστηκε να θυμηθούμε ξεχασμένους κανόνες και να ανακαλύψουμε άλλους που δεν είχαμε ιδέα ότι υπήρχαν. Χρειάστηκε να διερευνήσουμε σημεία της καθομιλουμένης που δεν καλύπτονται από την νεοελληνική γραμματική. Χρειάστηκε να πάρουμε. αποφάσεις για πρακτικές που θα ακολουθούσαμε στις (ουκ ολίγες) περιπτώσεις όπου οι κανόνες δεν φαίνεται να έχουν οριστικοποιηθεί. Αποφάσεις π.χ. για τη χρήση του τελικού -ν, τη διατήρηση αρχαίων τύπων, τη μεταγραφή των ξένων ονομάτων. Ακόμη χρειάστηκε να ψάξουμε και για πιο απλά πράγματα, όπως για την ορθογραφία και τη σύνταξη λέξεων.

Άλλωστε δεν είμαστε γλωσσολόγοι, είμαστε απλά χομπίστες συλλέκτες και καταγραφείς γνωμικών.

Το αποτέλεσμα αυτής της προσπάθειας ήταν να συγκεντρωθεί ένα πληροφοριακό υλικό για τη χρήση της γλώσσας που χρησίμευσε σαν γλωσσικό βοήθημα (κάτι σαν κώδικας) για την απόδοση των 20000+ γνωμικών στο Γνωμικολογικόν. Φυσικά, το βοήθημα αυτό δεν υπήρχε λόγος να περιλαμβάνει τους θεμελιώδεις και πασίγνωστους κανόνες της Νεοελληνικής Γραμματικής, αλλά μόνο τα στοιχεία εκείνα της γλώσσας που, τουλάχιστον για μάς, ήταν δύσκολα, καινούργια, ομιχλώδη, δυσκολοχώνευτα ή άγνωστα.

Διαπιστώνοντας ότι δεν υπάρχουν πολλές ιστοσελίδες με χρήσιμες πληροφορίες για τη γλώσσα, σκεφτήκαμε ότι δεν θα ήταν κακή ιδέα να μοιραστούμε αυτή τη δουλειά στο διαδίκτυο. Έτσι προέκυψε το «παράρτημα για την ελληνική γλώσσα».

Το γλωσσικό παράρτημα δεν είναι μια από καθέδρας άποψη για την ελληνική γλώσσα. Δεν φιλοδοξεί να καθοδηγήσει, να υπαγορεύσει, να απαγορεύσει, να θεσπίσει κανόνες. Και πρέπει να τονίσουμε ότι απέχει πολύ από το να είναι «Ευαγγέλιο» ή ένας ολοκληρωμένος οδηγός για την ελληνική γλώσσα. Δεν ασχολείται με το σύνολο των κανόνων της Νέας Ελληνικής. Υπενθυμίζει μόνο κάποιους κανόνες που είτε παραμελούνται είτε παρεξηγούνται είτε παραλείπονται. Δίνει κάποιες ιδέες, επισημαίνει κάποιες δυσκολίες, προτείνει κάποιες παρεκκλίσεις από ανεφάρμοστους και «γκρίζους» κανόνες. Και δυστυχώς -να το πούμε κι αυτό- δεν είναι πάντα αλάνθαστο.

Είναι απλά ένα μικρό βοήθημα. Βοήθημα πρωτίστως για μάς στο γράψιμο του Γνωμικολογικού και από κει και πέρα για όλους όσοι ενδιαφέρονται για μια γρήγορη ματιά στις μικρές λεπτομέρειες και στα «ψιλά γράμματα» των κανόνων της γλώσσας μας. «Ψιλά γράμματα» που όμως μπορούν να «σκοτώσουν» ένα κείμενο, αν αγνοηθούν.

Αυτό είναι όλο. Τίποτε παραπάνω.

Το παράρτημα περιλαμβάνει πέντε ενότητες:
  1. «Παραμελημένοι» κανόνες: Υπενθύμιση κάποιων κανόνων που αν και έχουν ευρεία εφαρμογή, συχνά παραμελούνται. Ή που δεν ξέρουμε καν την ύπαρξή τους.
  2. «Χαλαροί» κανόνες: Συζητούνται κανόνες που δεν είναι κατασταλαγμένοι, η διατύπωσή τους είναι ελλειπτική και η εφαρμογή τους χαώδης
  3. «Νέα» Ορθογραφία: Απόπειρα για την επισήμανση λέξεων η ορθογραφία των οποίων διαφέρει από την παλαιόθεν καθιερωμένη
  4. «Συνηθισμένα» λάθη: Επισημαίνονται συνηθισμένα λάθη στη χρήση της γλώσσας
  5. «Δύσκολες» Λέξεις: Ευρετήριο δύσκολων, ορθογραφικά, λέξεων

Ελπίζουμε αυτό το μικρό, γλωσσικό βοήθημα να σας φανεί χρήσιμο.

Κάθε σχόλιο είναι ευπρόσδεκτο.







Μανώλης Παπαθανασίου   2008 – 2024





Σχετικό Γνωμικό
Κατοικούμε μια γλώσσα παρά μια χώρα.
Emile Cioran
Δείγμα Γνωμικών